Vísir - 10.03.1949, Blaðsíða 4

V I S I R
Fimmtudaginn 10. marz: 1049
irfism
ÐAGBLAÐ f
Dtgéfandi: BLAÐADTGAFAN ViSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austúrsti'æti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm linur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
A
Hver er mergnrinn málsins?
lþýðuflokkurinn liefur haft stjórnarfóryslu með liönd-
imi síðustu árin, en i upphafi gerðu flokkar þeir, sem
rikisstjómina styðja, með sér málefnasamning, svo sem
verið hefur í tízku hjá samstcypustjórnuin. Að vinna gegn
dýrtíðinni var fyrsta og síðasta boðorðið, sem og að rétta
við atvinntilíf og fjármálastarfsemi landsins. Ríkisstjórn-
inni hefur tekizt það eitt að lögbinda vísitölima við þrjú
Iutndruð stig, og í það sjálfu sér lofsvert, ef eitthvað
frekar liefði vei'ið gert til þess að íryggjá og bætá hag
landsmanna. Engum dylst að þessi ráðstöfún eiií iit af
fyrir sig, ræður ekki ]>ót á vandanum, og öllum er Ijóst,
að ástandið innanlands fer stöðugt versnándi og hagur
almennings þyngist með hverjum degi, sem líður.
Dregið hefur itr atvinnu í landinu, þannig að atvinnu-
lcvsis gætir í stærstu kaupstöðunum, og þá ekki sízt hér
í höfuðstaðnum. Atvinnuleysi cr ömurlegasta sóun
vei'ðmæta, sem á sér stað innan hvers þjóðfélags. Það
vei’ður ekki mælt né vegið i vinnuleysisdögum, heldur
liefur það mannskemmandi áhrif, seni vart verða metin
í rúrni né tíma. Jafnhliða því, sem íiagúr almennings
Jtrengist, getur hið opinbera ekki vænst að engin vanliöld
verði á tekjum þess, og -þótt beinir og óbeinir skattar
verði hækkaðir frá ári til árs, kemur það áð Íitlum eðu
engum notum, ef greiðslugetán er ekki fyrir hendi hjá
þjóðinni. Enginn ætti að slcilja þetta betur, en Alþýðu-
flokkurinn óg talsmenn hans, en syo er að sjá, sem þeim sé
ckki Ijóst að hverju dregur í eínahagslífi þjóðarinnar, eða
vilji ekki viðurkenna „bölvaðar staðreyndirnar“.
Er Björn Olafssön flutti ræðu sína um efnahagsmál
þjóðarinnar á Alþingi hér á dögunum, varð Gylfi Þ. Gísla-
son professor fyrir svörum af hálfu Alþýðíiflökksins, og
telur Alþýðublaðið að ræðumanni hafi tekist upp. I sam-
handi við ríkisábyrgðir á fiskverði og niðurgreiðslúr á
innlendum afurðum, kemst ræðiunaður þessi svo að orði:
Að síðustu er svo að geta, að ríkisvaldið Kéfu’r í tvö ár
(raunar miklu lengur) tekið ábyrgð á útflutningsverði
ýmissa afurða, og er alkunna, hvaða ástæður liggja til
]>ess, að í'ikissjóður tókst á hendur Jxessar ábyrgðárgreiðsl-
ur. Hefði ríkisvaldið ekki gripið til þessara ráðstafana,
var fyrirsjáanlegt, að bátaflotinn myndi stöðvast á vétrár-
vertíð 1947, því að hefði ríkissjóðúr ekki tekið ábyrgð á
útflutningsverðinu vofði yfir bcin rekstrarstöðvun i ein-
.iiin þýðingarmesta atvinnurekstri landsmanna“. Ræðu-
máður segir svo: „Ríkisafskiftunum hefur verið riey.tt upp
á stjórnarvöldin og stjórnarvöldin háfa framkvæmt það
nauðug og venjulega til bráðabirgða og án þess að hafa
nokkra trxi á þessari lausn þeirra viðfangsefna, sem um
hefur verið að ræða“.
Þótt leitað sé með logandi ljósi um ræðiina þvera og
endilanga, finnst engin skýring á þvi, livort þingmaður-
inn telur þetta rétta úrlausn eða ekki, nema ef vera skyldi
að vantrú stjórnarvalda á framkvænidum sé einnig van-
trú þingmannsins. Hann gerir cnga grein fyrir, hvort
i'íkið geti staðið fjárhagsins vegna undir slíkum upp-
bútargreiðslum eða niðurgreiðslum, og hann gerir enga
grein fyrir, hvort réttmætt sé að halda áfi'am skntta-
álögum til þess eins, að ríkissjóður fái áukið tekjur sín-
ar í samræmi við þarfir hans til slíkra greiðslna.
Ræða professorsins virðist vera algjörlega utangátta
við málefnið, og engin kenning sett fram um. hvað ríkis-
valdiriu beri að gera , til þess að ráða bót að því, ástandi,
sem stöðugt fer yersnandi inidir stjórn AÍþýðu-
ílokksins. Athafnaleysi í vandamálum getur stundiim kom-
ið að nokkru gagni, en það leysii' engan vanda í bráð eða
lengd. Almenningur fylgist vel með störfum ]>ings pg
stjórnar, og virðist hálfgerf öng|)véiti ríkjandi á æðstu
stöðum. Alþýðuflokkurinn hefur stjórnarförystuna með
höndiun. Hvað vill hann gera til lausnar á höfuðstefnu-
máli ríkisstjórnarinnar, sem yfir var lýst í tipphafi? Svar-
ið við þeiri'4 spurningu er mergui'inn málsins."
B.S.R.B.
Frh. af 8. síðu.
Lau na misnumu r kemu r einn-
ig fram í því, að byrjunar-
laun eni víða hlutfallslega
enii hærri og' áldursliækkan-
ir örari en launalögin gera
ráð fyrir. Hjá rikisslofnun-
um utaxí lauiiaiagá í'éyndiist
nieðallaun þeirra starfs-
manna, er athuguiiixi náði íil,
15'< liærri en reiknaðist að
vera ætti samkvæmt launa-
lögUin. Enda Jxátt starfskjör,
svo sem vinnutími, trygg-
ingakjör og eftirvinnu-
greiðslur virðist yfirleitt
ekki betri og sumstaðar lak-
ari hjá fyrirtækjum þeim og
stofnunum, sem hér liafa
verið tekin til samanburðar
en hjá rikinu, ná þessi atriði,
þó engan veginn að vega upp
á xnófi laimamismuninum.
Við samanburð er B.S.R.
B. gei-ði í liaust uni launa-
kjör hjá stéttarfélögum i
Reykjavik miðað við árin
1943 til 1948 1. nóv. revnd-
ust laun stéttarfélaganna
liafa hækkað h.u.b. um 36%,
og sem (lænxi uni misrétti
])að, er nú rikir, má nefna
að síðan í desembermánuði
1945 hefir tímakaup Dags-
brúnarmanna hækkað um
20%, en á sama tíina liafa
laxm opinberra starfsmanna,
sem eingöngu hafa breytzt
saxukvæmt vísitölu hækkað
xuu 5%.
„Nefndih telur, að ekki
verði hjá því komizt, að
þetta niisrétti verði leiðrétt
með þyí áð launalögin verði
nú þcgar endxmskoðuð og
færð til samræmis við þá al-
mennu jaunaþróun, senx hér
hefir átt sér stað. En þar sem
fvrirsjáanlegt er að setning
|nýrra launalaga inuni taka
nokkurn tíma, þó að enginn
ónauðsvnlegur dráttur verði
^ á inálinu, telur nefndin, að
gera vei'ði kröfu um launa-
| uppbætur frá s.l. árartiótum
til þess að bæta nokkuð úr
rikjandi ósamræmi, mcðan
; endurskoðun laganna fer
fram.“
| Þess má að lokum geta að
. í kveld halda féiög starfs-
. maiina ríkis og bæja sameig-
; inlegan fund um laiuja og
. bæjarmál.
| Fundux’inn vei'ður í Lista-
'mannáskálanxim og er þang-
að boðið rikisstjóm, fjár-
I veitingancfnd Alþingis, borg
arstjóra og bæjarráði Rvík-
ur og bæjarstjóra og bæjar-
ráði Hafnarfjarðar.
Vöruskiptavcrzlunin við Tékkóslóvakiu er þjóðhagsleg nauðsyn.
Dtvegum gegn innflutnings- og gjaldeyrisleyfum flestar vörxu', svo sem:
Saum, alls konar
Skrúfur
Vírnef
Gaddavír
Bindivir
Log- og rafsuðuáhöld
Garðyrkjuáhöld
Smíðaáhöld
Skrár
Hengilása
Húna
Lamir
Húsgagnahöldiir
Gluggajám og fl. h. h,
Peningakassa
Raflagningaefni
Ljósakrónur og lampa
Þvotfavélar
Strauvélar
Hrærivélai*
Eldavélar
Hraðsuðupotta
Rafmagnsofna
Búsáhöld alls konar
Glervörur
og margt, margt íleira.
Talið við okkxir áðxii' en þér gerið paiitanir annars staðar.
Lækjargötu 2. — Sími 7181.
Reykjavík.
♦
BEKG
Það getur verið gaman að
snjónum, að minnsta kosti
.finnst yngstu kynslóðiiini
það, og það fannst okkur
öllum sjálfsagt líka, þegar
helztu hugðarefni okkar
voru að hnoða snjóbolta og
búa til snjókarla (ástæðu-
laust er að móðga kvenþjóð-
ina með orðinu „snjókerl-
ing“).
*
En fátt hefir vakið eins al-
mennan fögnuð meðal hæjar-
búa, þeirra, sem hættir eru að
ganga á stuttbuxum, og hlák-
an, sem byrjaði á (kigumtm.
Menn voru orímir leiöir á fjall-
háum sköfrúm, krapi og slýddii
eða þá' blindhriíS. Nú ratila al-
varlegir og ráðsettir borgarar
„Vorviudar glaðir, glettnir og
ljraöir.----- ", pg er það aft
vönunt. Þaö er aS sjálfsögÍSú o.f
snemmt að fagna vori, en með
sv’olitlu hugmýndaflugi' má-vel
gera sér í hugarhind, að' versta
fannfergið sé afstaðið og' að
menn geti verið þurrir í fæt-
urna meira en einn dag í einu.
*
Mér datt í hug að skrifa
um snjóinn að þessu sinn’
vegna skíðafólksins okkar
Stundum mæti eg á leit
minni hópum röskra stráka
eða blómlegar yngismeyjar
hlökkun í augnaráðinu. Og
með skíði um öxl og til-
stundum verður mér á að öf.
unda þennan æskulýð, er
stefnir til fjalla til þess að
njóta hinnar .göfugu skíða-
íþróttar í faðmi íslenzkrar
náttúru.
*
Ekki veit eg, liversu almennt
það muni vera, að skóláfólki sé
gefið skíðafrí, þegár vel viðrar,
en þess nnimi þó dæmi og fer
vel -á því. Fátt er eins holt, örÞ
andi og hressandi sem skíða-
ferð. Skíöaíþróttin er sú íþró't.t,
ásanit sundi, er eg vildi mæla
með, að öðrum greinutn ólost-
u&itm. Þar ræður hver, hversu
mikið hann reynir á sig. hversu
langt er gengið og hrá'tt fariö.
En þaö er heldtir ekki nóg, að
gefa skólafólki írí einstaka
sinnum á vetri til skiðaiðkana.
Búðar- og verksmiöjufólk ætti
einnig að geta fengið fri eixt-
staka sinnutn, þegar svo ber
undir.
*
Nú vill svo til, að eg veit
um nokkur fyrirtæki hér í
bænum, sem hafa gefið
starfsfólki sínu frí til skíða-
ferða og má nærri geta, hví-
líkar undirtektir sííkt hefir
fengið hjá því. Mér er ekki
grunlaust um, að vinnuafköst
og starfsgléði aukist við
þetta, þannig að viðkomandi
fyrirtæki fá fríið áreiðanlega
aftur með rentum. Auk þess
er auðveldara að komast
upp til fjalla nú en í „gamla
daga“. Feröaskrifstofan er
ekki í vandræðum með að út.
vega farkostinn.