Vísir - 22.03.1954, Blaðsíða 4

4
VISIB
Mánudaginn 22. marz 1954.
D A G B L A Ð ÍM!.3IlI
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3. Wi®
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Norræn samvmna.
Svo er að sjá sem Dönum gangi illa að gleyma því, að Islend-
ingar notuðu sér ótvíræðan samningsrétt 1944 og slitu
sambandinu við þá. Þótti þeim ómaklega að sér vegið, eins og á
stóð, eftir fimmhundruð ára sambúð. Er nú ekki sparað hnútu-
kastið í dönskum blöðum út af þeim atburði í sambandi við
handritamálið. Virðist sá sársauki standa djúpt, að þeim tókst
ekki að halda yfirráðum hér á landi í einhverri mynd. Margra
alda húsbóndaréttur lifir vafalaust lengi enn í meðvitund
dönsku þjóðarinnar. Á slíkt eru menn jafnan langminnugir.
íslendingar eru líka langminnugir á sambúðina, þótt þeir
hafi reynt síðustu þrjátíu og fimm árin að gleyma þeim sárs-
auka, sem brunnið hefur í blóði kynslóðanna eftir óstjórn og
skilningsleysi. Og ennþá hljóma í eyrum þeirra sem fulltíða eru
orð skáldsins: „Fátt er frá Dönum, sem gæfan oss gaf —“ ís-
lendingar hafa þó e ' i á síðari árum látið gamlar væringar
móta framkomu sína gagnvart dönsku þjóðinni, þótt þeir
hafi staðið fast á rétti sínum um fullkomið þjóðfrelsi.
Það kemur því úr hörðustu átt er dönsk blöð eru nú með
dylgjur og hnútukast út af atburðunum 1944 og reyna að draga
hær deilur inn í umræðurnar um handritin í því skyni að
finna afsökun fyrrr því, að synjað er nú um afhending þeirra.
Verður varla sagt að hátt sé risið á norrænni samvinnu af
hendi Dana í þessu efni, er valdamenn þeirra lýsa nú yfir, að
þeir hafi ekkert við íslenzku þjóðina frekar að tala varðandi
handritin.
Á síðari árum hefur norræn samvinna verið lofuð í háum
tónum. Mót eru haldin mörg á ári, ótal nefndir eru starfandi í
:ýmsum málum og jafnvel norrænt þing er haldið árlega, til
iþess að efla hina fjölþættu samvinnu norrænu bræðraþjóðanna.
En fyrst þegar verulega reynir á þessa samvinnu, fyrst þegar
viðsýni og skilnings er þörf í viðkvæmu máli, þá geta fáir
glaðst yfir því hversu norræn samvinna stóðst prófraunina.
Danir bera það nú aðallega fyrir sig, að við eigum ekki
lagalegan rétt til handritanna. Slíkt hefur ekki 'verið sann-
prófað og er því að svo komnu máli léttvæg i'ök. íslendingar
hafa jafnan haldið því fram, að réttur þeirra byggist á miklu
sterkari rökum. Handritin eru andleg arfleifð þeirra, helguð
þeim með sögulegum og siðferðilegum rétti, sem enginn getur
af þeim tekið.
mwm
Áfengisiögin og ne&ri deild.
TVTefndarálit allsherjarnefndar neðri deildar kemur til umræðu
í þinginu á morgun. Mikilvægasta breytingin sem nefndin
gerir tillögu um, er lækkun á áfengismagninu, sem samkv. j
Jögúnum telst ekki áfengi. Efri deild samþykkti, að hver sá J
vekvi -sem ■ í-er meira ,-e© ■■£%>%>, af vínanda að þunga, skuli
teljast áfengi. Þetta samsvarar 4Y«% af vínanda að rúmmáli.1
Samkvæmt gildandi lögum telst sá vökvi áfengi .sem í er
meira en 2 %% 'af vínanda áð rúmrháli. Var -því almennt taiið
að brugga mætti hér áfengan bjór ef samþykkt efri deildar
næði staðfestingu. Mörgum þykir farið: aftan að siðunum, að
kalla þann vökya óáfengan í lögum,. sem áfengur er í reynd-
ihni, án tillits tií þess ihvort-memr vilja. láta brugga hér áfengt
öl eða ekkí. Éf meirihluti gr -fyrir því á Álþingi, að slík
bruggun sé leyfð, þá er eðlilegast að ákvæði um það sé sett
inn, í lögin.
Önnur megin bfeyting sem lagt er til í neðri deiid að
gerð verði, er'su, að aftur er tekið upp í frumvarpið ákvæðið
um áfengisvarnarráð. Áfengisvarnarnefndir eru nú víðsvegar
um land en enginn aðili er nú sem samræmir störf þeirra eða
fylgist með þeim. Virðist því eðlilegt og sjálfsagt að einhver
aðili í landinu samræmi bindindisstörfin, sem er stofnað af
opinberri hálfu, ef nokkur alvara fylgir þessum ráðstöfunum.
Erfitt er aíí spá hvernig frumvarpinu reiðir.af í neðri deiid,
en almennt er talið að tillogur nefndariiuiar ntúiiii 'íf aðáláttrið-r
um túlka vilja meiri hluta deildarinnar. Áfengismálið er ekki
pólitískt mál í þinginu og fer því atkvæðagreiðslan líttð eftir
flokksiegum skoðunum.
Tþróttasvæði Reykvíkinga í
Laugardalnum er óðum að
fá á sig nokkra mynd, og eru
bæjarbúar vafalaust áhuga-
samir um þær framkvæmdir,
og vilja vita hvað þar er að
gerast, og hvernig starfinu mið-
ar áfram.
Laugardalsnefndin, sem sér
um allar framkvæmdir, hefir
unnið þar mikið og gott starf,
og hefir Reykjavíkurbær og
ríkið stutt framgang málsins á
allan hátt, þannig að skapast
geti hið fyrsta glæsilegir
möguleikar til allra helztu
íþróttaiðkana, í umhverfi, sem
rúmað geti allt frá helmingi
upp í tvo þriðju hluta bæjarbúa
sem áhorfendur á svæðinu,
miðað við það sem nú -er. Er
engin höfuðborg Norðurlanda,
og þótt víðar sé leitað, jafn vel
sett þegar þar að kemur. Fram-
lag ríkisins eru 40%, er greið-
ist úr íþróttasjóði. Formaður
framkvæmdanefndarinnar er
Jóhann Hafstein alþm. Ráðu-
nautur og einn meðlima nefnd-
arinnar er Þorsteinn Einárssoh
Iþróttafulltrúi er hefir unnið
mikið í þessu máli, en arkitekt
nefndarinnar er Gísli Halldórs-
son, og hefi eg fengið hjá hon-
um nokkrar helztu upplýsing-
ar um það, sem verið er að gera,
og áformað er á næstunni.
•
ITTtyrsti áfanginn er íþróttaleik-
vangur mikill, eða knatt-
spyrnuvöllur, sem er að stærð
70X100 metrar. Verður það
grasvöllur. Meðfram honum eru
hlaupabrautir, en eftir endi-
löngu gróf fyrir kvikmynda-
tökumenn og ýmsa starfsmenn,
er fylgjast með því, sem fram
fer. í þessum fyrsta áfanga,
sem lokið verður í surnar, verða
áhorfendasvæði fyrir tólf þús-
und manns, þar af fjögur þús-j
und í sætum, er síðar stækkar
upp í átta þúsund sæti yfir-
byggð, en fullgert á þetta svæði
að rúma þrjátíu þúsund manns
sem áhorfendur.
•
T Tndir áhorfendastúku eru
^ taúningsherbergi íþrótta-
mánna og staffsmanna vallár-
ins. Þar verður og aðstaða fyrir
íþróttalækni, nudd og ljósböð.
ásamt símaafgfeiðslu og út-
varpsþjónustu. Annars verður
tuttugu og fimm fréttamönnum
séð fyrir rúmgóðu afgirtu
,,glerhúsi“ í sambandi við sjálfa
áhorfendastúkuna, þar som þeir
geta fylgzt vel með öllu, sém
fram fer, og haft béint síma-
samband þaðan við skrifstöf-
ur sínar.
Vert er að.geta þess, að undir
áhorfendastúkunni kemur yfir-
byggð hlaupabraut, áttatíu
metra löng, og með henni sköp-
uð aðstaða, sem er mjög óvíða
erlendis, og til fyrirmyndar.
Kostnaður við fyrsta áfang-
ann, sem að framan getur, er
áætlaður átta og hálf milljón
króna. ' ’ :
fyrir allar útiíþróttir, en norð-
ur af honum kemur aðal úti-
baðstaður Reykvíkinga. Er
ætlunin að þar verði þrjár
sundlaugar, en sú stærsta þeirra
25X50 metrar að stærð. Auk
þess verður vaðlaug fyrir börn
og sérstök dýfingalaug fyrir
íþróttamenn.
Ætlunin er að byrja á þess-
um áfanga framkvæmdanna nú
í sumar, og þá fyrst á almenn-
ingslauginni. Áhorfendasvæði á
þessum stað er áætlað 2000
manns í sæti.
Þ
riðji áfangi framkvæmdanna
í Laugardal, er útileiksvið,
sem byggt mun verða inn undir
jarðhalla, skammt frá þvotta-
laugunum. Ráðgert er að þar
| verði sæti fyrir allt að fimm
þúsundir áhorfenda. Auk alls
þess, sem að framan greinir,
j verða auðvitað rúmgóð bíl -
stæði, gróðurlundir eins og
vera ber þar sem hitasvæðin
eru við hendina, auk margvís-
legra þæginda fyrir þá, sevn
íþróttasvæðin sækja, og borg-
arana almennt. — Búast ma
við því, að gamli íþróttavöllur-
inn á Melunum verði þó enn
| um skeið í notkun, a. m. k. með-
án æfingasvæðin í Laugardal
eru ókomin.
Ffölbreytt íþróttastarf-
semi K.R. í 55 ár.
E.Ó.P. hefir verið formaður félagsins í 20 ár:
T^|Fæst utan við aðalleikvang-
~ inn verða svo. æfingasvæðr
I dag minnist KR 55 ára af-
mælis síns með hófi í Sjálf-
stæðisliúsinu.
Félagið er stofnað 1899 af
Pétri Á. Jónssyni óperusöngv-
ara og Þorsteini bróðir hans,
sem nú er látinn, en Þorsteinn
varð fyrsti formaður félagsins.
Var félagið fyrst nefnt Fót-
boltafélag Reykjavíkur, en síð-
ar var nafninu breytt í Knatt-
spyrnufélag Reykjavíkur. Fyrsti
knattspyrnukappleikurinn sem
háður var hér á landi fór fram
árið 1899 og voru bræðurnir
Pétur Jónsson og Þorsteinn fyr-
irliðar og sigraði lið Péturs, en
fyrsta meistaramót íslands í
knattspyrnu fór fram 1912 og
varð KR fyrsti íslandsmeistar-
inn eftir harða viðUreign við
Vestmannaeyinga og' Fram.
Árið 1923 er eitt -merkasta ár
í sögu félagsins. Það ár var tek-
in upp sú stefna fyrir frum-
kvæði Kristjáns Gestssonar, að
gera félagið að alhliða íþrótta-
félagi, og hefur það æ síðan
haft með höndum fjölbreytta og
öfluga íþróttastarfsemi. Á þess-
um árum og síðar var Kristján
Gestsson formaður KR og tók
hann þátt í flestum íþrótta-
greinum. Guðmundur Ólafsson
var þjálfari félagsins í knatt-
spyrnu.
Árið l929 keypti félagið Sam-
komuhúsið Bárubúð við Von-
arstræti og’ var það síðan
íþróttahús KR, en eftir' síðastá
stríð kéypti bærinn ' húsið ‘og
lóðina, en sú sala varð fjár-
hagsleg undirstaða fyrir hinum
miklu framkvæmdum féiags-
ins í Kapláskjóli, þar sem það
hefur nú reist1 mýniiarlégt fé-
lagsheimili og leikvang.
Árið 1947 var enn stigið
merkilegt spor í sögu félagsins,
en þá var fyrir forgöngu nú-
verandi formanns, Erlendar O.
Péturssonar, gerð breyting á
skipulagi KR, þannig að félag-
inu var skipt í deildir, sem
hver um sig hefur sérstaka
stjórn, og eru nú starfandi inn-
an félagsins fimleikadeild,
frjálsíþróttadeild, glímudeild,
handknattleiksdeilpl, hnefa-
leikadpild,, ,,;i knat.tspyrnudeild]’
skiðadeild og sunddeild.
Á liðnum árum hefur KR
unnið marga íþróttasigra, þann
ig hefir það orðið íslandsmeist-
ari í knattspyrnu 14 sinnum og
15 ár í röð bar það titilinn
„bezta íþróttafélag landsins" á
meðan um þann titil var keppt
á allsherjarmóti ÍSÍ.
í öllum þróttagreinum hefur
er EÓP, hiii'i vinsæli og
athafnasami formaður K.R. í
tvo áratugi.
1 ’.R ávallt staðið frjámarlega pg
er nú t. d. áUtið að félagið eigi
bezta fimleikaflokk landsins.'
Á erlendum vettvangi hefur
félagið háð fjölda keppni og
haldið margar sýningar, og m.
a. eignast Evrópumeistara í
frj aisum; íþróttum þrisvar sinn-
um. ’ ’
Æðsta heiðursmerki félagsins
það er að segja K.R.-stjörnuna
hafa þessir menn hlotið fýrir
frábært starf í þágu þess: Er-
lendur Ó. Pétursson, sem verið
hefur í stjórn K.R. frá 1915 og
þar af formaður í 20 ár, Guð-
mundur Ólafsson sem var
knattsyprnuþjálfari félagsim
um meira en 20 ára skeið og
einnig formaður þess í 2 ár og
í stjórninni um nokkurrá á'ra
skeið, Kriatján L. Géstssbn
sem var í stjórn félagsins í -14"
Framhald á 6. síðu.