Vísir - 05.07.1949, Blaðsíða 4

4
R I S I R
Þi’iðj lulagiim 5. júlí 1949
DAGBLAÐ
Dtgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H/F,
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7,
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12, Símar KitiO (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Litlar síldarfréttir.
Engar leljandi JVéttir haí'a horizt af síid, það sem aí' er
vertíð. Flcstir bátanna, sem síldveiðar íetla að stunda
á sumriuu.eru þegar komnir í vciðistöðvarnar eða á miðin,
en aðrir í ]>ann veginn að Ijiika búnaði sínum. Lkki alls
fyrir löngu révndi sjávanilvegsmálaráðherra að greiða
götu þeirra, sem erfiðasta eiga aðstöðu iil veiðannu, með
því að leggja til við forsetavaldið, að setl yr'ðu bráða-
birgðalög um framlengingu á lögboðnum greiðslufresti út-
vcgsmanna. sem gilt hal'ði til 1. þ.m. og l'ramlengja hann
til haustins. Var svo gerl og kann að því að vcrða nokkur
úrbót.
Menn eru kvíðandi fyrir vertíðinni vegna ilirar revnslu
undaníarinna ára. Satt er það að vísu, að oft hefur sildin
látið á sér hæra fyrr á sumrinu, en hitt er jafnsatt, að er
luin hcíur komið scint, hefur veiðiskapur ol't reynzt
mikill og varanlegur. Framleiðsla sílilaraíurða gctur íiumið
geysifjárhæðum, sumir segja um hundrað milljónum
króna og allt þar vfir, og nú er öllum viðbúnaði lokið
í landi til moltoku og vinnslu síldarinnar. Kommunistar
efndu víða til verkfalla áður en síldveiðar áttu að het jast,
en með því að Alþýðusamhandssljörn hafði átt frumkvæði
að aukinni kaupkröl'ugerð í þeim lélögum, sem tclja má
á hennar bandi, reið kauphækkunaralda vfir landið allt,
seiii draga mun stórlega úr hagnaðarvon útvegsmanna,
auk þoss sem síldarverð hefur verið iækkað hóflega-miðað
\ið aila aðstöðu.
Verkl'allsalda sú, er reis með vorinu, er. yfirstaðin, enda
liefur verið samið úm launahækkun við öll stærstu félögin,
en af ]>ví njóta smærri i'élögiu góðs svo sem að otan
greinir. Hinsvegar verða allir laimþegar að gera sér þess
l.jósa grein, að einmitt að þessu sinni veltur á miklu að
vel takisl um' afkösl og franileiðslu, mcð því að þá er
nokkur vou tit, að þjóðin í heild, að engri stétt undan-
skilinni, komist h já að þola tiilinnanlegar raunir. Síldar-
afurðir eru greiðseljanlegar víða um lieim og mega heita
eftirsóttar. Svo sem sjá iná á því, að allt til þessa hefur
það verið svo, að í viðskiptasamniugum okkar \ið aðrar
þjóðir licfur sala flestra annarra sjávarafurða verið l>und-
in við ákveðið magn lýsis.
Að undanförnu hefúr verð á í'eitmeti farið lækkandi
á heimsmárkaðinum og það mjög vendega. Stafar það at'
því að framhoð á feitmeti er tekið að svara mjög til eftir-
spurnar, enda liafa ýmsar þjóðir, svo sem Brelar og 11.,
lagt allí kapj) á að auka feitmetismagn sitt með ræktun
eða rányrkju. Verðlækkúii hefur engin áhrif á islenzka
íramleiðslu i ár og ættu menn því ótrauðir að leggja allt
kapp á framleiðsluna að þessu sinni. Hiin má iieita seld
g'óðu verði fyrirl'ram og áháettan á sumarvertíð má því
heita aðeins ein, en það er aflalevsi. Því verður á engan
hátt varist, en sú væri sökin þyngst, ef afli rcyndist góð-
ur, en aðgerðaleysi og kjarkleysi kæmi í vcg fyiir að aflinn
yrði nýttur svo sem efni gæti staðið tii.
Sjálfsagt er fyrir úlvegsmenn að gæta allrar varúðar,
cr þeir undirbúa sumarvertíðina, þannig að tjón þeirra geli
reynst sem minnsl, el' illa fer. Segja má að í þessu efni sé
Jiægar að Jcénna hcilræðin, en lialda þau. Bíði menn með
skipin alhúin lil veiða, þár til aflafréttir berast, en hafi
ekki jafnframt tryggt sér skipshafnir, geti svo farið að
mannekla hindri að skipin komist úr höfn. Sjómenn eru
engu síður svartsýnir en litvegsmenn, og hafa fengið illa
rcynslu á undanförnum árum. Mörg cru þess dæmi, að
þauivanir sildveiðimenn haí’a að þessu sinni kosið þann
kost að ráða sig tii landvinnu, ]>ar cð kaup væri þar
öruggara, og hefur þetla valdið nokkrum vandræðum 1
ýinsum veiðistöðvum. Eigi þjóðin að verjast atviunu-
stöðvun verður hún að sýna viljann til þess. Ella skapar
hún atvimiustöðvunina sjáll' og væri það versta vítið.
Skemmtiferð
templaia loft-
leiðis nm
næstu helgi.
/ /n s.l. helyi ætlaði Ferða-
f.élag Tcmplara að cfna lil
flugferður austur í Ilorna-
fjörð, cn ftcirri fcrð varð að
fresta sökum óhagstæðrnr
ueðráttu.
Ferðafélag Temptara lief-
ir þí. ákveðið að fara þessa
ferð n. k. laúgardag 9. júlí,
ef veður levfir og na*g þátt-
taka fa'st. Mun verða lagt af
stað með Dougiasflugvél ki.
.‘5 e. h. og flogið austiir að
Kirkjuha-jarkiaustri og stað-
næmst þar ef'tir því sem
tíminnn ieyfir. Flogið verð-
' 11r til Hornafjarðar um
kvöidið og gisl þar. Á sunnu-
(iaginn mtin svo verða farið
á bílum auslur í Ahnaniiá-
skarð og austur i Lón, eða
jafnvei austur að .lökulsa í
Lóni, nuin þar verða snúið
við lil Hornaí'jarðai' og far-
ið inn að Hoffelli. Siliur-
hergsnáman skoðiið og ftirið
inn að Hoiíellsjökli. I ni
kvöldið verður svo flogið iii
Reykjavikur. Ohælt nnm
vera að fullyrða, að þetla cr
,rnjög glæsileg skemmliferð.
; Einnig ráðgérir F. T. að far-
in verði skeinmtiferð á liíi-
um n.k. laugardag inn á
Þórsniörk. Verður i'arið fiá
G.T.-iiúsinu ki. 2 e. h. og ek-
ið á mörkina uin kvÖldið og
tjaldað þar. Suniuidagurinn
verðtii' svo nolaður til að
skoða fegurstu staðina og
umhverfi á Þórsmörk. E. T.
mun leggja lil tjöld el' þess
ei' éiskað, en annars verða
farþegai' að hafa með sér
svefnpoka og mal, og vera
vel skóaðir. Allar upplýsing-
ar fást í Bókahúð Æskunnar
og er þar einnig tekið á ínóti
pöntuinim á farmiðuin.
— Unglingaráð
Frh. af 8. síðu.
um iþróttanna og leiðinni tii
að verða góður. andlega og
iikamlega heillu'igður íþrótta-
maður, svo og frá siiuii eigin
íþróttareynslu.
7. Að hefjasl lianda um
það ]>egar á komandi hausti,
að stofnaður verði í skólum
allra stærri hteja félagsskap-
ur barna og unglinga til
varnar við ótióflegri sælgæt-
is- og skcnuntanafikn. pen-
ingagræðgi, revkingum, á-
fengisnautn, iðjuleysi, rangli
á götum úti, svartri hlaða-
sölu, hú’miiðaokri o. fl. ji. h.
Skal þessn hagað þanuig,!
að sljóru félgsskaparins,
eiiikuni hinna einstöku
deilda, sé falin ÍHknunuin
s.iáli'um. Gefa verður hörn- j
íununi ta'kifiei'i til að starfa,
I bæði við stofnun félagsins og
svo áframaldaudi innan livers
I félags. Fullorðnir skulu að-
, eins koma fram sem leið-
ibeinendur og ráðgjafar lil að
afla Jiörminum híisnæðis og;
aunars. sem til féiagsins þarf.'
> Félagsskapur þessi skal
leitasl við að sjá hörnunum
fvrir Íiollum skemmtimum
og annarri dægradvöl, sem
þau að einhverju leyti geta
verið virkir þálttakendur í.
8. í sambandi við liin ýmsn
afskipti Unglingaráðs af
skólaæskunni skal leitast við
að vekja ferðalireyfingu
meðal barnanna, sem um '
ieið vciti þeim tækifæri til
að kvnnast sinu eigin landi.
Gætu sliólar og iiéruð skipzt
á héipum, en einnig þvrfti að
! gefa börnumim kost á iiti-
iðgum og fjallgöngum.
Smám saman ætli ]>etta að
gela orðið æskulýðshreyfing,
sem hinir fullorðnu hefðu
cngin hein afskipti af. l'm
slíkt eru íncrk dæini frá öðr-
um löndum.
9. Unglingaráð mun m. a.
kynna sér, hvaða íþróttafélög
hafa nnglingadeíidir innari
sinna vébanda, og stuðla að
stofnun slikra deilda, Jiar
sem þær eru ekki til. Við
formenn unglingadeildanna
mun ráðið hafa nána sarri-
vinnu. Svo fljótt sem auðið
verður, mun ]>að slofna til
námsskej.ðs fyrir formenn
imgmcnnaféiaga og ung1
lingadeilda iþróUafélaganna:
Yirðist nauðsynlegt, að slík
námsskeið verði haldiií
reglulega í liinum ýinsu
i'jórðungum landsins.
10. Til þess að lirinda í
framlcvæmd ofanskráðiuh
ái'ormum og öðrum þeini, er
unglingaráðið kann að setja
hér, skal það með lilstyrk í.
S. í. leita samstarfs við þær
stofnanir, félög og ein—
staklinga. sem það álitur, að
síutt geli að álmgamálum
þess. I nglingaráð nuin eiiik-
um leita sámstarl's við
iþróttafulltrúa ríkisins og við
skólana.
11. Ungilngaráð leitast við
að kvnna sér seni bezt hlið-
stæða starfsemi í öðrum
löndum, liagnýta þá reynslu,
sem þar er fengin, og liáfa
stöðuga samvinnu við sams-
konar stofnanir erlendis.
Unglingaráð hefir leitað
samstarfs við ýmsa aðila imi
þessi mál, bæði fjær og nær
og efnt til umræðufuiida. i>á
iiefir verið gerð athugun á
])ví, livort félagalieimili þau,
sem íþróttafélög hafa komið
sér upp, mundu fáanleg ef til
kæmi, fvrir tómstundaheim-
li eða íþrótlaliciriiili, og liefir
það fengið góðar undirtektir.
Ráðið liefir beitt sér fyrir
því við íþrótiabanda]ag
Rvikur, að ])að hlutist til um,
að' íþróttafélögin efn lil býrj-
endanámskeiða í íþrótlum og
leikjum fyrir unglinga, þar
sem þátttakendum verði
skipt niður í flokka eftir
aldri og getu. Kennslan verði
látin fara fram sem víðas'
um bæinn.
Þá niim ráðið ennfremur
beita sér fyi'ir þvi, að hrá<V
lega verði liaidið námskeið
fvrir unglingalciðtoga.
Ýmislegt fleira hefir Ung-
lingaráðið á [u'jiuuuuuu, enda
má segja að störf þessi séu
enn í byrjiin.
♦ BEIIGMÁL ♦
Þessa dagana má víst
segja, a6 sumarleyfi Reyk-
víkinga, séu nú að komast á (
hámark, og bráölega mun sú
stétt manna, sem á daglegu
og lélegu máli eru nefndir
„grasekkjumenn", setja sinn
auðnuleysislega svik á bæ-
inn. Þá munu ópressaðar
buxur og ófægð fóthylki ein-
kenna karlana, sem heima
sitja, meðan konurnar halla
sér makindalega í einhverri
hlíðarbrekku, móti sól, við
fuglakvak og lækjarnið.
*
ílvar, sem íiiaður litur í dag-
blaö, blása viö nianni auglýs-
ingar, sem gefa til kynna, að
venjuleg vinna hefir tekið hin-
imi mestu stakkaskiptutn, og
lúnir inenn fá kingþráða hvíld,
fjarri vs og þys, erli og kvahhi.
„Lokað til ió. júlí," „lokað
vegna suinarleyfa," er viðkvæð-
ið. og Jteir, sem heima sitja.
vita varla <-ilt rjákaudi ráð,
hvérnig þcir eiga að verja
kvöldinu. I’að er næstum gagns-
laust að ætla sér í bíó, Gamla-
bíó og I iarnar-bíó loktið, og
hin bíóin hafá ékki verið upp
á marga fiska, hvað myndavai
snertir uú að tindanförnu.
Og úr því að eg er farinn að
tala urn híó, get eg' ekki á mér
setið að skamast svolitiö át at
Tripoli-bíó. Kg hrá mér ])ang-
að í fyrrakvöld og ætiaði að
skemmta mér við að sjá mynd,
sem har hið hræðilega nafn
,,'Ognir óttans". Hún hlaut að
vern eitthvað til Jiægilegrar
taugaæsingar.
Það var nu það. Annar
hver maður í myndinni virt-
ist vera geggjaður, óhugnan-
legar radrlir heyrðust, þétt-
ur skógur, langir, myrkir
gangar, kyrrlátt vatu með
tilheyrandi duldum skelfing-
um og myrtum negra. Allt
var þetta „ágætt“, alveg
prýðilegt og álitlegur bak-
grunnur válegra atburða, eti
sá var ljóður á, að varia
skildist nema helmingur
talsins í myndinni, sem tíl
þessa hefir verið mér veru-
legt atriði til skilningsauka.
Eg íór út úr því ágæta híói,
en kevpti mér prógramm um
leiö, til þess aö komast aö raun
um, hvað hcfði raunverulega
veri'ð svo ógnþruugið í mynd-
inni. Ekki þarí að taka fram,
að menu voru að tínast iun í bí-
úiö j kortér að minnsta kosti
eftir að myndin hófst, en það
gerði lítið til, þaö hcyrðist
sjaldnast nema ógreinilegt
„habl". Er eitthvað að sýning-
artækjunum, eöa var myndin
eitthvað biluð ?