Vísir - 25.06.1949, Blaðsíða 5

LHiigardaginn 25. júní 1949
V I S I R
3tikii eru utannunnu
verk i MÞantnörku.
Gengið um Esbjerg og
*
Arósa.
Eitt; sinn ekki alls fyrir löngai var sagt, íið Island væri
undir smásjá tveggja stórvelda. Það væri því c.t.v. ekki
iila til íallið að nefna leiftursýn þá, sem norrænum blaða-
mönnum var gefinn kostui' á að sjá Danmörku í, að lið-
inni fyrstu öld lýðræðisstjórnar í landinu, sýn undir snögg-
sjá. En vegna þess m. a., að um afmæli lýðræðisins var
að ræða, vil eg taka skýrt fram. að enda þott ferðin væri
váðgerð og henni stjórnað af fulltrúum gestgjafa, var
liverjum þátttakanda frjáLsl að skoða það, gr hann kaus,
en leiftursýnin stafaði af því, hversu mikið var skoðað
á skömmum tíma.
En aðaltilgangur fararinn-
ar var að sjá, hversu landi og
þjóð liafði farið fram á fyrstu
öld lýðræðisins. En slíkt
hlýtur auðvitað fyrst og
frciust að vera mannaverk.
\'ið skulum nú haga okkur
eins og visindamaður með
smásjá, sein beiuir tæki sinu
að einstökum smáJiluta af
verkefninu og ályktar svo frá
úllili Iians eða framferði,
liversu heildin muni vera. Yið
skulum beina snöggsjánni að
einstöku blettum af Dan-
mörku og svo verður lcsand-
inn að álykta af því, sem við
Jnmnig sjáum, livernig heild-
in muni vera. 'l il skýringar
má geta þess, að i milli blett-
auna ókum við um sumar-
græn lönd, með akra og
skóga, lún og snyrlileg' l)ýli
sífellt til beggja handa, og á
smásvæðum nyrst í Yendil-
skaga og syðst á Jótlandsheiði
svæðum var 90% jarðvegs-
ins vatn. 1924 var byrjað að
vinna land þetta til ræktunar.
Og þuirkunin leiddi af sér,
að landið lækkaði um liálfan
annan metra ög skildi eflir
ófrjóan jarðyeg, sem mjög
mörgum efnum varð að bæta
í. l>að var gert, og nú ei’ii
90% svæðisins ekki valn
lieldur gróin tún og kar-
töflugarðar.
Bording, landbúnaðarráð-
lierra Dana, sá maður sem
lengst núlifandi Dana hefir
setið á ráðherrastóli, bauð
okkur lil liádegisverðar, á
Miðgarðj mýrabúsins. Ekki
var-að sjá, að búið dafnaði
ekki, þótt það væri reist á
gljúpum grunni. A. m. k.
voru veitingar ósvikinn
kjarngóður sveþamatur, og
auðfundið, að ekki þurftu
liúsráðendur að leita lil slátr-
ara, sem gerðu smásmugu-
verið er að ala upp, og naut-
peningur til sláti'imar, sem
gengúr þar. Aulc þcss er þar
sóttvarnastöð bæði kúa og
lcartaflna, sem hin unga jörð
Aeitir æskileg skilyrði.
Berklalausum kúastofni er
komið þarna upp handa
bændum uni alla Dan-
mörku, og mestur hluti hinn-
ar miklu kartöfluuppskeru
fer til útsæðis á sama hátt.
Kartöflusýkinnar hefir
enn elcki orðið vart þar, en
hún berst í jarðveginum. Á ....
„ii soknarkirkia
beitarskakunum ganga r
skepnur sunnan af öllu Jót-
Auglýsingar
sem birtíist eiga í blaðinu á laugardögum
í sumar. þurfa að vera komnar til
skrifstofunnar
eifji síötMW' en ki. 7
á föstudögum, vegna breytts vinnutíma
á laugardögum sumarmánuðina. —
sveitarinnar. mótunúm, en þann stærsta
|
Ei'hún lún fegursla innan, en | slíkan hér á jörð tók verk-
fhlutar af henni stafa frá
landi, sem fluttar hafa verið
*. .. , , fvrstu kirk|unni þarna fra 12.
langar leiðir með jarnbraut.- j.. ,
um. Á Miðgarði er miðstöð ° 1 ’
berklavarnastöðvarinnar, eii
heyjað fjTÍr gripunum um
alla jörðina. Nú er byrjað að
skipta jörðinni í býli, sem
verða 40 Iia. að stærð. Verða
þau alls 88. en milli 10 og 20
Iiefir þegar verið úthlutað.
Af þeirri reynslu, sem þegar
liefir fengizt, virðast þau
vera lífvænleg.
Síðustu öklina hefir Börgl-
um verið i eign Rottiwll-ætt-
arinnar, sem hefir biiið þar
og bætt jörðina stórum, en
næslu eigendur á undán
höfðu komið þar upp mvnd-
arlegu mjólkurbúi.
Við Liitiafjörð —
í borg sements og tóbaks.
vim einskonar sýnishorn af legar kröfur um sköiiimtun-
Jiinum liorfnu mýrarflákum
■ og lynglveiði, sem ræktunar-
máttur mannanna liefir nú að
mestu útrýmt.
Rannsókriárefnið er það,
sem cin ræðukona varpaði
ftam á fundi (i. júní í k'red-
eriria, bvort Dánir eiga skilið
að eiga Danmörku í dag.
Norðanfjarðar,
Þ. p. norðan Unrafjarðar
lilása hafvindar stinnir af
Norðursjó og Atlanlshafi, og
þar éru því gróðurskiíyrði
einna lökust í Danmörku.
Þar var fyrir aldarfjórðungi
36Ö0 hektara stór mýrafláki,
þar sem úlfar áttu lengsl
lra li i Danmörku. Yar mýrin
svo vatnsósa, að á stórum
arseðla. Álylctuðum við, að
búið sjálft mundi lrafa lagt
til allar krásirnar. — nema
liina ljúffengu síld, sem áreið-
anlega vai- ættuð frá Islandi.
Af ræðu ráðherraris lærði
eg, að fyrir einni öld var
józka Ireiðin 7500 férkiló-
metrar að stærð, en er nú
elcki nerna 25)00. Það sem út
á við tapaðist, hefir því i rilc-
um nræli umrizt inn á við. Á
sama tima liefir landbúnað-
arfranileiðslan aukizt lir 12
millj. tunnum i 40 millj.
tunnur. En á mýrabúinu, uniI,( U
Store Vildmose, eru nú beztu
ræktuðu beitilönd Jótlairds,
þar sem 10 þús. nautpenings
og 200 lrross eru höfð á beit.
Er það mest ungviði, sem
Mynd bessi er frá fiskihöfninni í Esbjcrg. Má sjá nokkurn
hluta fiskibátanna, sem gerðir eru þaðan út.
an í notkun árið 1935.
lér liann 163 m. langur, og
var okkur gefinn lcostur á
að AÚrða fyrir okkur eldinn,
scm brennur í lionum með
1400 gráðu hita. Myndu
Jiclvítispréúikarar fyrr á
tímiun semúlega Jiala þegið
það að geta gefið villuráf-
andi sóknarliörnum sínum
lauslega lnigmynd uin fram-
tíðarvistarveru þeirra með
þvi að sýna þeim inn í slík-
an eld.
Iilcki þarf alveg eins Jreit—
an eld til að lcveikja sér í
viirdli eða vindlingi frá
öðrunr „Álaliorgara“, C. W.
Obel, tólraksverksmiðjunni.
ar vinna nú 2200 marnrs að
því að vcf.ja 250 þús. vindla,
7% . mill.j. vindlinga og
íroklcra kílómetra af rjóli á
vilcu liverri.
Heimsóktiin þarna minnti
mig að nolckru leyti á lreini-
sókn í prentsmiðju. Fyrst
sáum við vindla undna i vél-
um, var það eklci óájieklct
jiví að vélsetja letur. Síðan
lcom liaúdsetningin, þ. e. jrar
sem lúnir lietri vindlar eru
imdnir í liöndunum. Voru
jiar 30 nranns, liver með sinu
lcassa, sem vinda allt að
200 vindluiu á dag. Ekki fá
þeir 10. livern vindil sjálfir,
eins og sagt er, að vindla-
vefarar í Havana fái.
Þetta nrun hafa verið iðn-
-■ •
C'S:

Langa byggingin á myndinni er bygging sú, þar sem fiskur
bátanmt er sddur á uppboði.
Frá lúnu unga stórbýli ök-
um við að klaustrinu í Börgl-
unr, nolckru norðar og nær
Norðursjómuir. Það er.æfa-
forn stóreign, sem fvrst er
ge.tið 1205). Fyrir siðbótina
var jrað biskupssetur, og nafn
þess er nrörgum íslendingum
minnisstætt af hinni sjöilu
sögu TJiit Jensen, „Stygge
seiii Andrés
Björrisson las svo skemnrli- Grinrseyinga sönnur veil
lega upp í útvarpið um árið, %g elcki á því, er jicir
en Niels Slygge, frændi lúns' köhmiðu, livort fiskivon
unga biskups, sem gefur sög- j Væri á miðuniim. Þeir ráku
iinni nafir silt, var biskup i _ |,endina olan í sjóinn, og ef llup‘gerðina- ÞíU' eri1 stórar
eklci lconr fiskur á lrvern
ingur álitu þcir „dauðan
Fjórum kílómetruin norð-
austanvert við Álaborg,
stendur Rördal-sementsverk-
smiðjan við sína eigin höfn
í Limafirðinum. Er hún þar
vel sett í miðju námasvæð-
inu, þar senr allt nauðsyn-
legt hráefni lil l'ramleiðsl-
unnar er innan steinsnars. *
Mætli segja mér, að Ðöáum' «rem Slaunin8s« °8 væri
færi eins og sagt er um ‘r«ðlegt að vita, hvort nokk-
ur þeirra, sem hér eru stadd-
ir eiga cftir að feta í lians
fótspor.
Loks konrum við í vind-
Börglum og er þar grafinn.'
l>(Úl baim væri elslcur að
„dúfum‘‘ sinum, er það ekki
lalið liafa við nein söguleg
rölc að slyð.jast, að göng liufi I
verið milli Börglunr og
velar sem mimia a press-
urnar i prenlsmiðjunni. Spúa
liverri út úr sér.
sjó“ og réru heinr aftur. Ef1)ær tu8um 1>l'Lsunda hvcr af
eitthvert hráéfnið váptaM Vindlinfium a klnkkustmid
eða höfn væri cngin myndu
Danir sennilega ekki líta viðl
að til Sements-!flinmaldagamaU
gerðar. J nyLzkubær.
1 Baðbúsið í Árosum var
En verksmiðjan er gerð af ( vígt 1941 i tilefni af 500 ára
ingámeistari Uurids de luigvili iiriklu og framleiðir afniæli borgarimiar. Þó er
Thurali lé( gera þar, en baim bún nú um 400 þús. sm;W ^ bún greinilegt barn síðustu
lestir árlega með sama aldarinnar, jiví á jieim thna
mannal'la og hún frairúeidcU bel'ir hun rúml. þrítugfaldazt
65 þús. aldamótaárið. Mest að íbúatölu. ()g jiótt i lien.ni
er jietta að jiakka hihni nýju 1 sé gömul og merk dómkirkja,
gerð ofna, hverfiol'nunr, sem, er jiað þó hið nýja, sem gerir
lconra í notkun upp ur alda-1 Frh. 4 ð. síðts.
minnuklauslursins í Yrejlev,' siíkvmi
skammt þar frá.
Nú standa jrar enn bygg-
ingar, sem lúnn milcli bvgg-
álli Börglum frá 1750 56.
Hvis slaðarins \oru í niður-
niðslu, þcgar Jiann lók við. eu
bann gerði við jxiu og færði
til síns stíls. Kirkjan er enn
bændakirkja og noluð sem