Vísir - 23.07.1949, Blaðsíða 4

4
fi I 8 I «1
Laugiwláí’iim 23. júlí 19:i9
VÍSIR
DAGBLAÐ
Ctg«fandir BLAÐACTGAFAN \TSIR H/F,
Bitstjórar: KristjáD Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti ?.
Afgreiðsla: Hverfisgöíu 12. Símar 1660 (fimm iínur).
Lausasala 50 aurar.
Félagspren tsmiðjan h.f.
Belgjageröirt 15 ára.
Fyrirtæki sem unnið hefur
þrekvirki i þágu íslenzks
iðnaðar. Hafði um tíma 60
manns i þjónustu sinnt.
an 6,475 slk. og fer vaxandi

Sildveiðar og kosringar.
Mjög j>ykir mörgum nú horia uggvænlega um síldveið-
arnar á þessu sumri. Cndanfarin sumur hafa þessar
veiðar gengið svo, að einungis fáir bátar háfa fcngið svo
mikinn afla, að útgerð þeirra hafi borgað sig. Menn höfðu
þó yfirleitt eklti gef'ið upp vonina uni, að allt mundi í'ara
vel um síðir, koma mundi goti síldveiðasumar, sem þurrka
mundi hurl tapiö af þeim vesældarsumrum, sem gengið
hafa yfir l>jóðina að þessu leyti undanfarin ár. Það cr gott
meðan menn geta eða mega lifa í voninni, en Jjegar liarðnar
á dalnum getur enginn lifað á henni til lengdar. Hún
kemur ekki fyrir brauð í harðæri.
Þrjár vikur eru nú liðnar af þeim skamma tíma, sem
síldveiði hefur venjulega staðSð liér á landi. Á því tíniabili
hafa aflabrögð verið þanuig, að síldarverksmiðjur lands-
manna hafa varla fengið tíu þúsund mál samtals. Verður
það vissulega að téljast lítil búbót, ekki sízt af því, að
íslenzku þjóðinni er nú meiri nauðsyn á því en nokkuru
sinni fyrr, að vel veiðist, hvort sem síld á að vera aflinn
eða annar nytjafiskur. Engum blandast því hugur um það,
að þjóðin á í erfiðleikum. Hún hefur í rauninni harizt í
blökkum undanfarin tvö ár, þótt vonin hafi jafnan lifað
með hénni og haldið viða með henni þeirri trú, að allt
mundi lagast hráðlega til dæmis nú í sumar.
Áætlanir hafa verið gerðar, en þær hafa f'æstar getað
staðizt, því að hjarlsýnin hefur ríkt hvarvétna. Raunsæið
hefur skort og ekki verið hugsað um það, að gott getur
verið að vera við því búinn, að eitthvað fari öðru vísi
en ætlað er. Svo cr nú komið, að margt heflir farið öðru
vísi en inenn ætluðu, fleira og ineira en þjóðinni er hollt
eða hún getur risið undir, þegar allt virðist síga á ógæfu-
liliðina.
En um sania leyti og á þessum erfiðleikum stendur
eru flokkarnir að undirbúa nýjar kosningar eða virðast
vera að gera það, ef ráða má af þeim teiknum, sem á
himni eru. Þeir gera ekki ráðstafanir tit að mæta hættum
og erfiðleikum, heldur leggja árar 1 hát, skjóta málunum
til kjósenda og vonast til að þeir reynist réttdæmir.
Kosningar valda ævinlega uppjausn meðal þjóðárinnar.
Þá fer allt úr böndum. Það er því meiri ábyrgðarWuti að
efna til kosninga á þessum timum eu yfirleitt annars.
Þjóðin hel'ur ekki ráð á því að eyða og dreifa kröftum
sínum í kosningabaráttu. Hún hefur meiri þörf fyrir að
sameina krafta sína en npkkuru sinni annars og hún mundi
ekki hregðast ef forustan væri örugg. En forustan hefur
brugðizt og þá fyrst og fremst sá hluti hennar, sem hæst
ber og hefur vitanlega veg og vanda af þeirri kosninga-
samvinnu, sem staðið hcfur i rúmlega tvö ár undanfarið.
Dómurinn yfir „forustu forustunnar“ verður þungur.
Belgjagerðin haí'ði i þjón-
uslu sinni um 60 manns þeg-
ar bezt vegnaði, og gátu í'á
fyrirtæki á þeiin tima stært
sig af þvi, að geta veitt eins
mörgum eða flcirum verka-
mönnum og konum atvinmi
hér í bæ.
Stofnendur og fyrstu eig-
endur voru Jón Guðmunds-
son og Guðrún Vigfúsdóltir.
Fyrstu framleiðsluvörurnar
voru lóðabelgir, fiskytir-
breiðslur og segl.
ístenzku lóðabelgirnir
Jiafa reynzt mjög vel, eftir
þeim brcfum og unnnælum
að dæma, er fyrirtækinu
liafa borizt frá viðskipta-
möunum um land allt, fram ,
á þcnnan dag.
ouk Einars Gíslasonar
Halldórs Vigfússonar.
Oií
Starfsmanna-
fjðldi.
Þegar framleiðslan hófst
næstu tvör ár. Á tímabilinu
1940—1942 þrefáldast fram-
leiðslumágnið, og árið 1915
cru framlcidd 45.598 stk.,
cða sjqfalt meira en árið
1936. En frá árinu 1945 hefir
framleiðslan farið ört minnk
andi, og árið 1948 er fram-
leiðslumagnið áðeins 16.154
stk.
Ástæðáö til samdráttarins
er eingöngu sú, að verk-
smiðjan hefir ekki fengið
gjaldeyris- og innflutnings-
levfi fyfir eínivörum til fatn
aðar nema af mjög skornum
fyrir 15 árum, unnu aðeins skammti, siðustu 2—3 árin.
3 við fyrirtækið, en á árun-
um 1936—1938, unnu þar að
jal'naði 8 manns. Flest var
starfsfóikið árið 1941, eða Snydef í Aþenu
um 60 manns, en er nú að
cins 23 manns.
Vélaeign.
Fyrsta vélin, sem fyrirtæk-
ið cignaðist var seglasauma-
vél. Nú á verksmiðján 45
saumavélar (þar af 23 í
borðum). 2 skinnvélar. 2
John Sriyder, f jármálaráð-
lierra Bandaríkjanna, er
komitin til Aþenu til þess að
kynna scr f járhagsvandræði
Grikkja.
Tilkynnt hefir v.erið i
Washington. að ekkert hafi
verið ákveðið um fjái'hags-
jaðstoð til Iianda Grikkjum,
en hins vcgar mun sendi-
Skjól fatugerðin
stofnuð.
Er tíinar liðu í'ram færði
Belgjagerðin úl kvíarnar á
t'ramleiðslusviðinu og lióf
frámleiðslu fatnaðar. Voru
það vinnuföt, einkum hlífð-
arföt, sportfatnaður o. fl.
Árið 1941 var sá þáttur írain
leiðslunnar orðinn svo um-
fangsmikill, að eigendurnir
ákváðu að stofna sérstakt
gærusaumavélar. 2 hnappa-j
1 áfestingarvélar (vélin festir/
éina tölu 3 sek.) 2 hnappa- hcrra Bandankjamanna í
galavélar (vélin fullgerir| AÞcnl‘ farf tiJ Wfshingtnn
hnappagatið á 10 sck.). 2,meS Sn>dcr raSherra
tvístunguvélar. 1 leðurstangs.Sefa fulltruadeild þmgsms
., , u ! skýrslu um Grikkfandsmál-
vel. 1 íalapressuvel. Enn- . J
fremur 3 rafmagnshnifa j 3n‘
auk ýmissa annarra saum-
áhálda, er létta vinnuna og
auka hraðánn.
Efnivaran.
Efnivaran
til lóðabelgj-
hlutafélag, Skjólfatagerðina (anna er flutl inn erlendis frá,
| h.f., er annast
verksmiðjuna.
Iciðsla iyriríækisins hefir
'verið allskonaf frakkar og
jkápur og var framleíðslan
t. d. árið 1912, 10.500 stk. af
þessari vöru. Síðan hafa báð-
ar verksnuðjurnar verið
starfra'ktar Idið við hlið og
af sönni eigendum, en það
cru auk stofnendanná
tveggja, þrír synir Jóns:
Guðni, Árni og ,Vaklemar
skyhli l'ata-jen forstöðumenn verksmiðj
Aðalfram-
1 usíurríli i
fjrrir höftt
rið Hótttt.
Vín. — Austurríska stjórn-
in hefir ákveðið að láta gera
anna hala lagt ríka áherzlu allmikla höfn við Dóná r
á að nota i nnlenda efni-| stað þcirra hafna, sem Rúss-.
vöru til framleiðslunnar að; ar ha(a fengið til sinna um_
öðru leyti, eftir þvi sem1^^
Ráða Austurrikisinenn
töng eru á. Munu nú 40% at'
keyptri efnivöru til annar-
ar framleiðslu en belgja
vera innlcnd, aðallega ull-
ardúkar og gærur.
Framleiðslan.
Árið 1936 var framleiðsl-
ekki yfir neinni höfn við
fljótið á hernámssvæði
Rússa og er það verzlun
landsins lil mikils haga. Hin
nýja höfn verður gerð fyrir
Marshallfé. •
(Sabinews).
BIRGMAL ♦
-Gisting í pokum.
n
Wfaður nokkur, seni þekktur er í’yrir sendisveinsstörí' sín
í þágu nokkurs hluta Framsóknarflokksins, hel'ur
tekið sér fyrir hendur að verja það fádæma hneyksli, sem
gcrðist austur í Hveragerði fýrir fáum vikum, er menn,
sem teknir voru úr umferð, voru hafðir i pokum stund-
uni saman, jafnvel meira en h.álfan sólarhring. Lýsli hann
yfir því, að ráðið til þess að koma betri skipan á skemmt-
analíf landsmanna væri að hafa yfirleitt jioka til taks,
hvar sem niemv kæmu saman, ef svo skyldi lara, að vín
sæist á einhvcr.jum hinna viðstöddu.
\ ísir birti gréin um meðferð á manni einum, er fyrir
því varð, scm framsóknarsendisveinninn taldi svo ágætt.
Hiin stcndur óhögguð, þrátt fyrir skrif gegn henni. Það or
ekki hægt að mæla því bót, að manni sé stungið í poka
eins og blindum hvolpi, sem ætlunin er að drekkja, en
kannske hugmyndin sé fengin af því. Þelta mál verður
að ranusnka og pokamemiingin mun ætíð verða brenni-
mark á þeim, sem að henni stóðu, jafnvel þótt drukknir
menn ættu í hlut.
t’aíS er afi dofna smáni sani-
an yfir bæjarlífinu. Æ íleiri
fá sumarleyfi sin og hvert’a á
þrott tir Itænuni, annaðhvort til
annara laudshluta eða af landi
brott. Flestir leitast við að
komast til annara landa, en
gistihúsin hér heitná standa auð
eöa því sem næst. Fólki finnst
þau krefjast svo hárrar greiöslu
fyrir mat og gistingu, að bet-
ur horgi sig að fara til annarra
landa, jafnv.e! þótt ]>vi fylgi, að
greiða verði 75% skatt fyrir
gjaldeyri þann, sem liiö opin-
bera selnr mönnttm, sem ætla
til annarra landa.
Það er margt, scm veldur
því, að fólk reynir nú heldur
að komast til annarra landa
en að skoða landið sitt. Ein
ástæðan er sú, að greiði allur
er mjög dýr hér á landi, svo
að hjón komast aldrei af með
minna en hundrað krónur á
sveitahóteli.
Er það ekki lengi að draga sig
sainan i þúsund krónur, ef úti-
vistin er ekki þeim mun
skemmri, því að ekki erti far-
gjöldin með bílunum alveg gef-
ins. Og er þá ekki reiknað nteð
börnunum, sem ekki má skilja
eftir heima, ef þeim hefir ekki
verið komið í sveit á vegttm
K.K.Í. eða hægt er aö skilja
þau eftir hjá vandámönnum.
Það er því síður en svo gefið
að gerast gestur á sumardvalar-
hótelum okkar og ekki nema
von, að fólk reyni að finna aðr-
ar leiðir, sem j>að telur tiltölu-
lega ódýrári miðað við þá
skemmtun, sem hægt er að fá.
Svo er það annað, sem hef-
ir áhrif í þá átt, að fólk reyn-
ir eftir mætti að komast til
annarra landa. Það er vöru-
skorturinn hér heima. Fólk
er orðið leitt á því að fá ekki
nauðsynlegar vörur eða ekki
með öðrum hætti en að
standa lengi í biðröðum.
*
Erlendis eru búðir að fyllast
af allskonar varningi, meðan
búðirnar eru að tæmast smám
saman hér heima og erfiðleik-
arnir á öflnn allskonar nauð-
synia íara vaxandi. Einkum
munu menn hugsa sér gott til
glóðarinnar að fá á sig ýmis-
konar fatnað í útlöndum, þvi
að skömmtun hefir víðast verið
afnumin a honum, þótt verðlag
sé vitanlega hátt. Eu l>að er
þó aldrei eins hátt og hér, svo
að hagnaður er aí slikitm við-
skiptum erlendis.
*
Þessar utanferðir manna
eru.því einskonar flótti frá
eymdinni hér. Eymd er kann-
ske of sterkt orð, en um hitt
er ekki að villast, að flest
lönd eru nú Gósenlönd í
samanburði við ísland, sern,
lifði þó við allsnægtir fyrir
tveimur árum, þegar eymdin
var í öðrum löndum,