Vísir - 26.08.1950, Síða 4

4
V í S I B
llSIE
DAGBLAS
Otgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H/R
Kitstjórar: Rristjáxi Guðlaugsson, Herstemn Pálason.
Skrifstofa: AusturstrætJ 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm IluorJ,
Lausasala 60 aurar.
Félagsprentsmiðjan bX
FriSaisókn Kommúnista.
Erkibiskupiun af Kantaraborg lýsti nýlega yifr því í i-æðu,
að Stokkhólmsávarp kommúnista væri varhugavert
plagg, sem almenningur ætti ekki að skrifa undir að óat-
huguðu máli. Erkibiskupinn lagði hinsvegar áherzlu á, að
I)inn sanni friður ætti upptök sín hið innra með mönnum,
en allir kristnir menn þráðu heimsfrið og alþjóða öryggi.
Má segja, að viðhorf erkibiskupsins hafi verið nákvæmlega
hið sama og norskra rithöfunda, sem sömdu svar við
kommúnistaávarpmu að tilmælum Ilja Ehrenbui’g.
Vert er að minnast þess, að í Stokkhólmsáyarpinu er
einvörðungu vildð að atomvopnum og þau fordæmd. Hins-
vegar var algjörlega gengið framhjá’öðrum eyðingartækj-
um mannslífa, og ei tekin afstaða til þeirra ríkja, sem ófrið
hefja. Af þessum sökum hafa hugsandi menn ógjai’nan
skrifað undir kommúnistaávarpið og talið það vafasamt
plagg í meira lagi. Hér á landi hafa fáir ai'ðir en sanntrú-
aðir kommúnistar léð nafn sitt á plagg þetta, enda lætur
það að líkum. Kommúnistar hafa tekið illa gagni’ýni ei'ki-
biskupsins af Kantaraborg og hinna norsku í’ithöfunda, en
svo einkemxilega bregður þó við, einmitt i gæi', þegar Þjóð-
viljinn í’æðst að erkibiskupinum, að þar er blaðið komið
inn á sömu línu í ófriðarmálunum.
I blaðinu segir svo: „En eitt vitum við. Við vitum
hvei'jir lcasta sprengjum yfir varnai’lausa ibúa Kóreu og
rnyrða tugi þúsunda varnarlausrar alþýðu. Við vituxn,
hverjir kasta sprengjum yfir iíbúa Indokína. Við vitum,
Iivei'jir kasta sprengjum yfir þrælkaðar þjóðir Malakka-
skagans. Og við vitum, að þeh’ sömu menn, sem þessa
jðju stunda, hafa daglangt og náttlangt i hótunum að beita
kjai'norkuvopnum og hamast gegn banni við þeim, eins og
klerkur sá, sem nii er mest'i'ætt um.“ Svo mörg eru þau
orð, en þetta er í fyrsta skifti, sem ástæða gefst til að
ætla, að kommúnistar séu andsnúnir valdbeitingu og vopna-
iburði, ef fi’á er talin atomox’kan. En þá eru þeir vissulega
komnh- inn á línu erkibiskupsins af Kantaraborg og norsku
rithöfundanna. Eitt skortir þó ó, að umhvarf|ð sé algjört.
Kommúnistar hafa enn ekki foidæmt inni’ásina í Suðux-
Xóreu. Það hafa þeir til þessa kallað „lýðx-æðislegar ,að-
gerðir“, enda kenna þeir her Norður-Kóreubúa ýmist við
lýðveldi eða lýðræði og helzt hvorttveggja.
Sannir friðarsinnar neita að viðui’kenna beitingu vopna-
valds í skiftum þjóða á milli. Þehn er nákvæmlega sama,
hvort hnífur einn er notaður að vopni eða atomorkan, ef
ein þjóð er ofurliði borin af annarri og kúguð með vopna-
valdi. Kommúnistar marka afstöðu sína hinsvegar á þá
lund í Stokkhólmsávax’pinu, að „atom-sprengjuna“ eina
eigi að foi’dæma, og færa þau i'ök fýrii’, að hún stofni
lífi alnxennings í voða. En hyernig er það með inni’ásina í
Suðux’-Kóreu, þar sem öði'um vopnum en „atomsprengj-
unni“ er beitt. Er hún algjörlega skaðlaus fyi’ir almenning?
Ætla þessir menn, að lifi flóttafólksins sé meiri hætta búin
af vopnum eða hungui’dauða ? 'Svo virðist ekki, en þó er
]xað gömul saga, að þjáningar þjóðanna eru oft og einatt
ekki mestar á vígvöllunum, heldur miklu frekar heima fyi’-
ir, þar sem ekki er bai’izt, en hungurvofan, drepsóttir og
illur aðbúnaður veldur svo að segja gei’eyðingu, en svo er
um þau svæði, sem sótt er að af óvinahei’jum.
Sennilega geta kommúnistar aldrei sannfært heiminn
um, að „atom-sprengjan“ sé eina eyðingartækið, sem ekki
eigi rétt á sér. Flestir munu líta sVo á, að í henni geti fal-
izt nokkur trygging fyrir heimsfriði. Öfyri’leitnir vald-
hafar, sem vilja brjótast til heimsyfirráðn, munu vafalaust
hliðra sér í lengstu lög hjá ófriði eigi þeir von á slíkum
vopnaburði, enda kölluðu þeir jxá hörmungar og jafnvel
gereyðingu yfir þjóð sína og stofnuðu heinxsmenningunni
i beinan voða. Vilji-kommúnistar vinna að friði, verða þeir
að stíga fullt skref, en ekki hálft og sjálfir verða líeir
að byggja upp ríki friðarins innra með sér, en einkenni-
legir yi’ðu þeir þá útlits.
Island stendur engu landi
að baki á sviði framfara.
Rætf við Skúla Sigfússon,
fyrrum fylkisþingmann
i Kanada.
Laugardaginn 26. ágúst 1950
mætti nýta frekar en gert ei’,
og ekki þykh’ mér ósenni-
legt, að hi’afntinnu nxætti
flytja xxxeð góðum hagnaði á
ei’lendan nxai’kað, einkum, ef
hana xxiætti saga niður í
í plötur til slu-eythxgar hús-
unx. Er nxikið magn af
slikum jSteintegundunx flutt
iiin bæði til Baixdaríkjanna
og nokkuð til Canada og eru
þær eftirsóftar. Þá mætti
vafalaust rækta hér sykur-
í’ófur og fleiri nytjájurtir,
senx gefið geta góða raun og
Skúli Sigfússon fyn-um þingniaður í St. George-
fylki í Canada hefir dvalið hér á landi undanfarna nxánuði,
heimsótt æskustöðvar sínar á Austfjörðum og farið víða
um landið. Er hann föðui’bróðir þeirra Sigfúsar kaupmanns | gefafraksturinn Ijölþætt-
Sveinssonar í Neskaupstað, Jóns Sveinssonar verzlunar-
manns og fyú Ólafar, konu dr. Ölafs Daníelssonar, en öll
eru þau systkini fallin frá. Skúli verður áttræður í næsta
mánuði og ber aldurinn með prýði, þrátt fyrir erfitt og
erilsamt ævistarf.
an.
Stjórn Þjóðræknisfélagsins
hélt Sluila samsæti í fyrra-
kvöld, en hann er í þann
veginn að hvei’fa héðan af
landi. Stjói’naði herra biskup-
inn, Sigurgeir Sigurðsson,
sanxsætinu og hélt ræðu fyrir
nxinni heiðurgestsins, en
hann svaraði og árnaði landi
og þjóð allra heilla.
Að loknu borðhaldi hafði
fi’éttaritarí Vísis tal af
Skúla og hmti liann eftir,
hvernig honum liefði litizt á
lapd og þjóð.
Kvaðst Skúli hafa hÖrfíð
héðan af landi 16 ára ganxall
og ekki komið hingað í rösk
60 ár. „En nú er .allt orðið
Hvað teljið þér helzt mega
vorða hér til fi’amfara i hún-
aðinum?
„Mér þyldr sennilegt, að
nautpening mætti bæta, með
innflutningi erlends hreiii-
ræktaðs lcyns, en nautpen-
iixgur er hér snxæri’i en anix-
ax’sstaðar. Innfluttan naut-
pening íxxætti hafa einangrað-
an um þriggja máixaða skeið
eða lengur, en annars er eng-
Teljið þér líldndi til að urn
þetta nxætti ná samvinnu við
Islendinga vestan hafs?
„Eg gei’i í’áð fyrir, að
Canadaþjóðin i heild myndi
sýna slíkunx tilmælunx íulla
vinsemd, og þá að sjálf-
sögðu ekki sízt Islendingar,
sem þar eru búsettir. Hér á
árunum kom til tals, að
korn yrði flutt óunnið frá
Canada til Islands, en það
síðan malað hér og sent á
Evrópumarkað, auk þess,
senx landmu yrði séð fyrir
mjölvöru. Eg tel eðlilegt, að
slík samvinna tækist þannig,
að báðar þjóðii’nar gætu
m hætta a, að hann flytji h|gnast af> og yrði það Is.
nxeð ser skæðar sóttir, nxeð lendingum á marga lund tii
því að t.d. x Canada er hanix■stóraukins hagræðis.“
nndir stöðugu eftii’liti dýra
lækna og þaðan fluttur út
til Bandaríkjanna og víðar
Þér eruð sjálfir bóndi?
„Eg var það, en hefi nú
afhent syni mínnm jörðina.
breytt og ekkert eins og það ar KI eg litlar líkur til, að
var, nema háfjölhn. Gömlu íslenzka sauðfénaðinn megi
moldarbæirnir eru hornir og e®a eiSl að kynbæta. Hann
er mér tjáð, að búið sé að er sérstæður stofn, sem hent-
mestu að byggja upp sveit-.ar íslenzkum skilyrðum bet-
aðeins sé eftir að ur en exlendar • l'járteguudir,
og þykir kostakyn. Hinsvgg- Hann hefir um 200 nautgripi,
stundar auk þess akur-
íi’nar
byggja upp á sem svarar tíu
af hundraði sveitabýlanna.
Ræktun hefir tekið hér stór-
felldum framförunx, og
stendur Island engum öðrum
löndum að baki í framför-
unum, a.m.k. miðað við þau
skilyrði, senx fyrir lxendi
voru.“
þótt kostaiíieiri séu taklar
Þá þykir inpr sennilegt, að'
hér megi rækta jarðarber eft-
h’ vild, og ennfremur ýmsar
aðrar berjategundir, sem
ræktaðar eru í Canada. Is-
lenzkiir jarðvegur býr yfir
ýmsum efnum, svo sem leir-
tegundum og málmefnum, er
en
yrkju. Við höggvum skóginn
ekki að neinu ráði, en rækt-
unx haxm lxeldur og hefi eg
sjálfur gx’óðursctt um 14—
15 000 trjáplöntur á heima-
jörðinni síðustu árin, enda
hefi eg kynnt nxér trjárækt
séi’staklega. Er þar unx ýms-
ar trjátegundir að í’æða, senx
of langt mál yrði upp að
telja. Er mér ánægjuefni, að
mikill áhugi virðist vera fyr-
ir skógrækt hér á landi, en
Frámh. a 6. síðu.
Fyrir rúmum hálfum mán,-
uÖi spuröi eg forstjóra Stræt-
isvagnanna um það, hvort
vagnstjórar á Lögbergsleið-
inni mættu ekki taka farþega
innan bæjar til dæmis frá
Vatnsþró og á Lækjartorg,
en eg hafði ekki fengið far
með slíkum vagni þá leið.
-I'
Nú er Hðinn rúniur hálfur
nxánuöur frá því að eg varpaöi
þessari spurningu franx i sak-
leysi nxínu og einfeldni- Eg bað
unx svar fljótt, því að eg var
uin það bil að fara í súmarfrí,
Kollegar nxínir segja nxér, að
ekkert svar hafi konxið, en í
fyrradag hringdi maðnr nókkur
til mín — sennilega einn vagn-
stjóranna —- og sagði, að það
væri ekki venja, að taka farþega
í Lögbergsvagninn eftir að
hann væri konxinn í bæinn.
Þakka eg fyrir það svar en mér
finnst nú raunar, að þessa reglu
mætti brjóta, þegar vagninn er
hálftómur, eins og í það skipti,
senx lxér var unx aö ræða- En
látunx útrætt um það.
*
Það er gleðilegt að ætlun-
in skuli vera að fara að
skipulegja og fegra umhverfi
Tjarnarinnar. Hún er hjarta
Reykjavíkur og hjartanu
mega menn ekki ofbjóða
eins og allir vita- En satt .að
segja hefir Tjörninni verið
sýnd lítil ræktarsemi síðustu
árin.
*
Hefir oft verið á það minnzt
hér í Bergmáli, að það þyrfti
að gera eitthvað fyrir Tjörnina,
laga brúnir hennar og sitthvað
fleira. Oft hefir líka verið
minnzt á. jxaþ á ýixisum vett-
vangi, aö nanðsynlegt sé að
dýpka Tjörnina, því að leöjan
er orðin gHðitnéga mikil i
henni- Ekki hefir þó orðið af
því ennþá, enda ekki hægt að
ætlast til þess af bænum, að
hann geti. gert alla hlnti sanx?
tímis — nxönnum finnst útsvör-
in víst nógu há, þótt ekki sé á
þau bætt.
*
Mig minnir, að Reykvík-
. ingafélagið hafi í fyrra —
árið þaráður — ákveðið að
gefa bænum gosbrunn og
vildi, að hann yrði settur í
Tjörnina. Félagið mun hafa
haft hug á því, að hann yrðí
kominn upp fyrir afmælis-
dag Reykjavíkur á árinu
sem leið.
Hann er ókominn og er nú
mqiya en ár liðið. Þarna hefði
bærinn átt að vera viðbragðs-
fljótari. Eg hélt satt að segja,
að hann ætti frekar að venjast
kröfunx en gjöfum, svo að hann
haföi átt að gera sitt til þess, a@
gjötin yrði bæjarbnnm að
augnayndi sem allra fyrst. Það
er .oft hægt aö afsaka það, þótt
fjárfrekum framkvænxdum s.é
ekki lokið tafarlaust, en hitt er
óskiljanlegt, að ekki skuli nxeira
gert þegar gjöf er boðin franx.