Vísir - 25.08.1948, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 25. ágúst 1948
VlSIR
5
K. M. Schmidt:
Pétui’ er sonur Alexanders
konungs og Marie drottning-
ar. Hann l'æddist í höllinni
Ðedinge við Belgrad árið
1923.
Þá var konungsríkið Júgó-
slavia a'ð cins fárra ára. Rik-
iserfinginn var skírðux- i
vatni er tekið haiði verið úr
ám í.öllum rikislilutum. Atti
það að tálcna einingu þeirra.
1 marz 1941 undirritaði
stjórnin fjórveldasamninginn
í Wien. Það gerði liún þó
ekki einhuga. Júgóslavar
voru yfirleitt andvigir sanm-
ingi þcssum.
■Nokkur liluti bersins með
Simonovitscli hershöfðingja
í broddi fylkingar gerðu
skyndi-uppreisí.
Þeir tóku Pál prins og a'ðia
Júgóslavia Jiafði verið . helztu meðlimi stjórnarinnar,
inynduð -úr rikgasamsteypu.! hönduin, ,og létu erkibiskup-
En þessi skiimarvatnsráðstöf- inn krýúa Pétur lil kqnungs.
qn liefir að likindum lítið Hapn var þá.átján ára.
sameinað hugi manqa. Þegar þessi frétt barst til urri iney
í október 1934 fór Alex-, London
ander kqnungur tit Frakk- „Júgóslavneska
lands. í Mai-seille tók Bar- fundið sál sína.
thou ntanrikismálaráðhörra ■
á móti honum. *j Hitler-hræðsla
Er bíllinn, sem ,qk þeim, Júgólslavíu.
ur missti völd. Það var ekki
öfundsyert lilutskipti. Alex-
ander yar konungur aðeins að
nafninu til. Stjórnmálamað-
urinn Venizelos réði í raun
og veru öllu. AJexander var
að liálfu leyti fangi i Jiöli
sinni. Hann gat t. d. ekki náð
sambandi við foreldra sina
er voru landflótta. Bréf þau
er liann ritaði móður sinni
til Parísar, og hélt þar áfram
slarkinu. Aleander sonur
hans tók við völdum. En
bann ..yar litlu betri. Ein af
hirðmeyjum móður lians,
Draga Lunjevitza, náði i'ull-
komnu valdi yfir honum.
Hún var töluvert eldri en
bann. Aiexander gerði Drögu
að drottningu. Var |k') búið
að gera rnikla gangskör að
ekkert fá eða litið. Pétur gerði
það ,sem í lians valdi .stóð til
þess að bjarga hinuin dauða-
dæmda Miliailovitch. En það
bar engan árangur.
Siðan hefir Pétur fyrrycr-
andi konungur Júgóslava bú-
ið við hlutskipti landflqtta
þjóðhöfðingja, án ]>ess að
reyna að hafa áhrif á gang
þjóðmála á ættjörðiuni.
því að koma i veg fyrir að j Stundum fer hann og drottn-
svo yrði. En Alexander var ing Aleandra til Sviss. Þau
ekki þjáll í jþessu efni.
Kara-Geqrgeyitcharnir
gerðu svq liðsforingjaupp-
reist 1903. Hinn 11. júni
ruddust samsærísmcnnirnir
eiga qinn son á þriðja ári.
Mestan liluta ársins dvqlja
þau í London.
Pétur er liár og grannvax-
inn. Augun eru dökk og dá-
koininginuin og utanríkisráð
herranum, um skrevttar göt-
ur ‘ borgarinnar, ruddLst
skyndilega maður fast að
honum. Áður en lögreglan,.
sem var ríðandi, gat liindrað
jiað, stqkk maðurinn upp á
fótpall bifreiðarinuar og
skaut mqrgum skotum á Al-
exander og Barthou.
Alexander konungur lét
þegar líf sitt.
og bréf þau er hún reil hon-.inn 1 konungshöllina í Bel-.litið þunglyndisleg.
um kopiu aldrei ,til skila. ^rad °« m>'rtu ^xanderj Ekki er það talið ólUdegt
Koiiunginmn leiddist. konun8' °S Drogn. hleygðu (að Pétur beri þá von í hrjósti
Hann varð ástfanginn í fag- l>eir likunum Ú1 um Slu8Sa s°nur lians eigi eftir að
urri mey af þorgarættum á framhlið hallarmnai-. Var komast til valda í Júgóslaviu
sagði Ghurcliill: Hét hún Aspasia Manas’ Petta Sert tíl að undir' t>ó að óvænlega Iiorfi nú i þvi
teska þjóðin hefir Þessari konu kvæntist liann slrika %riHitningu og hatur efni. Vafalaust mundi það
þrátl fvrir andspvrnu Veni- ^msænsraanna a þemi hi- gleðja hann að sjá einn af
zelos og þjóðarinnar. En,látnu- Kara-Georgevitchunum kom-
liamingjan varð skammvinrJ SÖSU Obwnqyitehqrna var ast i hásæti Júgóslavíu. Þeir
Dag nokkurn árið 1920 er' i>ar með Kn Bara- liafa áður látið undan síga
konungur var á gangi í garði Oeorgeviteharnn- kqnuist aft- Um stund en komist til .yalda
En þetta varð “.dýrkeyþt.
Hilíer lét ckJd auáúí gegn sínum r«iSt api gm-ðyrkjm !‘,r 111 ý01"'' “ ní' Et "11 hugsar Pétur
sér. órefsað. Mann' fvrirskip- mannsfns é lnmd kommgsins. *»”>»*>'• ,I"M' l " f' A* konu"e>« ag «ð þessn stað-
fyrirskip
aði árás. (i. apríl réðust Þjóð- Ei' hann ætlaði að lijálpír
verjar á Júgóslayíu.og Grikk- liundinunr beit apinn hann i
land. Pétur konungur komst hendina. Að.fám dögum liðn-
ihonum látnuui tók Alexand- reynd.
er sonur hans við konungs-
dómi. Og næstur i röðinni er
Pétur. . j
Bnin sendi-
herra kveður.
C. A. C Brun, sendiheira
í niikla lífshættu við loflárás-,um dó konungurinn svo aí',
irnar í Belgvad. þlóðeitrun.
Iíann flýði fyrst suður ú Fimm mánuðum siðar Flótti Péturs.
bóginn i fylgd með stjórn fæddi kona hans dóttir. Þessi | EfUr flótta Péturs frá Júgó-
sjnni. Sí'ðan konist hann til dóttir var lqtin hgita eftir slgyíu yar .mptspyrnuhreyf^j
Englands, og dvqldi í Lon- föður sinum. Hún var þóingin sterk þar. Aðalforystu- Ðana á Islandi er nú á fönim
Þetta morð minnti á morð-1 fjon Þgðan, og frá Kairo, ekki fvrr en mörgum áruin ínaður .hennar var i fvrstu hégari) gvo gem kunnufft er.
ið í Serajevo, er hratt fyi’ri héldu Júgóslavar uppi and- síðar .viðurkennd pwnsessa Mihailovitch. Studdi Pélur Brun kom hingað til lands
1 leinisstyrjöldinni af stað. Qg stögu gegn nazistiun svo sem .Grikkja. ,Þá var föðnrbróð,ir konungur hann sem bezt árið 193;g> en dvaldj . Was.
að þessu sinni var, eins og föng voru til. hennar, Georg II. orðinn hann gat. Svo kom Tito í'ram }uaí,ton ’.L' striðsáruuum.
Pétur konungur liélt þó lconungur í.G»il#landi.;Hann á sgóniarsviðið ©g náði meiri j,egar Eontenay sendiherra
áfram námi. Hann stundaði tók Alexöndru tiljsín. Qg ólst völdum en Mikailovitch. j£t af störfum hér vgr Brun
nám við háskóknn i Cam: hún upp í konungshöllinni >í J Árið 1943 flutti Pétur kon- s].jpaglu, . jians stag. Hefir
bridgc. -Siðar gcgndi hann Aþenu eins og prinse.ssu ^ungurmeði útlagastjóni sina jiann ejgnast fjðlda vina hér
á landi. S. 1. föstudagsk.völd
þá, áhrifum frá Serbum um
að kenna.
Pétur
konungur.
Pótur var
störfum fyrir brezka sjólier- sæmdi. t, til Kairo. Vænti liann þess að
i skóla i Eng- inn qg i honum. Einnig i Alexaqdra drottning Júgó- komast þaðan heim. Það
lan'di er faðir hans var drep- R.^JF. . j §lavíu er skyld dönsku kon- (tókst ekki vegna innanlands-
inn. Anmia hans, Mariá' London var á slyrjaldarár- ungspcttinni. Faðir -.Jiennar (deilna. Og eftir að Júgóslavia
drottping í Rúmeníu, sagði unum dvalarstaður landflótta vgr sonarsonur Mlhelms, varð irjáls gat Pétur
drengnuni, er var 11 ára, þjóðhöfðingja Evrópu. Þar Danaprins. En liann. var sóh- íarið til ættlands sins.
þessa sorgarfregn. Pélnr var leituðu þeir aðstoðar til þess ur Ivristjáns IX. Hann grund- h Andstaða
gerður kóngur Júgóslava, og 'að frelsa þjóðir sinar úr höð- vallaði þvi hina grisku kou-
ekki
Titos var of
flutti Brim sendiherra iiökk-
ur kveðjuorð í útvju;pið.
Sagði liann þá m. a.: „Mér
hefir þótl mjög vænt umþetta
land og mér hefir þótt vænt
um starf mitt hcr. Eg trúi á
l'ór heim til Belgrad.
Enskir kennarar
i'engnir til þess að
honum. Var safnað
úrvalsdrengjum úr
plshqndupi Þj qðyerja.
voru. Á Clgridge vqiti.ngaliúsinu
kenna hitti Pétur konungur hina
saman fögru, döldihjerðu,
öllum prinsessu Alexöiidru
grisku
Þau
stéttum þjóðfélagsins til þcss urðu ástfangin hvort af öðru.
að vera félagar Péturs.11 fyrstu var trúlqí'un þeirra
Drengirnir umgengust hann leynileg. Bétur ætlaði :að biða
seni jafningja sinn og ncfndu
hann hlátt áfram l’étur.
Pétur. konungur hefir sagt
qieð að qpinbera haiiq þar til
land hans íqiigi frelsi. En það
drógsl svo lengi að Pétur gat
ungsætt.
Ættin
150 áfa.
Ætt Péturs komuigs varð
ekki nafnkunn fyrr en fyrir
150 ácuni.
mögnuð. Pétur náði þö sam--'^ ^ islendinga «g
konnilagi vio Tito tun að
fram færi þjóðaratkvæða-
að skökivistin i Englandi Jiafi ckki heðið mcð giftinguna.
yerið s.kemm,tilegasti ka,fli, Pétur og AÍexandra. vorú1 Hann varð foringi
æii sinnar. En haqn iékk gefin sanian 20. marz 11144.. þjóðar sinnar i haráttu heun-
.einnig. ágæta kemislu lieinia Eqr vigslan, frain í júgó-|ár Tósná'Umlirri ojri
i Belgi'ad. Fýúr drengir liafa slavqeska sendisvcitárbú-
jDana, vináttu byggða á
_ , , v , , traustum gruiidvelh. Eg trúi
ereiðsla uni það, hvort kon- , . * ,
ö . , * • , ^ • þvi að bond bloðs og skyld-
ungunnn skvldi livérfa lieim. . .. m . ,•
ö ' ,v. leika, sem i ollu roti tinianna
En skommu siðar lysti lito
þvi yfir, að Júgóslavía væri
1 lýðyeldi.
í fjölluni Serbíu hjó í upp-, ^egar Pétur frétti þetla íil
hafi 19. aldar svinasali að,kol'1(lon Wælli liann: »»ltío" _CT______r _____ ,
pafni Georg Peh'ovitqh. Bar ( st.jóinin hefir fQtumtroðið llol.f og sameigMegir ljfs-
þann auluiefnið „Ivara
Geoi;g“. En það þýðir .syarti
hafa tengt ísland og Dan-
mörku saman, muni reyngst
sterkari cn pólitísku böndiu,
sem slitrmðu með tímanuin.
Eg trúi þvi að skyld lífsvið-
allar skuldhindhigar simu, nfEamuIij9gsnuinir muni við-
komið a einræðisstjórn sein j,alc]a sambandi fil gagns
no.Uð svq.góðrar niepntunar
og iiaun. > J Iqnuni yar t. d.
kenpt afarnnkið j ,sögu og
landáfi’áíiSii;;J úgqs]ay.íw. I Iaiin
lærði ensku, iköuskuy þýniku.
ug rússnasku, og íþróttir iðk-
aði hann mjög mikið.
Frændi .Réturs, Páil prins,
fór nieð aðalyöld ríkisins i
nafiri konungs, á meðan íiann
var harn að aldri.
Stjórn Páls var ekki vin-
sæl. Þótti of draga taum
verja. !
staðjium. Viðyoru staddir
meðaLanuara: George Breta-
kqnungiú', Georg Gi'iklyja-
lconungur, Hákon Nqregskon-
ungur qg Wilhehiiiiia droUn-
ing Uollands.
Alexandra
drottning.
Alexandra drottning fædd-
ist 1921. Faðir hennar var
Alexander Grikkjakorjungur.
Ilann kom til yájda 1917, er
faðir hqns Kqstantin konung-
hrýtur i hága við hugsjónír
Saineipuðii þjóðanna, Yalta-
sáttmálann og loforð Titos.“
Ennfremur sagði liann, að
þjóðin liefði verið svift rétt-
inuiii til þess að lála i ljösi á-
iit sitt um hvaða stjórnar-
fvrirkomulag hún vildi hafa.
fyrir háðar þjóðar/
Tyrkja. Vgr hann heiðraðiir
seni þjóðhetja. Jlann var tek-
inp-al' lífi 1317. Alexunder
sonur jians varð konunglir
Serba, liinn .jyrsti qf ætt'
lýara-Georgevitch. En hann
var dughtill konungur og Laun
„Ohrenovitcliarnir“ . komu Péturs,
jhonum frá völduni 1858. Um siðustu áramót lofaði
Obreuovitcharnir voru
verri. Enn]>á geymasl i Bel-
grad frásagnir um Milan
konung, slark lians, kvemia-
far og lcsti. Hann varðað lála
af völdum 1889. Fór hann þs
Tito þvi, að stjórn Jfúgóslavíu
skyldi greiða Pétri konungi
meira en 10.000 pund árlega,.
ef hann vildi lofa þvi að
hætta að fást yið stjóriiimil.
Að öðrunv kosti myndi huiiu iuruni.
Seððaskipti í
iíina.
í gær þófust seðlaskipti í
Kína og verSur eitt gulljen
greitt fyrir 3 milljónir af
gömlu dollurunum, en þeir
eni að yerða verðlausir.
(’Jiiang-Kaj-Shek segir að
seðlaskipiin vcrði knúin í
gein með góðu eða iilu, til
þess,í|ð gcyna að stöðya ycrð-
hólgufiíijQg iiá ólqglcgum
hagnaði af flugumönnum
kommúnista og öðru hrösk-