Vísir - 28.10.1948, Blaðsíða 5

Fimmtudagurinn 28. október 1948
V I S I R
a
Það var í byrjun septem-
ber að eg tók mér far með
einni af flugvélum „Loft-1
leiða“ til Akureyrar. Ástæða
er til að geta þess alveg sér-
staklega, liversu gott er að
ferðast í flugvél, og ekki
gíeymi eg flugþernunni Ingu
Loftdóttur sem gerði allt sitt
til þess að okkur farþegim-
um liði sem bezt; mér er nær
að halda að það fólk sem
annast flugþjónustu liér með
islenzku flugvélunum sé éin-
hver sú kurteisasta stétt
manna hér á landi.
Á Akureyri ætlaði eg nð
skoða helztu skrúðgarða hæj-
arins, ferðast um nágrennið
og fara í Vaglaskóg. Fyrir
mörguxn árum voru skrúð-
garðarnir á Akureyri taldir
bera af öðrum skrúðgöðum
hér á landi, einkiun „Listi-
garðurmn“ og' . Schiöths-
garðurinn, en byrjað var á
skipulagningu þessarra garða
1912, og Gróðrarstöðin á
Akureyri, eign Ræktunarfé-
lags Norðurlands, var stofnuð
1903. Þar er einhver falleg-
asti trjálundur liér á landi.
Nokkrir aðrir garðar setja
svip sinn á bæinn, t. d. Rvels-
garðurinn og garðurinn við
Menntaskólann (Stefánsgarð-
urinn) sem er í námunda við
listigarðinn, ennfremur er
Bjarkargarðurinn mjög snot-
ur skrúðgarður og vel hirtur,
Þegar eg skoða þessa garða
sem eg ætla ekki að lýsa hér
nánar, þar sem það liefir áð-
Ur verið gert af svo mörguxn,
minnist eg þess að á garð-
yrkjusýningu Norðurlanda er
haldin var í Kaupmannahöfn
árið 1937 var sýnd garðvrkju-
lcvikmynd er Garðyrkjufélag
Islands hafði látið taka hér
heima. Sýndi kvikmynd þessi,
ýmsar garðyrkjufram-
kvæmdir hér og þar af land-
inu. í einum texta myndar-
innar er þess getið að á Ak-
ureyri, liöfuðstað Norðui’-
lantls, séu fegui'stu skrúð-
garðar á íslandi. Á Akureyri
setja skrúðgarðarnir og
gróskumiklir trjálundar svip
á eldi'i hluta bæjarins.
Til að kynnast allri garð-
yrkjustai’fsemi þarna nánar
en hægt er með því einu að
skoða það sem fyrir augu ber,
heimsótti eg garðyi’kjuráðu-
naut Akureyrar, Finn Árna-
son, er sýndi mér góðfúslega
lielztu ræktunaiframkvæmd-
ir í bænuin, og fékk eg hann
til að segja mér frá þeim
framkvæmdum sem hann
héfir umsjón með fyrir bæj-
ai’ins hönd og helztu áhuga-
xnálum sínum í því efni að
fegra bæinn með fjölskrúð-
ugúm blóma og trjági'óðri.
Akureyri er fallegur og
vinalegur bær, er hefir með
réttu oft vex-ið nefndur trjá-
ræktarbærinn. En bærinn er
í mjög öruin vexti sem bezt
má inarka á því hve mikið
hefir verið byggt þar af íbúð-
arhúsum á síðustu árum og
live mörg hús eru þar nú í
byggingu. Nokkuð vill þó
skoi’ta á það að Umgengni al-
mennings sé með þeim
snyrtibrag sem æskilegt væri
ekki síður en liér, en þetta
stendur vonandi allsstaðar til
hóta.
Finnur Áinason.
Eitt af helztu áhugamálum
sínum telur Finnur ráðu-
|nautur að stofnað vei’ði fegi-
unarfélag þar á staðnum er
. hafi sarna hlutverki að gegna
og fegrunarfélagið hér, en
það er að stuðla að aukinni
fegurð og snyrtibrag og bætt-
um heilbrigðisháttum. Þær
framkvæmdir í skrúðgarða-
málum er ráðunauturinn tel-
ur mest aðkallandi er nýít og
fagurt ráðhústorg er væri
skreytt hlómagróðri ámóta
og Austurvöllur í Reykjavik
Sem allsstaðar er þekktur
fyrir sitt mikla hlómahaf.
Telur Finnur að bifreiða-
stöðvunum sem nú eru kring-
unl ráðhústorgið á Akureyri
ætti að útvega annan stað í
bænum og sömuleiðis stæði
fyrir einkabíla.
| Á Akureyri er ein fegursta
kirkja landsins, Matthíasar-
kirkjan, hún síendur á fall-
egri lóð og ber lxátt yfir þegar
gengið er um helzíu umferða-
götur bæjai’ins. Umhverfi
kirkjuimar verður tekið til
skipulagningar og fegrúnar
svo fljótt sein auðið er og
væntir Finnur góðs samstarfs
við kvenfél. staðarins í þvi
efni. F. Á. telur réttilega að
auka þeri trjárækt á Akur-
eyri að mildum mun því góð
skilyrði séu þar til tfjáræktar i
og að hauðsyníégt ’fé áð bæj;
arstjórn og skipulagsnefnd
ákveði sem fyrst þær lóðir er |
leyft yrði að byggja á neðan i
við Eyrarlandsveg og Spítala-,
veg svo liægt yrði að taka
allar þær hrckkur til fegrun-
ar fyrir bæjai’búa. Hugmynd
hans er að þar verði gróður-
settur fjölbreytfur trjá- og
runnagfóðUr er myndi á
komandi áruin verða til stór
aukinnar fegurðar í bænum
og álit hans er að hrekkurnar
alla Iejð inn að gróðárs.töð
Ræktunarfélagsins séu ekki
til það mikiliá nytja að
minnsta kosti eins og nú er.
Telur hárin því að stefna beri
í þá átt að gróðursetja sam-
felt skógarbelti frá Gróðrar-
stöðinni og út að skógi-æktar-
reit Skógræktarfélagsins.
Skógræktarfélag Eyfirðinga
liefir aðsetur stit á Akureyri,
félagið liéfir fengið nokkurt
landrými undir starfsemi
sína frá Akureyrarbæ. Skóg-
ræktaráliugi er mikill á Ak-
ureyri og víðar um Eyjafjörð
og hefir Skógrækt ríkisins að
Vögluin í Fnjóskadal verið
trjárækt þeirra Eyfirðinga
mikiil styrkur. Víða á Akur-
eyri eru mjög sérkenniléga
falleg gil og brekkur sem
auðvelt er að skreyta á hinn
fegursta hátt með trjá- og
blómagróðri. Á Akureyri er
mjög riiyndarleg sundlaug og
er hún í svonefndu Grófar-
gili; hugmyndin er að um-
skipuleggja umhverfi hennar
að nokkru leyti og prýða það
á ýmsa vegu. Skanmit frá
sundlauginni og nokkru neð-
ar er hinn margumtalaði
Andapollur sem virðist eiga
þar miklum vinsældum að
fagna, enda er þar að stað-
aldri mikið af fuglum, eink-
um öndum. Virðast þær una
sér vel þarna og dregur poli-
urinn nafn sitt af þeim. Legg-
ur Finnur til að pollurinn
verði stækkaður til muna og
umhverfi hans girt lilýlegra
og fegurra.
Að lokum minntist Finnur
á live nauðsynlegt það væri
að Akureyrarbær léti starf-
rækja skólagarða svo börn
og unglingar geti lært að
rækta og umgangast gróður-
inn og að það ætti að hafa
nógu fjölbreyttan gróður í
skólagörðunum svo börnin
liafi unun af og fái áhuga
fyrir hverskonar ræktun og
geti síðar unnið sjálfstætt að
öllum venjulegum ræktunar-
störfum að námi þeirra
loknu í skólagörðunum.
Finnur Árnason er mikill á-
hug'a og' dugnaðarmaður, má
mikils af honum vænta í
franitíðinni.
Þegar rætt er um garð-
yrkjú þeirra Akureyringa er
vert að minnast tveggja
bræðra að vefðleikum, en
það eru þeir Jón og Kristján ’
Rögnvaldssynir, en þeir hafa
verið mikill styrkur öllum
garðyrkjumálum þar á staðn-
uin og á heimili þeirra, Fífil-
gerði í, Eyjafrði er eini jurta-
garðurinn (Botanisk-Have)
sem til er hér á landi.
Sigurður Sveinsson.
Sparið heita
vatnið.
Hitaveita Reykjavíkur get-
ur fullnægt þörfum notenda
[í Reykjavík,. ef fólk aöeins
gætir þess að loka fyrir heita
vatnið að nóítu til.
j Helgi Sigurðsson, vatn’s-
og' hitaveitustjóri, skýrði
blaðamönnum frá þessu í
gær, en undanfarið liefir
borið á tilfinnanlegum heita-
vatnsskorti hjá um * l/~, not-
enda i bænum.
1 Tvær meginástæður eru
fyrir skortinum: ! fyrsta lagi
óhófleg notkun vatrisins að
næturlagi og í öðru lagi, að
nú koma ekki nema um 250
sek./lítrar .af vatni frá Reykj-
um í stað 300 sek./l., eins og
það er þegar rennslið er mest.
Stafar þetta líklega af ó-
venju þurrkasömu sumri.
Þá er í ráði að stilla rennsli
til lnisanna þannig, að nota
rnegi nrinna, en heilara vatn,
fyrir tilverknað varastöðvar-
innar við Elliðaár, en þessi
breyting tekur um það bil
mánuð. Fá þá allir nóg heitt
vatn þegar þess er þörf, en
brýnt er fyrir bæjarbúum
að loka fyrir vatnið að næt-
urlagi.
Má geta þess ,að það svarar
til 175.000 kr. verðmæta á
máriúði hverjum að láta lieita
vatnið renna að nótlunni, en
niánaðartekjur hitaveitunnar
eru um 750 þús. kr. köldustu
iriánuðina. Má af þessu sjá,
að hér fai'a veruleg verð-
Færri tundur-
dufS rekur.
Á þessu ári hefir nokkuru
fæn-i tundurdufl rekið á
strendur landsins en í fyrra,
að því er Skipaútgerð ríkis-
ins hefir tjáð Vísi.
| Á öllu árinu í fyrra rak
samtals 132 tundurdufl á
strendur landsins og voru
þau gerð óvirk jafnóðum og:
til þeirra spurðist. Nokkuru
færri tundurdufl liefir rekið
i ár eða innan við liundrað.
Aðal „duflasvæðin“, ef svo
mætti segja, liafa verið á
söndunum 1 Austur-Skafta-
fellssýslu og á norðaustur-
landi.
42 vísað úr
landL
JnnanríkisráðherraFrcikka
skýrði frá því gær, að 42 er-
lendum verkamönnum hefði
verið vísað úr landi.
Ilöfðu verkamenn þessir
tekið þátt í verkföllunum í
Frakklandi og staðið fram-
arlesa
æsingum gegu
stjóririmii.. Vitað er um
marga fleiri erlenda verka-
meim, er æstu til verkfalla
og eru þeir nú flestir í haldi
og bíða dóms.
mæti til spillis, auk þess ó-
hagræðis, sem af þessu
hlýzf.
ivristján Guðlaugsson
hæstaréttarlögmaður
Jón N. Sigurðsson
liéraðsdómslögmaður
Austurstræti 1.
Sími 3100.
Á ítalíu er nú mikið rætt
um tvær læknisaðgerðir. Er
önnur til þess að lækna liða-
gigt, en lrin til þess að lengja
líf manna. Aðgerðir þessar
urðu báðar almenningi kunn-
ar á sérstæðan hátt. Sú siðar-
nefnda varð fyrst kunn, er
níræður leilcari Erfnete
Zacconi ritaði grein i tímaiit,
þar sem hann neitaði því, að
Serge Voronoff liefði" yngt
liann upp. Voronoff var
kunnur af þvi að reyna að
yngja menn upp með því að
taka kirtla úr öpuin og setja
í ilienn. Hann var of t nefndur
„apakirtlamaðurinn“.
Leikarinn sagðist ciga
starfsorku sína að þakka
læknisaðgerð, er prófessor
Alcide Frascliini hefði gert á
honum. Prófessor þessi býr í
Milano og' skýrir svo frá að
aðferð han.s sé sú, að" spýta
vissum horniónategundum í
fólk, sem hanri telur að sér-
staklega glati gildi sínu eftir
þvi sem aldur færist yfir það.
Þessir liormónar eiga að gcra
það að verkum að ellimörk-
unum seinki og aftur náist
jafnvægi innvortis, en rösk-
un þess telur hann vera ein
einkenni eílinnar.
Hvernig svo sem skýringar
prófessorsins eru, þá er það
víst að hinn níræði leikari
telur sig vera 50 árum yngri
eftir innspýtingar þessar.
Hann segist aðeins harma
það, að hann skyldi ekki liafa
kynnzt Fraschirii fyrr.
i Dr. Alberli Rinaldi var
•ítalskur læknir, er taldi sig.
vera búinn að firitíá öruggt
meðal við liðagigt og
notaði hann það með góðum
árangri þangað til hann var
myrtur árið 1935, Aftur á
móti var hann líka kaupmað-
ur og lét engan vita um upp-
finningu sína og gætti hennar
sem mikils leyndarmáls.
Hann notaði alls konar töfra
og særingar í sambandi við
læknisaðférð sína, sem aðal-
lega byggðist á innspýtungu
vissra efna. Þetta gerði hann
til þcss að villa mönnum sýn,
því hann vildi vera einn um
læknisaðferð þessa. Hann
læknaði heldur aldrei fólk
nenia að næturlagi.
Þegar Rinaldi lézt, eins og
að ofan er getið, týndist „for-
mulan“ fyrir lvfi hans. Nú
liefir lyfjafræðingtir nokkur
í Siena dottið niður á þessa
efnablöndu, er gerði dr. Riri-
aldi frægan á sínrini líma.
Ýmislegt bendir a. m. k. til
að hér sé utn nákvæmlega
sömu aðferðina að ræða.