Vísir - 29.10.1948, Blaðsíða 8

'Allar skrifstofur Vísis eru
fluttar í Austurstræti 7. —
iNæturiæknir: Sími 6030.
Næturvörður:
Ingólfs Apótek, sími 1330.
Föstudaginn 29, október 1948
250 kalliáfa.
Rússar ætla að fara að
dæmi Þjóðverja í sjóhernaði,
reiða sig aðallega á kafbáía.
Brezka riíið „Jane’s Figli-
ting' Sliiþs“, sem er bezia
lieimildárrit, sem út er gef-
ið ttm flotamál, segir að
Rússar eigi 250 kafbáta um
þessar inundir, en um 1Ö0 að
auki sé í smiðum.
Bevin
Ernest Bevin, utanríkis■
rdðherra Breta, er ná stadd
ur i London og hélt hann
ræðu í gær um iitánríkísrnál.
Hann sagðist vera í flokki
þeirra manna, sem ekki teldi
styfjöld ólijákvæmijega og
sagðist draga þá ályktun af
því, að ástandið væri sízt
verra nú, en það liafi verið
fyrir 18 mánuðum. Bevin fór
ekki dult með, að ágreinings-
málin væru mörg, en taldi
þó líklegt að mörg mætti
leysa á víðunandi hátt.
Messað að
Bessasföðum
á sunnudag.
N. k. sunnudag fer frarn
guðsþjónusta í BessasíaÖa-
kirkju.
Mun biskupjnn Sigurgeir
Sigurðsson lýsa kirkjuna
tekna í notkun á ný eftir við-
gerðina, en sóknarprcsturinn
sr. Garðar Þorsteinsson nnm
px-édika. Dr. Páll ísólfsson
mun leika á orgelið, en dóm-
kix-kjukói’inn syngja.
inr wisiiiiteinr
Pað tekur 10-15 ár nsiciIrE
Undirhúningur að vísinda- Ættu sem'flestir að leggja
legii íslenzkri orðabók er bönd á plóginn í sambandi
hafinn og mun 'hiín ná yfir við l,essa gagnmcrku vís-
alít ísléhzld mál frá upþliafi
. indalegu orðabók, þvihún er
daga og
stand.
fram á liðandi
xnjög merkur viðburðúr í is-
Ienzku ménningarlífi.
Hér sjást tveir þekktir leikarar yei’a að búa sig- undir
veiðiferð í Suður-Frakklandi. Charles Boyer er t. v. og
Maurice Chevalier t. h. Maurice telur tiyggara að taka
með sér bjarghring, ef eitthvað skyldi koma fylir ög’
Boyér detta í sjóinn.
Refaræktín að hverfa úr
sögunni hér á landi.
IfvBfrefa- og siifurrefaskinn
eru óseljanleg sem stendur.
Skinnasölunni að selja nær
íyorðingjar
PaEks fundnir.
Gríska stjórnín hefir nú
látið ákæra þrjá menn fyrir
morðið á ameríska blaða-
manninum Polk, sem fannst
myrtur hjá Saloniki í vor.
Einn mannanna hefir náðst
en tveir vei’ða dæmdir í fjar-
vist sinni, þar sem hinri hand-
tekni hefir játað morðið og
talið þá hafa verið í vitorði
ineð sér. Menn þessir eru all-
ir kommúnistar.
í þessu saxribandi má geta
pess, að útvai’pið í Moskvti
bar á grísku stjórnina í vor,
að hún hefði látið myrða
Polk.
Pólskir veðu rf ræðingar
spá hörðum vetri i Austur-
Evröpu. í Póllandi skortir
álmenning nú mést skófatn-
að og feitmetisbirgðir eru
litlar í landinu.
Refarækfin hér á landi
hefir mjög Öregizt saman að
undanförnu, og er allt að því
að hverfa úr sögunni.
Ástæðan fyrir þessu er
hve ei’fiðlega hefir gengið
með skinnasölu á undan-
förnum ái’um og að refáeld-
ið hefir alls ekki svarað
Icostriaði.
Minkáræktin liefir áftur á
móti gengið betur og minka-
skinnin hafá selzt vel eftir
atvikum. Ei’ nú svö komið að
Skinnasala L. R. í. héfír selt
öll miiikáskinn, sem til Iienn-
ar háfa borizt, samtals háít
á 3. þúsund. Verðið hefír ver-
ið mjög sæmilégt eftir aívik-
um, eða 125-—150 kr. fyrir
góð skinn. Auk þessa seldi
Skinn&salan í einti lagi 1700
'skinn fyrir 78 krónur meðal-
jverð á hvert skinn. En í þeiin
,var mikið af úrgangsskinn-
ium, sem vörti ilí-scdjanleg,
svo að einnig þetta vevður
að télja viðnnandi sölu. —
Annal’s Ixefir miixkaræktin
dregizt nokkuð saman að
undanförnu, þótt það sé ekki
í jafn stói’um stíl og refa-
ræktin.
Refaskirittin.
Blárefaskinn éru eiuU í’efa-
skinnin, sem unnt hefir vei-ið
að selja. í fyrrahaust tókst
allar bix’gðir sexri þá vöru til
af blái’efaskinrium og síðan
hafa þau selzt jafiihafðán.
Aftur á rnóti seljast hvorki
hvítrefaskinn né silfurrefa-
skinn og liggur Skinnasalan
;xrieð allmiklar birgðir af
hvorutveggja, eða 2—3
hriridruð hvítrefaskinna og
13—14 huridruð silfurrefa-
skinna. Það eina, sem selzt
af þéssum skinnum er á inn-
lendttm mai’kaði og þá að-
eins eitt og eilt skiiitt í einu.
j Öm el’Iéndan markað c(r
naumast að x-æða. í Ameríku
er tékirin 373/2% inöflútn-
ingstollur, en í Bretlandi
100% sölxxskattur, auk þess,
sem innflutningui’inn er tak-
markaður og ýmsar aðrar
Frh á h sífSu
Dóttir IFrancc&s
trijSófasto
Senorita Caxmen, einka-
dóttir einræðisherra Spánar,
opinberaði trúlofun sína í
þ, mánuði.
Væntanlegt . mannséfni
hennar er markgpeifinn de
ViIIávei’dé. Hún ef'22 ára, en
liann 28. Sainkvæmt ái*eiðari-
legum heimildum nuinu þau
vex*ða gefin saman í apríl.
Orðabók þessi, seiri: er
geysiniikið ritverk, verður í
mörgum bindum og er gert;
i’áð fyrir, að fyrsta hindið
j
koníi út eftif 10—15 ár, én j
síðan verður reynt að Iáta1
eitt Ixindi konia út á ári j
livei’ju eftir það.. Það er Há~
sköli íslands, sem hafizt hef-
ir handa um útgáfu þessarar
orðábókai’, en rílixð greiðir !
kosfriaðinn að hálfu leyti á
möti Háskólanum.
„Á. G.“ skíifar: „í Bergmáli
síðastl. miðvikudag veður ein-
Iiver ofsatrúar „djassisti“, sem
kallar sig „Smið“, fram á rit-
vöílinn. Ræðst hann með of-
forsi á úívarpsráð, vegna þess
að það hefir ákveðið að
„djassþátturinn" verði felldur
niður sem fastur liður í vetr-
ardagskrá útvarpsins.
*
„SmiSur“ reiðir sleggjuna hátt,
hver upphrópunin rclcur aðra, en
Árið 1946 skípaði háskóla- ' öksemdirnar stangást, 'eitts. og
<■ i i-i i títt er hjá Slíkum mörinum. Tclur
íao serstaka nefnd txl þéss , ., , , .
, . 1 iiann hlustendur varnarlausa
ao undirbuá orðabokmá og gegn dagskrárefni útvarpsráðs.
er dx’. phil. Alexander Jó-^Þó sé það bót í máli að hægt sé
hannesson, háskólarektór, a<5 „skrúfa fyrir" sumar „hugdétt-
formaður nefndarinnar, en I ur“ ráðsins- — Ekki cr mér kunn-
, <• i , |úgt um, hvaða „hugdettur“ það
aðrxr xieíndarmenn eru dr.l
_ eru, sem ekki er hægt að skrufa
Exnar ul. Sveinsson og dr. fyrjr.
Þorkell Jóhannessön. Jakob
Benediktsson magisler er rit-
stjöri orðabók arinnar, en
honiirn til aðstoðar eru þeir
Áriii Ivi’istjánsson, cand.
mag. og Ásg'eir Blöndal
Magnússon, cand. riiag.
Starfsirienn hókarinnar
niuriu „orðtáka‘.‘ allt íslenzkt
xriál frá 1540, en að orðtaka
íiiálið er i því fólgið, að öll
rit, senx gefin liafa verið út
á íslenzlcu frá þeim tíma, eru
Icsin yfir og sti’ikað undir
einstök oi’ð og orðasamhönd,
en síðan eru liin undirstrik- ‘ verið „Smið“ sammála, og mundi
uðu atriði skrifuð upp á þar eS' Þá rc>’na að vera honum
til gex’ða miða, sem ritstjórn 5)já]PIeSnr nm WóSlegra orð um
vérksins vinnui’ svo úr. Er
ráð fyrir því gert, að upp
þurfi að skrifa alll að millj-
ón oi’ða og orðasambanda,
en ekki verði komizt yfir
nema 100 þúsund á ái’i.
Svo sem kunnugt er, er
fjöldi manna hér á landi, er
hcfir áhuga fyrir orðasöfn-
un og á í fórum sínimx nxörg
sérkennileg oi'ð, orðatiltæki
„Smiður“ karlinn er ekki
myrkur í máli. Fullyrðir hann,
að „djassþátturinn“ sé eitt-
hvert bezta útvarpsefni, sem
við fáum að heyra hér á vika
hverri.
*
Og eftir þessa fullyrðingu fylk-
ir hann „djass“-liði sínu og viti
iirenn: það er hvbrki meira né
minna en allir útvarpshlustendur,
— cn andspænis þessum mikla
flokki sténdur svo hinn „iindar-
legi mannsöfnuður" sem útvarps-
ráð skipar. (Skyldu þeir ekki.
eiga nein útvarpstæki?) — Um
svonefnda „Gallup-prófun" get ég
þá framkvæmd.
og malshætti. Ættu þessir) niiklu máli, livort „djassþáttur-
| aðilar að setja sig' í saniband inn“ er eða fer. íslenzkir útvarps-
við ritstjórn orðabókarinn-1 hlustendur færu ekki að gera
ar, þvi þeir geta veitt hennilhróp aÖ ú^yarpsráSi, þó honum
. , vrði haldið áfram. Þeir mundu
ometanlega aðstoð og fly.lt ,
0 ... , - bara bita a jaxlinn og halda afram
auk þess fyrir lúkningu ^ áð--„skrúfa fyrir“. Og þó oð þátt-
verksins. Utanáskrift til rit-'urinn sé felldur niðílr, er ekki
stjórnar orðahókarinnar er Þar með ságt, að „djassinn“ sé
Orðabókin, HáskóIánunTþ fordænldnr 1 ^‘varpinn. Hann er
variur að slcjóta víðar upp koll-
Eg hefi bá trú á íslenzkum
útvarpshlustendum, að þeír
hefðu, ef spurðir væri, þroska
til þess að velja eingöngu það,
sem menningargildi hefir, en
kasta hisminu. f trausti þess
get eg fullvissað „Smið“ um
það, að eftir slíka könnun yrði
djass-lið hans mun þunnskip-
aðra en hann vill nú vera láía,
*
Annars ætti ekki að skipta
Eftir áramótin hefir göngu
sína í Bandarikjunxtin tírlíá-
xit, sem á að kosta 160 lcr.
eintakið —• þyngdin enda
714 enskt pund.
ínum.
Ó.skalagatíminn hefir hingað
til ekki farið varhluta af
„djassinum", og svo mun enn
verða. — Þetta síðasta er sagt
„Smið“ til hugarhægðar.“