Vísir - 20.10.1948, Blaðsíða 4

y i s i r
Miðvikudaginn 20. október 1948
irfisxKi
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐADTGAFAN VISIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan kf.
Oibeldi í undirbuningi.
fjað hefir vexáð talsvert fróðlegt að lesa Þjóðviljann síð-
* ustu vikurnar eða frá því að byi’jað var að kjósa til
þings Alþýðusambandsins. Fýrstu dagana notaði blaðið
hvað eftir annað feitasta og stæi’sta letur sitt, til þess að
skýi’a fx’á sigui’för fylgismanna sinna, sem blaðið hefir
fundið upp á að kalla „einingarmenn“. Er það vissulega
kynleg nafnagift á þeim mönnum, þegar atbugaður er
fei’ill þeix'ra í íslenzku þjóðlífi síðustu áx’in. En feita, stói’a
letrið nægði ekki lengur en fram í aði’a viku kosninga-
ln’iðarinnar, því að þá var sigurför einingai’manna lokið.
Þeir létu þau félög, sem þeir töldu sig liafa og böfðu stei’k-
asta aðstöðu í, kjósa fyrst, til þess að geta flaggað með
þeim sigrum, sem vissulega voru víða vafasamir, svo senx
kosningin í Hlíf er bezta dæmið um. Þegar þessir sigrar
voru um garð gengnii’, var litið talað um sigur einingai’-
manna og látið nægja að skýra frá því með bógværð, að
þessi eða binn hefði verið kjörinn fýi’ir þetta eða hitt
í'élag. Meira þótti ekki ástæða til að viðhafa eftir fyrstu
lotuna.
Það er nú á allra vitoi'ði, hvéi’nig kosningarnar til
Alþýðusambandsins hafa farið. Kommúnistar hafa upp-
skorið laun iðju sinnar á undanförnum ái’urn. Vei’ka-
lýður landsins hcfir þakkað þeim fyrir forustuna, og
verkin, sem þeir hafa unnið og gert það svo eftirminnilega,
að kommúnistar nefna ekki frartiar einingafsigra. Þar hafa
farið hógvæi’ir menn og lítillátir, sem þeir hafa verið. Þó
virðist þetta hafa vei’ið að bi-eytast eitthvað síðustu dag-
ana. Það er eins og þeir sé að jafna sig eftir hina skýndi-
lcgu vakningu og þykist sjá ráð til þess að fétta hlut sinn,
þótt illa liafi hoi’ft um skeið. Er í’éttast að vitna til Þjóð-
viljans í þessu sambandi. Hann segir m. a. svo í ritstjórn-
ai’grein í gær:
„Ef Alþýðublaðsmenn liefðu orðið í löglcgum meiri-
liluta meðal fulltrúanna, töldu þeir sér klofningsstai’fið
auðvelt. Þá hefði hafizt brottrekstrarherferð, þannig
að öll helztu félög verkalýðssamtakanna hefðu vei'ið sett
utangarðs....Nú er Aíþýðublaðsmönnum hinsvegar orð-
ið ljóst, að þeir ei’u ekki í neinum löglegum meirihluta
meðal fulltrúanna og fá því ekki tækifæri til að feka og
reka.... Munu nxx vei’a gerðar áætlanir um klofning Al-
þýðusambandsins og stofnun nýs sambands, eins og for-
sætisráðherra boðaði í nýársboðskap sínum... Það má
búast við harðari og erfiðari átökum en nokkru sinni
fyrr....“
Það er jafnan á í’eiki, livað kommúnistar telja „lög-
legt“. Þeir telja sér venjulega heimilt að gera það, sem
lögleýsur eru af öðrum og samkvæmt þeirra kokkabókum
getur enginn haft „löglegan“ meirihluta í Alþýðusamband-
inu nema þeir sjálfir. Fullyrðingar þeirra um að andstæð-
ingar þeirra sé ekki í löglegum meirihluta eftir kosning-
arnar eru því ekkert annað en undirbúningur þeirra á að
halda völdunum í Alþýðusambandinu með svikum og of-
beldi. Þeir eru þegar búnir að leggja nokkurn grundvöll
að því að x-eka fjölda félaga úr sambandinu, af því að þau
hafa ekki viljað lúta boði þejrra og banni. Nú byrja þeir að
undirbúa jarðveginn fyrir þessar brottvikningar með slík-
um áróðx’i að sið eini’æðisríkjanna. Sennilegt er, að á næst-
unni verði nokkurum félögum vikið úr Alþýðusambandinu
vegnd eiiihvérfa tilbúinna eða útblásínna saka og kjörbréf
fulltrúa frá öðrum félögum vei’ða vafalaust ómei’kt af
kommúnistum og handbendum þcirra, þegar til þings
kemur. Munu þeir fyrst og fi'emst hugsa félögum frá Vest-
fjörðum og Sjóxnannafélagi Reykjavíkur þegjandi þörfina.
Með þessu móti og engu öðru geta kommúnistar haldið
völdunum í Alþýðusambandinu og þegar svo verður komið,
verða það raunverulega þeir og engir aðrii', sem valda
klofningi, ef af verðui’, með ofbeldi sínu og ofi'íki. En
skamma stund verður hönd höggi fegin og þeim mun
meii'i, sem lögleysur þeiiTa yerða, þeim mun þyngri verða
syxadágjöldin.
RANDOLPH CHURCHILL (u.P.) :
Kemst de Gaulle altur
til valda í Frakldandí?
Þá spui’nig ber hvað eftir
annað á górna i frönsku
stjói’nmálalífi: „Mun Chai'les
de Gaulle komast til valda
aftur?“ Mjög hafa skoðan-
ir stjórnmálafréttai'itai'a í
Fi’akklandi vei'ið skiptar um
þetta ati’iði á undanförnum
árum. Nú virðast þeir, sem
eru hnútunum kunnugaslir,
vera á einu máli um að svara
á þessa leið: „Já, en ekki
alveg sti’ax.“
Áður var því haldið fram,
að de Gaulle hershöfðingi
myndi ekki komast til valda
aftur, nema yfir vofði fjár-
liagslegt hrun i Frakklandi
eða kommúnistar væru að ná
þjóðinni í heígreipar sínar.
Nú sýnist þessi tvípætta
hætta vera fjarlægari og ó-
senniíegri, en nokkru sinni
áður, á undanförnum þrem-
ur árum.
Það kann rétt að vera, að
ekkert hefir enn dregið úr
styrkleika fránska kommún-
istaflokksins, en hann er
sannarlega ekki að eflast. Og
það sem meira er um vert,
möguleikar hans til þess
að verða þjóðinni óþarfur
hafa áreiðanlega minnkað
mikið. Hann hefir ekki leng-
ur tök á því að koma á alls-
herjarverkfalli og mun
sennilega ekki hætta á að
koma af stað götuóspektum.
Menn eru ennfremur miklu
bjartsýnni á að komizt verði
hjá efnahagslegu liruni.
Enda þótt dýrtíð og erfið-
leikar steðji að er stefnan
greinilega í rétta átt. Uþp-
skeran í Frakklandi er
ágæt. Þótt verðlagið sé mjög
hátt, hefir það ekkert hækk-
að seinustu þrjá mánuðina og
Marshallhjálpin er að koma
til framkvæmda.
Það sýnist þess vegna
nokkuð mótsagnakennt og
rangsnúið, að almenningur
skuli vera farinn að sætta
sig við þá hugmynd að vaða
í blindni til hlýðni við hina
didarfullu stjórnarháttu de
Gaulle-ista. Enginn utan nán-
ustu samstarfsmanna hers-
liöfðingjans sjálfs hefir hina
minnstu hugmynd um hvaða
stefnu hann muni fylgja, ef
hann lcæmist til valda öðru
sinni, og liver himia tuttugu
áætlana, sem hann hefir ætl-
að að leggja til grundvallar,
verði fyi'ir valinu. Hið síð-
ast talda er þó skýranlegt.
Nánustu samstarfsmenn
hershöfðihgjans hafa allir
skýrt ýtarlega frá, hvað þeir,
liver fyrir sig, reyni að fá
hann til þess að gera, en
ekkert sagt um hvað hers-
höfðinginn sjálfur hefir sagt
þeim, að hanii ætli að gera.
Sú skýring, sem er senni-
legust fyrii’ því, að ýmsar
ágætar stjórnir i Frakklaildi,
svo sem Schumanstjórnin,
hafi ekki orðið langlífar er,
að almehniiiguf í Frakklandi
hefir gei'samlega glatað
trúnni á þingræði. Stjórnar-
skrá fjórða lýðveldisins er of
lík stjói'narskfá þriðja lýð-
veldisins til þess að geta
skapað i liuga nokkurs
Frakka trú á, að hún eigi sér
langa lífsdaga.' Fimm ára
hernám Þjóðverja, er sigldi í
kjölfar auðmýkjandi ósigurs
árið 1940, hefii’ fyllt Frakka
vantrú á stjórnarfari, sem sé
áþekkt stjórnarfarinu á liin-
um 25 árum, er liðu milli
lieimss tyrj aldanna.
Aðeins lítill hluti kjósenda
æskir þess, að landinu verði
aftiir stjórnað af de Gaulle.
Þó mun það að líkindum vera
reyndin, að meirihluti myndi
greiða honum atkvæði sitt, ef
til kosninga myndi koma.
Óttinn við nýtt stríð og van-
trúin á núverandi stjórnar-
far, hefir skapað í hugum
Frakka ósk um breytingu,
aðeihs lireytingai’innai’ vegna
og ósk um að reyna eitthváð
nýtt í tilraunaskyni.
Óheillavænleg þreyta og
lífsleiði virðast hafa þrengt
sér inn á svið franskra
stjórnmála. Til þess að löslia
við jietta ástand virðast
margir Frakkar vera reiðu-
búnir til þess að yjipta öxlum
og sætta sig við, án nokk-
urrar hrifningar þó', að gera
eina tiiráun, seni hefði í för
með sér miklar breytingar,
hver svo sem árangur hcnnar
yrði.
Norskur kveo-
student hér
í boði Orators-
Hingað er kominn norsk-
ur stúdent, ungfrú Elisabet
Schvveigaard, úr lagadeild
Oslóarháskóla, í boði Ora-
tors, félag's laganema við Há-
skólann hér.
Kom ungfrúin hingað með
Gullfaxa í fyrrakv. og dvel-
ur hér um 3 vikna skeið, á
Stúdentagarðinum. Áður
höfðu norskir laganemar
boðið íslenzkum stúdent til
dvalar i Osló, og var Val-
garð Brieni stud. jur. boð-
inn til ösló i sumar og
dvaldi þar um mónaðartíma.
öðrum stúdent hafði Ora-
tor boðið liingað frá Noregi,
pilti, en hann gat ekki kom-
ið.
Ilér mun ungfrú Schwei-
gaard kynna sér kennslu og
námstillögun í lagadeild Há-
skólans og skoða landið, eftir
því sem tími og aðstæður
leyfa.
Nýir kaupendur
Vísis fá blaðið ókeypis til næstu
mánaðamóta. Hringið í síma 1660
| □ Helgafell 594810227, VI—2
i í dag
er niiðvikudagur 20. októbfcr, -
294. dagur ársins.
ing'u innköllunarinnar í Lögbirt-
ingablaðinu. Skilanefndarmenn
eru Sigurður B. Sigurðsson, Ein-
ar Pétursson og Lárus Fjeldsted
lirl.
Næturvarzla.
Næturvörður er í Lyfjabúð-
inni Iðunni, sími 7911. Nælur-
læknir er í Læknavarðstofunni,
sími 5030. Næturakstur annast
Litla bílastö'ðin, sími 1380.
Veðrið.
Fyrir austan land cr lægð á
liréyfingu austur eftir.
’Veðurhörfur fyrir Faxaflóa:
NorðVestan og síðar norðangola,
léttskýjað.
Mestur hiti í gær var 7.2 stig,
en minnstur hiti í nótt 4,2 stig.
H.f. Fiskimjöl
í Rcykjavík verður gert*upp,
saiukv. tilkynningu í Lögbirlinga-
blaðinu og skulu þeir, er telja
SjávarföII.
Árdegisflóð var kl. 7.25. Síð-
degisfióð verður kl. 19.45.
Vararæðismaður fslands
i Halifax, F. K. Warren, andaðist
2. október síðastl., að því er seg-
ir í tilkynningu frá sendiráði
íslands i Washington.
Útvarpið í kvöld.
18.30 íslcnzkukennsla. 19.00
Þýzkukeivnsla. 19.25 Veðurfregn-
ir. 19.30 Þingfréttir. 20.30 Út-
varpssagan: „Stúlkan á bláa
kjólnum" eftir Sigurð Heiðdal,
II. (Brynjólfur Jóbannessón).
21.00 Tónleikar: Symfóriía rir. 3
|í F-dúr op. 90 eftir Bralnris (end-
til skuldar lijá félaginu, koma! rtekin). 21.35 Erindi: Um Abra-
fram með kröfnr sínar tnnatí hara Lincoln (Pétur Sigurðssori
fjögurra mánaða frá síðustu birt-1 crindreki). 22.00 Fréttir. 22.05
Danslög (plötur). 22.30 Veður-
fregnir.
Reglugerð fyrir Keflavíkurflug-
völl um umfcrð, öryggi o. fl„
befir verið gefin út af samgöngu-
málaráðuneytinu. Er þar greint
frá almennum reglum um aði'lug,
aðflugsstjórn og biðflug, aðflug í
sjónflugsskilyrðum, lágmark
skýjahæðar og skyggnis og öryggi
á: flugvellinuiri. Brot gegn reglu-
gerðinni varða sektum allt að 10
þús. krónum, varðhald eða fang-
elsi, ef ekki liggur þyngri refs-
ing við samkvæmt hegningarlög-
rinuin.
Hjúskapur.
í dag verða gefin saman i kap-
ellu Háskölans af síra Bjarna
Jónssyni, ungfrú Ásta Baldvins-
dóttir og exam pliarm Oddur C.
Thorarenscn. Ungu hjönin munii
dvelja í tvo daga að Söleyjargötu
11; cn’ kiðan nuúut þau íára til
útlanda.