Vísir - 25.06.1948, Blaðsíða 4

%
WlSXXL
D A 6 B L A S
tJtgefandi: BLAÐAttTGÁFAN YISÍR B/F.
Ritstjórar: Kristján GuSI&ugsstm, Hersteíim PálasMU
Skrifstofa: Félagsprentemiðjunni,
AfsrreiCsIa: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línnr).
Félagsprentsmiijan bJ.
Lausasala 60 aurar.
Höiðatölureglan á ferðinni
Ahverjum aðalfiindi Sambands ísl. samvihnufélaga eru
samþykktar Slyktanir inn rétt kaupí'élaganna til auk-
ins innfkitnings. Það er út af fyrir sig ekki mjög at-
hyglisvert jiótt félögin reyni að skara eld að sinni köku.
Én það hlýtur að vekja athygli, þcgar gerðar. eru kröl'ur,
sem ern að öllu leyti óeðlilegar, eins og sú, sem gerð var
á aðalfundi S.I.S. fyrir tveim dögum.
Á þessum luiidi var þess krafist að Hagstofau rann-
sakaði innflutning Sambandsins á rúgmjöli, hveiti, hafra-
mjöli, kaffi og sykri og að sú hlutdeid, sem kaupfélögin
hefðu í þessum vörum af heildarinnflutningi þeirra til
landsins, yrði mælikvarði fyrir innflutningsheiinild Sam-
bandsins á öðrum vörum. Af þcssum vörum flytur Jiað
inn að líkindum 35- 40% og ætti Jiað þá að fá sama
hundraðshluta af öðrum vörum, sem fluttar eru til lands-
ins, svo sem vefnaðarvöru, skófatnaði o. fl.
Slik krafa er bæði ósanngjörn og ranglát. Allir vita
að kaupfélögin hafa aðálverzlun sína í sveitunum. Þarfir
sveitafólksins eru að rnörgu leyti ólíkar þörfum þeirra,
sein "búa í bæjununi. Kornvörur, kaffi og sykur eru not-
aðar í líkum mæli í sveit og við sjó. Þó er trúlegt, að rúg-
mjöl og baframjql sé meira notað í sveitum á hvern
einstakling. En notkun á vörum eins og vefnaðarvörum,
skófatnaði, járnvörum og búsáhöldum er miklu meiri
í bæjunum. Sveitimar nota miklu minna af þessum vörum,
miðað við hvcrn einstakling. Þannig er með l'jölda marg-
ar vörntegundir. Hinsvegar þurfa sveitirnar miklu meira
en svarar blutdeild þeirra í kornvörunum, þegar um er
að ræða innflulning á landbúnaðartækjum. En af allskonar
vörur til útgerðar þurfa [>ær sáralítið.
Af þessu má sjá, að það væri hin mesta fjárstæða,
að skapa nýja „höfðatölureglu“ á þann hátt sem uð fram-
an er grcint. Svo er Jiað og eitt sein l'æstir gefu gaum
Jiegar rælt er um .„böfðatölu“ kröfu kaupfélaganna. Ef
slík regla væri tekin 'upp um allan iimíiutuing, þá fengi
telögin þann innflutning, sem hverjum einstakling innan
vébanda þeirra bæri af lieildarinuflutningi til landsins,
liverju nafni sem nefnist, samkvæmt liöfðatölunni í laud-
inu. Eí’ nokkúrt vit ætti að vera í slíkri skiptingu Jiá yrði
ekki bjá því komist að skammta hverja einustu vöru-
tegund sem inn er flutt, svo að allir landsmenn fengi
jafnan hlut. Menn þurfá hvorki að vera spámenn né vitring-
ar til þess að gera sér grein fyrir, að heimskulegra fyrir-
komulag á verzluninni væri vandfúndið.
Síldveiðai Rússa.
CJú fregn kom nokkuð óvænt, að Rússar séu uú á
lcið hingað til lands með stóran síldveiðaleiðangur.
íommúnistar hal'a hamrað á því seint og snemma, að
lússar væri kaupeudur að síldarafurðum okkar, ef ríkis-
sljórnin áðeins fiMigizt til að selja þeim. Hið sanna í mál-
inu er það, að ríkisstjórnin hefir undanfarna mánuði
reynt margsinnis að fá rússnesk yfirvöld til að taka upp
samniugaumræður um kaup á síld og öðrum afurðum.
Pessum málaleitunum mun liafa lítt verið svarað en síðast
munu þeir hafá gefið í skyn að þeir mundu lúta vita
hegar þeir vildu eitlhvað við okkur lala. Nú er sýnilegl
að Rússar ætla sjálfir að veiða og salta Jiað síldarmagn
pem þeii* hafa keypt af okkur undanfarið. Við Jiessu
’kifum við að sjálfsögðu elckert að segja. Þeim er heimilt
eins og öðrum Jijóðum að veiða síldin'a után landhclgi.
Cn við verðum jafnframt að gera okkur Ijóst, gð við gét-
um ekki vænzt mikiis markaðs framvegis fyrir sallaða
síld í Rússlandi. Verður nú lítið úr öllu 'fimbulfamhi
slenzkra kommúnista uin hinn milda markað fyrir vörur
okkar í Sovét-ríkjunum. Allt hefir það verið marklaust
þvaðuiy sein heiir valdið nokkrum óþægindum vegna þess
að ýmsor einfaldar sálir trúðu þeim.
V ! S I R
Föstudáginn '25.' jiiiií 1948
f dag
er föstudagur 25. júni, 177. dag-
ur ársins.
Sjávarföll.
Árdegisflóð var kJ. 8.50 i morg-
un, en siðdegisflóð verður kl.
21.10 i kvöld.
Næturvarzla.
Næturvörður er í Reykjavik-
ur Apóteki þessa viku, sími 1760.
Naeturlæknir hefir bækistöð í
Læknavarðstofunni, sími 5030.
Næturakstur i nótl annast Hreyf-
ill, sími 6633.
I frásögn
Visis í gær af laxveiði i EJJiða-
ánum slæddist sú prentvitla, að
sagt var, að í fyrrakvqld liefðu
alls 225 laxar veiðzt i ánum það
sc'm al' er sumrinu, en álti að
vera á mánudagskvöld.
Bláa stjarnan
hefir sýniriguna „Blandaða á-
vextir" i Sjálfstæðishúsinu í
kvöld kl. 8.30. Er það í næst-
siðasta sinn.
Nýtt bakarí.
‘í mcirgun opnuðu þeir Jóli.
Reyndal og Sigm. Lövdahl nýtt
bakari á Nönnugötu 16 hér í bæ.
Verða þar seldar ýmfskonar kök-
ur og brað, og ennfremur mjólk,
skyr, rjómi o. fl.
1 fyrrakvöld
Iipfii matsveinar og veiiinga-
þjónar á skipum Eimskipafélags
íslands og Skipautgerðar rikisins
vcrktall. Hafði Félág matsveina-
og veitingaþjóna sagt upp samn-
irigum við féögin. Saniningaum-
leitanir hafa farið fram að und-
anförnu, en ekki borið árangur.
Verkfall þetta nær til allra skipa
fyrrnefndra félaga, en ekki
greiðasölustaða í iandi.
Rauði Kross íslands
starfrækir samtals finmi barna-
heimili i sumar. Munu dvelja i
þeiin um fimm hundruð börn.
1 rá Gagnfræðaskóla Reykvíkinga.
Myndir þær, er teknar vcyu af
gágnfræðingunum er útskrifuð-
usl í vor, verða til sýnis og pönt-
imar í skólanum lostuclaginn 25.
þ. m. milli kl. 8,15—10.00 síðd.
Myndirnar greiðist við pöntun og'
kosta kr. stk. Sömuloiðis eru
þeir, sem vnru I gagnfræðinga-
iörinni beðnir að koma með þær
myndir sínar, er þeir tóku, og
bafa þær vel merktar.
Hjóiiaefni.
Nýlega hafa ojrinberað trúlof-
un sína ungfrú Bryndís Jónsdcítt-
ir frá Brjánsstöðum og Indriði
Jónsson, Njálsgölu 2. Ennfremur
hafa opinberað trúlofun sina Erla
Guðjónsdöttir, Laufásvegi 41 og
Stefán Gunnarsson.
I
Veðrið.
Mestur hiti i Reykjavík í gær
var 12.6 stig. Sólskin var.i þrjár
klukkustundir.
VeðurJýsing: Grunn lægð suð-
austur af íslandi á hægri hreyf-
ing norðaustur. Hæð milli íslands
og Noregs.
Veðurhorfur fyrir Faxai'lóa:
Austan gola og siðar kaldi, rign-
ing öðru hverju.
Útvarpið í kvöld.
19.25 VeSurfrognir. 19.30 Tón-
Ieikar: Harmöníkulög (plötur).
20.30 Útvárpssagan: „Jane Eyre"
eftir Charlotte Bronte, XIV
(Ragnar • Jóhannesson skóla-
stjóri). 21.00 Strokkvartctt út-
.yarp,sins: Ýmis þjóðlög, útsett af
Kássmeyer. 21.15 „Orlof og úti-
lega“ (ITelgi IJjörvar). 21.40 1-
þróttaþáttur (Sigurpáll Jónsson).
22.00 Fróltir. 22.05 Symfóniskir
lónlcikar (plötur)i.Fnust-syuffón-
ían eftir Liszt. 23.00 Veðurfregn-
ir. :• .... ,
VISIR
FYRIR 35 ÁRUM.
Þingmálafundur var haldinn i
Reykjavik 21. júni árið 1913 og
gerði hann ýinsar samþykktir:
„Þinginálafundurinn, 21. jiini
1913. Fundargjörð: Fundarstjöri
var kosinn Magnús Einarsson
dýralæknir og skrifarar forn-
menjavörður Mattliias Þórðarson
og verzlunarstjóri Þórður Bjarna
son. Fyrstur tók til máls alþing-
ismaður og jirófessor Lárus H.
Bjarnason ... Þvi næst tók til
máls alþm. Jón Jónsson imi sam-
handsmálið og bar fram svohljóð-
andi tillögu: „Fundurinn telur
siðuslu samningskosti í sam-
bandsmálinu óaðgengilega og er
ætiazt eftir atvikum ekki til þess, i
að leitað verði undirtekta Dana
um það mál í bráð.“ Tillagan var
samþykkt með öllum þorra at-
kvæða móti tveimur. Fánamálið.
Tillaga frá Ólafi Björnssyni, svo-
hljóðandi: „Fiindurinn skorár á
þingmenn bæjarins, að stuðia að
þvi, að islenzkur fáni verði lög-
giltur á næsta þingi“, .var sam-
þykkt með öllum þorra atkvæða
móti tveimur.“
Iljónaband.
Nýlega voru gefin saman í hjóna-
band af síra Bjarna Jónssyni ung-
frú Stefania Guðmundsdóttir og
Ólafur í. Ólafsson, vélvirki þjá
Rafmagnsveitu Reýkjavikur. —
Heimili ungu hjónanna er að
Skrpasundi 3.
Æskan,
barnablað með myndum, 6.—7.
hefti 1948, er komið út.
Dauðadansinn
eftir Aug. Strinclberg, verður
sýndur í annað sinn í kvöld kl. 8
í Iðiió.
Frjálsiþróttanámskeið K.R.
heldur áfrain kl. 5 i dag á í-
þróttavellinum.
í fvrrakvöld fór Esja t.il
Glasgow í fyrstu Skotlandsför
sína með urn 50 farþega en
væntanlega kemur skipið hing-
að aftur í byrjun næsta mán-
aðar með fullfermi farþega. Er
svo ráð fyrir gert, að Elsja og
Hekla, hið nýja skip Skipa-
útgerðar ríkisins, verði í för-
um milli Skotlands og Islands
í sumar.
Við skulum vona, að fcrða-
mannastraumurinn milli Bret-
hmds og Islands verði eins mikill
og vonir standa til. Atvinnuvegir
okkar íslcndinga eru svo einhæf-
ir, að ekki veitir af að leggja
slund á fleiri og þá ekki sizt
nióttöku erlendra ferðamanna
hingað. lín ]>að er alltaf þetta
„cn“. Getum við tekið á móti er-
lendum géstum i stór.um stíl, á
svipaðan hátt og t. d. Svisslend-
ingar og Norðmérin?
Höfuni við nægan húsakost,
er „hótelmenning^ okkar kom-
in á það stig, að við getum
annazt slíkt aðstreymi er-
lendra gesta? Þetta er mikið
vafamál. AHir .vita, hver hörg-
ull er á gististöðum í sjálfum
höfuðstaðnum. Fólk utan af
landi, sem hingað kemur lil
stuttrar dvalar, er allajafna í
stökustu vandræðum með hús-
næði, ef það á ekki skyld-
menni hér í bæ. Hvað verður
þá um allt aðkomufólkið?
Það fer ckki niillr mála, að við
verðum einhvernyegiim að ráða
fram úr þessu. Fjárfestingarleyfi
verður að fá fyrir stóru, nýtízku
gistihúsi í Reykjavik og nágrenni.
Að öðrum kosli virðist fullkom-
lega gagnslaust að reyna að laða
■ lingað erlenda ferðalanga. ÞaS
væri að byggja á skökkum for-
sendum. I þcssiim máluni sem
öðrum er annað livort eða.
Ef glæpaineniLÍrnir sjálíir
veittu verðlaun fyrir J>á glæpi,
er skara fram úr á hverju
ári, mvndi maðurinn, sem stai
20 smálesta bi iumi við Good-
ing í Iowa, áreiðanlega bafa
fengið verðlannin J>að árið.
Hann blált áfram stal brúnni
nótt eina og síðan ekki sög-
una meir. Ötinur verðlaun
myndi sennilega maðurinn
fá, sem stal Iilöðnum stein-
vegg, sem var fyrir framan
bústað nokkurn í Kaliforniu.
Þriðji•maðurinn. sem lél.sér
nægja að' sela símaslaur, i
Palm. Beacli í Kalifomíu,
myndi ekki einu sinni koma
tiþ greina við útlilutu verð-
launa.
Þjófnaðir Jieir, sem taldir
eru upp liér að- ofan, v.oru
meðaJ margra einkennilegra
glæpa, er framdir voru i
Bandaríkjunum í fyrra. -—
Glæpameiui eru ofl skrítnir
og eru margar einkennilegar
sögur lil af skrífnum glæp-
um, Kona nokkur ók um
götur Los Angeles, og, er hún
]>urfti að aka lil vinstri, rétti
hún út Jiöndina lil þess að
gefa til kymia stcfniuia. Nol-
aði þá maður nokkur, er stóð
á götumii, tækifærið og tókj
3 þúsuiul dollara liring af
fingri hennar.
Þjófar geta stundum verið
furðu þolinmóðir, eins og
eftirfarandi dæmi sýnir.Þjófl
ur nokkur gról' sér jarðgöng
undir kolageymslupláss i
Atlantic City og stal 10 smá-
lestum af kolunum á þann
hátt ,að hann fór með }>au í
smáskömnitum í gegnum
göngin, sem voru gríðar löng.
Sumir J>jc>fnaðir geta verið
svo vel af liendi leystir, áð
tæplega er bægt annað en að
dásl að J>eim. Það lcom einu
sinni fyrir i Oakland i Kali-
foi-niu, að' maður sofnaði í
kvikmyndaliúsi. Þegar hann
vaknaði var búið að stela af
lioniun 25 dollurum er Iiann
bafði geymt i skómim sínum.
Innbrolsþjófai’ brutust einu
sinni inn i stórverzluu í Fila-
delfiu og reyndu i margar
klukkustundir árangurslaust
að sprongja upp peninga-
skápimi í verzluninni. Þegar
þeir sáu, að þeir mýndu ekki
geta komizt i skápinn, fóru
þeir á brott, en skildu eftir
miða með svohljóðandi álelr-
un: ÞeUa er nijög vandaður
skápur. (IJP) i! . _