Vísir - 13.07.1953, Blaðsíða 4

VfSIR
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson. ;
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Aígreiðsla: Ingólfsstrætt 3. Símar 1660 (fimm líaur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Nýir landnemar á íslandi.
Sáð fræi plantna, sem vaxa í Alaska.
Furðulegar bollaleggingar
"IVað er ekki nema eðlilegt, að Alþýðuflokksmenn beri sig
heldur illa eftir kosningarnar fyrir hálfum mánuði, því
að flokkurinn fór þá hinar mestu hrakfarir. Og þeim mun
sárari er ósig'urinn, sem flokksmenn munu jafnvel hafa gert
ráð fyrir, að flokkurinn mundi vinna eitthvað á, þar sem hann
hafði haft foringjaskipti á síðasta vetri. Árangurinn varð þó
sá, að sjálfur forinnginn fékk smánarlegasta útreið, og skiljan-
lega veitis.t næsta erftitt að komast hjá því að harmatölurnar
birtist í Alþýðublaðinu, þar sem foringinn og ritstjórinn eru einn
og sami maður.
1 í Alþýðublaðinu á laugardag er hjálparkokkur nokkur
fenginn til aðstoðar, og hann veltir fyrir sér: Hvers vegna
tapaði íhaldið ekki meira? Og hann telur eðlilegt, að þessi
spurning vakni hjá ,,hugsandi“ kjósendum, því að „síðasta
kjörtímabil hafði set-ið að völdum í landinu hrein íhaldsstjórn —-
með öllu því óréttlæti, er slíkri stjórn fylgir ávallt. Á einu
kjörtímabili hafði stjórn íhaldsins tékizt að gera sparifé lands-
manna að engu með stórfelldri gengislækkun — að leiða skefja-
laust okur yfir þjóðdna með braski á gjaldeyri landsmanna, —
að leggja þriðja aða’ i-'-innuveg þjóðarinnar, iðnaðinn, í rústir
og leiða þannig atviu.. ..iaysi og örbirgð yfir mörg alþýðuheimili
í landinu.“
I Svo mörg eru þau orð, og eru þó ekki öll talin, endá það, sem um
ótalið er, mjög í samræmi við það, sem upp hefur verið tekið.
En af því að þessi grein Alþýðublaðsins er ekki byggð á neinu
öðru en blekkingum og blindu á það, hvernig komið var í
efnahagsmálum þjóðarinnar fyrir um það bil fjórum árum,
má benda á nokkur atriði, sem ekki verður hjá komizt að
minna á, til þess að vitleysurnar verði kveðnar niður.
Það er rétt, að gengislækkun var framkvæmd á síðasta
kjörtímabili, en ástæðurnar fyrir henni höfðu m. a. orðið til
á næsta kjörtímabili á undan. Þá var Stefán Jóh. Stefánsson
forsætisráðherra, og flokkur hans fékk hirtingu í kosningunum
1949. Jafnvel þótt Alþýðuflokkurinn hefði farið í fýlu þá, hefði
ekki verið hægt að komast hjá gengislækkun.
Bátagjaldeyrir er notaður til þess að hjálpa útgerðinni.
Hann er ekki skattur á lífsnauðsynjum, en hefði Alþýðuflokk-
urinn fengið að ráða, hefðu ríkisstyrkir verið greiddir, og fé
til þeirra tekið af öllum án undantekningar. Slík var stefna
Alþýðuflokksins í því éfni, og svo hefði svartur markaður
daínað áfram með allri sinni blessun.
Og þá er það iðnaðurinn. Alþbl. var þrábeðið um það fyrir
kosningar að skýra frá afrekum síns flokks fyrir þann at-
vinnuveg, er hann hafði flokka bezt aðstöðu til að gera eitthvað
fyrir hann. Svör íengust engin, og var það í samræmi við af-
rek Alþýðuflokksins í þessum efnuin.
ÖII voru þessi atriði baráttumál í kosningunum að meira eða
minna leyti, og það var meðál annars vegna þess, að menn
voru minnugir á það, að Sjálfstæðisflokkui'inn benti á leiðina
út af slóðinni, sem Alþýðuflokkurinn vildi fara eftir sem áður,
að kjósendur sneru ekki baki við „íhaldinu“. Og þeir þyrplusí
ekki til Alþýðuflokksins, af því að hann var eins ragur og
áður — þorði ekki nú frekar en 1949 að taka afstöðu til mál-
anna í samræmi við þróun þeirra. I
Vísir tekur sér það bessaleyfi
að birta eftirfarandi fróðleik,
sem birtist í ársriti Skógrækt-
arfélags íslands:
Haustið 1945 var safnað fræi
af nokkrum plöntum, er uxu
á strönd Collegeíjarðar, sem
skerst inn úr Prins Vilhjálms-
flóa á miðri suðurströnd Alaska.
Staðurinn, sem fræinu var safn
að á, er skammt norðan við 61.
breiddarbaug, og er veðurfar
svipað og hér á Suðurlandi.
Sumar þessara plantna hafa
dafnað ágætlega, og má því
gera ráð fyrir að þær geti í-
lenzt. Hér skal greint frá
þrem þeirra, er bestum þroska
hafa náð.
Lupinus nootkatensls vex
víða um suðurhluta Alaska,
bæði í fjöru rétt við sjávarmál
og eins í rökum skógarrjóðrum.
í Collegefirði var um 3—4
metra breitt lúpínubelti eftir
endilangri fjörunni í skógar-
jarðrinum. Utan lúpínubeltis-
ins var álíka breitt melgresis-
belti en þar fyrir utan strjáll
saltvatnsgi'óður. Úr belti þessu
var tekin rúmlega matskeið af
fræi og einn rótarhnaus í sept-
ember 1945. Fi'æinu var sáð að
Tumastöðum 1946 en hnausn-
var plantað í Múlakoti.
Mest af fræinu spíraði ekki fyrr
en 1947, og þegar plöntui'nar
yoru komnar nokkuð á legg
voru þær fluttar í Múlakot
1950. Þar fór þeim ágætlega
fram og bái'u þær fræ sam-
sumars og ávalt árlega úr þvi.
Ái'ið 1951 og einkum 1952
voru lúpínuhnausar fluttir of-
an á Þveráraui'a, í girðingu,
sem sett var upp fram undan
Múlakoti og Eyvindarmúla.
Plönturnar báru þegar fræ, og
hafa þær nú sáð sér hvarvetna
umhverfis hnausana.
Hér á landi er lítið um belg-
jux-tir, en æskilegt væri að geta
látið þær vaxa hér sjálfsánar,
því að þær afla sér köfnunar-
efnis úr loftinu, og bæta því
mjög allan jai'ðveg. Þessi lúp-
ína virðist kunna vel við sig,
því að hún ber þi’oskuð fræ frá
því síðast í júlí og fram í sept-
ember. Eru því miklar líkur
til, að hún geti oi'ðið til nytja.
Elymus mollis, melgresisteg-
und, sem svipar mjög til ís-
lenzka melsins. Tegundin vex,
eins og áður getur, í fjöru-
boi'ðinu á ströndum Alaska.
Viða vex hún í fjörugrjóti án
þess að mynda sandhóla eða
þúfur. Fræi af þessum mel var
safnað 1945 í Collegeíii'ði og
sáð í Múlakoti. Hefur vaxið
afar öi't. Plönturnar voru allar
fluttar í girðinguna á Þverar-
aurum 1951. Árið 1950 var líka
safnað fræi af þessari tegund
á Montagueeyju.
Rubus spectabilis. Þessi
klungurrunnur nefnist Salmon
berries á ensku máli, og af at-
hugaleysi hefur nafnið laxaber
fest við hann hér, en slíkt nafn
er óhæft. Plantan vex hvar-
vetna um skógana í College-
firði, þar sem nægilegt ljós
kemst í gegn um þykknið. Hún
ber rauð blóm og fagurrauð
stór ber, sem eru mjög ljúf-
feng. Plantan bi'eíðist mjög út
með rótarskotum. Hún hefur
borið þroskuð ber í Múlakoti.
Hún vex og ágætlega í görðum
í Reykjavík og hafa nú margir
fengið þessa plöntu til rækt-
unar.
Þúsundir vita aS gœtan fylg«
hrtngunum pá
SIGURÞÓR, Hafnarstrœti 4
Margar gerOir fyrirliggjandi.
\Margt er shritiÓ\
Telpan fékk útbrot af aS
hitta fölur sinn.
Og önnur asfhma af föfum fööur síns.
Ágæt aistaða til kapphlaups.
’E'n tap Alþýðuflokksins á tveim kjöi’dæmum — sem bætt
hefur verið að nokkru við skiptingu uppbótarþingsæta —
hefur í engu dregið úr möguleikum hans á einu sviði. IJann
getur haldið áfram kapphlaupi sínu við kommúnista, sem
hafið var á síðasta vetri, þegar hinum gætnari mönnum var
gert ófært að stai'fa í stjórn flokksins, er uppreistarlið HannÍT
bals hafði unnið sigur í miðstjórninni.
í kosningabaráttunni var ekki dregin. dul á það, að Alþýðu-
flokkur og Framsóknarflokkur felldu hugi s.aman og langaði tii
að mynda stjórn að kosningum loknum. Von foringja AI-
þýðuflokksins um að hafa sigur í kjördæmi sínu býggðist í raun-
inni á því, að til hans var litið með nokkuri'i velvild í hópi
framsóknarmanna. En dómur kjósendanna var sá, að Hannibal
féll, og með honum urðu draumarnir um slíka stjórn að engu.
Alþýðuflokkurinn verður því sennilega í stjórnarandstöðu
á þessu kjörtímabili eins og á hinu síðasta. Hefði hann lcomizt
i stjórn hefði hann neyðzt til þess að hegða sér sem flokkur,
er hefur tekið sér ábyrgð á herðar, og hefði sumum á þeim
bæ þótt þaö ijlt hlutskipti..N,ú fellur það líldega flokknum í
skaut að veÉða í stjói’narandstöðu með kommúnistum' :og þjóðK
varnarmönnum. Það er því yíst, að kapphlaupinu í ábyrgðar-
leysi. verður ekki hætt.
Flestir menn hafa víst heyrl
um bað, að hægt er aö finna
fyrir ofnæmi af ólíklegustu
ástæðum.
Læknablaðið danska, Uge-
skrift for Læger, segir nylega
frá nokkrum einkennilegum til-
fellum af ofnæmi barna, er
frásögnin eftir lækni einn, sem
hefur kynnt sér þetta sérstak-
lega.
Hanp segir. til dæmis frá
fjöguri’a ára gamalli-i telpu,
sem fékk óþægileg útbrot í
hvert skipti, sem hún heimsótti
föður sinn, en hann bjó ekki
með móður hennar. Þessu lykt-
aði þó þannig, að maðurinn réð
sér bana, og eftir nað varð
telpan aldrei vör við kviila
þenna.
Annar faðir varö orsök til
þess, að dóttir hana þjáöist af
asthma. Var hún .1 -gð . inp í
Serum-stofnunina í Kaup-
mannahöfn, og ná£i sér jafnan
þar, en fékk andþrengslin
ævinlega aftur, þegar hún kom
heim. Við nánari rarinsókn kom
í ljós, að veikindi hennar höfðu
fyrst gert vart við sig eítir að
faðir hennar hafði fengið vinriu
í grasmjölsverksmiðju nokk-
um. Kom þá í ljós að telpan
hafði ofnæmi fyri: jurt þeirri,
sem .verksmiðjan vann fvrst og
fremst xir. Þegar það. ráð. var
■tekið, að faðir liennar kæmi
ekki heim í fötum þeim, sem
hann var í vib vinnu sina, naði
telpan fullum bata.
Menn geta fengið asthma og
útbrot af ólíklegustu hlutum.
Tímaritið segir frá dreng, sem
hafði lengi verið til rannsóknar
vegna útbrota. Af tilviljun
kom það á daginn, að drengur-
inn -— bóndasonur — lagaðist,
er hann drakk flóaða mjólk en
ekki eins.og.hún kom úf kúpni.
Ánnar drengur varð veikur af
að eta kjörvel og steinselju.
Mánudaginn 13. júlí 1953.
Þegar ÉC fékk þann
stóRA.1
Til er saga um það, að þrír
menn hafi eitt sinh verið sam-
ankomnir í veiðimannahúsi í
Borgarfirði. Illviði'i var mikið
og engin veiðivon. Þegar leið að
kvöldi var farið áð ségja veiði-
sögur og haldið áfi’am alia
nóttina og meiri hluta næsta
dags. Menn vissu ekkert hvað
tíma leið, því ein sagan tók við
af annarri, og allir tóku þátt
í atburðinum og léku beinlínis
með, þegar frásögnin steig
hæst eftir því sem heimildar-
manni, Guðmundi Einarssyni
frá Miðdal, segist frá. Ráðs-
konan í veiðihúsinu lét sér í
fyrstu fátt um þetta skraf
finnast, en að lokum fór svo,
að hún sat með hendur í skauti,
horfði undrunaraugum á sögu-
menn og virtist gleypa hvert
orð, sem þeír sögðu.
Áhrifamesta sagan var um
37 punda hæng, sem veiddist
í Grímsárstrengjum. Sú saga
tók með öllum innskotum og
skýringum milli 2 og 3 klukku-
tíma, þótt viðureignin við lax-
inn hefði ekki tekið nema 30
mínútur, eða þar um bil. Loka-
þátturinn var háður úti í ánni,
en þar lá veiðimaöurinn ofan
á laxinum (sem hafði lasnað
af önglinum) og varð honum
þá það fangráð, að bíta í sporð
hængsins og draga hann þannig
í land.
-<•
Þá barst talið af klauflöxum,
en þeir eru sjaldgæfir mjög,
enda höfðu aðeins tveir af
þremeningunum fengið slíka
drætti. Til skýi'ingar íyrir þá,
sem aldrei hafa séð þessar
skepnur, skal það tekið fram,
að klauflax er þannig skap-
aður, að hann hefur tvöfaldan
skolt, og nær raufin á hausnum
upp að augum! Allir höfðu þeir
veitt layakónga, en þeir eru
með mikinn hnúð ofanvert á
krummanum. Einn hafði veitt
keisara, en hann hefur tvo
hnúða.
~ < •
Þá var rætt um sefláxa, en
það eru skepnur, sem hafa þá
ónáttúru, að þeir leggjast til
svefns í sebrúskum og starar-
kílum. Þegar þeir eru sofnaðir
liggja þeir á hliðinni og má
taka þá með höndunum!
Einn veiðimannanna hafði
„sett í himbrima“, en misst
hann eftir. harða og ,,háfleyga“
viðureign. Annar hafði krækt
hálfmeltan silung, um eitt pund
að þyngd, upp úr öðrum silungi.
— Það mátti því hugsa sér,
hvað sá, sem missti bitann,
hefði verið stór!
~<®
Einn félaginn hafði háð of-
boðsleg átök við 30 punda lax,
á mjórri sillu undir hamrabrún
við Laxá í Þingeyjai’sýslu.
Veiðimaðurinn barðist þarna
upp á líf og dauða, því hann
var þannig búinn (í vöðlum og
þungum hnöllum) að hann
hefði fyrst tapað stönginni og
síðan lífinu, hefði hann hrotið
fram í strenginn. En auðvitað
endaði sagan vel, , og í hita
frásagnarinnar í lokin, var
Framh. á 7. síðu.
Gáta dagsins.
Gáta nr. 462.
Áltaft hrópar snótin snögg,
í snæri oft hjóldregin.
Sjötíu og átta hún er högg
á hverju dægri slegin.
Svar viS gátu nr. 461.
Seinn.