Vísir - 17.09.1953, Qupperneq 4

▼ IS1 B
Fimmtudaginn 17. september 1953
WtSXB.
. D A G B L A Ð
Ritstjón: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm limir).
Lausasala 1 króna. . M
Félagsprentsmiðjan h.f.
Allt á eina bók lært.
fcað væri synd að segja að Þjóðviljinn segði satt, er að hann
teldi sig hafa meiri hag af að bera ósannindi á borð fyrir
lesendur sína. Meginregla ritstjórnarinnar virðist vera sú, að
aldrei skuli blaðið segja rétt og satt frá, sé með* einhverju móti
hægt að komast hjá því. Gott dæmi um þetta var aðalfregn
blaðsins á þriðjudaginn, því að hún reyndist uppspuni og til-
búningur, en til þess að láta ósannindin þó bera sem mestan
árangur, var grípið til feikistórs leturs, svo að Þjóðviljinn hafði
vart notað svo stórt letur frá því að Beria var settur út af
sakramentinu m. m., eða sjálfur Stalin gaf upp andann.
Aðalatriði fregnar þessarrar var á þá leið, að íslenzk yfirvöld
hefðu afhent amerískum stjórnarvöldum mann, er hefði gert
sig sekan um kynvillu, og þótt maðurinn hefði að nafninu til
verið dæmdur til refsingar, hefði hann samstundis verið látinn
laus. Þetta hefði þ'ví aðeins verið gert til að sýnast, og væri
svo sem eftir öðru, því að ríkisstjórnin stæði illa í ístaðinu, svo
að ekki sé meira sagt. ? Ilt var þetta raunar í venjulegum Þjóð-
viljadúr, sem menn þekkja,
Síðan Þjóðviljinn skýrði frá þessu, hefur verið frá því greint,
að mál þetta hafi aldrei komið til kasta íslenzkra stjórnarvalda.
Þau komu þarna hvergi nærri, en orsök þess, að maðurinn var
látinn laus skömmu eftir að dómur hafði verið upp kveðinn,
var sú, að hann var búinn að sitja svo lengi í gæzluvarðhaldi,
en sá tími var látinn ganga á móti þeim tíma, sem maðurinn
hafði verið dæmdur til að sitja í fangelsi. Slíkt þekkist hér á
landi, eins og blaðamenn Þjóðviljans vita, en þeim hefði einnig
verið í lófa lagið að leita sér upplýsinga um önnur atriði málsins,
og hefði þá komið í Ijós, hvernig í þessu lá. En þá hefði þessi
æsifregn vitanlega verið dauð um leið, og það hentaði ekki.
í Önnur svipuð fregn birtist svo í Þjóðviljanum í gær, og
er letrið ekki snarað frekar en fyrri daginn. Blaðið spyr á
fyrstu síðu: „Æfa Bandaríkjamenn kjarnorkuárásir á íslandi?“
Spurningunni er auðvitað beint til lesendanna, er eiga svo að
draga réttar ályktanir, og verður kommúnistum áreiðanlega ekki
skotaskuld úr því. Hið rétta hefði verið, að blaðið spyrði til
dæmis u'tanríkisráðherrann um þetta, og segði síðan frá niður-
stöðunni. En á það var ekki hættandi, því að auðvitað hefði
fregnin þá orðið að engu. Það hefði þá áreiðanlega komið á
daginn, að ekki væri fótur fyrir þessum þvættingi Þjóðviljans.
, Æfingar þær á N.-Atlantshafi sem eru að hefjast, fara fram
á nær öllu því svæði, sem nefnt er N.-Atlantshaf, svo að þar
er nóg svigrúm til æfinga, án þess að koma' nærri íslandi, þótt
það verði gert að sjálfsögðu, þar sem æíingarnar snerta varnir
landsins og öryggi. En æfingarnar með kjarnorkuvopn hér á
landi koma vitanlega ekki til greina, því að enginn mundi sam-
þykkja slíkt, dytti einhverjum í hug að óska þess.
Hér hafa verið nefnd tvö dæmi um söguburð Þjóðviljans,
og mætti nefna fleiri, en þessi eru nærtækust og greinilegust.
Blaðið er ekki að reyna að birta fréttir, því að hlutverk þess er
að koma áróðri á framfæri. Hann bregzt þó að þessu sinni sem
svo oft áður, og er það vel.
UR RIKI NATTURUNNAR:
Örfá dýr geta lífað án [>ess
ab slökkva þorsta sinn.
Þau eru nagdýr, sem lifa á mjög
þurrum eyðimörkum.
Það var tjl skamms tíma trú
manna, vísindamanna, sem
taldir voru vita „allt“, sem ann-
arra, að allar lífverur þyrftu
vatn til þess að geta lifa'ð.
Fyrir þrem árum tilkynntu
hinsvegar tveir vísindamenn, að
þeir hefðu gengið úr skugga
um það, að pokamúsin gæti lif-
að án þess að drekka dropa af
vatni um langan aldur. Nú hafa
aðrir vísindamenn, hjónin -Knut
og Bodil Schmidt-Nielsen, birt
ritgerð í vísindaritinu Scientific
American, þar sem þau birta
þær niðurstöður sínar, að poka-
músin og kengúru-rottan sé
aðeins tvö margra nagdýra,
sem aldrei þurfi að drekka. Lifi
þau öll á eyðimörkum.
En þessi vísindahjón hafa
einnig kornizt að því, hvernig
kengúrurottan dregur fram líf-
ið, án þess að slökkva þorsta
sinn á venjulegan hátt — ef
hún finnur fyrir þorsta. Dýrið
er í holu sinni um daga, þar
sem loftið er ævinlega heldur
rakara en uppi á yfirborðinu,
jafnvel þótt jörðin sé skrælþur.
Um nætur fer það á kreik ti]
þess að leita sér að þurrum
kornum og aixnarri þurri jurta-
íæðu. Hitastigið úti er heldur
lægra en í holunni. „Verndin,
sem holan veitir kengúrurott-
unni er rétt nægileg til að gera
henni kleift að varðveita vatns-
jafnvægi og draga fram lífið í
hinum þurrustu eyðimörkum
okkar,“ segja vísindamenn þess-
ir.
Það er þó enn mikilvægara,
hvernig' rottan getur sparað
vatnið í sjálfri sér. Þar sem hún
drekkur aldrei dropa af vatni,
getur hún ekki fengið vatn með j
öðru móti en að sýra fæðu sína.
Öll dýr fá nokkurt vatn með
þessu móti, en kengúrurottan
er svo nísk, að hún notnr hið,
minnsta vatnsmagn með ýtr
ustu sparsemi.
Sáralítið vatn kemst gegnum
húð rottunnar. Einu svitakirtl
arnir eru í þófunum á fótum
hennar, og þeir eru færri en hjá
flestum nagdýrum á þeim stað.
Auk þess eru nýrun óvenjulega
fullkomin líffæri. Hafa hjónin,
sem getið er hér að ofan, kom-
izt að þeirri niðurstöðu, að
kengúrurottan geti drukkið
sjó, án þess að henni verði meint
af, og er eina dýrið, sem það
getur. Þó gerir hún þetta ekki
undir venjulegum kringum-
stæðum — einmigis þegar hún
hefir verið „þurrkuð“ á sér-
stöku rannsóknarstofufæði, sem
rottunni þykir alls ekki góm-
sætt.
Þvættingur um farm-
gjaldastríð hrakinn.
Vísi hefir borizt greinargerð
frá Eimskipafélagi fslands, þar
sem hrakinn er þvættingur
Tímans og Alþýðublaðsins um
„farmgjaldastríð“, sem blöð
þessi segja félagið eiga í við
Skipadeild SÍS.
Af greinargerð þessari er
ljóst, að farmgjöld E. í. á skreið
hafa veyið lækkuð samkvæmt
tilmælum skreiðarframleiðenda
í samræmi við nýrri pökkunar-
aðferðir, sem leiddu af sér, að
hver pakki skreiðar er nú
minni að rúmtaki en fyrr, og
því eðlilegt, að farmgjöldin
lækki.
í greinargerð E. í. er lögð á-
herzla á, að félagið lét fram-
kvæma rannsókn á rúmtaki
skreiðarinnar og lækka farm-
gjöldin niður í 175 shillings
fyrir lestina, á eigin spýtur og
án þess að hafa nokkra hug-
mynd um fyrirætlanir skipa-
deildar SÍS í málinu, né held-
ur ákvörðun hennar um að
lækka skreiðarfarmgjald niður
í 180 shillinga.
MataræSi á Keflavíkurvel
!<
Ásffalía boðar ylirrál sía
ylir öllu lautlgrunninu.
Af því leiddi mikla útvékkun Eandhelginnar.
Japansstjórn liefir sent ástr- ströndinni, og færist því land-
Fyrir skemmstu var mjog um það rætt, hvernig mataræði ölsku sambandsstjórninni orð- helgislínan víða geisilega langt
væri hagað hjá hinu ameríska félagi, sem hefur með hönd- sendingu út af víkkun Iand- út fyrir þriggja mílna mörkin,
Um ýmsar framkvæmdir á flugvellinum. Fundu margir að ^elginnar og mótmælt henni, sem gitl hefir undanfarið.
fæðinu, töldu sig óvana því að neyta eins mikils og kryddaðs en lýsír -sig' fiísa: tíl samkomu- '
kjötmatar og þar væri borinn á borð, svo að sumir töldu jafn- I^gsumleitana.
v@i, að heilsu þeirra stafaði nokkur hætta af matnum. Er Hinn 9. september sleit ástr-
almenningi þetta svo kunnugt af skrifum blaðanna um það, að alska sambandsstjórnin sam-
óþarfi er að rekja þá hlið málsins hér.
komulagsumleítunum við Jap-
ani, sem átt höfðu sér stað síð-
I; Síðan hefur það hinsvegar gerzt, að fram hefur verið látin an í apríl sl., og fjölluðu um rétt
fara atkvæðagreiðsla eða eínskonar skoðanakönnun á því, j Japana ti.l perluveiða undan
hvernig hinir innlendu starfsmenn vildu, að mataræðinu yrði ströndum Ástralíu, en slíkar
hagað, og hefur hún orðið á þá leið, að maturinn virðist ekki
hafa verið eins afleitur og margir héldu fram. Verður þó
m.eira haft á borðum af íslenzkum mat framvegis en hingað íii,
þótt sá útiendi hafi ekki verið fordæmdur með öllu. Verða
menn þá vonandi ánasgðari méð vistina þar syðra en-ella, og
einnig er gott til þess að vita, að hið útlenda félag skuli hafa
tekið svo greiðléga til greina óskir hinna íslenzku starfsmanna,; landgrunninu, sem nær sums
enda sjálfságt og eðlilegt. • jstaðar allt að 360 km. frá
veiðar hafa þeir lengi stundað
við norðurströndina.
Auk þess sem sambands-
stjórnin sleit stimkornulagsum-
leitununum boðaði hún. að' hún
tæki sér í'ullan yfirráðarétt yfir
New York Tirn.es segir í
fréttapistlj,-' áð ' Ástralía. hafi
þannig tekið sér vald, sem elvki
sé viðurlcennt að alþjóða lögum,
en Bandaríkin hafi einnig kraf-
izt sér til handa.
Jafnfram var tilkynnt, að
sektir fyrir veiðar innan hinn-
ar nýju landhelgi yrðu allt að
550 áströlsk pund (1130 doll-
arar) auk þess sem gera mætti
upptæk skipin (loggorturnar)
og veiðina. Var lagt fram frum-
■várp utn þetta efm, ;pn dóms-
málaráðherra Ástralíu' hafðí
áður rætt málið við þá embætt-
ism. ríkisstjórna Bretlands og
Gamall vinur Bergmáls, seni
jafnan skrifar undir nafninu
,,Gói“, hefur enn sent mér linu,
að þessu sinni í tilefni uinmæla,
sem Hannes koilega á horninu,
viðhafði i blaði sínu í vikunni.
Þó að það sé ekki vani ininn að
birta bréf, þar scm vikið er að
skrifum stéttarbræðra minna,
finnst mér þó rétt að birta tilr
skrif „Góa“, en það er svona:
Gallspýtingur.
„Hannes á liorninu í Alþýðu-
blaðinu segir frá því í dálki sin-
um miðvikudaginn 16. þ. m., að
ýmsir Reykvíkingar „spýti galli,
þegar minnzt er á knattspyrnu-
mennina frá Akranesi“ og segir
svo: „Það skil ég ekki“. Hvaðan
skyldi Hannesi koma þessi fróð-
leikur, að Reykvikingar spýti
galli vegna sigursældar Akurnes-
inga? Vonandi leggja Akurnes-
ingar ekki trúnað á þess konar
þvætting. Það vill svo til, að ég
hef farið á alla knattspyrnukapp-
leiki, sem hinir ágætu Akurnes-
ing'ar hafa þreytt liér ,og ég hef
aldrei orðið þess var, að styggð-
aryrði hafi fallið í þeirra garð á
áhorfendabekk jum vallarins.
Út í hött.
Hvérs vegna eru menn að
finna svona lagað upp? Hvaða til
gang'i kann ]iað að þjóna? Eg
þori hiklaust að fullyrða, að Ak-
urnesingar hafa ekki hlotið verri
viðtökur en reykvísku knatt-
spyrnuliðin, þegar þeir lilaupa
út á völlinn, eða fara út af hon-
um að loknum leik, — lieldur
þvert á móti. Reykvíkingar hafa
fagnað þeim, eins og þeir eiga
skilið, og viðurkenna hiklaust,
að Akurnesingar eru nú beztu
knattspyrnumenn landsins. Hann
es á liorninu ætti frekar að hafa
það, sem sannara er, en að reyna
að gera pistla sína læsilegri með
tilhæfulaitsum þvættingi.
„Good losers“.
Reykvískir áhugamenn um
knattspyrnu eru ekki það, sem
Bretinn kallar „bad losers“ (þ. e.
geta ekki tekið tapi), heldur
þvert á móti „good losers“, sein
viðurkenna hispurslaust það, sem
vel er gert. Enda hafa gestir haft
orð á þessu, bæði erlendir og
eins utanbæjarmenn. Mér finnst,
að ummæli á borð við hin til-
færðu eftir Hannes á horninu,
cigi ckki að sjást á prenti, bar
sem enginn fótur er fyrir þeim.
Það cr ef ti) vill ástæðulaust af
mér að sctjast við skriftir út af
þessu, en ég tel samt, að beita
megi koma fram. — Gói.“
Barnaskólarnir.
Mér hafa enn borizt bréf og
upphringingar frá foreldrum, sem
börn eiga í barnaskólum, sem
eru að héfjast um þessar mundir.
Virðist almenna skoðunin vera
að barnaskólarnir byrji of
snemma á morgnana. Eg hef þeg-
ar birt bréf um þetta efni, en ekki
fengið ncinar uþþlýsingar um
málið frá skólastjóra eða kenn-
ara,; og bíð því átekta. Málið
varðar marga og væri því ekki
til of mikils mælzt, að einhver
virtí foreldrana svars, er tekið
hafa til máls í dálkinum. — kr.
Bandaríkjanna, sem fara með
lögfræðileg atriði.
Það er mikilvægt skref, sem
ástralska stjórnin hefir hér
stigið, og vakið mikla athygli
um allan heim, elcki sízt meðal
þeirra, spm telja rétt að hver
þjóð ráði yfir landgrunni sínu,
til verndar fiskveiðum sínum
og hrygningarstöðvum.