Vísir - 24.08.1950, Side 4

4
V I S I R
D A G tí L A Ð
Otgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIH H *
I
Ritstjórar: KristjáD Guðlaugsson, HersteiHD Páiason.
Skrifstofa Austurstræti 7
Mgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm Uxtur),
Lausasala 60 aurar.
Félagsprentsmiðjan M.f.
Stfrfelílin á „heiitta^gstöðvnnum."
Iafnhliða því, sem hlóðug átök fara fram í Kóreu, sem
kommúnistar _ efndu til í upphafi með vopnavaldi,
heyja þeir stjn’jöld sína á ýmsum öðrum vígstöðvum, sem
hijóðara er þó um. Viðleitni þeirra beinist að því fyrst
og fremst, að hindra flutningá á hernauðsynjum til vig-
vallanna í Kóreu, að reka skemmdarverkastarfsemi í verk-
smiðjum, að efna tii verkfalla, einkum í hafnarhorgum og
við jámbrautir og vinna á þann hátt að sigri kommúnista
í Kóreu. Þessir nienn berjast þannig gegn hagsmunum
heimaþjóðar sinnar, þótt ekki sé sú barátta blóðug, að öðru
leyti en þvi að þeir kunna að fórn lifi ótalinna landa sinna
á vígvöllunum, vegna vanrækslusynda sinna og skemmd-
arverka.
Forsætisráðherra Breta lýsti nýlega yfir því, að nauð-
syn bæri til að staðið yrði/á verði gegn skemmdarstarfsemi
„innan frá“ og skoraði á þjóð sína að sameinast á verðin-
um. Þá höfðu margvísleg skemmdarverk verið unnin i
Bretlandi, hergögn sprengd í loft upp, flugvélahlutir skað-
aðir og bein sviksemi hafði einnig komið í ljós við ýmsa
verksmiðjuvinnu í hergagnaframleiðslunni. Öll slík skað-
semdarverk nlátti rekja til ákveðins flokks manna, sem
ráðherrann nefndi að vísu ekki, en sem engum duldist
hver var. Slíkum aðferðum er beitt í öllum löndum, sam-
kvæml fyrirlagi erlendrar stórþjóðar, sem vill hrjótast til
heimsyfirráða með vopnavaldi.
Fyrsta skilyrði til ótruflaðs hernaðarrekstrar, er að
samgöngukerfið sé í lagi, þannig að aðflutningar heftist
ekki um langan tíma eða skamman. Slíkir flutningar fara
að sjálfsögðu aðallega fram með skipum og járnbrautum.
Kommúnistar vita, að hezta framlag þeirra í þágu Ráð-
stjórnarríkjanna, er að trufla samgöngurnar í heimalandi
sínu, hvar sem er á hnettinum, ef þjóð þeirra snýst
öndverð gegn yfirganssemi Rússa. Fyrir því hafa þeir
smeygt sér inn i öll félög þafnarverkamanna og starfs-
manna við járnbrautir og hafa viða komizt til áhrifa og
valda, með skipulagðri svikastarfsemi. 1 ýmsum borgum á
meginlandi Evrópu hafa kommúnistar efnt til verkfalla að
undanförnu, en nú síðast til verkfalls hafnarverkamanna
í Rotterdam og Amsterdam, en þetta eru hvorttveggja
hafnarborgir, sem mikla þýðingu hafa fyrir inn- og út-
flutning meginlandsins. Þaðan eru fluttar nauðsynjar til
margra Asíulanda, en þótt ekki sé um hergögn eða vígvélar
að ræða, getur slikur nauðsynjaflutningur truflað allar
hernaðaraðgerðir þar austur frá.
Nú i fyrradag efndu kommúnistar til verkfalls við járn-
hrautir Canada og Bandaríkjanna, en talið er að það verk-
fall breiðist óðfluga út. Slíkt tiltæki kemur engum manni
á óvart, sem kynnt hefir sér starfsemi kommúnista í Ves-
urheimi. Hefir Budens, fyrrum ritstjóri Daily-Worker og
íyiTum einn helzti foringi kommúnista þar vestra, lýst
þessum fyrirætlunum í bók sinni: „Men Without Faces“,
sem vakið hefir gífurlega athygli um heim allan. Er þar
flett ofan af allri svikastarfsemi kommúnista, gegn föður-
landinu og heimaþjóðinni, en upplýsingar þessa sama
manns fyi'ir amerískum dómstólum, leiddu til j)css, að lög-
reglu Bandaríkjanna tókst að hafa hcndur í hái'i foringja
skaðsemdarvarganna og sitja þeir nú mai’gir í fangelsum.
En jxi'átt fyrir jxað stai’fa deildir flokksins innan samtaka
flutningavei'kamanna, hvort sem er í hafnarborgum eða
við járnbrautii'ixai', og ávÖxturinn af starfi þeirra hirtist
nú í vei'kföllum, jxegar mest ríður á að hraðað sé flutn-
ingum til Kóreu. Slik er afstaða kmmúnista til hermann-
anna, sem á vígvöllunum bcrjast. Þeir vilja fórna lífi
jxeirra fyi'ir Ráðstjórnarríkin, og tefia almennu öryggi
sinnar eigin þjóðar í voða. Jafnframt eru þessir menn
reiðubúnis til að lxefja blóðug átök og efna til byltingar
innanlands, er því verður við komið, en þó einkum ef
styrjöld skyldi hefjast við Ráðstjórnarríkih, sem ýmsar
líkur benda tii.
• - YV V' ■ ’ . ■ ‘ ,j
\ V
Meðferð neyzlumjólkur fer
stórum batnandí. -
Arið 1946 fór nær
hiuti hennar í 3. og 4
en tæpur 20. hðuti i ár
Meðferð mjólkur fer stór-
um batnandi hér á landi hin
síðustu ár, og er nú svo kom-
ið að á s.l. ári fóru í öllum
mjólkurbúum landsins að-
eins 4.74% í þriðja og. fjórða
floklc, en þremur árum áður
eða 1946 lenti í sömu flokka
9.36% af mjólkurframleiðsl-
unni.
Má telja þetta ágætan ár-
angur, enda gengið ríkt eft-
ir við bændur að þeir vandi
sem mest og bezt til meö-
ferðar mjólkurinnar.
Tíðindamanni Vísis gafst
nýlega kostur á að tala við
nokkura aðila sem vinna
saman að mjólkurfram-
leiðslu, vinnslu og eftirliti,
en þeir voru Eðvarð Frið-
riksson mjólkureftirlitsmað
ur, Siguröur Ingi Sigurðs-
son mjólkurbússtjóri, Jón
Pálúson dýralæknir, Vil-
hjálmur Einarsson bóndi á
Laugarbökkum og Þorbjörn
Bjarnason bóndi á Orms-
stöðum,, En báðir framan
i
greindir bændur framleiða
aðeins 1. flokks mjólk og
gætu því verið öðrum bænd-
um til fyrirmyndar. Er þó
,á öðrum bænum, Ormsstöð-
um, um 40 ára gamalt fjós
að ræða, en hreinlætið og
meðferð mjólkurinnar hins
vegar í hvívetna til sannr-
ar fyrirmyndar.
Þeim aðilum sem hér eiga
hlut að máli kom saman um
þaö, að aöalorsakir slæmrar
mjólkur eru tvennar, ann-
ars vegar óþrifnaður og
slæm meðferð, en hins veg-
ar veiki í kúm. Skýrði Jón
Pálsson dýralæknir svo frá
' aö á svæði Mjólkurbús Flóa-
manna, en það er nær allt
j Suðurlandsundirlendið,
(væri júgurbólga eittf erfið-
asta vandamálið.til úrlausn-
ar, ekki sízt vegna þess hve
illa gengur að fá flutt inn
meðul við þessum kvilla.
Hvað hreinlæti og aðbúnaö
búanna snerti hefði það allt
fariö batnandi á undanförn-
um árum og væri nú víðast
svo komið, að fjósin væru
j orðin björt og loftgóð og
j kýrnar hreinar. Berklar í
kúm eða aðrir smitandi sjúk
dómar, sem fólki eru hættu-
legir, þekkjast ekki„
Samkvæmt skýrslu um
flokkun mjólkur áriö 1946
var mjólkurbú Flóamanna
fyrir neðan meðallag, og
komu þá 10„55%. þriðja- og
f jórða flokks mjólkur til bús-
ins, en nú hefir þetta breytzt
stórlega til batnaðar og
* stendur búið nú sennilega
fremst þeii’ra allra hvað
vörugæði snertir, enda var
á s.I. ári aðeins 3.05% mjólk
urinnar í 3. og 4. flokki.
Ástæðurnar fyrir þessum
; miklu umbótum eru fyrst og
fremst stöðugar umkvartán-
ir við þá bændur sem versta
mjólkina hafa. í öðru lagi
hefir eftirlits- og leiöbein-
ingamaður verið sendur á
þau heimili sem oft hafa
sent þriðja eða fjórða flokks
mjólk, og loks er mjólkin nú
Fimmtudaginn 24. ágúst 1950
sótt daglega, en áður aðeins
annan hvern eða jafnvel
þriðja hvern dag„ Verða
flutningarnir að vísu eitt-
hvað dýrari fyrir bragðið, en
gæði vörunnar líka þeim
mun betri.
Þess skal getið, að til
fjói’ða flokks er mjólkin tal-
in þegar að gerlarnir í hverj
um kúbiksentimetra eru
orðnir yfir 20 milljónir að
tölu, enda má þá ekki selja
hana sem neyzlumjólk. En
í fyrsta flokks mjólk má
gerlafjöldinn ekki komast
yfir y2 milljón gerla.
| Þeir bændur sem ekki
senda 1. flokks mjólk eru
aðvaraðir. Komi það þráfald-
lega fyrir að mjólk lendir í
3. eða 4. flokki frá sama
heimili, er mjólkin endur-
send, en bæti heimilin sig
ekki að heldur, hætta mjólk-
urbúin að taka við mjólk frá
þeirn,,
Eðvarö Friðriksson mjólk-
ureftirlitsmaður tók við því
starfi á miðju sumri 1947.
Er hann nú að vinna að
heildarniðurstöðum í mjóík-
urbúum landsins um 5 ára
skeið, eða á árabilinu 1946
j—50. En bú þau sem heyra
undir þá skýrslugerð eru
Mjólkurbú Flóamanna,
Mjólkurstöðin í Rvík, Mjólk-
urbú Hafnarfjarðar og
j Mjólkursamlög Borgfirð-
inga, Skagfirðinga og KEA.
| Telur Eðvarð mjólkurgæð
in hafa farið stórum batn-
andi á þessu 5 ára bili, en
umskiptin til batnaðar þó
orðið mest 1948 og úr því.
Hann segir að það séu ör-
fáir einstaklingar á hverju
jfélagssvæði sem séu miklu
erfiðastir eða kærulausastir
, um meðferð mjólkur og
hreinlæti, en tiltölulega eru
þeir einnig fáir sem fi'am-
leiða einvörðungu 1. flokks
jmjólk.
Helgi Bjarnason hefir sent
mér pistil um málefni, sem
nú er mjög rætt manna á
meöal hér ír bænum. Já, les-
ari góður, þu átt kollgátuna,
hann skrifar um Vatnsber-
ann og sem gamall vatnsberi
sjálfur hefir hann fullkomna
heimild til að leggja orð í
belg!
* ■
Helgi segir : „Eg er algerlega
sammála Gunnari Einarssyni í
skrifum hans gegn því af-
skræmi, sem nxenn vilja telja,
aö sé eitthvert clæmi mn þessa
„liorfnu stétt“. Eg tel, að þeim
mörgu, senx báru vatn fyrir
bæjarmenn áður fýsr eða sóttu
vatn fyrir heimili sín, sé eng-
inn sórni sýndur með þessari
mynd. Það er mín skoöun, aö ef
ætlunin cr aS fegra bæinii nxeð
listaverkum og það hlýtur að
vera tilgangurinn, úr því að
Fegrunarfélagið hefir forgöng-
una í þessum málum, þá eigi að
gera það með öðrum hætti.Þeim
tilgang'i verður ekki náð —
þvert á móti — með þvi aö
setja Vatnsberann upp á al-
mannafæri. Hann getur aldrei
orðið ti! skrauts og hann heiðr-J
a'r einkis rnanns minningu-
*
Mig langaði annars tll að
koma á framfæri hugmynd,
sem hefir verið að veltast
fyrir mér undanfarið og er
einmitt í sambandi við vatns-
bera og fegrun bæjarins um
leið. Hvernig væri að gera
lágmynd af vatnspósti og
umhverfi hans?
*
Á slíkri lágmynd mætti sýna
þau inargvíslegu tæki eða ýmsu
aðferöir. sem hafðar voru til
að sækja vatnið og flytja það
lieim til bæjarmanna- Þar sæist
vitanléga vatnspóstúrinn sjálf-
ur. Umhverfis hann .væri maður
nxeð hjólbörur, annar með
tunnu á vagni, þriðji með
„vatnsberá“ eða „létti“ eins og
það tæki var kallað, sem menn
hengdu yfir axlirnar og festu
föturnar í. /’tjeira mæfti ■ sýna,
sem hugmyridaríkur listamaður
mundi ekki vera lengi að énóta.
Og þetta mundi verða sönn,
fróðleg og skemmtileg mvnd ur
bæjarlífinu fyrr á árurn, áður
en hin frumstæðustu þægindi
— vatnsveitan
kom til. sög-
unnar.
Eg veit, að það er einn
galli á þessari hugmynd, en
hann er ekki af því tagi, að
frágangssök sé að athuga
hana. Það er kostnaðarhlið-
in, en á henni er hægt að
sigrast, ef allir leggjast á
eitt. Eg er ekki í neinuni
vafa um það.“
*
Það væri garnan að heyra
fleiri raddir unx þetta mál, því
að það er rnikið rætt í bænum.
Annars kom hjáróma rödd
frarn í Tímanum í gær-'Hún er
því andvíg, að sett verði upp
afsteypa af Útilegumanni Ein-
ars Jónssonar, telur.að það eigí
að gera vegna „pólitiskra
heimilisástæðna". Gáfulegt er
það og ekki svaravert, en að-
eins á þetta minnzt hér til þess
að menn geti kynnzt fáránlegrt
skoðun á þessu máli og haft
hana sér til skemnxtunar.