Vísir - 20.02.1953, Blaðsíða 5

Föstudaginh 20. febrúar 1953
VlSÍR
Bréi:
Hve lengi á abstrakt-klíkan
að fá að vaða yppi ?
í svartletursgrein á forsíðu
Tímans 13. þ. m. er bændum og
búaliði tilkynnt að þrátt íyvir
lýðhýlli Veturliga málara virð-
ist sem hann sé ekki „uppá-
stunguhsefur“ í Félagi ísl.
myndlistamanna, því að enginn
hafi einu sinni nefnt nafn hans
á aðalfundi félagsins, sem haid-
inn var nýlega, og sé auðséð á
því, að félagið láti ekki- Íýtí-
liyllina segja sér fyrir verkum.
Hver er meining blaosins
ir náðinni að fá meiri hlutann
með sér, verða þá félagar
myndlistafélagsins, hvort sem
þeim líkar betur eða verr. Trú-
legt þykir mér, að kommún-
ista- og ábstráktklikunni, sem
ræður ríkjum í félaginu, hafi
ékki verið grunlaust um, að
Veturliði hefðf orðið þeim eif-
iður viðureignar, ef hann hefði
vaknað við þann vonda drauni,
að vera allt í einu or.ðinn félagi
í Fél. ísl. myndlistamamna, án
með þessari tvíræðu frétt? Er ’ Þess að spurt væri fyrirfram um
blaðið að sýha fram á ói.eilindt
hfnnar allráðandi kommúnista-
abstrakt-klíku innan Félags ísl.
myndlistamanna í garð þeirra
málara, sem eru ekki á sömu
línu og þeir, eða er blaðið að
túlka og verja sjónarmið og
starfsaðferðir klíkunnar? Þaö
væri gott að fá úr því skorið,
hvoru megin blað bændanr.a
er í þessu menningarmáli, hvort
það hugsi sér í framtíðinni að
túlka aðeins sjónarmið
abstraktmálara, og bera á'borö
fyrir lesendur blaðsins að það
sé hið eina sanna og rétta i
iistsköpun, sem þeir framleiða
bg túlka, og þá geri harla
lítið til, þótt gengið sé fram-
hjá hinum dáðu og viðurkenndu
málurum, sem þjóðin hyllir.
vilja hans í því efni. A fundi
þessum var stungið upp á
þrem abstraktmálurum, sem
voru samþykktir af meirihlut-
anum. Um vilja þeirra héfur
auðvitað ekki þurft að spyrja.
Annars gegnir það furðu,
hvað hinum róttæku abstrakt-
málurum héfur tekist að
smevgja' sér inn til áhrifa,
stefnu sinni til framdráttar.
Má þar nefna Ríkisútvarpið og
Mörgunblaðið, auk Tímans.
Morgunblaðið virðist vera
búið að víkja frá hinum greinda
og listmenntaða málara, Jóni
Þorleifssyni; en hann hefur um
árabil skrifað sánngjarna list-
dóma í það blað. Nú er tekinn
þar við einn allra róttækasti
abstraktmálarinn, Valtýr Pét-
Ymsum hefur komið það ursson. Hann fyllir dálka Morg-
kynlega fyrir sjónir, að bænda-
blaðið — blað „barna náttúr-
unnar“ —, skuli hafa á sínuin
snærum ungan óþekktan
abstraktmálara, sem virðist sjá
lítið annað en abstrakt mál-
verk. Þessi maður skrifar rit-
dóma í blaðið um málaralist.
Hann virðist vera hinn andlegi
leiðtogi blaðsins í þeirri list-
grein. Flestir málarar, sem að-
hyllast abstrakt-stefnuna caia
og skrifa í vandlætingar- og
yfirlætisfullum tón um þá, sem
túlka fegurð náttúrunnar. Trúi
ég ekki að bændum líki það
vel. Þessir menn fárast oft og
mikið yfir hinum óupplýsta
lýð, sem skilur ekki hina einu
sönnu list þeirra, — skilji að-
eins náttúrustælingar.
Annars fáurn við ýmsar at-
hyglisverðar upplýsingar í um-
ræddri forsíðugrein Tímans, og
er auðséð, að greinin er skrifuð
af manni, sem .er þaulkunnugur
í Félagi ísl. myndlistamanna,
og hefur verið á aðalfundi þess,
sem haldinn var fyrir nokkru.
I Fél. ísl. myndlistamanna virð-
ist sá háttur vera hafður á, að
enginn biðjist inngöngu, held-
ur stingi félagar upp á hinum
og þessum. Þeir, sem verða fyr-
ast frá beitarhúsum heim að bæ
þetta kvöld og komst loks heim
við iilan leik, og hafði þá troðið
heyi miili klæða, til þess að haklá
á sér liit’a, og veilti ekki af, eíida
í yeðrið að sækja. „l>á Jiefði lítt
dugað að vera i nylon,“ ságði
bóndi,—• Læt þetta duga mi. og
vll því einu við bæta, að jafn-
vet æskan nú á' dögunr kaiin að
eig'a eftir að meta ágæti íslenzks
uiJarnærfatnað, sein ef til vill er
meiri Jieilsuvörn i en flcstu öðru.
Verið þið blessuð. — Gainli.“
Við þökkum „Gamla“ skcmmti-
legt bréf, þótt við vonum éiin
hið bezta. .r— kr.
unblaðsins með yíirlætisfuiiri
dómgirni, eins og hann sé sá
eini rétti sem fær sé að dærna
urn málaralist.
Og svo er það þáttur Rikis-
útvarpsins í áróðrinum. Slík
fleiri vikna langlokuþvæla, sem
sálufélagi Tímans ber á borð
fyrir hlustendur, er að verða
óþolandi. Þar er „teygður lop-
inn‘, en hlustendur engu næ.,
nema í það eina skipti, sern
Jón Þorleifsson talaði til hiust-
enda. Þá fengu þeir nokk.ra
„mola“ af sannri fræðslu i sam-
bandi við málaralist.
Því hefur Ríkisútvarpið
óreyndan og óþekktan málara |
í þjónustu sinni, þegar við eií
um gagnmenntaða og lands-
kunna úrvalsmálara, sem gætu
frætt okkur og menntað í hinni
dýrðu list? Almenningur, sem
fylgist með þessum' málum,
veltir vöngum, og skilur ekkert
í þessu háttarlagi, að fleygja
peningum fyrir dómadags
kiaftaþvælu, og hlustendur
engu nær. Þessir þættir gætu
verið prýðilegir éf greindir og
gagnmenntaðir menn önnuðust
þá. Það er undraverð þjónusta,
sem Ríkisútvarpið véitir lands-
lýðnum í þessu efni.
En einn er þó sá þáttur sem
alvarlegastur er og snýr að á-
liti íslands út á við.
Eins og vitað er, hefur u!
skamms tíma verið hér eitt
myndlistafélag, og í því flestir
málarar landsins. En svo var
málum komið í félaginu, að
kommúhista-abstrakt-klíkan
var búin að taka völdin í sínar
hendur, og sýndi freklega
uppivöðslu, sem leiddi til þess,
að ýmsir af beztu málurum
þjóðarinnar gátu ekki við það
unað, og gengu úr félaginu og
mynduðu nýtt félag. Og nú,
þegar halda á sýningar erlend-
is, virðist þessi klíka einráð
um það, hvað sent verður héð-
an af málverkum. Heyrst hefur,
að klíka þessi hafi-gengið fram-
hjá beztu málurum þjóðarinn-
ar, ekki boðið félagi þeirra
þátttöku í sýningu þeirri, sem
opna á í Bergen í marz n. k.
En af skiljanlegum ástæðum
mun Félagi ísl. myndlista-
manna, sem 'til skamms tíma
var allsherjar félag ísl. málara,
hafa verið send tilkynning uni
sýningu þessa. Það hlýtur þó að
vera metnaðarmál íslendinga
eins og annara menningarþjóða,
að fram komi á slíkum sýning-
um hið bezta, sem þjóðin hefur
Mikil þáttaka í ferð Guiffoss
tii Miðjarðarhafs.
Afurðir verða flutiir til viðkomustaða og
hingað til lands þaðan.
Vísir hefUr aflað sér nokk-
urra upplysinga um hina fyrir-
huguðu ferð m.s. Gullfoss til
Miðjarðarhafsins í lok næsta
mánaðar.
Nauðsynleg leyfi eru nú
fengin, og má gera ráð íyrir
að þátttaka ver'ði mjög mikii,
komi ekkert óvænt fyrir, en
skipið getur flutt rúmlega OAÖ
farþega í þessari ferð.
Verður kömið við í fjölna
mörgum höfnum, fyrst siglt til
Alsír (Algeirsborgar) og þaðan
til ými'ssá borga á Ítalíu, Spáni,
Frakklandi og í Portúgal, með
nægilega langri viðkomu, til
þess að farþegar geti skoðað
sig allvel um.
Það var Karlakór Reykja-
víkur, sem átti frumkvæði að
því að Eimskipafélag íslands
réðst í að þessi ferð væri farin,
og heldur kórinn hljómleika á
viðkomustöðum. Munu margar
konur hinna kvæntu meðlima
kórsins, taka þátt í ferðinni, en
hversu stór sá hópur er, sem
fer á vegum kórsins, verður
ekki um sagt fyrr en í næsta
mánuði, né heldur hver heild-
arþátttakan verður, en þetta
kemur brátt í ljós, því að menn
eiga að sækja pantaða farseðla
fyrir mánaðamót næstu. Þá er
þess að geta, að það er Orlof
h.f., sern skipuleggur allar ferð-
ir á landi í ferðinni.
Ferðaáætlunin er í höfuðat-
riðum sem hér segir: Lagt verð-
ur af stað frá Reykjavík mið-
vikudag 25. marz kl. 22 og'
skapað á því sviði, en ekki' haldið beint til Alsír og komið
einhliða tízkulist margra
kunnandi manna.
lítt
Er hér ekki alvara á feroum,
þegar tízkutildri og upplausn-
ariðju í listsköpun þjóðarinnar
er gefið það olnbogarými, að'
dagblöðin og útvarpið gérast
farvegur þéirra túlkunar, og
jafnframt áliti íslands út á við
stefnt í hættu?
Listumiandi.
þangað 1. apríl. Þaðan verður
farið aftur að kveldi 2. apríl
og siglt til Palermo á Sikiley
og komið þangað 4. apríl, en
þaðan verður farið 5. til Napoli
og komið þar þ. 6. Þaðan verð-
ur ekki farið fyrr en á fimmtu-
dag 9. og þá til Genúa og kom-
ið þar daginn eftir. Þaðan verð-
ur farið á laugardag 11. til
Nizza í Frakklandi og verður
baldið þar kj>rru fyrir sunnu-
Þátttakendur í SpánarferS Ferðaskrifstofu ríkisins síðastliSið haust. Myndin sýnir aldagamalt
veitingahús í borpinu Santiliana Del Mar. N ú hefur Ferðaskrifstofa ríkisins ákveðið 3 ferðir
til Spánar í vor og heíur féngið til hess nauðsynleg gjaldeyrisleyfi. Ferðirnar verða farnar
9. apríl, 23 apríl og 7. niaí. Allur kostnaður er áætlaður 6500 krónur.
daginn 12. apríl, en lagt af
stað þaðan á miðnætti. Verður
þá siglt til Barcelona á Spáni
og komið þaðan mánudag 13.
og verið þar til 16. Þaðan verð-
ur siglt til Lissabon, höfuð-
borgar Portúgal, og komið
þangað sunnudag 19. og hald-
ið þaðan mánudag 20. beint til
Reykjavíkur og komið heim
25. apríl.
Ferðalagið tékur samkvæmt
áætlun 30 daga og 10 klst.
Ferðakostnaður á 1. farrými er
í 2. mannaherbergjum á B g
C þilfari fyrir hvern farþega
8034 krónur, en í 2. og 3. manna
herb. á D-þilfari 7519 kr. —
Á 2. farrými 6386 kr. í 2.
mannaherbergi og 6180 i 4.
manna herbergjum. í þessu er
.•é’ginn ^llur Iostnaöur, sem
félagið innheimtir, þ. e. £ar-
gjald, fæði, þjónustugjald og
'•óluskhttur.
Er hér um óvanalegt cæki-
færi að ræða fyrir þá, sem
efni hafa á að ferðast sér ti’.
hvíldar og hressingar cg skoða
sig um, í fornfrægum menning-
arlöndum, og sérstakt gleði-
efni má það vera, að tit þess-
arar farar er valið glæsilegasta
-•kip íslenzka kaupskipaflctanr,
og ætti ferðin og að hafa mikið
landkynningargildi.
Loks er þess að geta, að hér
er ekki eingöngu um skemmti-
,ferð að ræða, heldur líka við-
skiptaferð, því að afurðir og
vörur, ef fyrir hendi eru, verða
Huttar til viðkomustaða, og
vörur hingað til lands þaóan.
Myndarlegt afmælishóf
Andvara í gær.
Stúkan Andvari minntist 5
ára afmælis síns með myndar-
legu samsæti í GT-húsinu í
gærkveldi.
Hafði stjórn stúkunnar mjög
vandað til skemmtiatriða, en
160—170 manns tóku þátt í
samsætinu, og hafa sjaldan eða
aldrei setið jafnmargir menn að
kaffidrykkju í GT-húsinu. Jón
B. Helgason kaupm. var veizlu-
stjóri, en ræðu, fyrir mínni
stúkunnar flutti Indriði Ind-
riðason rithöfundur.
Var það mál manna, að hófið
hafi verið stúkunni til sóma og
öilum viðstöddum til mikillar
ánægju.
— BeSgar retlir.
Framh. al l. síðu.
eyðslusefni, skemmtanafíknar
og léttúðar“. Blaðið sagði einn-
ig, að hún hefði keypt ítalska
bifreið, sem hefði kostað sem
svarar 300 þús. kr., og eyddi
auk þess stórfé^ í kjólakaup.
Síðan ^pyr blaðið, hvernig hún
hafi getað fengið af sér að skoða
kjóla daginn eftir flóðin, í stað
þess að taka á móti einhverri
bóndakonu frá Flandri, er hefði
misst allt sitt.
Þótt gremjan sé mikil, búast
menn ekki við því, að meiri
tíðindi verði að væi.ta, því að
jafnvel stjórnarandstaðan vilji
ekki knýja konung frá völdum,