Vísir - 11.09.1948, Blaðsíða 4

V 1 S I R
Laugardaginn 11. septeinber 1948
■J'J'" .......... ....■■■■■■
WÍS3R
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (finnn línur).
Félagsprentsmiðjan h.f.
Lausasala 50 aurar.
Örþrifaiáð kommnnista.
Er kommúnistar ultu úr ríkisstjórn á sínuin tima, l)oð-
uðu þingfulltrúar þeirra þráfaldlega, að þeirri stjórn,
sem við tæki, myndi ekki sætt, þar eð hún nyti ekki stuðn-
ings verkamanna. Ýmsir þingmenn í öðriun tlokkiun
lögðu nokkurn trúnað á þessar fullyrðingar, enda munu
íorystumenn Framsóknai'flokksins hafa lagt allt kapp á
að mynduð yrði stjórn með þeim flokki, en því fengu
þeir ekki ráðið vegna áhrifa skynsamari og rauusærri
manna flokksius. Má í þessu samÍDaudi eiunig minnast
þess, að foringi konnnúnista, Brynjólfur Bjaniason, lýsti
yfir því í útvarpsumræðum, að dýrtíðarlöggjöf stjórnar
þeirra, sem nú situr, skyldi brotin á bak aftur og hafði
margskyns hótanir frammi og það oftar en einu siimi.
Hátt var svo reitt til höggs á vormánuðum 1947.
Ætlunin var að síldarútgerð yrði engin á sumrinu, og
fyrir þyi var verkaniannafélagið á Siglufirði látið rjúfa
gerða samninga og efna til verkfalls, algjörlega ólöglega,
til þess eins að stöðva síldarbræðslu á sumrinu. Endir
þeirra deilu varð sá, að kommúnistar heyktust á verk-
fallinu, og sömdu nákvæmlega á sama grundvelli og sátfa-
semjari hafði lagt í samningum sínum á Siglufirði. Því
aðeins gáfust kommúnistar upp við verkfallið, að þeir
íundu að það var fordæmt af almenningi og treystust
ekld til að standa gegn slíkri fordæmingu án verulegs
l'ylgistaps.
Þegar leið fram á haustmánuði endurtók sagan sig að
nokkru leyti, en þó kom ekki til róltækra aðgei'ða. Komm-
únistar liugðust þá að stöðva síldvciðar í Hvalfirði, en svo
fór sem fyrr, að þeir. nutu ekki trausts né halds hjá al-
menningi, þannig að verkfall kom aldrei til framkvæmda.
El'tir áramótin var svo ætlunin að stöðva fiskiskipaflot-
ann, en sökum þess að kommúnistar treystu ekki stuðningi
íslenzkra verkamanna og sjómanna, giipu þeir til þess
örþrifaráðs að leita hjálpar út fyrir landsteinana og snéru
sér þá til sambands flutningaverkamanna í London, scm
þeir höfðu áður sýnt lítilsvirðingu og fjandskap. Er konnn-
únistar lítillækkuðu sig svo, er sýnt að þeim hefur þótt
mikið liggja við. Samband flutningaverkamanna tók lieiðni
kommúnistar mjög við, svo sem siðasta bréf þeirra til
rökum, enda synjaði sambandið um stuðning og þykktust
lcommúnistar mjög við, svo scm siðasta bréf þeirra itl
sambands brezkra flutningaverkamajma ber ljósan vott
um, en þar klykktu þeir út nieð því, að þeir myndu ekki
ónáða sambandið frekar með beiðnum um aðstoð í vimm-
deilum.
Kommúnistar hafa reynt að réttlæta tiltæki sitt með
því, að á engan liátt sé óeðlilegt að leitað sé samstarfs
við erlenda verkamann, þegar um verkföll sé að ræða hér
heima fyrir. Um það skal ekki rætt sérstaklega, þótt hæpið
sé, en bitt er miklu alvarlegra, að kommúnistar vissu vel:
að um verkfall sjómanná var ekki að ræða liér á landi,
og ekki var vitað að slíkt allsherjarverkfall stæði fyrir
dyrum, er bréf þeirra var sltrifað. Virðist Alþýðublaðið
draga af þessu rökréttar ályktanir, er það fullyrðir, að
kommúnistar hafi logið að yfirlögðu ráði að sambandi
flutningayerkamanna, til þess að reyna að blekkja sam-
bandið til fylgis og stuðnings í verkfallsbrölti, sem ætluii-
in var að efna til, en aldrei kom til framkvæmda frekar
en verkföllin við síklveiðarnar, sem þeir annarsvegar
heyktust á eftir nokkra Iiríð, en tókst að hinu leytinu
aldrei að koma í framkvæmd.
Samkvæmt ofansögðu er auðsætt að barátta komm-
únistanna gegn núverandi ríkisstjórn, hefur orðið önnur
og óverulegri, en þeir höfðu Iiugsað sér í upphafi og for-
ingjar þeirra höfðu þráfaldlega lýst yfir. Sannast þar, senn
fyrr að oft verður lítið úr því högginu, sem hátt er reitt.
Nú verða kommúnistar að liorfast í augu við þá stað-
reynd, að hrakfarir þeirra í þessari baráttu og örþrifa-
ráð þeirra, er þeir leituðu erlendrar aðstoðar, er fordæmt
af íslenzkum almenniugi. c ,-r j
Fjallabaksvegir
Frh, af 1. síðu.
með í förinni. Var siðan
haldið af stað siðla dags
þriðjud. 31. ág. og ekið upp
frá Snæbýli upp á Ljótar-
staðaheiði, síðan eftir henni
norður með Hóhnsá, yfir
Tjaldgilsháls og yfir Hóbnsá
skammt fvrir norðan Bryta-
læki. Frá Hólmsá var ekið
út á Mælifellssand og tekin
stefna á Mælifell. Reyndist
sandurinn ágætur yfirferðar,
Cn ekið var milli Mælifells
og Mýrdalsjökuls, sem næst
undfr jökli. Þaðan var stefna
tekin beint á Stórusúlu., og
farið yfir Efri-Emstruá
(Kaldaklofskvísl) rétt austur
við Bláfjallakvísl og haldið
að leitarmannakofanum í
Hvanngili. Þaðan var ckið.
upp með Bratthálskvísl, síð-
an milli Torfatinda og Jök-
ultungna í Grashaganum
undir Sátubotmun. Þíu' yfir
bálsana uiður á Launfitusand
og stefnt á Hagafell. Eftir
að kpmið var yfjr Mprkar-.
fljót, var lialdið milli Ifaga-
fells og Laufafells norðan
Laufavatns og síðan út á
sandana og stei'nt til vesturs
á Gráfell.
Færð þingist í
vikrunum.
Undir Grasleysufjöllum fór
að bera mikið á Hekluvikri,
og færðin að þyngjast. Þeg-
ar komið var veslur undir
Hellufjall, var snúið til suð-
urs milli þcss og Grasleysu-
fjalla niður að Eystri-Rangá,
og síðan ekið sem næst
nicðfrani ánni eftir Langvíu-
hrauiii. Þar var vikurinn orð-
inn mun smærri, en áður
hafði verið og færðin mjög
þung. Mátti landi lífið halla
á móti, til að illfært væri.
Iíomið var í byggð að Fo.ssi á
Rangárvölliun að kvöldi
fimmtudagsins 2. sept., eftir
ágæta feið, óhappalausa með
öUu.
Veðrið var með ágætum
alla dagana, eftir að lagt var
upp frá Lambnannatauginn,
og ljóst vaiy að hér var imi
að ræða tvær afar fallegar
fjallaleiðir. Nyðri leiðin þótti
jafn fallegri, en leiðangurs-
mcnii voru samdóma um, að
seint nimidi ferðni yfir Mæli-
fellssand gleymast, en þar sá
til fjögurra jökla: Mýrdals-
j ökuls, E\?,j af j alla j ökuls,
Tindfjallajökuls og Torfa-
jökuls, auk jökulsins í Kalda-'
klofsfjöllum.
Leiðangursmenn
vor.u- átta,
Svðri Fjallabaksvegurinn
reyndist mun greiðfærari en
sá nyrðri, og óhætt er að
segja, að þeir sem gaman
hafa hgfa af fjallaferðiim í
hifreiðuni, geti farið þessa
leið sér til ánægju á hifreið
með drifi á öjlypi hjójuna, tiJ-
•I'æringalístið, en sama er vart
hægt að segja inn nyrðri
Fjallabaksvegmn.
Förin var farin á veguin
M.F.F. (Minnsta Fer.ðafélag-
ið), en bifreiðarnar voru
fjórar, sem reyndust með á-
gætum, eins og jeppanna var
von og vísa. Þátttakendur að
þessu sinni voru eftirfarandi
8 menn: Guðmundur Jónas-
son, vélvirki frá Völlum,
Þórarinn Björnsson, af-
greiðslumaður, Gríniur Gísla-
son, framkv.slj., Ai;i Einars-
son, lofískeytamaður, Asgeir
Hyndlist —
Frh. af 8. síðu.
I erindum sínvun mun
Björn rekja hina íslenzku
listþróun, skýra frá álirifum
þeim, sem hún hefir orðið
fyrir. erlendis frá og skýra
myndir af einstökum fornum
listmunum og myiidum. —
Björn sýnir samtaís nokkuð
á annað hundrað sluigga-
myndir í samb&ndi við þenna
erindaflokk, og eru það
myndir af tréskurði, málm-
smíði, vefnaði, málverkum,
en þó langmest af teiknipg-
um úr fornum islenzkum
handritum. I þeim efnum
liefir Áriiasafn í Khöfu orðið
listfræðingnum hreinasta
gullnáma, því slikar myndir
í gömlum handritum skipta
þúsunduni i Árnasafni ejnu.
Merkasta náinan er tvímæla-
laust Isleiizka teiknibókin í
Árnasafni, sem naumast á
sinn líka frá þessu tímahili,
þó leitað sé víðsvegar um
lönd.
Listfræðingurinn skiplir
íslenzkri myndlistarþróun í
þrjú liöfuðfímabil eftir þeiin
áhrifum sem liún verður
fyrir. Lengi vel eru það
franskir og keltneskir menn-
ingar- og listastraumar sem
liafa á liana áhrif, en siðar
norskir. Undir siðaskiptin
gætir hér liollenzkra og
þýzkra áhrifa, en með siða-
skiptunum fer islenzkri
myudlist ört hnignandi og
endar í fullkominni eftiröp-
un og stælingum.
.lónsson, framkv.stj., Ejnar
Arason, verkstj,, Jónas Jon-
asson. vcrzlunarstj. og Sigur-
geir Jónsson, bifvélavirki.
í dag
er laugai'dagur, 11,. seplember,
255. dagiir ársins,
Sjávarföll.
Árdegisflæði var kl. 12.35.
Næturvarzla.
Hreyfill annast næturakslur í
nótt, simi CG33. Næturlæknir er
í Læknavarðstofunni, sími 5030.
Næturvörður er í Laugavegs-
apóteki, sími 1616.
Iíelgidagslæknir
er Oddur Ólafssoii, Njálsgötu
72, sími 3903.
Mcssur á morgun.
Dómkirkjan: Messað kl. 11, síra
Finn Tnlinius (prcstur i Dan-
njörku).
Frikirkjan: Messað. kl. 2, sira
Árni Sigurðsson.
Hallgrímsprestakall: Messað i
Austurbæjarskólánum kl. 11, síra
Sigurjón Árnason.
Stefán Gunnarsson
úr Ármanni setti nýtt íslands-
met í einnar milu lilaupi i fyrra-
dag. Ilann haun skeiðið á 4:37,0
mjnúium. Gamla metið var 4:40,4
i»i».
K e y k j a v ik u r m e is ta r a m ót i
í golfi er nýlega. lokið. Ewald
Berndsen varð meistari að þessu
sjnni, en Jóhan,nes G. Helgason
annar. '' - 1' ‘ ; : '
Skinfaxi,
timaiit UMFÍ, er nýkomið út
og flylur ýmislegt efni um ung-
mennafélagshrcyfinguna og ann-
áð þar að lútandi. Allmargar góð-
ar greinar eru í ritinu, svo sem
UMFÍ fjörutíu ára (Hclgi Valtýs-
son). Um skájdskap Arnar Arn-
arsonar (Stefán Júlíusson).
Hjónin á Hálsi — minni.ng (Lár-
us Halldórsson) og margar aðrar.
Ritið er myndum prýtt. Ritstjóri
þess er Stefán Júlíusson.
Haustmót
ungra sjálfstæðismanna verður
haldið á Þingvöllum í kvöld og
á morgun. Hefst kl. 6 í kvöld með
borðliuldi, Við það .tækifæri flyt-
ur Ólafur Thors, formaður Sjálf-
stæðisflokk.sins, ræðu. Á morgun
vérða svo fundir.
Höfðingleg gjöf
ttil Slysavarnafélags íslands.
Halldór Stehiþprsson verkstjóri,
Fálkagötu 26, sem átti sjölug^-
afniæli 9. þ. m., aflienti í tilefni
af því, 5000 króna gjöf til Slysa-
várnafélags fslands, er hann gef-
ur félaginu til minningar um for-
eldra sína, lijónin Stejnþýr Ei-
riksson og Sigríði Jó.nsdóttur, er
bjuggu að Arnarlióli í Gaulverja-
hæjarhrcppi. — Er þetta ekki i
fýrsta skipti sem Halldór gefqr
•félaginu, því fyrir ■öifáum áéum
aClienti Iiann myndarlega gjöf lil
félagsins til almennra slysa-
varna. — Slysavarnafélagið þakk-
ar innilega þessa rausnarlegu
gjöf.
Ungbarnavernd Líknar,
Temptarasundi 3, er opin alla
þriðjudaga og föstudaga kl, 3.15
—4.
Fyrir barnshafandi konui*
mánudaga og miðvikudaga kl.
1—2.
Á fundi Áfengnisvarnanefndar
Reykjavikur 1. sept. 1948 var
samþykkt svohljóðandi áskorun:
,,ÁI'eijgisvarn;mefndin í Reykjavik
Jiei.nir þeirri áskorun til rikis-
stjórnar og hæjarstjórnar Rvík-
ur, að nú þegar verði liafist
lianda.um, að lögreglan í Rvík
lái viðunandi liúsnæði fvrir þá
njenn ölvaða, sem taka þarf
fasta vegna óspekta.“
Útvarpið í kvöld.
19.25 Veðurfregnir. 19.30 Tón-
leikar: Samsöngur (plötur). 20.30
.Útyarpstríóið: Einleikur og Jríó.
20.45 Leikrit: „Það er Jeiðin“ eft-
ir Lawrence Langner (Leikstjóri
Ævar R. Kvaran). 21.20 Kórsöng-
ur (Karlakór iðnaðarmanpa.
Stjórnandi: Robert Abralian,i).
21.40 Dapsjög leikin á Jiarmoniku
(pJötur). 22.00 Fréltir. 22,05 Dans-
lög (plötur). — 22.30 Veðurfregn-
ir). 1