Vísir - 15.10.1948, Qupperneq 4

V I S I R
Föstudaginn 15. októbcr 194S
WSSXSi
DAGBLAÐ
Otgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H/F,
Ritstjórar: Ki-istján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Slífifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm linur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ahuðasala og innflatningni.
Búmlega 10 þúsundir lesta af hraðfrystúm fiski hafa
þegar verið fluttar á crlcndan markað, en eftir eru í
landinu 11,6 smáléstir og hafa haglcvæmir samningar
fengizt um sölu þeirra birgða, þótt varan hafi ekki verið
fluít lir landi. Hraðfrysti fiskurinn mun yfirleitt hafa vérið
fylgifé lýsisins og liefur l'engizt■ fyrír haíin gott verð, Cii •f<)ns l;erða, asamt Annanns-
ofangreiridar fiskhirgðir hafa verið seldar fyrir verð, sem I lKe11' * útgáíu .lóns Ilelga-
Hafin útgáfa á
merkilegu ritsafni.
FræHafélagið gefur úf isðeuzk
rif síðari aSda.
Eru í haust væntanlcg þrjú merilegt ritsafn og hafa
hindi í þessu ritsafni, en til-1 komið af því 13 bindi. Er
gangurinn með útgáfunni er fyrirhugað að gefa út af því
sá, að gefa út íslenzka teksta, | eitt hindi ennþá, þ. e. síð.ara
aðallega áður óprentuð
handril, frá siðaskiptalím-
unum og fram um 1800. Þó
cr útgáfustarfsemin eklci
endilega einskorðuð við
þetla tímabil.
Fyrstu hindin í ritsafni
þessu verða Armanns rimur
svarar til ríkisábyrgðarinnar og má þá segja að betur
háfi úr ræzt, en á liorfðist. Verður fiskurinn vafalaust
allur fluttur á erlendan markað fýrir áramót.
Þegar þannig- hefur ræzt úr afurðasölunni sýnist liggja
nærri að aitka neyzluvöruinnflutning til landsins, éftir
því, sem frékaSt verður við komið. Överjantii er með öllu
uð fárra vikna tiirgðir af naúðsynjavörtun séu fyrir hendi,
þegar stríð sýnist yfirvofandi, eða tímarnir éru svo við-
sjárveröir að Itrugðið gétur til héggja voíia.
Umræður itni néyzluvörurnar eru að því leyti viðsjár-
Verðar, að vel geta þær skapað ásfæðulausan ótta meðal
almennings, þannig að mfenn reyni að kaupa allan skantmt
sinn' strax er þvi verður við komið, en aðrir verði afskiptir
með því að vörubirgðir gangi til þurrðar. Til þess kemur
Vönandi ékki, enda gersamlega þarfláust, ef allar þær
stjórnir, sem innflutninginn annast sjá söma sinn í því
að hirgja landið hæfilega upp af vörum, og Sélja í það
metnað sinn að ráða fram úr þeim varidræðum, sem þær
.sjálfar hafa skapað. Vegna þjóðarheildarinnar hljóta þau
sonar prófessors. Þá verða
deilurit Guðmundar Andrés-
sonar. En aðalefni þeirra
verða ritgerð hans gegn
Stóradómi og ritgerðin:
„Þekktu sjálfan þig“. Enn-
fremur verður viðbætir, hréf
og Ijóð o. fl. Jakób Bene-
bindið af hréfum Bjarna
Thorarensens og liætta síðán
við útgáfu safnsins. Bæði
Ferðabúk Þorvaldar Tlior-
oddsfens og Ái-ferði á Islandi
eftir liann komu út á nafni
Fræðafélagsins, enda þótt
Þorvaldur kostaði sjálfiir
útgáfuna og gaf félaginu
síðan upplög bókanna. Árs-
rit Fræðafélagsins kom út i
11 ár og þótti það hið nýtasta
rit. Af öðrum bókum má
nefna Pislarsögu Jóns Magn-
ússonar, Passíusálmaútgáfu
Finns Jónssonar, sem er eina
fræðilega útgáfan sem til er
af Passiusálmunum, Máls-
diklsson magister sér um út- háttasafni Finns Jóssonar,
gáfu þessa bindis. Þriðja, útgáfa Jóns Helgasonar á
bindið verður þýðing, ljóðum Bjarna Thoraren-
Grunnavikur-Jóns á Niels
Klim eftir Holberg, i útgáfu
Jóns Ilelgasonar.
Ætlast er til að litgáfur
þessar séu vísindalegar og
úppfylli allar fræðilegar
kröfúr, enda fvlgja hverju
bíndi ýtarlegar skýringar á-
bíöð, scm hagsmuna liennar vilja gæta, að rita um þessi sanil greinargerð.
mál og átelja vani'æklsusyndir eftir því sem við á og þeim
mun þuhglcgar sem þær eru alvarlegri.
Koínmúnistum tókst, er þeir sátu í ríkisstjórn. að
skapa hér algjört öngþvéiti, sem þeir sjálfir hui'l'u frá,
er þá grunaði, að þeir myndu ekki við það ráða lengur.
A,regna fjölmargra ráðstal’ana þeirra og ofmikillar bjart-
sýni amiarra var gjaldéyrisgetu þjó'ðarinnár ofboðið, ekki
nðeins meðan verið var að festa gjaldfeyriseignina frá
Styrjaldarárunum, heldur miklu frekar er henni var að
íullu eytt og þjóðin átti að standa undir byrðunum með
útfhitninginum cinum frá ári til árs. Ekkért laitnungar-
mál er, að þvi aðéins hefur tekizt að sjá þjóðinni fyrir
brýnustu nauðsynjum, að Bandaríkin og Bretland hafa
rveitt okkttr nauðsynlega fyrirgreiðslu og sýnt þjóðinni
skiJning og vinsemd í öllum efnum, en þó einkum er mest
hefur riðið á. Vegna þeirra fyrirgrciðslu varð togurunum
’lialdið liti nú í sumar, en ella liefðu þeir legið bundnir við
iandfestar. \7egna þeirrar fyrii’greiðslu hefur okkur jafn-
framt tekizt að selja hraðfrysta fiskinn á viðunandi verði,
þannig að ríkissjóður þarf ckki að grciða með slíkum út-
Jlutningi. Hvar væri liag þjóðarinnar komið, cr slik fyrir-
greiðsla liefði ekki verið veitt í tæka tíð? ,
I jiessu sambandi iicr þess að 0:
Hvað næst vcröur valið i
þetta ritsafn er enn í óvissu,
cn liinsvegar má fullyrða að
af nógu er að taka.
Það munu nú vera liðin 35
ár frá því er fyrstu bækurn-
ar komu út á vfegum Fræða-
félagsins, en á þessum 35 ár-
um liefir það gefið út fjölda
stórmerkra rita, smærri og Benediktssyni.
sens„ scm telja verður eina
merkustu útgáfu íslendings
á verkum síðari tíma skálda,
og ýmislegt fleira mætti
telja.
Fræðafélagið var stofnað
er Ifafnardeild Bókmennta-
félagsins fluttist til Islands.
Voru það sötnu menn er
stöðu áð hvorútvéggjá félög-
unum, en jiar voru þeir
Bogi Th. Melsted, Finnur
Jónsson, Þorvaldur Tho'r-
oddsen og Sigfús Blöndal í
fylkingarhrjósti. Siðari árin
tnega félagar ekki fara frátn
úr 12, og nú eru t. d. ekki
nema 9 tnenn í þvi. Núvér-
andi stjórn skipa þeir Jón
Helgason formaður, Westér-
gaard Nielsen ritari, .Jón
Ivrahbe gjaldkeri og Sigfús
Blöndal varafonnaður.
Ráðinti við Kgl.
leikhúsið
i tföfn.
Einar Kristjánsson, óperu-
söngvari hefir verið ráðinn
við Konnnglega leikhúsið í
Kaupniannahöfn.
Til áramóta mun Einar
syngja við Ríkisóperuna í
Stokkhólmi, en þá télcur
Itann við starfi sinu við Kgl.
léifchústð í höfn og er hann
ráðinn íil vorsins.
7. umferð
lokið.
7. umfer vár tefld í gær-
lcveldi. Leikar fóru þannig
í meistaraflókki:
Lárus Johnsen vann Pét-
ur Guðmundsson. .Tafntefli
gerðu Sveinn Kristinsson og
Áki Pétursson, Sigurgeir
Gíslason og Iljalti Elíasson.
Biðskákh’ uí’ðu hjá Eggerti
Gilfer og Jóni Ágústssyni,
Hafsteini Gíslasyni og Óla
Wddimarssvni, Steingrínii
Gúðmundssyni og Kristjáni
Sylveríussyni. — Guðjón M.
Sigurðsson sat yfir.
I fýí’sta flolcki urðu úr-
slit þessi: Margeir Sigurjóns-
hafa félags- og útgáfustörf-1 Son vgnn Lárus Ingimarsson,
inn aðallega livílt á þeim
Jóni ílelgasyni og Jakob
stærri. Af jieim má í'yrst og
fremst geta Jarðabókar
Árna Magnússonar og Páls
Vídalíns, sem komin er út
í 12 bindum. Þá er safn
Fræðafélagsins einnig stó'u-
Formaður félagsins var
Eh’íkur Marelsson vann Ei-
rík Bergsson, Þórir Ólafsson
vann Haulc Sveinsson, Valur
Norðdahl vann Magnús Vil-
Bogi frá upphafi og þar til hjálmsson. Jafntefli gerðu
er liann lézt, en siðan Jón Ivári Sólmundsson og Friðrik
Helgason og hafa elcki aðrir' Ólafsson. Biðslcák varð hjá
formenn verið í félaginu. jlngvari Ásmundssvni og Ing-
Samkvæmt félagslögum ólfi Jónssyni.
gæta, að fyrir þær vörur, 289. dagur ársins.
sem seldar verða í dollurum eða pundum, getum við gert1 Útvarpíð í laröld.
hagkvæmust innkaupin á erlendum tnarkaði. Italía og
Tékkóslóvakía bjóða ekki jafn hagstæð kjör á nauð-
synjum okkar, þótt verð fyrir fiskinn megi heita viðun-
smdi. Séu vörúr keyptar frá þessum löndum fyrir tvöfalt
;verð eða Jtrefalt, iniðað við það, verð, sem sambærilegár
ð’örur fásl i'yrir í Bandaríkjunum eða Bretlandi, þá sér
liver sála, að slík viðskipíi eru okkur óhagstæð og auka
stórlega á verðþenslu í landimt, éri þeiiri múri frékár, sem
Heiri nauðsynjar eru þaðan lceyptar. Hvort sem slík kaup
< ru hagstæð eða óhagstæð, verður aldrei hjá Jiví lcomist
sið afla Jjjóðinni nauðsynja til neyzlu og hafa ávallt nokk-
airra mánaða hirgðir fyrirliggjandi 1 landinu. •
Erlendur gjaldeyrir, sem liggur i erlendum lánsstofn-■
unum, bætir ekki úr skorti Jijóðarinnar á nokkurn hátt,
aiema því áðeins að honum sé varið til nauðsyn|ákaupa og
það án tafar. Tímarnir eru svo viðsjárverðir, að enginn
yeit fyrh’fram hvað morgundagttrinn kann nð bera í skanti
sínu. SmáJjjóð, sem allar þarfir verður að flytja inn, riiájg
•eklri feta í fólspör hinriá óforsjáht meyja og láta sér l“‘nTflgSön'‘ ‘frá
f ilt nægja að hafa til Iinífs og skeiðar á líðandi stundu. kvæmdi liiónavíösluna. '
19.00 Islenzkuken nsla. 19.25
Veðurfregnir. 19.30 Þingfréttir.
20.30 l'tvarpssagan: „Stúlkan á
bláa kjólnum“ eftir Siglirð Hei'ð-
dal, II. 21.00 Strokkvarteltinn
„Fjarkinn": 1. og 2. kafli úr
strokkvarlett í F-dúr eftir Dvor-
ák. 21.15 „Á þjóðleiðum og víða-
vangi“ (Helgi Iljörvar). 21.35
Tónleikar (plölur). 21.40 íþrótta-
þáttur (Brynjólfur Ing'óll'sson).
22.00 Fréttir. 22.05 Symfóniskir
tónJeikar (plötur): a) Symplioni
Espagnolc fyrir fiðlu og iiljóm-
sveit eftir Lalo. b) Symfónia nr.
41 i C-dúr („Júpíter-symfónían")
eftir Mozart. 23.00 Vcðiirfrcgnir.
Hjónaband.
Síðastliðinn mánudag voru gef-
in saman í lijónaband, Ingibjörg
I Sigurðardóttir, Laugavcgi 43 og
ggert Ólafsson, Skólhvö'rðitstíg
irti
kvæmdi lijónavígsluna.
Nýlcga vortx ‘ gefin saman i
lijónaband af síra Jakob Jónssyni
ungfrú Valgerður Jónsdóttir,
Laugavegi 72 og Einar Eiriks-
son vérkainaður. Heimili ungu
bjónanua verður að Stórholti 25.
dag'
er föstudagur
15. október,
Sjávarföll.
Árdegisflóð var kl. 4.55 i niorg-
un, síðdegisflóð verður kl. 17.00.
Næturvarzla.
Næturvörður er í Réykjavíkur
Apóteki, sími 1700. Næturlæknir
í Læknavarðslofunui, sími 5030.
Næturakstur í nótt annast Litla
bílastöðin, simi 1380.
Sýningunni
á vérkum Guðiriundar heitins
Tlxorsteinssonar (Muggs), í sýn-
ingarsat, Ásmiindar Sveins=sörtar,
Freyjugötu 41, lýkiir kl. 22 í
kvöld.
Októberhefti
Útvarpstíðinda er koniíð út.
Flylur það ýmsar greinar, frásög-
ui’ og kvæði.
Musica,
3. tbl. 1. árg. er komið út.
FJytur það margskonar fróðleik
uiri tónlist og tórilistarmenn, m. a.
iiin dr. Urbantschitsch. Nokkrar
myndir prýðá ritið.
Hjónaefni.
Nýlega hafa opinberað trúlöf-
un sina ungfrú Ása Gunnarsdótt-
ir og Gunnar Egilsson tónlistar-
maður.
Bólusetning gegn barnaveiki
heldur áfrani og er fólk minnt
á, að láta endurbólusetja börn
sín. Pöntunum er veitt móttaka
á Iri’iöjudögum frá kl. 10—12 i
síma 2781.
Sjálfstæðiskvennafélögin
i Hafnarfirði lialda spilakvöld
i húsi flokksins í kvöld kl. 8.30.