Vísir - 19.02.1954, Blaðsíða 5

T’östudaginn 19. febrúar 1954
VtSlR
8
Nýtt átak Hringkvenna
fyrir barnaspítalann.
10.000 elgulegir snunir á hlutavehu
Hringsins næstkomandi sunnudag.
Kvenfélagið Hringurinn efn-
ir til mikillar hlutaveltu í Lista-
mannaskálanum næstkomandi
sunnudag kl. 2 e. h., til ágóða
fyrir Barnaspítalasjóð sinn.
Eftir öllum merkjum að dæma
verður þetta mesta hlutavelta,
sem haldin hefur verið hér í bæ,
jhvort sem miðað er við fjölda
muna eða gæði þeirra.
Blaðamenn litu inn til
Hringkvenna í gær, þar sem
þær voru önnum kafnar við
undirbúning að Hlutaveltunni,
og ræddu þar við frú Gunn-
laugu Briem, formann fjáröfl-
unarnefndar, og aðrar nefndar-
konur. Það er mönnum vafa-
laust svo í fersku minni, vegna
hálfrar aldar afmælis Hringsins
á dögunum, að óþarft ætti að
vera að rifja upp framlag og
starf Hringsins á liðnum tíma,
en á afmælinu var mikið um
þetta ritað. Var þ. m. a. ræki-
lega minnst hinnar miklu gjaf-
ar Hringsins, 2. millj. kr. fram-
lagsins úr Barnaspítalasjóði
sínum til barnaspítaladeildar í
viðbótarbyggingu Landspítal-
ans, en það er ekki ætlunin að
láta þar við sitja, heldur verður
haldið áfram að safna í Barna-
spítalasjóðinn, þar sem ákveðið
er að leggja barnaspítalanum
til allt, sem þarf til barnarúm-
anna, 56 að tölu. Og í þeim til-
gangi er hlutaveltan haldin, að
efla Barnaspítalasjóðinn, svo
að þessu marki verði náð.
Undirtektir bæjarmanna eru
svo frábærar, að Hringkonur
eru blátt áfram í sjöunda himni
yfir hversu málaleitunum þeirra
um gjafir hefur verið tekið.
Fjölda mörg fyrirtæki hafa sent
ágætar gjafir, bæði iðnfyrir-
tæki og verzlanir, og auk þess
hefur borist mikill fjöldi gjafa
frá einstaklingum. Það, sem
vakti mesta athygli frétta-
manna í gær, var að langsam-
lega mestur hluti gjafanna eru
ónotaðar vörur, eins þokkaleg-
ar og beint úr verksmiðjunni
eða búðinni, og má fullyrða að
hver dráttur sé meira virði en
andvirði (2 kr.) og flestir miklu
meira virði. Þarna geta menn
sem sagt fengið ýmiskonar skó-
fatnað, dúka, peysur og annan
fatnað, sem kostar tugi króna
fyrir aðeins 2 kr., ef heppnin
er með, en ella miða sem gildir
sem happdrættismiði um
stærstu gjafirnar, er nánara
| verður um auglýst fyrir helg-
ina.
Um hug einstaklinga til
Hringsins og málefnisins, sem
hann berst fyrir, má t. d. nefna
að gamall maður kom með bæk-
urnar sínar að gjöf, og gat þess,
að hann mundi líka líta inn á
sunnudaginn.
VÍÐSJA VISIS:
Hvað getur gamla fólkið
gert fyrlr okkur -?
[ ^
Aður var spurl: Hvað getum
við gerl fyrir það?
Eitt af því sem vísindamenn
og læknar hafa til rannsóknar,
eru ýmis vandamál, sem því
eru samfara, að árin færast yf-
ír mannfólkið, en það: er ein-
mitt á síðari tímum, scm menn
hafa gefið sig æ meira að þess-
um málefnum.
Nú er það mála sannast, að
með ýmsum menningarþjóðum
eldast menn síðar en áður. og
má vafalaust þakka það betri
kjörum, almennari velmegnun,
meiri líkamsrækt, affarasælíi
baráttu gegn ýmsum sjúkdóm-
um, o. m. fl., en af því að
menn eldast síðar en áður, leið-
ir önnur vandamál, og það er
að sjá fjölda fólks, sem fyrr
hefði verið talið gamalt og
hvíldar þurfi, fyrir vinnu' um
langt árabil, tíu áf eðá lengur.
Þetta 'ér brýn nauðsyn, sem
menn horfast í augu við og
reyna að leysa.
En nú sKai vikið að þessari
spurningu: Hve gamlir þurfa
menn að vera til þess að geta
talist gamlir? Víðkunnugt viku-
rit bandarískt svarar spurning-
unni þannig: Því getur enginn
læknir svarað. Miðaldra mað-
ur getur haft „fertugt hjarta“
eða „sextugt hjarta“ eða „níræð
augu“. Kona getur býrjað: áð
eldast um þrítugt, önnur .getur
Þessi fallega vetrarmynd er frá Sviss, nánar tiltekið Engelberg, en þar standa vetraríþróttir
með mikl um blóma. r .
verið hress, kát og við beztu
heilsu um nírætt, og jafnvei
ung börn geta fengið sjúkdóma,
sem því fylgir að hörundið
verður hrukkótt, að þau missa
hárið o. s. frv. En hver áhrif
hefur það raunverulega á lík-
amann, er árin fara að færast
yfir? Gerir ritið síðan grein
fyrir niðurstöðum rannsókna
vísindamanns að nafni dr.
Nathan W. Shock, sem hefur
haft þessi mál til meðferðar á
Vegum heilbrigðismálaþjónustu
Bandaríkjanna frá árinu 1947.
Áhrifin verða þessi þegar líða
fer á ævina:
Lungun.
Andárdrátturinn verður smám
samari' erfiðari. Á ■ 30—90 ára
aídri minkar þan: lungnanná
um 30%. Kifbeinin rriissa'
sveigjanleik ög rriönnum verð-
ur erfiðara um andardrátt við
geðshræringar.
Nýrun
starfa ekki eins vel í öldruðu
fólki. 30 ára gömul nýru vinna
helmingi betur en 80 ára gömul.
Hjartað
getur ekki dælt eins miklu
blóði; og ungt hjapta. iOg það .r
minna vatn í gömlu hjarta en
ungu. Vatnið í líkamanum
bendir til hve stór fjöldi starf-
andi sella eru í líkamanum.
Það er þess vegna nokkur
sannleikur í því fólginn, er
sagt er að menn ,,skorpni“ í
ellinni.
Taugarnar.
Menn hafa ekki eins góðar
taugar, þegar kemur fram yfir
fertugt, og fer þá að draga úr
hæfileika manna til að bregða
skjótt við. Menn verða ekki
eins viðbragðsfljótir, þegar
mikið liggur við.
Hörundið — beinin.
Hörundið verður ekki eins
mjúkt og teygjanlegt, er ellin
sækir menn heim. Og þetta er
allgóður mælikvarði á hversu
garnlir menn eru orðnir í raun
og veru. Beinin verða stökkari
og sár lengur að gróa.
Tcnnur.
Af 3000 manns, sem dr.
Shock rannsakaði ' í Baltimore
Bæjarspítalanum, höfðu nær
engir yfir sextugt góðar tennur.
Augu og eyru.
Sjón flestra tekur breyting-
urn eftir fimmtugt. Eftir sex-
tugt mirikar mjög hæfileikinn
til að aðgreina liti. Heyrn
dofnar frá 1% um tvítugt í
5,9% um 65 ára. Eftir fimmtugt
vcitist mörgum erfitt að fylgj-
ast með samræðum, þar sem
margir ræðast við.
Gáfnafar.
Dr. Shock komst að raun um;
eins og aðrir, sem stundað hafa
slíkar rannsóknir,. að v'el gefið
fólk heldur áfram að þroskast
andlega þótt það eldist, en urn
illa gefið fólk er það allt niður
á við, það verður æ heimskara
og missir hæfileikann til að
læra.
Það, sem gefur rannsóknunutri
mept gildi,' er éí> ■ til > vlll það,
hvað þæf leiða í' ljós umy 'hvað
menn geta gert á.hagkvæman
hátt til þess að halda sem
beztri heilsu, þrátt fyrir þær
brevtingar, sem ellin leiðir
heim í hlað. Dr. Shok ráðlegg-
ur mönrium: #
Etið mikið af protein-auðugri
fæðu (kjöti, fiski og eggjum).
Næringarrannsóknir sýna, að
nýir vefir geta myndast í
gomlum líkömum, ef raenn eta
rióg protéiri'. Trl- varnár kalk-
skorti-! etíð mikiJ af osti og
néytið mjólkur. Varist mat
auðugan af kolvetnum. Varist'
ofþyngd. Ekkert er til sönnun-
ar því að áfengi drukkið í hófi {
sé öldruðu fólki skaðlegt. Sum-
ir læknar ráðleggja jafnvel
öldruðu fólki að taka vín inn
sem lyf. — Þótt menn séu farn-
ir að reskjast og vissir líkams-
hlutar farnir að hrörna býr
líkaminn yfir miklum vara-
forða, sem hægt er að reiða
sig á, svo fremir að menn gæti
þess, að ætla sér af („keyra
vélina ekki of hratt“). Það
sem mikilvægast er af öllu,
er ellin nálgast, er hugarástand
raanna. Menn ættu að leggja
niður fyrir sér í tíma hvað þeir
geta lraft fyrir stafni, er þeir
neyðast til að draga sig í hlé,
eignast vini, búá' sig undir störf
í félagslífinu, gæta þess að
geta áfram innt af hendi þjón-
ustu, haft á tilfinningunum, að
menn sé áfram virkir borgarar
— þá geti menn verið ham-
ingjusamir jafnvel þótt eitthvað
bjati á líkamlga.
Það hefur verið rætt eigi
lítið um hvað við getum gert
fyrir „gamla fólkið“. — Eigum
við ekki að taka fyrir hvað
gamla fólkið getur gert fyrir
okkur?
Fimiutugur í dag:
Vignir Andrésson
findeikakennari.
„En ef við nú reyndum að
brjótast það beint,
þó brekkurnar reyndust þar
hærri.“,
í
Einn af okkar ötulustu
iþróttakennurum er fimmtug- j
ur í dag, Vignir Andrésson. j
Um rösklega 20 ára skeið
höfum við starfað saman að |
íþróttamálum og væri margs
að minnast frá liðnum dögum, i
en það verður ekki rakið hér.
Vignir Andrésson var uml
langt skeið sundkennari við
Austurbæjarbarnaskólann, og
hefir hann vafalaust komið
fleirum á flot, eins og það er
oi’ðað, en flestir aðrir sund-
kennarar þessa bæjar. Hann
hefir keimt fimleika við Gagn-
fræðaskóla austurbæjar í ald-
arfjórðung. í starfi sinu hefir j
hann verið heill og óskiptur, j
bæði sem kennari og ékki síður
sem æskulýðsleiðtogi fyrir
skólann, bæði í kennslustund-
um og utan þeirra.
Eins og kunnugt er, kenndi
hánn fimleika urn margra ára
skéið, fyrst hjá glímufélaginu
Ármánn og síðar hjá K. R.
Drengjaflokkar hans i Ármann
voru þeir beztu, sem hér hafa
komið fram, og flokkur hans
í K. R. gat sér góðan orðstír
bæði hér og erlendis. Þá má
geta þess, að hann st.jórnað'
hópsýningu fimleikamanna á
Þingvöllum 1944 og þótti sú
sýning takast hið bezta.
íslenzk íþróttahrevfiné er
enn ung að árum, cnda mjög á
gelgjuslfpiði; Yöxt sinn pg ..v.iðr
gang á hún fyrst og fremst, að
þakka örfáum áhugamörmum
og kennurum, sem af eldlegum
áhuga brutu jarðveginn og
og ruddu á tímabilinu 1910—
1940. Var á oft unnið við þröng
kjör og erfið skilyrði, en vöku-
meira þessa tímabils létu ekki
hugfallast, þeir eygðu bjartari
framtíð og aukinn skilning
þjóðarinnar fyrir íþróttum, og
vissulega hafa það ekki orðið
táldraumar. Vignir Andrésson
var og er einn þessara vöku-
manna.
Enn vinnur Vignir Andrésson
af kappsemi unglingsins sam-
tvinnaðri reynslu horfinna ára.
Megi íþróttirnar njóta hans
enn um skeið og hann ávaxta
elju sinnar.
Sú yfirskrift sem eg hef val-
ið, fyrir þessar fáu línur, er
táknræn fyrir Vigni Andrésson.
Að stefna heill og ótrauður að
settu marki og brjótastr það
beint og krókalaust er honum.
í blóð borið.
Vaki vaskir menn, enn eru
verk að vinna.
íþróttamenn óska Vigni
Andréssyni og konu hans allra
heilla á afmælisdaginn.
,: 11 , Benedikt Jakobsson.
Tito boðið víða>
O Tito forseti hefur þegiS boð
Páls Grikkjakonungs um að
koma L opinbera heimsókn
t:l Grikklandi. — Ekki er
ákveðið hvenær ferðin verð-
ur farin, en Tito hafði áður
begið boð Tyrklandsforseta
um að fara í heimsókn til
Tyrklands fyrri hiuta þessa
árs.
BEZTAÐAUGLTSAIVUI