Vísir - 11.01.1954, Qupperneq 4

4
VISIR
Mánudaginn 11.. janúar 1954
D A G B L A Ð .
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson. |
Skrifstofur: Ingólfsstræti S,
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR HJP.
Aigreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm linur),
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Á Akranesi og í Kópavogi.
k rum saman hefur verið fullur fjandskapur milli Alþýðu-
flokksins og kommúnista, og er slíkt ekki nema eðlilegí,
ef Alþýðuflokkurinn er raunverulega lýði'æðisflokkur, eíns og
foringjar hans og óbreyttir liðsmenn vilja halda fram. Enginn
lýðræðisflokkur getur átt samleið með kommúnistum, um hvaða
málefni, sem er að ræða.
Kommúnistar hafa hvað eftir annað sótzt eftir samvinnu
við AJþýðuflokkinn, og þarf enginn að efast um, hvað undir
býr, sem hefur fylgzt eitthvað með svikaferli kommúnista. Þó
hefur svo farið, að slikum samstai’fstilboðum hefur verið hafnað,
því að sennileg'a óttast meirihluti alþýðuflokksmanna, að
flokkur þeirra myndi við' samvinnu og hálfgildings samruna
hljóta sömu örlög og ,,bi'æðraflokkarnir“ x öði'um löndum, er
Jiafa látið ginna sig til samsíarfs við kommúnista.
Kemur mönnum það því kynlega fyrir sjónir, þegar Alþýðu-
blaðið fagnar því-'áð samstarf skuli hafa tekizt meðal „fi'jáls-
3yndra“ manna á Akranesi, því að þar hafa alþýðuflokksmenn
gengið í eina sæng m kommúnistum og framsóknarmönnum.
Er raunar einkenniic „ uð blaðið skyldi ekki kalla þetta sam-
vinnu „lýðræðis“flokkanna þar á staðnum, því að vitanlega
ætti það nafn ekki síður við þenna bræðing.
Það verðitir fróðlegt, þegar þar að kemui', að sjá, hver verða
örfög þessai-rar sámvinnu, því að menn hafa dæmin frá hinum
sama stað frá því að þessir flokkar tóku höndum saman fyrir
fjórum árum. Friðurinn á þvi kærleiksheimili stóð ekki lengi,
írekar en við var að búast, og lauk með því, að samvinnan fór
út um þúfur. Má það raunar kallast furða, að menn skuli ekki
vera lángmínnugri á þetta, þegar efnt er til samstarísins á nýjan
leik, en væntanleg'a verður minni kjósenda ekki alveg ems
bágbórið og foringja þessarra þriggja flokka, sem ætla þannig
að, verzla með atkvæði kjósenda sinna að þeim íorspurðum.
Er það raunar í fullu samræmi við ,,fi jálslyndið“ og „lýðræðið",
sem hjá þeim ríkir.
Kosningabandalög framsóknarmanna og alþýðuílokksmanna
við alþingiskosningarnar í sumar voru ljósast dæini þess, ftð
kjósendur eru ekkert fyrir bræðing eða atkvæðaverzlun. Þeir
vil.ia hreinar línur í hverju máli. Þeir kallá það svart, sem
svart er, og hvítt, sem hvítt er, og ekki öfugt.
Formaður Alþýðuflokksins reyndi einnig að koma á Slíku
kosningabandalagi í Kópavogshreppi. Rann honum blóðið tii
skyldunnar í því efni, því að hann vill forða bróður sínurn,
kommúnistanum, sem er utan flokka, frá falli og smán svo áð
hann hét á flokksmenn sína að reynast nú drengir góðir og
£anga til sámvinnu við-hina óháðu Icornmúnista, sem'Finnbogi
Rútur heíui' safnað að sér.
En þar.í Kópavogi hafa menn haft. nánari kynni af kom-
múnistum- en þeir, er Skagann byggja, ogþað g'erði gæfumuninn.
Hannibal fékk ekki að ráða þessu, óbreyttir liðsmenn flokks
hans höfðu vit fyrir honum, sem stundum áður, og ekkert varð
af samvinnu „frjálslyndi"a“ manna þar suður frá. Hann hefur
þ>ví beðið ósigur þar, áður en gengið er til orustunnar, og hann
mun bíða annan ósigur á Akranesi, þegar efnt verður til kosn-
inganna þár, og einriig á e'ftir, þegar hinir „frjálslyhdu“ fara
að kroppa augun hver úr öðrum.
Sjötíu ára afmæfi.
I ga-r voru talin sjötíu ór lióin, síðan Góðtemplarareglah skaut
rótum hér á landi. Var þáð fámennur hópur, sem hóf merkí
hennar norður á Akureyri í öndverðu, eri síðan hefur hún borizt
um land aíit, og eru nú þúsundir nianná innan vébanda hénnar,
bæði ungir og gamlir, konui-'pg káriar. h; :
Það er göfug liugsjón, sþpi reglan berst fyrir -r-; þ’ð kénna
mönnum að forðasl hinn mlkla óölvald,’sém áfengið, er, forða
einstaklingum og þjóðfélög frá því að verða því a'ð bráð. Verður
því ekki í móti mælt, að hún hefur unnið mikið og. þarft verk í
þessu efni, en þó er takmarkið enn fjarri, að reisa þann vegg
gegn áfenginu, að því lakist ekki að klófesta nokkurn mann.
Menn dcila mjög um það, hvoi t leiðir þær sé réttaíj sem
góðtempiarar vilja fara að settu marki, hvort algert bann eða
fúlllcomið valfrelsi sé leiðin að markinu, og enginn er fær
um að kveða upp endanlegan dómi í því efni. En hitt virðist
Hggja í augum ujxpi, að reg'lan nái varla tilgangi sínum, meðan
hún er lokaður hringur svo að segja, en fer ekki rngira ú't á
meðal fólksins,, til að prédáka kenningar sínar. Þrátt fyrir það
ei málefnið svo'gQtt, að alíir eiga að ó^s,a.þyí;5iigiirsfí sepci nkn-
astri framtíð. ■ • ■ ■ <
a/wg/t
FEGRUN BÆJARINS.
T^að ei-u engar ýkjur þótt full-
yrt sé, að Reykjavíkurbær
sé orðinn með snyrtilegri bæj-
um, sem maður sér,. og' hefir
öll umgengni manna tekið
stórstígum framförum á til-
tölulega fáum árum. Húseig-
endur leg'gja orðið mikla rækt
við umliverfi sitt, trjárækt og
gróður hefir þegar sett sinn
fag'ra svip á fjöímörg bæjar-
hverfi, og allur almenningur
hefir orðið opin augu fyrir því,
sem betur má fara og gert er
til fegurðarauka í bænum okk-
ar. —-
Það, sem okkur vantacrnóíi
glæstum byggingum á’-við'
margar aðrar þjóðir og r'íkari,
vinnum við að nokkru leyti upp
með því að fegra og prýða
kringum okkur, og verða til
fyrirmyndar í umgengnis-
menningu.
★
'jt’kki er svo að skilja, að
húsabyggingar rnargra
síðari ára setji ekki einnig' svip
sinn á glæsileg byggðahverfi
víðsvegar um bæinn, og hús-
byggjendur gefa hinum fag-
lærð’u arkitektum si aukið
tækifæri til þess að spreyta sig
á fjölbreyttum verkefnum í
uppbyggingu bæjarins, svo sem
vera ber.
Það er ánægjulegt að sjá
áhuga flestra byggjenda fyrir
umhverfi húsa sinna, því um
leið og húsin eru komin undir
þak, er jafnframt byrjað á
skipulagi lóðarinnar, — hveni-
ig hún megi verða til .yndis-
auka og sóma fyrir þá, sem við
eiga að búa, og bæinn í heild.
Þær fáu opinberu byggingar,
sem við getum statað af, gera
sitt til þess að vera til fyrir-
myndar. á þessu sviði, og ber
þar fyrst og fremst að nefna
, Háskóla Islands, sem ekkert
hefir til sparað í fegfun og
glæsilegum, frágangi skólalóð-
aririnar.
★
A llt ei’ii þetta framfarir frá
jþví sem áður var, og þótt
i auðvitað sé ennþá víða pottur
I brotinn, þá er það samt svo, að
hverskonar ósómi eða hirðu-
leysi í þessum sérstöku efnum,
getur ekki átt lang't friðland
innan um hitt, sem vel er gert.
Samanburðurinn verður' of á-
berandi, og borgai’arnir sjálfir
kröfuharðari frá ári til árs.
Það er því. engin ástæða til
að kvíða framhaldinu í bygg-
ing’u höfuðborgarinnar. íslend-
ingar hafa. á ótrúíega skömm-
um - tínia sýnt, að þeir eru.
smeíékvísir og þroskaðir borg-
arbyggjendur, en slíkt er
venjulega metið í kynslóðum
hjá stærri' og auðugri þjóðum.
★
Tlofgarstjóri og bæjarstjórn
■*•* hafa sinnt fegrunarmálum
bæjarins svo sem bezt. yerður á
kosið, og fjárhagur heíii' leyft
á hverjum tíma, eii rajog er
kogtnaðarasmt að: jviðhalda og
rækta helztu opna velli bæjar-
itís, sem bera eiga skrúð sitt og
feáiirð aðélns nókkra'fáa mán-
uði sumars. Hið sama er einnig
að segja um svæði umhverfis
þær byggingar, sem bærinn
hefir umsjá með.
Það er oft yfir því kvartað,
að Reykjavíkurbær sé kröfu-
harður um rekstursfé úr vasa |
skattgreiðenda. En það vill oft-
ast sjást yfir það, sem bærinn j
þarf til almennrar þjónustu
borgaranna, og áreiðanlega eru!
fegrunarmál bæjarins, gatna-:
gerð o. s. frv., þau málin, sem j
mest blasa við augum daglega,
og sýna hvernig hinum sam- f
eiginlega sjóðí er varið. En til i
þeirra hluta þarf mikið fé, og!
þegar árangurinn er góður, ætti
borgurunum ekki að vera eftir-
sjá í þeiri'i skattgi'eiðslu, þv:
hún kemur til þeirra aftur í
Kýnilegum vei’ðmætum.
T^'egi'unarfélagið hefir unnið
'*• mikið og gott starf, síðan
það var stofnað árið 1948. Sjálf
tilvei-a þess á fyrstu árum varð
til þess að menn gerðu hi-einna
hver fyrir sínum dyrum, en
áður var, og bárx.i lit á hús sín,
svo eitthvað sé nefnt, er til
mikils fegurðarauka horfði.
Eitt af aðaláhugamálum fé-
lagsins er fegrun Tjarnarsvæð-
isins, og verður á næstunni
tekið til óspilltra málanna þar.
Á sl. surnri tókst borgarstjóra
að fá samþykki allra húseig-
enda og lóðaeigenda við Frí- i
kirkjuveg' til að fella niður
girðingar að götu, og láta gera
myndarlegan skrúðgarð með-
fram Fríkirkjuvegi nær öllum.
Fellur þessi breyting inri í
heildarskipulag Tjarnarsvæð-
isins, og verður hin mesta bæj-
arprýði þegar á komandi sumri.
Likar framkævmdir eru
einnig fyrirhugaðar á öðrum
stöðum við Tjörnina og í mið-
bænum.
Má einnig í þessu sambandi
mmna á hinar miklu fram-
kvæmdir næst — Melatorgi.
★
TTér í þessum dálkum verður
■ þess vissulega getið, sem
vel ei’ gert á hverjum tíma í
útlits- og fegrunarmálmn bæj-
arins, eigi síður en hins, sem
betur má fara.
Held eg, að við séurn í þess-
um efnum komnir lerigra áleið-
is, en vænta hefði mátt á fáum
árum, og er það fyrst og fremst
að þakka hinum almenna áhuga
borgai’anna og fullum skilningi
forráðamannanna fyrir því að
ganga á undan með góðu for-
dæmi.
Að vísu er enn langt í land
og fjölmargt verður að bíða
betri tíma. En það er trú mín,
að á næstu árum verði einnig
þeirra átaka að vænta í bygg-
ingu og útliti bæjarins, sem
hina óþolinmóðu og bölsýnu
ekki hefir órað fyrir.
[Margff er shritjði
Frægasti „ókeypis áhorfandi"
heims ný látinn.
MnfM farid þvert yfir Sðanciaríkin 102svar
sinnum ■ fsví skyni.
Fyrir fáum. dögum andaðist í
Zion í Illinois í Bandaríkjunum,
James nokkux- Leo Connelly
(hinn eineygði), sem hafði afl-
að sér þeirrar frægðar að liafa
komizt ókeypis inn ó fleiri mót
og merkilegar samkómur en
nokkur annar maður í heimin-
um.
Aö sjálfsögðu var hans getið
I stórblöðum vestan hafs, því
hér var horfin á braut óvenju
skenuntileg mamitegund, og
verk hans vpru ekki þess, eðlis,
að þau væru öðrum til háska
eða skaðræðis. Hann var 84
ara, er hann dó, ókvæntur og
barnlaus.
Sagt er að um meira en hálf r-
ar aldar skeið hafi þessi ótrau.ði
„ókeypis-farþégi'i lagt sig’ all-
an í límá viðJ það’ að leika á
dyraverði á ■. íþi’óttakappmótuni
og stjórnmálaráðstefnum. Eins
og að líkum lætur kómst hann
rneð þeim hætti inn á mörg
mót, sem aðrir urðu að greiða
offjár fyrir, eða alls ekki. Sjálf-
ur kvaðst hann hafa farið um
Bandaríkin þver og endilöng
102 sinriúrix í þessu skyni um
dagana.
Hann hafði t. d. verið sjónar-
vottur að öllum heimsmeistara-
mótum í hnefaJLg^kum ^síðan áp-
ið 1897, nefna þrem, sem hann
kæx'ði sig ekki um, eða fannst
þátttakendur of lélegir til þess
að Ieggja neitt á sig þeirra
vegna. Fyrsta þess konar mót-
ið, sem hann var viðstaddur ó-
keypis, var keppni þeirra James
J. Corbetts og Bob Fitzsimmons
í Carson City í Nevada, sern
margir hnefaleikamenn muna
eða kannast við. Þá kvaðst hann
hafa komizt á snoðir um ráða-
gerð um að ræna fé því, sem
inn kom, og var þá boðið inn
fyrir til þess að vera þar ör-
yggisvöröur.
Þá munaði hann ekki mikið
um að sjá leikinn milli Deihps-
eys og Carpentiers í Jersey City
árið 1921. Þá var honum fleygt
út um 13 af 15 hliðum leikvangs
ins, en komst inn um 14. hliðið.
t Hann fékk; .lánaðan brúsa af
i kaffi og nokkrar.þrauðsamlok-
ur frá mönnurn, sem þar unnu
að fréttasendingum, og' dyra-
vörðurinn hélt, að hann væri
kaffisali, og hleypti honum inn.
— Þegar Dernsey og Tom
Gibbons börðust árið 1923, lézt
Connelly vera íssali, og var
með 35 kg. ísmola undir hend-
inni, þegar hann labbaði sig
inn.
Þegar Demokrataf lokkurinn
hélt ráðstefnu sína árið 1940 til
þ.ess-að.ákyeðg forse.taefm sitt,
labbaði hann inn. með hurð,