Vísir - 28.11.1953, Blaðsíða 4

4
VISIR
Laugardaginn 28. növember 1953;
ITX’SX'R
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstrætl 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VtSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (íimm linar).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Hugleiðingar um fjármál,
Eg hefi lítillega fylgzt með ( heima hjá sér, eins og var áður
skrifum um þessi mál og þar en bankaslarfsemi þekktist,; éða
með lesið grein eftir okkar
glögga mann, Jón Árnason, sem
hefir fengið loflega dóma.
Öllum er ljóst að hlutverk
bankanna á að vera miliiliður
milli þeirra, sem hafa peninga
að leggja þá inn. í banka eða
aðra sjóði, sem ávaxta þá gegn
löglegum vöxtum.
Flestum er eflaust orðið
ijóst, hvað óheiilavænieg
stefna það er, sem farin hefir
aflögu, og hinna, sem þurfa: veriö, að hækka tölur hverja
þeirra nauðsynlega með. Ef i.af 'annari,' sem allar stéttir og
bankarnir hætta eða di'aga 'tii- ] fiokkar
finnanlega úr starfsemi sinni, hjálpast
þá verðúr það —
komið á daginn
ems og nu er
— að peniriga-
þjóðíélagsins hafa
að við, en það er
hættuleg niðurrifsstarfsemi og
getur aldrei orðið lækning,
viðskiptin fará fram hjá þeim, j heldur hættuleg ófæra í fjár-
þau færast yfir á einstaklinga, j málurri, sem dýrkeypt reyrisíá
er eiga penmgana og lána þá
með tvöföldum vöxtum. Þetta
verður því í framkvæmd
hættuleg rányrkja á þéirii fá~
tækustu, sem sæmir ekki sið'-
uðu þjóðfélagi.
hefir sýnt, en fáir vilja viður-
kenna.
Eg fæ ekki séð ánnað en að
það sé hættuleg rányrkja. Eng-
inn veit, hvar hann stendur og
það veikir eina. sterkusu stoð
Sjálfsagt er það rétt stefna, | þjóðfélagsins, sem er að hafa
sem rætt hefir verið um, að j hvöt til söfnunar til að mæta
örfa sarisjóðssöfnun með I hverskonar óhöppum eða hafa
skattfrelsi, og að peningaeig- ] fé til hinna ýmsu fi amkvæmda
endur verði annaðhvort að j í þjóðfélaginu.
liggja með sitt fé rentulaust!
Jón Guðmundsson.
Afvopniiiiartillögur felldar.
Afvopnunarmálin eru að sjálfsögðu hverju sinni eitt veiga-
mesta viðfangsefni Sameinuðu þjóðanna. Þau samtök voru
stofnuð til þess að tryggja það', að þjóðirnár leystu deilumál
sín á friðsamlegan hátt. en létu vopnin ekki skera úr, eins og
oft hefur verið g'ert, því að vopnavald segir engan veginn til
um réttmæti málstaðar. Hið gagnstæða hefur einmitt oft verió
'upp á teningnum — að einræðisríkin hafa tryggt sínum „góða“
análstað sigur í krafti vopna sinna.
Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna hittast þær tvær stefnur,
sem níi eru helztar í heiminum, lýðræðið, eins og það þróast
:nú í þeim löndum, þar sem einstaklingurinn hefur hönd í bagga
aneð stjórn málanna, og einræðið, þar sem fámennur hópi
ræður lífi og dauða milljónanna. Það nefna kommúnistar einnig
Jyðræði og er það að sjálfsögðu miklu fullkomnara en hitt,
.sem vestrænar þjóðir eiga við að búa.
Þessar tvær stefnur telja, að leysa beri vandamál þjóðanna
á mismunandi hátt, r- •nsgiimmnurinn á stefnurrt þessum er þó
Jólginn í því, hvers vúói þær telja þá einstaklinga, sem mynda
jþjóðarheildina, xúkið. Vestrænar þjóðir líta svo á, að einstakling-
Pirinn eigi að njóta sem mests frelsis og að menn megi vera
Jrjálsir fei'ða sinna, nema um hreina glæpamenn sé að ræða,
>en þeir eru geymdir í fangelsum. Alþýðulýðveldin — „lýðræðis-
xíki“ kommúnismans — eru hinsvegar fangelsi í sjálfu sér,
öþví að þar er enginrx maður í'rjáls, þar getur enginn maður
um frjálst höfuð strokið, enda þótt öllum sé ætlað að trúa, að
Ihvergi sé frelsið. fullkomnara en þar. Þessi ríki byggja tilveru
sína að miklu leyti á blekkingum, bæði inn 4 við, gagilvart ein-
Ætaklingum þjóðanna, og út á við, í samskiptum við aðrar þjóðir,!
rt. d. á alþjóðavettvangi eins og samtökum Sameinuðu þjóðanna. I
Samkundu Sanicinuðu þjóðanna telja kommúnistar heppi-l
legasta vettvang fyrir blekkingar sínar, sem hugsast getur. Úr
ixæ&ustóli þar geta þeir náð til meiri fjölda á stærra svæði, en
íþeim rnundi ella unnt. Þess vegna eru blekkingar kommúnisía
;ióvíða meiri én einmitt í staiTi þeirra hjá Sameinuðu þjóðun-
,5mi —• hvort sem það er á fundum þeirra í New York eða tii
idæmis austur í Panmunjom í Kóreu.
j- Á þessum vettvangi finnst kommúnistum því tilvalið að
,ikoma fram með þær tillögur, sem þeir helzt nota til að sundra
.Ihinum frjálsu þjóðum, og hinar helzíu þeirra eru afvopnunar-
jtillögur þeirra, sem Sameinuðu þjóðirnar hafa haft til meðférðar
,gipp á síðkastið. Þær líta fallega út á pappírnum, en ef betur
,íer að gáð, kemur á daginn, að þær eru gildra, sem eiga aðeins
,,jað tryggja það, að hernaðarmáttur Rússa verði enn meiri að
ptiltölu en lýðræðisþjóðanna, sem hafa’ neyðzt til að vígbúast - , , ,. , , . . , T. , , „. . . , , , , , .
„ . . Þyzka listsynmgm í Lista- Syiungxn hefur vakið óskipta
,sa siðustu arum vegna- yíirdrottnunarstefnu kommumsmans, , ,, , , , ,
u ,, ’,mannaskalanum hefur vakið athygli allra, sem hafa
Sem hefur þegai' gleypt mikmn-hlula heimáms. ,, 1,
.... . .v , ,, . , . . . , . mikla athygh og fjoldi manns, hana, og selst hafa 24 listaverk-
Ao sjalrsogou halda Russar og kommumstar vfirleitt þvi . f „ „ , , ., ,
J, . . „ , 1 ■ | skoðað hana. I gær var „Skola-- anna. Er nu hver siöastur að
Jram, að þessar- txilogur hafx venð hin exna færa og raunhæía dagur« og komu þá kennarar|sjá þessa merku iistsyningu.
Hausn, sem getx verxð x þessu efm. Þessa le.ð eigi að fara, ef ágamt nemendum sínum< frá
■menn vilji í raun og veru koma því svo fyrir, að hægt verði ýmsum ungHllgaskólum til að
Sið bua á þessari jðrð, án þess að sífellt sé yfirvofandi, að ,skoða SÝninguna. Skýrðu teikni
Styrjold skelli á og milljónir manna verði þurrkaðar út á kcnnarar myxidirnar, en að
jiokkrum andartökum.
Bérgmál kr. kr. kr.
Hinuui vinsæla og snjalla
skakméislar okkar, Friðrik Ól-
aíssyni, hefur vérið boðið til þess
að taka þátt ■ i - skákmóti í Hast-
ings i Bretlamli. Kr það jólaniót-
ið, seni uin er að rxeða og taka
þátt í því ýmsii' kunnir skák-
siiillingar, svo sem Alexander,
skákmeistári Ilréta, R. Wade',
skákmeistari Nýsjálendinga; en
liann hefur komið liingað, lók
þíitt í Yariövvskymótinu, eius og
skákunnendur muna. Auk þess er
sxigt að Tartakower verði ]>ar
ínætíur og aðrir meislarar.
Viroulegt boð.
Það má vera FrKSriki l'yrst og
fremst og svo okkur öllum lxin-
um mikið fagnaðarefni, að ís-
lendingi skuli vera boðíð Id þess
að taka þátt í þessu ínóti, því
i því taka ekki aðrir þátt cn
meistarar í skákíþróttinni. Mcð
því að bjóða Friðriki á mótið cr
lxann viðurkettndur sem skák-
snillingur, enda hefur frarami-
staða iians á árinu verið slík.
Friðrik er enn ungur maður, og
á vxd'alaust eftir að batna sem
skákmaður, svo að vænta má
mikils af honum á þessu sviði,
eins og oft áður hefur verið spáð.
Ög vel gctur svo farið, að okk-
ar ágæti Friðrik eigi eftir að
vinna stærri sigra á erlcndum
vettvangi, cf Ixann hefur tíma og
j tækifæri til þess að sinna skák-
inni.
j Verður al’ lörinni?
I Flestir munu víst telja það
j sjáJfsagf, að Friðrik þekkist þetta
' boð og fari til Hástings í lok árs-
; ins og þreyti skák við hina frægu
i meistara, er þar verða inæltir.
j.Og áreiðanlega myndi öllum skák
junnendum þykja fyrir því, ef
iFi'iðrik gxeti ekki af einhverjum
í orsökum tekið þátt í þessu
' þekkta móti, er hann hefur verið
í boðinn til. Þó rnunu slikar ferðir
sjaldan verða farnar til fjár í
þeim skilningi, að þær hafi ekki
i för með sér raikil útgjöld, jafn-
vel fyrir boðsgestina. í fréttum
af boði Friðriks er því líka bætt
við, að óráðið sé hvort hann fari.
j, Þrátt fyrjr þetta fengust aðeins fulltrúar kommúnx.staríkj-
íanna til þess að greiða þessum tillögum í afvopnunarmálunum
Sitkvæði. Allax: aðrar þjóðir — eða um 90% af þátttökuríkjum
Sámeinuðu þjóðanna —■ voru þeim andvígir eða sátu Kja,
Samkvæmt kenningu kommúnista hafa öll þessi ríki vitanléga
Werið handj'árnuð af Bandaríkjunum —kúguð til þess áð'gréíða
atkvæði gegn sannfæringix sinni og hagsmunum.
j Ekki er þetta þó sennilegt, þegar litið er á 'þáð á öðrum
iSiyiðnm, hversu ..gersamlega haldlausir þeír „ijötrar“ ; hafa
xeynztj-sem Bandax-íkjamenn hafa lagt á allar þjpðir — áð sögn
nema ríkd kommúnista. Er þéss skemmst áð' nainriast, ’áð
í>jóðviljinn skýrði frá því í sumar, að „Márshall-fjölrarnir“
;væru brostnir. Hafði eiginlega ekkert sérstakt gerzt, sem or-
sakaði þau stórtíðindi, en samt var þetta nú svo, að því er
iÞjóðviljinn skýrði frá. Sennilegasta skýrmgin er hinsyegar su,
að þar hafi ekki verið um neina „fjötra“ að ræða.
Það eru því líka mestar líkur fyrir því, að ekki hafi verið
um neina , Jjötra“ eða „handjám“ að ræða við atkyæðagreiðsl-
una um „afvopnunar“tillögur Rússa hjá Sameinuðu þjóðunum.
Líklegast hafa þjóðirnar aðeins taiið málinu bezt borgið með
því, að ekki væri farið eftir þeim leiðum, sem Rússar vilja,
Eoriíð þeirra.í þessu efni er ömggasti dómarinn um vilja þeirra
í1 friðarmáiur.um.

gairgur var ókeypis.,
því hún vei'ðui', cg>ýn aðeins
fram á næstu helgi; og ekki
hægt að framlengja hana sök-
um þess -að skálinn er leigður
öðrum.
Menningarsamskíftl
íslendinga og i^jóðverja
í tilefni af hinni ágætu þýzku
svartlistarsýningu, spm mi
stendur yfir í Listamannaskál-
anum hefur frú Irma:(Weile-
Jónsson hént:Vísi á þí]ð» þð húp.
hafi fyrir tveim áruni gert til-
num til þess að koma hliðstæðri
sýningu á hérlendis.
Þegar frúin fór til Þýzka-
lands sumarið 1951 x-æddi hún iog var henni þaðan heitið hvers-
hugá áð íslehzka málverkasýri-
ingin, séíri ri'aídin var i Érussel,
fáeri' áfrairi tll Vestur-Þýzka-
lands.'en í staðirin féngjum við
gótt' sýnishorn þýzkrar málára-
listax'.
Kvaðst frúin haJa fettgið góð-
ar undirtektir; í þóssu: máli xaf
hálfu; .Þjóðverja.i en. hér ■ hexma
hafi þetta stranáað af eixxhverj-
um ástæðum. Meðai annars tók
merni tam á.l aró ðuney ti Saxlands
mjög' vel í málaieitan írú Irmu,
Bærinn styrki.
Mér finnst að undir slíktim
séð ki-ingunistæðum sem þessixm sé
Sjiilfsagt að bæjarfélagið hlaiipi
undir bagga og veiti styrlc til far-
arinnar. Sjálfsagt lætur Skák-
sambandið málið til sín taka og
sér unx, að ekki þurfi að koma
til að heima ver'öi setið vegna
fjárskorts. Nú kann að vera, og
þylui’ mé'r' það líklegt, að auðsótt
sé um styrk til siíkra fara, eða
að l Skáksambandið haf j fé, sem
sérstaklega.sé ætlað til að styrkja
skákmenn til utanfara á skák-
mót. A liinn bóginxi er svo mik-
ilsvert að Frikrik laki þátt í
Hastingsmótinu, að ckki má
fyrir nökkurn nuin láta fjárhags-
öroiigléika útiloka mögulöikann
á þátttöku hans i því. — kr.
bæði við þýzka og íslenzka að-
ila um gagnkvæm menningar-
kyrmi milli íslands og Vestui'-
konar stuðningi og fyrir-
gpeiðslu, svo fremi sem íslertd-
ingar hefðu hug á menningar-
Þýzkalands. Einn liður í þessum legu samstarfi.við- Þjóð'verja.
samskiptum.átti að vera skip.ti- ! .En þrátt fyrri þessar "HÞ
sýning á.islenzkum og þýzkum, xaunir feú Irmu Weile-Jónsspn
a málverky^ og. . teiknjngupx. .h-stfi, j ,þetta skípti,.m'istpkjst,-é%
HáfSí. frú Irma. sérstaklega,.í,,x.]}.ú,.,¥áriri' ijriprfttj.iáðW
rnar svártlistarsýning
þýzkra lisl’ámáhna hér í Reykja
vík. Kvaðst frú Irma vilja nota
tækífærið og þakka þeim sem
hlut eiga að máli og þá fyrst og
fremst sendiherra Þjóðverja á
íslandi, dr. Oppler fyrir for-
göngu hans í þessu máli.
Alm. Fasteignasalan
Lánastarísemí
VerM>réíaka«p
AWstörstræti 12. Sírai '7324.