Vísir - 21.12.1949, Qupperneq 6

V 1 S I R
Miðvikudaginn 21. desember 1949
Æ. •/. Jfohns&n.
(Jón Ágúst Kristjánsson, frá Marteinstungu),
fyrrverandi bankagjaldkeri.
Fæddur 9. ágúst 1879. — Dáinn 11. nóvember 1949.
IN MEMORIAM.
Hve glöggt eg man þig forðum, er geymdirSu bankans sjóð,
og geyrna vissi eg þig sitthvað fleira.
Eg kynntist þér ei mikið, en kynnin voru góð.
Því kýs eg nú að láta til min lieyra.
Eg man það vel, að oft, er eg gekk i gjaldsins búð,
þitt glaða viðmót huga mínum lyfti.
Þin fi’amkoma var einörð og frjálsmannleg, en prúð.
Mér fannst það gott að eiga við þig skipti. —
Eg sagði, að fleira gyemdirðu eu gildan bankans sjóð,
því glöggur varstu ó margs kyns þjóðleg fræði.
Þú áttir þina drauma og elskaðir fögur ljóð,
en ekki minnst sjálfs lifsins lieljukvæði.
Þú unnir fögi'um listum. Þú dvrkaðir söngsins dís
og dreymdir ])ig oft burt frá myrkri og vetri.
Hún leysti af þér fjötra og álög skugga og skýs
og skapaði þér nýjan heim og betri.
Til liinztu stundar unnir þú æsku þinnar byggð
og íslands merki hátt þú vildir reisa.
Við vini þína ýmsa batzt ævilanga tryggð,
og allan þeirra vanda kaust’ að leysa.
Nú ríkir þögn og fyrnska um feril þinn á slorð. —
Það fýkur yfir sporin léttu og þungu.
Þau týnast sjálfsagt líka, nún eftirmælaorð
um Ágúst Kristjánsson frá Marteinstungu. —
En þó að orðin lýnist, þá huggun samt ég lief,
að íiugsun mín, ])óll naumt sé mæld og vegin,
og er hér fram að gægjasl og glyngra við þessi stef, -—
liún gcli fylgt þér, vinur, hinuni megin.
i
(Úr Rangárþingi berst þér með blænum kveðjuljóð,
frá bænum þínum gamla og austurfjöllum.
Og ástvinir þér helga sinn hjartans bezta óð,
og heitar þakkir titra á strengjum öllum.
Gretar Fells.
Geðþekk Ijóðabók.
ÓSKASTUNDIR. Ljóðmæli
eftir Kjartan Ólafsson,
Reykjavik. — Prent-
smiðja .Tóns Helgásonar,
1948.
Kjartan Ólafsson, bruna-
vörður i Revkjavik, hefir
áður gefið út þrjár ljóðabæk-
ur, og er því löiigu kuhnur
orðinn fyrir lj()ðagerð sina.
1 þessari nýju bók hans cr
safnað í einn stað liiriii helzta,
sem eftir hann liggur i Ijóð-
um, og gefur hún því góða
mynd af skáldskap hans í
heild sinni.
Það, sem sérstaklega ein-
kennir kvæði hans, er lipurð-
in og léttleikinn, límgáfa,
sem sjaldan fatasl tökin, sam-
Jiliða göfgi í lmgsun og bjart-
sýni; og fyrir það eru Ijóð
lians éinnig geðþekkur lestur,
])ó að þau séu hvorki sérlega
frumleg né tilþrifamikil. Ó-
' ncitanlega er ]k) að finna i
safni hans mörg bæði vel ort
og falleg kvæði. Má þar eink-
um segja um náttúrulýsingar
hans, eins og „Kom, vorsins
hlær“, sem er á þessa leið:
w
„Kom, vorsins blær, að
vekja dagsins rós,
á vængjum þinum hjartans
óskir líða,
þú yngir hverja sál við
sólarljós
og signir geislum drauma-
lundinn blíða.
Hvp mildur er þinn koss
við kvöldsins ós,
er kveður aldan ljóð um
suðrið þýða.
Kom, vorsins blær, þú
inildá lifsins ljóð
að leysa hjartans free úr
vetrardrómá,
og strjúk um vanga lilýrri
geislaglóð,
er gleðibros í fögrum
arigum ljóma,
og hvísla að vinurn þinum
ástaróð
í yndislundi fyrstu sumar-
blóma“.
Þetta er bæði þýlt og
fallegt kvæði. Gegnir sama
máli um kvæðið „Sumar-
nótt“, þar sem skáldið nær
mjög vel þeim hugblæ, sem
björt sumarnóttin á norður-
vegum vekur með hljóðleik
síniim og töfrum.
í kvæði sinu „í fjalladaln-
um“, segir Ivjartan: „Þar far-
sæll og ungur eg tók við land-
ið trvggð“, og ljóð hans berá
því órækt vitni, að þau orð
eru töluð út úr hjarta lians,
þvi hariri yrkir margt ein-
lægra og lilýrra ættjarðar-
lcvæða og álthagaljóða, þar
sem-ást hans á landi hans og
þjóð, bjartsýni og framtiðar-,
trú, lýsa sér ágætlega. Og
þjóðrækni lians nær einnig t
ríkulega til landa hans vestan |
hafs, eins og sjá má glöggt af |
liinum mörgu kvæðum í
safninu sem orl eru til ís-
lendinga liérna megin hafs-
ins, er heimsótt liafa ælt-
landið á síðari árum. Lýsa
þau kvæði öll djúpstæðum og
drengilegum ræktarhug i
vorn garð, setri méta ber og
þakka. Munu þau flest eða öll
á sínum tíma liafa verið end-
urþrentuð i islénzku blöðun-
um hérlendis.
Kjartan er Akurnesingur,
alinn upp í einni af helztu út-
gerðarstöðvum landsins.
Þekkir hann þvi af eigin ’
reynd þá hörðu baráltu, sem
islenzkir sjómenn heyja i ó- (
vægri sókn á liendur Ægis,
enda eru þeir og harátta,
þeirra honum hugstætt yrkis-j
efni, svo sem fram kemur í
.,Sjómannsljóðum“ hans og
þá eigi siður í hinu samúðar-1
rika kvæði haris „Gamla sjó-j
mannsekkjan“, sem hefst og
lýkur á þessu erindi:
' ■ ■
„Iiún situr við gluggann
og hlustar hljóð,
um huganri fer gamalt og
slitið ljóð.
Það vermir sem eydd og
útbrunnin glóð,
sem ilmur frá bliknuðum
rósum.
En jólakvöldshclgin ber
sinn blæ,
yfir bvggðina, fjöllin, land
og 2íe,
og gefur sin himnesku
friðarfræ,
og fögnuð í hátiðaljósum“.
Upp úr sama jarðvegi cr
binn fallegi „Sjömannasálm-
ur“ skáldsins sprottinn, er
lýsir vel djúpri trúhneigð
hans og trúarvissu.
Mörg af kN-æðum Kjartans
ei’u tækifæriskvæði, meðal
annars eigi allfá erfiljóð,
misjöfn að skáldskapargildi,
eins og verða vill um slikan
kveðskap, en vel kveður hann
t. d. Jón Þorláksson, borgar-
stjóra. Ágætast þeirra er þó
minningarkvæðið um Jón
Magnússon skáld, og munu
vinir og aðdáendur þess öðl-
ings á einu máli um það, að
bæði skáldinu og manninum
sé rétt lýst i erindum sem
þessum:
„Söng i sálu þinni
sólarstrengur fagur.
Mcnnt og dýru ittáli
merktur er þinn bragur.
Hollur þjóð, og þrunginn
þungum undirstraumi
hærra lífs og huga,
heillar skáldsins draumi.
Ileiðarlörid ineð lyngi,
lind í hláu rjóðri,
söng úr strengjum seiddi
sveit og vafin gróðri.
Iívöld i kyrrum skógi,
kirkja Drottins þjóða,
varð þér yrkisefni,
allt það fagra og góða.“
Hér er þýðlega í strengina
gripið, enda tekst skáldinu ó-
víða betur en í þessu kvæði.
Þykir mér svo vel sæma að
Ijúka umsögn þessari með
síðustu Ijóðlínunum í bók-
inni, í kvæðinu „Hljómbrot“:
„Vor ævi er stutt,
en listin löng,
vort iíf á hljóm
í fögrum söng“.
Richard Beck.
Sigurgeir Sigurjónsson
hæstaréttarlögmsðnr.
Skrifstofutimi 10—12 og 1—8.
Aðalstr. 8. Simi 1043 og 80950
Á heismsenda
köldum
Eftir frú Evelyn Stefánsson, konu hins heimsfræga
landa okkar Vilhjálms Stefánssonar, í þýðingu Jóns
Eyþórssónar veðurfi'æðirigs ,er bókin sem allir bóka-
vinir kjósa sér.
PreftUtniÍjmt 044i k.jj.
\ilir
Laucgaveg 15