Vísir - 30.07.1948, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Föstudaginn 30. júlí 1948.
WXS1&
DAGBLAÐ
Ctgerandi: BLAÐADTGAFAN VISIR H/F,
Ritstjórar: KrLstján Guölaugsson, Hersteum P&lasui.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjonni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
FélagsprentsmiSjan h.f.
Lausasala 50 aurar.
FramtíS landbúnaðarins.
I dag
er föstudagur
dagur ársins.
30. júli, — 212.
Sjávarföll.
Si'ðdegisflóð verður kl. 12,30.
Næturvarzla:
Næturvörður er i Lyfjabúðinni
Iðunni þessa viku, sirai 7911.
Næturlæknir hefir bækistöð í
Læknavarðstofunni, síini 5030.
Næturakstur í nótt annast Hreyf-
ill, simi 0633.
Veðrið.
Mestur hiti i Reykjavik i gær
var 14,5 stig. Minnstur tiiti 9,4
stig. Úrkoma í gær 1.5 mm., ein
sólskinsstund.
Nú fyrir nokkru hefur verið gengið endanlega frá við-
skiptasamningum við Pólverja, og nema þau viðskipti
á báða bóga um 10 millj. islenzkra króna. Pólverjar kaupa
af ökkur bestíi og landbúnaðarafurðir, nokkuð af sildar-
og þorskalj’si o. fl., en við kaupum aftur aðallega kol,
járn og stálvörur og er liér því í rauninni unt lireina
vöruskiptasamninga að ræða. í þessu sambandi hefur þess
verið getið í blöðum, að einhverju af törum hafi þegar
verið afskipað til Póllands og er þar um að ræða gærur,
sem bér ltafa legið frá fyrra ári og mun það magn nema
um 1500 tonnum.
Um samningana við Pólverja er ekki nema gott eitt
að segja, enda verður að gera ráð fyrir að verðlag keyptra
og seldra vara séu i innbyrðis samræmi. Hitt er öllu lakara
að við seljum Pólverjumu að mestu óunna vöru, og á það
við gærurnar öðru frekar. Fyrir nokkrum árum var komið
upp fulllcominni sútunarverksmiðju á Akureyri og veittu
þýzkir sérfræðingar benni forstöðu, þar til er þeir voru
fluttir úr landi, svo sem aðrir Þjóðverjar, er bér störfuðu
i upphafi styrjaldarinnar. Verksmiðjan mun vera starf-
rækt enn þá og hefur gefið góða raun. Hinsvegar gcturj
hún eklci unnið úr nema takmörlcuðu magni og svarar 'Ll 1
engán veginn til þeirra þarfa, sem fyrir bendi eru.
Frá því er nýsköpunin bófst fyrir alvöru befur sútun-
arverksmiðjum verið komið á fót, en þær mtiim aðallega
nýta fiskroð, cn ekld gærur. Ekki er kunhugt uhí afköst A«gönguMCar fást i anddyri
allra þessara verksmiðja, en þær virðast eldci svara tiMulssins ‘ftir kl. 3 í kvöld.
þarfarinnar, þegar mörg hundruð tonn af óunnum gærum Heimdallur,
eru flutt úr landi. Á heimsmarkaðinum er skortur á ull og( félag ungra
skinnum, og verður þá íið gera ráð fyrir að slílcar vörurj®*mp
myndu seljanlegar jafnt unnar sem óverkaðar, en þær
myndu væntanlega skapa okkur þeim mim meiri gjald-
eyri, sem vinnsla þcirra er komin lengra á veg.
Landbúnaðarafurðir bafa allt til þessa verið bér innan-
lands í rnjög háu verði. Muu verð þeirra sumra verá
fimmfalt á við það, sem gerist og gengur í skandinavisk-
um löndum, og þær eiga sinn ríka þátt í þeirrí óbóflegu
verðbólgu, sem nú cr við lýði í landinu. öllum ber saman
um nauðsyn þess að unnið verði gegn verðbólgunni, en
í því efni verður vafalaust að fara ýmsar leiðir, með því
að engin ein þeiri-a er fullnægjandi. Verð landbúnaðar-
afurða verður að lækka mjög verulega frá því sem nú
er, enda getur engin stétt vænzt þess, að hennar hlutur
verði gerður annar og betri, en annarra stétta, sem bera
skarðan hlut frá borði. Til þess að forða bændastéttinni
i'rá tilfinnanlegum skakkaföllum væri æskilcgt að land-(
búnaðinum væri komið i annað og betra horf, en hann
nú er í. Aukin vélanotkun bÍýtur að draga stórlega úr
Veðurlýsing: Grunn lægð er
yfir vestanverðu íslandi á hægri
hreyfingu austur eftir. Veldur
hún hægri sunnanátt hér á landi.
en hægri norðanátt á Norður-
og Austur-Grænlandi og' vestan-
verðu Grænlandshafi.
Veðurliorfur: Sunnan og vest-
an átt um allt land, yfirleitt
hægviðri, bjart veður, léttskýjað
á norðausturlandi, skýjað á suð-
vesturlandi.
Lögreglan
hefir verið hoðið að taka l>átt i
förnu að eyðileggja flugvéla-
sprengjur, tvær á Akurcyri og
þrjár á Scyðisfirði. — Þorkéll
Steinsson lögregluþjónn sá um
V’örður
lieldur álmennan dansleik í
Sjálfstæðishúsinu kl. 9 i kvöld.
ViSIR
FYRIR 3D ÁRUM
Sildarfréttir liafa alltaf verið
kærkomnar hér á landi um þetta
leyti árs siðan við fórum að
stunda þessa veiðigrein. Vísir
birti eftirfaraudi sildarfrétt 29.
iúli 1918:
„Frá Sigtufirði var simað i gær.
að þar sé gominn ágætnr síldar-
afli, t. d. kom mótorskipið „Esth-
er“ tvisvar inn á laugardaginn
með á 4. hundrað tunnur í livort
sinn og tim 400 tunnur fékk sama
skip í gær.“
í sama blaði er skýrt frá þvi,
að kalt hafi verið i Reykjavik að
undanförnu, svo að mikið af
Kjalarnesmó hafi verið flutt til
bæjarins. Er mórinn fluttur-
„svo tugum eða jafnvel hundruð-
um smálesta skiptir,“ segir hlað-
ið. Um verðið segir: „Verðið ...
er nokkuð mismunandi, að sögn
frá 40—50 krónur á smálest á
bryggju, eftir þvi hve mikið er
keypt.“
áJL
I.vfjafræðingafétagi íslands
hcfir verið boðið aða taka þátt i
lyfjafræðingamóti sem halda á í
Helsingl'ors i septeniherhyrjun.
S k y l d u
dimmraddaðir
Húsmóðir nokkur hefiir
hringt til min og kvartað nnd -
an bvi, hve sykurskammturinn.
sé naumur. Telur hún, að það
nái ekki nokkuru tali, hvernig
nú sé búið að húsmæðrum að
þessu leyti, einmitt þegar
berjatínsla og sultutiminn yí-
irleitt fari senn í hönd.
Húsmóðirin leggur til, að auka-
skammtur verði veittur vegna
þess og virðist sú tillaga henriar
eða tilmæli fullkomlega réttmæt.
Lindanfariu ár liefir verið veittur
aukaskainnitur af sykri, er liða
liefir tekið á suniarið, en eg i\eí>.
ckki séð það auglýst i ár. í vo>'
var veittur aukaskammtur, sem
nam kilói vegna bakaraverkfafls-
ins, sem þá stóð. ,Nú hefir hins-
vegar enginn aukaskammtur ver-
ið veittur og kvað húsmóðirin, er
við mig talaði, það í meira lagi.
bagalegt.
Berjatíminn fer nú senn í
hönd og þá aflar maTgur s,é>r
heilnæms og ódýrs vetrar-
forða. Húsmæður búa til saffc
og sultu úr berjunum — eða úi*
rabarbara — ef sykurinn er
fyrir hendi, en eins og núna.
er skammtað, veitir ekki af
aukaskammti tii þess, að það
sé hægt.
menn í>að er lika eitt, sem húsrnóðir
nalda rökkurró, })egar
þeir þegja?
Sjálfstæðismanna,
til skcmmtunar austur á
Siðu uni helgina.
Svo virðist
sem flestir eða aliir úrsmiðir
bæjarins hafi farið i sumarfri á
sama tinia og lokað búðum sin-
inn í eimi. Er jietta bagalegt fyrir
almenning, og ætti Úrsmiðafélag-
ið að athuga næsta sumar, að
skipta lokunartimanum vegna
suriiarléýfanna svo að þeir, scm
cru svo óhcppnir að skemma
klukkur sínar og úr, þurfi ekki
að vera klukkulausir alltof lengi.
Pólska konsúlatið
vekur athygli viðkomandi á
þvi, að um Jiessar mundir stend-
ur yfir pólsk vörusýning i borg-
inni Wraciaw (áður Breslau) i
Póllandi og nnin sýning þessi
verða opin til lolca september n.k.
A sýningunni eru sýndar allar
A 3. þúsund
skattakærur.
Skattstofunni bdrust i ár
210fí útsvarskærur og hefir
hún nú láiið úrskurð falla í
þeim öllum.
Kærufrestur var útrunn-
inn 14. júlí síðastl. og bárust
skattstofunni 279 fieiri kær-
ur nú en i fvrra. Þá kærðu
1827 manns yfir útsvari sínu.
Skattakærurnar voru
nokkuru fleiri en útsvars-
kærnrnar bæði árin.
furðar sig á og það er sá háttur
á sköinmtuninni, að fólk skuli
þurfa að láta skömmtunarmiða
fyrir brauði, en ekki kökutn eða
{>vi um liku. Hefir oft verið
minnzt á l>etta i blöðum og að-
stæður eru óbreýttar frá þvi aö
þess var fyrst getið. að l>etta
fyrirkomulag væri talsvert tdá-
legt. í rauninni ætti aðeins að
krefjast skömmtunarseðta fyrir
kökur og sætabrauð.
Það er líka auðvelt að gera
sér í hugarlund, hvernig hús-
mæðrum muni þykja það
skömmtunarfyrirkomulag, sem
sker sykurinn við nögl handa
þeim, svo að J>ær geta varla
bakað nokkra köku, en Jætur
þá hafa nóg, sem nota hann í
vínarbrauð og því um líkt.
I smábæ ílölskum, sem
Cerignola fieitir og byggður
er á strönd Adríahafs, fannst
1 ramleiðslukostnaðinum, þannig að afnrðaverðið ætti að helztu frainleiðsluvörur Pólands, nýlegíi ofurlitill ferliyrndur
geta lækkað nokkuð þegár af þeirri ástæðu. Auk þessa ber
að íeggja rílct lcapp á, að nýta landbúnaðarafurðir svo
sem bezt má verða, bæði fyrir innlenda og erlenda marlc-
aðinn.
Hver þjóð mun leggja kapp á að vinna og nýta til
fulls framleiðslu sína. Gera Danir þannig ráð fyrir að
innan 10 ára hljóti að verða algjör bylting í landbúnaði,
og hvetja danska bændur til að vera við því búnir. Á
styrjaldartímum getur þettti einnig baft mikiívæga þýð-
ingu, einkum ef landið kynni að verða einangráð. En sé
svo um bið græna tréð, bvað þá um bin visnu ? Danir
standa öðrum þjóðum framar í landbúnaði og vöruvöndun
þeirra er fágæt. Með því móti bafa þeir getað aflað sér
trvggra marlcaða. Islenzkur landbúnaður verður að kom-
ast í nútímaborf og öll framleiðsla bans verður að vera
báð ströngu eftirliti, þanhig að fullnægt sé ítrustu kröfum
um hreinlæti og vörugæði.
Annars er sýnilegt að landbúnaðinn verður að reka
með öðru sniði, en tíðkazt hefur til þessá, og hniga öll
rök að því að stórbýlarekstur einn geti borið sig í fram-
liðimú, en hokurbúskapur á rytjukotum falli úr sögunni.
s. s. iðnaðarvörur, landbúnaðar-
framlciSshivörur, byggingavörin-
o. fl. —- Allar nánari upplýsing-
ar varSandi sýninguna eru fús-
lega veittar i skrifstófu konsúl-
atsins, Austnrstra-ti 12, Reykja-
vík.
Útvarpið í kvöld.
19.25 Veðurfregnir. 19.30 Tón-
leikar: Harmónikulög (plötur).
20.30 Útvarpsságan: „Jane Eyre“
eftir Charlottc Bronté, XXIII.
(Ragnar Jóhannesson skólastj.).
21.00 Tónleikar: Þættir úr kvart-
ett op. 59 nr. 1 i F-dúr eftir
Beethoven (plötur). 21.15 „A
þjóðleiðum og viðavangi“ (Daði
Hjörvar). 21.35 Tónlcikar (plöt-
ur). 21.40 íþróttaþáttur (Sigur-
páll Jónsson). 22.00 Fréttir. 22.05
Symfónískir tónleikar (plötur):
a) Fiðlukonscrt i D-dúr nr. 1 op.
6 eftir Paganini. b) Symfónía í
B-dúr eftir Johan Svendsen. 23.05
Veðurfregnir.
pápjjírssnepill, sem tálinn er
að vera muni elzla frímerki
i heimi. Það var keypt fyrir
„töluverða uppbæð“ af um-
boðsmönnum Louis Massabo
de Villes, sem er Mexieo-búi
og frímerkjásafnari.
Enginn dagsetningarstimp-
ill er á frimerlvinu, en það
var lhnt á bréf, sem ritað
er 22. marz árið 1806. Bréfið
befir inni að halda lcynilegar
upplýsingar um ráðagerðir
Napolcons til að liernétna
Rómaborg, er skrifað af
kaupmanni í Aleppo og stilað
til lúns „Ágæta Messer Leon-
ardo“ Contarini í Feneyjum.
Þetta frímerki er meira en
34 ánim eldra en lúð brezlca
penny frímerki, sém talið
befir verið elzta í heimi, og
gelið út 6. mai, 1840. Frí-
merlcTð frá Aloppo ber þess
engin merlci hjá bvaða j>jóð
j>að var prcntað. A þvi stend-
ur aðeins „Póstur frá Genoa
til Cadi.x“ og mvnd prentuð
á ,af binni lieilögu mey nieð
barnið. Peningagildi þess er
talið ei.nn „pateccaft eh j>að
er gömul portúgölsk mynt,
sein löngu er gengin úr gildi.
Tvær heimsstyrjaldir dundu
vfir og frímerkið leyndist á
meðan. Níérri lá þó að það
týndist árið 1912, er risaskip-
ið Titanic rakst á hafísjaka
og fórst. Amerískur umboðs-
maður hafði ætlað sér að
kaupa J>að og senda það nieð
Titanic. En bann var skvndi-
lega kallaður beim af verzl-
unarfélagi því, er bann starf-
íiði fyrir og fórust þá kaupiu
fyrir.