Vísir - 27.05.1953, Blaðsíða 5

Miövikudaginn 27. maí 1953.
I
VlSIR
Lundúnum verður breytt í ævin-
tyraborg, er krýningin fer fram.
Allir eiga að taka þátt í*hátíðinni
með einhverjum hætti.
2000. bál verða kveikt eftir landinu endilönQJU.
Bournemouth, 10. maí.
Það var £ listamanna-klúbbn-
ferð skrúðgöngunnar sjálfrar.
Sætum verður slegið upp alla
iim hér í Bournemouth, sem leið frá konungshöllinni, Buck-
fyrst greip mig löngun til að ^ ingham Palace, til kirkjunnar,
vera viðstödd og horfa upp á Westminster Abbey, styztu leið.
dýrðina í sambandi við krýn-
ingu Elísabetar drottningar, þ.
2. júní næstkomandi.
Sir Hugh Casson ílutti þar
fyrirlestur um hugmyndir s:n-
ar og fyrirætlanir viðvíkjandi
skreytingu Lundúna-borgar við
það tækifæri. Hann fullyrti, að
London mundi verða breytt. í
ævintýraborg um það leyti, sem
krýníngin færi fram.
Sir Hugh er þekktur lista-
maður, sem nýtur mikils álits
fyrir hæfileika sína sem skreyt-
ingamaður borga við hátíðleg
tækifæri. Það var hann, sem sá
um skreytingu Lundúna í sam-
foandi við „Bretlands-hátíðina“
sumarið 1951, og þótti það tak-
ast svo vel, að hann hlaut að-
alstign fyrir.
Aðalsætt
verður til.
Þannig launa Bretar ágæta
frammistöðu hæfileikamanna
sinna — og skapast með því
sönn aðalsætt, þ. e. stétt manna,
sem vegna afburða hæfileika
eða mannkosta eru taldir hæfir
leiðtogar með þjóð sinni.
Sir Hugh var skipaður for-
maður nefndar þeirrar, sem á-
samt framkvæmdaráðuneytinu
(Ministry of Works) sér um að
færa borgina í hátíðabúning.
Skýrði hann fyrir áheyrendum
fyrirætlanir sínar og rissaði með
marglitri krít upp á veggtöflu
ýmsa borgarhluta, sem maður
kannaðist við, ásamt hugmynd-
unum um breytinguna.
Sannarlega voru þessar hug-
myndir sumar ævintýralegar
— og mun fyrir fleirum hafa
farið svo en mér, að barnsleg
ævintýraþrá eftir litum og
glæsilegri viðhöfn hafi látið á
sér bæra — enda mun sú þrá
öllum heilbrigðum mönnum i
brjóst borin. Að minnsta kosti
mun eitthvað bogið við sálar-
líf þess manns, sem ekki vill
við það kannast — eða sem
leitast við að kyrkja þann gróð-
ur innra með sér.
Eignarrétturinn
virtur.
En víkjum aftur að ski'eyt-
ingar-hugmyndunum.
Svo virtist, sem nefndin hefði
töluvert bundnar hendur, með
því að henni leyfðist ekki að
skreyta húsveggi meðfram
skrúðgöngu-leiðinni. Húsin eru
einkaeign -— önnur en stjórn-
ar-byggingar — og keraur það
því á hvern húseiganda að sjá
um skreytingu síns húss. Það
sem listamennirnir hafa umrað
yfir eru: Ljósastaurarnir —
gangstéttirnar •— og svo auð-
vitað bláloftið. Sömuleiðis
stjórnarbyggingarnar, minnis-
merki borgarinnar og' umhveríi
þeirra. En umferðin má sem
minnst truflast — hvorki á und-
an athöfninni né frjáls um-
En einnig eftir öðrum götum,
sem farið verður til baka — og
lengir það leiðina að mun. Tal-
1 ið er, að sæti verði fyrir 100.000
manns —- fyrir utan glugga-
sæti og þak-sæti á einkahús-
um.
Herlið
hvarvetna.
Meðfram allri leiðinni, fyrir
framan sætin, verður raðað upp
einkennisklæddu liði í viðhafn-
arbúningum, frá öllum deild-
um hers, flugliðs og flota —
bæði heimalandsins og frá sam-
bandslöndunum handan við
höfin.
Allt þetta lætur skreytinga-
nefndin ekki á sig fá. Hún hugs-
ar sér að nota Ijósastaurana
og bláloftið til að skapa ævin-
týrið!
Strengir verða þandir á milli
staura, sem bera blómsveiga og ’ dans! —- Þær verða útfærðar í
mislitar rafperur í ýmsumjmjóum stál-sívalning, en fyllt
mynztrum. Minnismerkin verða Upp á milli með gylltu vírneti
blómum skrýdd. Sigurbogar bglfyrir ljónið og hvítu fyrir ein-
flaggstengur verða reistar á hyrninginn.
viðeigandi stöðum. Stjórnar-.
byggingar verða skreyttar með Skjaldarmerki sain-
táknum um starf það, sem hver ’ veldislandanna.
eru þeir látnir njóta þess.
Frá þessu minnismerki, út
alla götuna, austur áð Trafalgar
Square, verða reistir fjórir sig-
urbogar, og flaggstengur milli
þeirra. En með því að þessi
breiða gata er plöntuð beggja
vegna með háum og þéttum
hlyni, sem um þetta leyti árs
er þéttlaufgaður, verður allt
þetta að rísa hærra en trén.
Sigurbogarnir verða því 65 feta
háir.
Bogarnir verða bygg'ðir úr
stál-sívalningum, tvennum í
hverjum boga — en á milli
þeirra verður fyllt upp með
gylltum skraut-munstrum. —
Kórónur eiga að hanga í gull-
reipum úr miðjum bogunum,
en á þau verða þræddir skín-
andi aluminíum-hringir.
Hin konunglegu skjaldar-
merki Englands og Skotlands,
krýnda ljónið og einhyr.ningnr-
inn, eiga að standa hvort gagn-
vart öðru uppi á risi boganna
— og bæta þau 20 fetum við
hæð þeiri'a. Listamaðurinn, Mr.
James Woodförd, hefur gjört
uppdrættina að þessum voða-
skepnum, sem þó ekki vekja
ót.ta, því hann hefur sett þar í
stellingar, svo sem væru þær
að bjóða hver annarri upp í
deild hefur með höndum. • —
T. d. á að skreyta flotamála-
ráðuneytis-bygginguna með
fangamar.ki Elísabetar drottn-
ingar í rauðu og gylltu, en risa-
vaxin akkeri eru látin bera það
uppi. Ríkis-fjárhirzlan verður
skreytt með gullnum risapen-
ingum að utan — hvað sem á-
standinu líður hið innra!
Sérstakir pallar
fyrir örkumla.
Fyrir framan konungshöllina
stendur minnismerki Viktoríu ^
drottningar. Umhverfis það
verður slegið upp miklum pöll-
um fyrir bæklaða menn úr
styrjöldunum. — Þar þykir út- j
sýni vera einna bezt — og því,
Önnur hugmynd er viðvíkj-
Það gerðist fyrir skemmstu
í London, að sjóræningafáni
— hausluipa og krosslagðir
leggir — blasti við á Tra-
falgar-torgi. Hafði hann
verið bundinn um liöfuð
styttu af Nelson, þeim virðti-
lega sægarpi, en hún er á
185 feta hárri súlu. Súlan er
ókleif undir venjulegum
kringumstæðum, en þannig
stóð á, er þetta gerðist, að
vinnupallar voru upp með
henni allri, þar sem verið
var að ræsta hana og stytt-
una. Myndirnar sýna, hvern-
ig fáninn var vafinn um
styttuna, og hvernig honuni
var náð niður.
ið tilboð um að semja tónverk
og verða flutt ný verk eftir átta
tónskáld í Westminster Abbey
við krýningarathöfnina. Þekkt-
astur þeirra tónskálda mun vera
áttræða tónskáldið Vaughan
Williams — enda verða fjögur
tónverk flutt í kirkjunni eftir
hann — þar af tvö nýsamin.
Heyrst hefur, að borgarstjóri
Lundúna ætli að beita sér fyrir
skrúðför báta eftir Thames-
fljóti, einhverntíma um krýn-
ingarleytið, og að tónskáldum
hafi verið boðið að semja „Wat-
er-music“, eins og á sínum tíma
Georg III. bauð tónskáldinu
Handel að semja tónlist í sama
tilefni. Sú tónlist hefur orðið
sígild og veitir unað eins í dag
og hún gjörði fyrir hálfri ann-
ari öld. En hvort nútíma-
tónskáldum muni takast að
framleiða jafn langlífa tónlist
og listaskáldinu. Hándel, skal
engu um spáð.
Frídagur í
samveldinu.
Á krýningardag'inn verður
frídag'ur um allt England. Sam-
bandslöndin hafa líka látið boð
út ganga um að hafa almenn-
an frídag.2. júní. Öll sambands-
löndjn hafa umfang'smiklar dag
skrár um hátíðahöld í tilefni
af deginum. Því drottningin,
sem er tengiliðurinn á milli
fjölskyldunnar stóru, sem á .æít
ingja í öllum heimsálfum, er
elskuð handán við höfin ekki
síður en í heimalandinu. „Fjar-
lægðin gerir fjöllin blá“ —■ og
eins er um útflytjendur og af-
komendur þeirra í fjarlægmn.
heimsálfum, að þeir unna ætt-
jörðinni jafnvel meira en heima
fólkið — sama er um ást á kon-
ungum eða drottningum. Og
tækifæri sem þetta rif jar upp
ættjarðarást og fornar minn-
ingar.
Hér í Englandi verður ást á
sögu og fornum siðum mjög á-
berandi við hátíðahöldin óti urn
landið. Víða hafa verið tekin
atriði úr sögunni til sýningar
á leiksviðum og undir beru
lofti. Sérstaklega vilja menn
muna tímabilið, þegar Elísabet
I. ríkti í landinu, því það var
heillaríkt fyrir þjóðina og
drottningin var mikið uppáhald
—• eins og' nafna hennar er nú.
Landslýðurinn kallaði hana „the
val urn, hvar þeir taka sér stöðu j good Qúeen Bess“, og er ekki
eða hvert atriði athafnarinnar ólíklegt að Elísabet annari verði
andi umhverfi Westminster
Abbey, á torginu fyrir framan
það og Þinghöllina, Houses of
Parliament.
Þar á að reisa séi'staka palla
fyrir fulltrúa frá sambands-
löndum Bretlands: Kanada,
Nýja Sjálandi, Ástralíu, Ceylon,
Indlandi, Pakistan og Suður-
Afríku. Hugmyndin er su, að
skreyta þar með skjaldarmerkj-
um hvers lands, ásamt litum
þess og táknjurtum landanna.
Sagt er að flogið verði með
blóm frá löndum þessum til
London nóttina fyrir krýning-
ar-hátíðina.
Umhverfis minnismerki föllnu
herinannanna við Hyde Park
Corner á að skreyta með rauð-
um blómum. Og heyrzt hefur,
að öllum kvenleg'um minnis-
merkjum borgarinnar verði
fengnir lifandi blómvendir til
að halda á!
Ljósadýrðin eftir sólarlag
verður tilkomumikil, því auk
flóð-lýsingar á helztu bygging-
um, verða einnig' notaðar ljósa-
perur til að marka línur hærri
bygginga, eins og tíðkaðist áð-
ur fyrr — því flóðlýsingin nær
ekki upp á háa turna.
Þá verðumog mikið um rak-
ettur og kastljós yfir Thames.
En af því að þetta er um há-
sumarið, þegar stytzt er nótt,
verður þetta aðeins í nokkra
klukkutíma um lágnættið.
Allar lista-
stefnur nieð.
Listamönnum hafa verið gef-
in mörg og mikil tækifæri til
að sýna list sína í sambandi
við þessi hátíðahöld — svo sem
vera ber. Sú menning er dauð,
sem ekki notar hæfileika lista-
manna sinna til yndisauka fyr-
ir almenning', þegar tækifæri
býðst eins og þetta. Fram-
kvæmdamálaráðherrann hefur
boðið nokkrum helztu lista-
mönnum að mála krýningar-
skrúðgönuna. Allar stefnur
málaralistarinnar fá að taka
þátt í þessu — og er ætlunin að
hengja málverk þeirra í sendi-
svéitum Breta víðsvegar um
lönd. Tvær konur hafa fengið
tilboð um að taka þátt í þessu
— þær Dame Laura Knight og
Miss Cathleen Mann. Lista-
mennirnir haía algjört sjálfs-
þeir taka til meðferðar.
Tónskáldin hafa einnig feng-
gefið eitthvert svipað sérheiti,
þegar tímar líða.
!|! Eins og á ilögum
hinnar fyrstu.
!!| | Víða í bæjum og úti um land-
ið verða sýnd yfirlit yfir tíma-
bilið frá Elísabetu I. til Elísa-
betar II., þar á meðal bátaför
, mikil eftir ánni Avon, alla leið
|ii frá borginni Bristol til Avon-
■ mouth. Er það löng leið og erfið
á farartækjum eins og þá tíðk-
uðust. En „the good Bess“ fór
þessa för og því á að endur-
taka hana nú með sama hætti.
Sagan um Pickwick Dickens
og samtíðarménn hans er einn-
ig í miklu uppáhaldi hérlend-
is. Til minningar um það tíma-
bil ætla nokkrir borgarar í
j Yorkshire að fara í hundrað ára
l gamalli kerru til gamals veit-
j ingahúss sem þar stendur, bún-
ir í klæðnað þess tímabils og.
ætla aö snæða hádegisverð með
sama hætti og gjört var í þá
daga.
Frh. á 7. s. .