Vísir - 28.02.1950, Blaðsíða 4

V I S I R
Þriðjudagiim 28. febrúar 1050.

W JL óJft
D A G B L A Ð
Dtgefandi: BLAÐADTGÁFAN VÍSÍR H/F.
Ritstjórar: Afgreiðsla: Kristján Guðlaitgsson, Hersteinn Pálsson. Skrifstofa: Austurstræti 7.. Ilverfisgötu 12. Síniar 1660 (fiírim línur). Lausasala 50 aurar, Félagsprentsmiðjan h.f.
Framsókn „át fyrirmyrJina".
Synir á nýársnótt.
istmálari ])uuð nokkrum vinum sínum licim til sín I vrir
nokkvu, en vaf ekki viðstáddur er j)á liar að dyrum.
Þeir gerðu sig liinsvegar heimakonma og eltir að hata
setið góða stund tólcu þeb' til snæðings og gæddu sér á
ávöxtum, sem voru í skál-á horði. I því bar listmálarann
að og harmaði hann sáran að gestirnir hefðu „etið fyrir-
myndina" og gert þar með gott efni að engu.
Framsóknarflokliurinn hefnr að nndanförnu átt þess
kost að ganga til stjórnarsamstarfs með Sjálfstæðisflokkn-
um á hreinum málefnagrundvelli, sem að þvi miðar að
ráða l'ram úr aðkallandi vanda dÝrtíoamiálanna. Lengi
vel létu Framsóknarí'orkóll'arnir svo sem þeir myndu
jjekkjast hoðið og fóru viðræður í'ram ura stjórnarmyndun
án þess að vart yrði áð ]>ar gætti verulegs ágreinings utn
málefuin, en á síðuslu stundu l'óvu allar samkomulagstil-
raunir út um þúfur, sennijega af því að Frainsókn heí'ur,
krafizt l'rekari fríðinda sér til híinda en unnt hefur vérið
að fullnægja, enda ekki ástæða til að þefja verzlun eða
iirossakaup um góð málefni, sem onginn ágreiningur var'
um milli flokkanna.
■
Tillögur þær sem rikissljórnin ttefur borið frám éru
ávextir af margra ára undirbúningsstarí'i varðandi endan-
lega lausn í dýrtíðamiálunum. öllum kemur satnan ura að
lillögurnar séu líklegar til stórfelldra bótii og skjóts á-
rangurs, ef þær skyldu komast í lramlvvæmd, sern veltur
hinsvegar á ]>ví að nægiiéga sterkur meirilUuli fáist á Al-j
j)ingi til j)ess að fylgja frumvarpiiui fram. Er þá ekki áðj
efa að þjqðin mun fagna slíkurn raunltæfum aðgerðrun,
með því að abUenningur er orðinn langlúinn á aðgérðarleysi
eða kukli löggja/ai'valdsins á þessu s\ iði öll undanfarin ár.
Þar hefut' ein ógæfan boðið annari heim, enda er víst að
,])ví aðeiris fæst. löggjafinn lil ]>ess að lalci mál þessi til
endanlegrtir úrlausnar, að harm getur ekki skotið sér
rtndan því lengur. Jal'nvel má fuliyrða að málið þoli ekki
|)á bið, sem leiða kyiuti id' þingrol'i og nýjum kosningum,
]>aiinig að cina lausnin sem til málíi gæti konrið væri
myndtm u tánþingsstjórnar, eí' svo skylrli l'ará, áð'Sfjórn-
iirmynditn hekist ekki af hállu Sjálfstæðisfiokksins og
FTírmsókiiitr. Jþrátt fyrir vanfráustið verðrir þeitn trlraun-
um vafahmst haldið ái'ram, þótt líkur séu tiJ að ýantrausls-
tilJagan greiði ekki fyrir stjórriarsámstarfi.
I 'siðustu kosniugum k«a|ðist lTatnsókn gengislækkunar
og annarra raunbæfra ráðstafitna í dýrtíðarmáluuúm. Eng-
inn flokkur Itáði jairi skelcgga baráltu í þessú eírii, með
því að öllttm öðrum vur ljóst að gengislækkun var í sjálfu
sér ekki eí'lirsóknarverð, |)óit el' tii vill yrði að grípa til
hennar, sem. algers ncyðarúrræðis. Þegiir Framsóknar-j
flokkuriiui Itei'ur þitnnig feugið aðalbáráttumái sitt fram!
og ríkissl jórniri hefur gert það að sínu máii, fá raonit ekki
skilið hver rök Jiggja lil að vantrauststillaga héfttr veriðj
borin fram. Miklu i'rckar skyldu menn ætla íið Framisókn!
léti jjjóðitrhagsmuni sitja i fyrirriimi og veitti málinu!
siuðning alveg án tillils lil hvcrjir hefðu forystuna á'
hendi.
En Frainsókn hefur l'arist eins og gestum listmálarans.
Ilenni var boðið heitri fil stjórnarsetu og tii þess að sjá
árangur af verknnum, en flokkurinu hefur ekki sætt sig
við j>að, heldttr etið ávexlina; sem voru til fyrinnyndar ogj
gert þá að engu. Má lelja líkindi til, úr því sem kornið cr,J
að í'ái Framsókn að ráða, vérði engar jákvæðajr ráðstafanir
gerðar lil kuisnar dýrlíðarmáhinum. en Handinu myndist j
aigerl öngþveiti. sem ltómmúnistar eirtir gela notftvrl• -érj
út í yztu æsar. Það vai* engin hending að konunúnisti lv--,íi
þýí yfir á stúdentaJrindi hér á díigúrium, að' koimnúnisjnirm
þróaðist e.kki í Eriglandi sökum jjess ;tð þjóðiruii liði of
vei. Þessu ér svo l'arið alls staðar og Island er þar engin
umlantekning.
ITiininlivoifið rökkvast.
Svahtr blær kenmr inuan af
fjöllumtm, s'ém gnæfa fann-
klædd við ljósbláa heiðríkj-
una. Og nvánhm hlær hátt á
lofti. Þá bind eg saman skið-
iii og opna bæjardyrahurð-
ina. Inni í stofunni er katt.
tíg kveilri á rafofninum,
en ekki á Ijóskúlunni, sezt
ú.t r horn t dirnmri stofurmi
og hálla mér upp.að breiðu
stólbakanu. MáriáÍjósið skín
gegnum ltélaðan ghtggaim og
fellirr á veginn á ská við mig,
þar sem enn 'hangir lílil gxein
af jólagreni. Þ.etta daufa, ró-
lega skin varpar ad'inlýra-
ljöma á kvöldslund i mann-
lieimum,
Gluggitm er skinandi hjart-
ur ogá rftðunum raðást frost-j
t'ósirnar í fvlkingar, eins og
blóm í aidingörðum sumars-;
ins. ís-skraut vetrarins kaliar
á.l'ölar minningar. Þær konvt;
lrægt og t'ólega upp úr djúpi
hugans, skýrast og vaxa. og
stökkva svo allt i einu framj
með glettni og grípa umj
bjartað í brjóstiiiu, segja:
Ilalló maimi!
Og þá getru’ maður ekki
arináð en lilegið, [>ó |>að sé'
vetur, því auðvitað eru minn-
ingarnar frá sumrinu. Skóg-
arlrlíð með rjóðri og dans-
anrli tmnulækjum lrér og
bvár, - og hiiul að sjægla
sig í einum þen-ra.
Þegar eg lít við sem
snöggvast upp á jólagreiiúnu j
á veggnum, blikar luin þáj
ekki i sólroða, eins og þeint,
sem í'jarlægir jöklar hjúpastj
á snmarkvöídum. Ekki er
þcttti mánnljós vetrarins. Og
svo . . _ _ þarná bak við ang-
ana á hrishtrmi gægist dís
t'ram í stofurökkrið; hlægj-
■mdi rrieð svart hár, og fjalla-
hiáma í augruuim.
Varat ]>ú ;ið luigsá um . ,
, . . . .. , ..ý. i slænta emkunn
skogarhindtna t rjoðrinu: ...... . . ,
' v i ■ lræoingum. Og þo að þetta
\ ar það disui. sem sprtrðt: ° ° 1
Hornkertið et- örtiflu utár
en á að vera, lil ]jcss áð röð-
i 1.1 tnyttdi rélt hörri. Svona
má engin ■ girðing véra, þvi
ctð eí' liornstaui'inn er utar eu
línur girðingarinnar. fæ eg
hjá veðk-
Eg lít til baka. vfir á l'rosh
rósina. Þar stendur einmi-tt
hindin á milli íshlaðanna og
á hak við hana íiiða vötnin.
Var það hinditt, sem spurði?
Aí'tur verður mér litið á
jólagreiniua nógu snemma
lii að sjá dísina lilaupa skélli-
hkegjandi inn i sólroða-
hjarmann og gefa mér langt
nef rim leið og hún hverírir.
Ilvað slcyldi hin gera? Jú,
um lcið og cg ,snv mér að
i'orstrósimii, er hindin að
hverí’a inn i skóginn, og
skvcttir upp lendunum. —-j
Hvert j)ó í hoppandi! Því!
látið þið svona? Það er nú
saml hnattarlag á jörðinni,
sé eugtn „alvöru"-girðing, j>á
fæi'i eg sarnt kertið til, og
sezt svo aftur niður ti! áð
horfa.
En nú cr þá kertið aðeius
ofurlitlu iimar en linurnar,
og liornið verður kollótt.
Rlessaðttr klaufi get eg verið'!
Nú sé eg þó, að þar setn
liornkerlið á að standa er
kvislur í tækinu og yfir hann
liefi eg verið að Irlaupa. Til
þess að fá úl rétt liorn, verð
eg að færa alla girðinguna.
Eldarnir hrenna. Þeir
flökta og titra af grunsöm-
um ótta við myrkrið. Og allt
í einu hreytist hornkertið í
jólatré, lítið að visu, en und-
ursamlega fagurt. Og hópar
þó að j>ið hlaupið sín í hvora af smáum ljósáifum standa
attina. Og nu íer eg gcgiuim á vlg 0„ (]relf um greinarnar.
hana og út liinum mcgin. ] Pínulítil sfðskegg bylgjast
Bless á meðan'!
I
Sýningin er horí'in. .laf'nve!
inánaljósið. Kg hefi vist hara
ímyndað mér alla þessa birtu.
Uti á dimraum hunnimtm
sést varla norður-Ijös. Og
uppi í þakkherberginu ríldr
nóttin. Kyrrðinmókir í faðmi
tímans og dropatal sekúnd-
anna er Itin eina sem heyrist.
Sjö lítil kerli í ýmsutn lilunr
liggja á horðinu og eg tek
]»au og kveiki á ])eim. ör-
smáir eldar iða' frám og aftur
og ráða ekki við myrkrið.
Það er engu líkara en þeb’
skjálfi af myrkfælni. Eg færi
kcrtin inn á útvarpstækið í
liortrinu og raða þeim þaimig
að þau rnynda vinkilhorn.
mður utn bringurnar á þeirn
og munnarnir, sem eru á
kafi i þessum snjólivítu
skeggjaflóðum, taka að
'muldra.
Döklc, en blikandi augu
stara nrörg á mig i einu. og
glettnin og kátínan skíua út
úr þeim. .... Ekki errtm við
svona smásrnuglega nákyæm-
ir, segja álfarnir við mig.
Littu á, svona á að búa til
girðingu! .... Og iira leið.
breytast öll bin kérlin hka í
jölatré, og færast i óreglrileg-
an hóp út um' borðfTölinn a
úlvai’jrstækinu..... Svoriá
girðing er bézti varnargarð-
uritm! Sjáðu!
Og svo sliga Ijósátfarnir
Sjallur ætla eg að sitja íjniður■ i’u* Irjánum og fara að
dimmasta sktigganum, baJcfdarisa kringum þau. Nei, það
við horðið, og sjá þau brenria.
Framh. a 6 síðu.
. l i w? W9 mjr 1 I A
♦ U JL'ii fjr ilfl A JL ♦
______ •WBHJ’-' . IpS'
Eftirfarandi hefir Berg-
máli borizt frá Pétri Sigurðs-
syni erindreka:
..I Jundar spangóla, en eldci
hefir það j)ótt skemtnlilegni'
söngur. Fjöldi manna er ekki
svo vel afí-sér í hinum einföld-
iistri tnaiinasioum, afi skilja, aft'!
skerandi blísturhljóft í stigum.|
göngum og hvar sem er í hús-1
uni inni efta úti á álmannaíæri, j
er þein'vsetn hlusta á slíkt, cugu I
geftslegra efi spang'iíl hundanna. j
Vilja ekki þessir ntenn, scmj
ertt allstaftar hlístrándi stigumj
og göngum j lúmun slærri hús-|
unr bæjarins, leigja sér sam-
komuhús og tijófta fólkimt upp j
á sketnnitun, bjóða þvi aft konra|
og hhista á menn hlístrá? F.f
til vill gætu þeir þá séft, eftir j
nokkur slík skemmtikvöld, hvej
aftsóku vrfti tnikil og hve mikift \
dáJæti ahnenningur hefir á-J
þessu eilíi’a. andstyggiléga-j:.
blístri. j
*
•Eg hefi skrifstoíu i stérril
nýtízkú ' hyggingu, firnm j
háéða húsi. Hvern einasta i
dag verður maður að hlusta j
á þetta leiðinda blístur. Ful'l-'
orðnir menn, svo ekki sé nú j
minnzt á strákana, jafnvel j
myndarlegar frúr rápa upp /
og ofan stigana blístrandi. i
Veit aumingja fólkið ekki,
hvaöa mælikvarði þetta er á
siðmenningu? Tóku menn
ekki eftir því, þegar brezku
hermennirnir komu til
Reykjavíkur, hvernig þeir
rápuðu um göturnar blístr-
andi sí og æ? Miklu minná
bar á þessu hjá Ameríku-
mönnum. Alþýðumenntun
hefir ekki verið talin á háu
stigi í Englandi. Hvenær
sjá menn verulega siðfágaða
menn, virðulega menn, rápa
um blístrandi? Hitt er annað
mál, að menn geta vel leyft
sér að blístra sér til hugar-
hægðar þar sem þeir þurfa
ekki að neyða neina aðra til
að hlusta á það.
Ef eg fengi mér huncl, heífti
Iiánn í bandi vift skrifstofudyrn-
ar mítiar og léti hanri s])angóla.
vift og vift allan daginri, hygg
ég aft niörgum í húsin.u muiuli
þykjá riög unt. En hvaft þá tun
hin skenmdi blísturhljóft ? Fr
ié.ngin leift til þ'ess aft kenná
mönnum siftvenjur, sem eru
’pæg'ilegnr fyrir alla. Orka skól-
ar etígu í þessa átt'?
Eg hefi verið ragur við að
taka til máls um þetta, en
örfaðist við það, að nýlega
sá eg grein í norsku blaði,
sem heitir: Plystrer du i
toget? Blístrar þú í járn-
brautarlestinni ? Þar er sagt
frá, hversu fólkið í vagnin-
nm undi sér við lestur og
ánægjulegt samtal. Allt í
einu hallar einhver sér rit í
gluggann og tekur að blístra,
og blístrar af lijartans tyst,
en áttar sig ekki á því, að
cllum í vagninum er hann
hneyksli. Menn hætta að lesa
og líta í kringum sig og
glápa á manninn og öll sam-
töl hætta. Allir í vagninum
voru þegjandi sámmála um,
að þarna var því sýndur
verulegur dónaskapur. Um-
burðarlyndið er auðvitað
fögur dyggð, en af öllu má
of mikið gera, og nærgætnin
og huguriarsemin er líka för-
ur dyggð.
*
Kennift mönuum. aft ] >ót t
húridar ■ spangóli, þá ;;sé þaft
augijós vottur um skort á sift-
fágrm, aft gatxga um blístrandi
á almannafæri.“