Vísir - 11.09.1953, Blaðsíða 4

.Föstuda-ginn 11. september 1953..
irfisx'B.
j DAGBLAÐ T
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónssoni
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (firam línur).
Lausasala 1 króna. _ 4 ,
* Félagsprentsmiðj an h.f.
Húsnæði leigt útlendingum.
All-oft má lesa í blöðum auglýsingar, þar sem útlendingar
óska eftir húsnæði hér i bænum, og einnig mun það tíðk-
ast, að þeir leigi sér herbergi suður með sjó, þar sem skammt
er til Keflavíkurflugvallar. Flestir þessarra manna munu vera
hér við byggingarframkvæmdir á vegum hinna eríendu verk-
taka á flugvellinum, en einhver brögð munu vera að því, að
hermenn úr varnarliðinu reyni að ná sér í herbergi, þótt ekki
verði fullyrt um það á þessu stigi málsins.
i Það er alkunna, að ekki hefur tekizt að leysa húsnæðis-
vandræði okkar, svo að margir menn búa við ófullnægjandi og
■óviðunandi húsnæði, og á það bæði við um Reykjavík og aðia
staði hér nærlendis. Hefur þó mikið unnizt á þessu sviði, og
hið opinbera lagt fram mikla aðstoð, til þess að sem mest væri
hægt að framkvæma í þeim efnum, en að auki byggja svo ein-
staklingar, sem njóta einkis styrks til framkvæmda sinna i
þessu efni. En þrátt fyrir þetta er fólksfjölgun, sem sumpart
stafar af aðfiutningi fólks, verið svo ör, að ekki hefur verið
tmnt að byggja jafnóðum yfir alla, sem hafa þörf fyrir aukið
eða betra húsnæði.
j Meðan þannig er ástatt kemur vitanlega ekki til neinna
mála, að húsnæði, sem losnar af einhverjum ástæðum — hvort
sem þar er um heilar íbúðir að ræða eða aðeins herbergi fyrir
•einstaklinga — sé leigt erlendum mönnum, því að engin skylda
ber okkur til þess að sjá þeim fyrir vistarverum, Það var og
svo, að óheimilt var að leigja erlendum mönnum húsnæði, án
þess að sérstakt leyfi kæmi til frá yfirvöldum, og væntanlega
eru þau ákvæði enn í gildi.
Ekki mun það heldur ótítt, að erlendir menn, er íalast eftir
húsnæði hér í Reykjavík og annars staðar á landinu, beiti því
■að bjóða erlendan gjaldeyri í greiðslum. En auðvitað óheim-
ilt að inna af hendi og taka við slíkum greiðslum, svo að hér
er einnig um brot á lögum að ræða. En þótt ekki væri um nein
lögbrot að ræða, þótt heimilt væri að öllu leyti að leigja hvaða
útlendingi sem væri, hversu mikið húsnæði sem hann teldi sig
þurfa eða óskaði eftir, þá.ætti enginn maður að gera það, þegar
■vitað er, að íslenzkt fólk á margt við mikið húsnæðisleysi að
:sti'íða og jafnvel algert. Fæstir þeirra, er sækjast eftir slíku
húsnæði, þurfa á því að halda vegna starfa sinna í þágu
varna landsins, og jafnvel þótt um einhverja slíka þörf væri
að ræða, ætti að vega og meta hvert slíkt atriði vandlega, því
að landsins börn eiga alltaf að sitja fyrir.
Ný ríkisstjórn er að taka við stjórnartaumunum um þessar
.mundir, og er þess að vænta, að hún taki þetta mál til athugun-
ar, því að hún getur ekki látið það afskiptalaust. Meðan við
■erum ekki svo vel staddir í húsnæðismálunum, að við geturn
fullnægt þeim kröfum um húsnæði, sem landsmenn gera sjálfir,
■erum við ekki aflögufærir og getum ekki látið útlendingum
neitt húsaskjól í té. Ef um umframhúsnæði væri að ræða, ef
menn gætu ekki leigt húsnæði, sem þeir þurfa ekki fyrir sjálfa
sig, þá gegndi öðru máli, en hér er það ekki fyrir hendi, og þess
vegna full ástæða til þess að taka þetta mál til athugunuar, og
ráðstafa húsnæði, sem útlendingar kunna að hafa á leigu í
heimildarleysi, í þágu íslenzkra húsnæðisleysingja.
Stefán Sandholt,
bakarameislari.
Ný ríkisstjórn.
TVTú eru liðnir 75 dagar, síðan efnt var til þingkosninga, og
^ ” þarf ekki, að Qrðlengja, hver úrslit þeirra urðu. Fyrsla
rmánuðinn var ékki gefð nein tilraun til stjórnármyndúnar, en
síðan má heita, að stjórnarflokkarnir tveir, sem verið hafa
á undanförnum árum, hafi átt viðræður um myndun nýrrar
stjórnar, án þess að nokkru sinni hefði orðið verulegt hlé á þ’<ri,
að möguleikarnir á þessu væru athugaðir. Héi'uÁ'frá, Öndvéfðu
verið gert ráð fyrir, að þeir mundu mynda nýja stjórn saman,
þótt dráttur hafi orðið á því, að hún væri íullmyndúð.
Stjórnin, sem setið hefur undanfarin þrjú' ar og raunar ölíu
lengur, hefur nú beðizt lausnar og önnur verið skipuð í hennar
.stað — undir forustu Ólafs Thors formanns Sjálístæðisflokks-
ins. Nokkur breyting hefur orðið á fulltrúum flokkanna í
stjórninni frá fyrri stjórn, og auk þess nokkur á skiptingu
ráðuneyta milli flokkanna, og er sú helzt, að framsóknarmaður
tekur við utanríkismálunum, en Sjálfstæðisflokkurinn hefur
farið r~eÖ bað ráðuneyti nú um all-langt bil. Ekki skai þetta þó
rætt nánar að sinni.
Mest er ujú’ þaið að stjórnin gr /kprain á: la^gii', íig.
hún verður að vinna ötullega, því að margt þarf að gera, sem
legið hefur í salli undanfarið. Og það er ósk alira manna. að
henni takist st’Jómarst.ötáfni-. giffúkatdléga lýíl,.,„.
í dag er gerð útför Stefáns
Sandholts bakarameistara, en
hann andaðist 6. þ. m.
Með honum er til moldar
hniginn. mætur maður, virtur í
stétt sinni og vinsæll af öllum.
sem til þekktu.
Stefán Sandholt var mmlega
67 ára er hann lézt, fæddur á
ísafirði 10. apríl 1886. Hann
hóf nám í bakaraiðn í bráuð-
gerðarhúsi Ásgeirs Ásgeirsson-
ar á ísafirði og fékk sveinsrétt-
indi í iðn sinni í desember 1907.
Þá hvarf' hann til Túnsbergs í
Noregi og lærði þar kökugerð
og tók sveinspróf í þeirri grein
árið 1908. Þar kynntist hann
eftirlifandi konu sinni, Jenny
Kristensen.
Stefán gerðist brátt athafna- 1
samur í stétt sinni er heim j
kom, og alla tíð lét hann mál- ‘
efni hennar mjög til sín taka,
enda naut niaðurinn fyllzta
trausts. Hann var um langt
skeið formaður Bakarasvéina-
félagsins, og síðar Bakarameist-
arafélagsins, eftir að hann hóf
eigin atvinnurekstur. Vann
hann þessum hagsmunasamtök-
um rnikið g'agn, enda hlaut
hann margvíslega viðurkenn-
ingu fyrir, m. a. kjörinn heið-
ursformaður Bakarameistara-
félagsins. í tilefni aldarafmælis
brauðgerðar á íslandi var Stef-
án Sandholt sæmdur Fálka-
oröunni árið 1934. Þá lét hann
trúmál til sín taka, var í K. F.
U. M.-samtökunum hér í bæ
og í stjórn þeirra um nokkurt
skeið.
Stéttarbræðrum Stefáns,
ættingjum og fjölmörgum vin-
um mun nú þykja skarð fyrir
skíldi, er hann er horfinn. En
minningin um hann geymist.
Vinur.
Undraefni kemur
í veg fyrir slit
á vélum.
Nýlega er komið á markað-
inn hér furðulegt efni, sem tal-
ið er munu valda byltingu í
öllu, er viðkemur bílasmurn-
ingu.
Efni þetta, sem heitir Liqui-
Moly, er úr málminum molyb-
denum og brennisteini, eða
öðru nafni molybden-sulfid. Er
hann gæddur þeim eiginleika.
að hann gengur í samband við
slitflöt vélarinnar, myndar þai
þupna málmhúð, sem ver hann
sliti og þolir gífurlegan hita.
Með þessu móti errhægt að
koma í veg' fyrir, að t. d. bíla-
hreyflar skemmist, þótt þeir
séu vatns- eða olíulausir um
tíma (þeir bræða ekki úr sér,
eins og það er nefnt).
Getur þetta sparað stórfé í
viðhalds- og slit-kostnaði bíla
og annarra véla.
Ekki þarf nema 150 grömm
af þessu efni út í 4 lítra af
venjulegri smurningsolíu, en
300 gramma dósir kosta 25 kr.
í smásölu, en 150 grömm duga
í 4800 km. akstur.
Tilraunir hafa þegar verið
gerðar með þetta nýja efni hér-
lendis, og reynzt afbragðs vel.
Liqui-Moly er framleitt í
Bandaríkjunum, en umboðs-
menn hér er íslenzka verzlun-
arfélagið. Það verður selt í
bílaverzlunum, og málningar-
og járnvörubúðum um land.
allt.
Hvert skal halda ?
Um næstu helgi verður efni
til cftirtalinna ferða liéðan úr
bænum:
Farfuglar
fara í Valaból á laugardag-
inn og efna þar til álfabrennu.
Ferðin er jafnframt berjaferð.
Komið verður heim á sunnu-
dagskvöld.
Ferðaskrifstofa ríkisins
efnir til tveggja ferða. Önn-
ur er austur í Hrafntinnuhraun
við Torfajökul. Lagt verður af
stað á morgun kl. 2 e. h. og
komið aftur á sunnudagskvöld
Hin ferðin er hringferð á sunnu-
dag kl. 1.30 e. h. um Krýsuvík.
Hveragerði, Sogsfossa og Þing
velli.
Orlof
fer í Kerlingarfjöll á laugar-
dag kl. 2 e. h. og kemur aftur
á sunnudagskvöld. Þeir sem
vilja geta haft skíði með sér.
Lávarðurinn gat vaðið Humru.
Vildi sasmna, að þar hefðu itómverjar haft
vað til forna.
Á árinu sem leiý .var sagt frá
því hér í þættinum, að enskur
láyarðiir hel'ði reynt að vaða
yfir Temsá, þar sem hún renn-
ur gegnum Lunclúnaborg.
Gerði hanii tilraun þessa
móts við parlamentsbygging-
una, því að fornar heimildir
herma, að þar hafi Rómverjar
haft vað ó fljótinu til forna. Svo
fór í það sinn, að lávarðurinn,
Noel-Buxton, várð að synda
mikinn hluta leiðarinnar og er
maðurinn þó í hærra lagi eða
r4léljéjta. £JÍ9Ó séntimetrar. Kvað
hann þetta hafa stafað af því,
að TKskkuð haft hækkag i ánni-
vegna ÚBrkomu... . . v... .
j Nýverið reyndi Noel-Buxton
! að sanna aðra kenningu, sem
J hgtnji héfife íhjyndað séi'v satn-
kvæmt heimildum — nefni-
I
lega, að Rómyerjar hefðu einn-
ig haft vað á Humru — Hum-
ber — • um 15 km. fyrir ofan
Hull. Og honum tókst að vaða
ána þar, sem hann lagði í hana.
Humra er næstum tveir km.
ó breidd, þar sem lávarðurinn
óð .yfir hana. Þurfti hann að-
eins að láta fevja sig yfir 100
m. kafla, enda hefir þar verið
gerð sig'lirjgajipna/'sém ■ 'vitan-;
lega var ekki til á dögum Róm-
veRjm. Annass náöi vatnið hon-
. Kaupmaður kom > að máli við
mig í gær og hafði ýmislégt að
atliuga við spjall mitt uni græn-
metið í gær. Fannst honúm ég
hafa gert of mikið úr bágum
liag gróðurhúsaeigenda, sem haiin
taldi yfirleitt hafa lengið gott
Verð fyrir afurðir sinar, en á-
stæðan fyrir því, að islenzkt
grænmeti seldist ekki betur en
raun er á, væri gróðurliúseig-
endum sjálfum að kenna. Benti
hann mér á, að gróðurhúsaeigend
ur eða framleiðendur grænmetis
ér kæmi á sölumarkaðinn, van-
ræktu ýmislegt tilfinnanlega, svo
sem auglýsingar.
Vörur þarí' að auglýsa.
Almenningur, er ekki kominn
upp á það, að neyta grænmetis
eins og skyldi, en það er helzt
efnafólk, sem kaupir tómata,
blómkál, gúrkur og annað græn-
meti, sem framleitt er í gróður-
húsum. Það eru aðeins kartöfl-
ur, sem ahnenningur kaupir, og
vill þó heldur þær erlendu, vegna
þess, að þær eru venjulega ódýr-
ari. Það er tilgangslítið að iækka
verð á grænmeti, el' fólkið er
ekki látið vita um það, einkuiu
þegar almenninguí- sækist ekki
eftir vörunni.
Hefja þyrfti áróður.
Það, sem þyrfti, væri að hefja
duglegan áróður fyrir þvi, að al-
menningur keypti grænmeti. Væri
það auðvitað hlutverk Sölufé-
lags garðyrkjumanna að gangast
fyrir honum, og vinna með því
að auknu grænmetisáti. Það er
sannleikurinn að yfirleitt er iitið
á grænmeti hér á landi sem hrein
an aukamat, en fiskurinn eða
kjötið er aðalfæðan. Þetta er öf-
ugt víða annars staðar, þar sem
alls konar grænmeti yl'irgnæfir
kjötið eða fiskinn, þvi svo mikiS
er framborið af því í hlutfaiii
við svonefndan aðalrétt.
Engin áhrif á söluna.
Enn eitt minntist kaúpmaður-
inn á, sem er í sjálfu sér merki-
legt, en það er viðhorfið gegn
innflutningi ávaxta. Um mánað-
arskeið hafa erlendir ávextir
ekki verið til að neinu ráði í
verzlunum í Reykjavík. En þeg-
ar þeir hurfu af' markaðnum
voru birgðir af tómötum á boð-
stólum, en þótt ávextirnir gengju
til þurrðar, liafði það éngin n-
hrif á sölu tómata, eða annars
grænmetis, gagnstætt því, er hahl
ið hefur verið fram. Skýringin
er blátt áfram sú, að almenning-
ur hér í bæ lítur ekki á ávextina
sem matvæli, og kaupir sér ekk-
'crt i. staðinn, ef þeir. fást ekki.
Grænmeti — tannpasta.
Þessi sögumaður minn, sem er
með reyijdustu matvörukaup-
mönmim hér.í bá?, heldur því
fraiUj og það kannske með réttu,
að grænmetið þyrfti að auglýsa
ekki síður en nýja tannpastateg-
und. Með látlausum auglýsiugum
væri hægt að kenna mönnmn át-
ið, en auglýsingunum þyrfti lika
að fylgja útgáfa ritlinga um með-
ferð á grænmeti, grænmetisrétti
og ýmislegt fleira. Það er ekki
liægt að búast við því, að græn-
metið selji sig' sjálfl, frekar en
aðrar vörutegundir. — Ýmislegt
fleira bar á góma, sem verður að
bíða betri tíma. —• kr.
dýpst 137 sentimetrar í mjóum
ál, og var þar átta kílómetrá
straumur.
í ;>. jÞyfcist "Nóel-Btíxtóiii liú {háía
veitt sjálfum sér uppreisn æru,
og> reynir jafevel- viS Temsóna
aftur, á$ur .en .varir^. >.