Vísir - 03.04.1954, Blaðsíða 7

VlSIB
A
Laugardaginn 3. apríl. 10§4.
%

VÖRÐUR — HEIMDALLUR — HVÖT — ÖÐINN.
SPMLAKVÖLÐ
SjálfstæSisíélögin í Reykjavík efna til spilakvölds í Sjálfstæðishúsinu
n. k. sunnudag 4. þ .m. klukkan 8,30 síðdegis (stundvíslega).
DAGSKRÁ
1. Félagsvist.
2. Ávarp: Einar Ingimundarson alþi
3. Kvikmyndasýning.
í ókeypis aðgangur. — Allt sjálfstæðisfólk velkomið meðan húsrúm leyfi
MWWWWWWWIAWWVWtfUWWUWWWWWVWIAVVVVViiWWWWtfWWWMWWWVWWWVWSft
Sjálfstæðisfélögin,
var í þann veginn að segja eitthvað, er allir störðu í áttina til
kaupfarsins, sem þeir hugðu vera ,og menn urðu nú sem steini
lostnir. Það var hvítur fáni, sem upp var dreginn. Þetta var
þá brezkt herskip — reglulegt herskip úr konunglega brezka
flotanum. Ashton leið eins og einhver hefði greitt honum þungt
höfuðhögg. Og það var eins og til að sannfæra hann énn betur
um hættuna, að yfirskyttan grenjaði til hans:
„í guðs bænum breytið um stefnu, þetta er herskipið Albany,
búið 16 fallbyssum. Eg sá það í Penobscott.“
Ashton brá við hart og breytti um stefnu og skipverjar við
fallbyssurnar urðu að hafa sig alla við til þess að hendast ekki
út um allt þilfar.
„Skjótið,“ hrópaði Ashton, en í sömu svifum var skotið úr
öllum fallbyssum Albany þeim megin, er að þeim vissi. Gnýr-
inn var afskaplegur og spýtnabrotin fuku i allar áttir. Stórt
gat kom á yfirbyggingu skipsins.
„Hleypið af. fyrir guðs skuld, drengir. Miðið á siglurnar —
hafið nú hraðan á.“
En það var hægra ort en gert, að hafa hraðan á, í miklum
öldugangi og á sleipu þilfafi. Og nokkrir menn voru þegar
sárir, en samt var hver fallbyssan af annarí tekin í notkun,
en öldugangurinn jókst, fallbyssa nr. 4 losnaði og valt um þil-
farið og jók það erfiðleikana. Vanderhyde bölvaði af krafti upp
á hollenzku og bjó allt undir að skjóta svonedum keðjuskot-
um, en það var nú eina von þeirra á Stórtyrkjanum, að geta
eyðilagt rár og segl þeirra á herskipinu með slíkum skotum.
I þessum sjógangi, ef allt gengi að óskum, væri kannske hægt
að hæfa siglur herskipsins — og ef þær félli fyrir boi'ð! —
Þá væri tilganginum sannarlega náð.
Ashton átti erfitt með að stilla sig. Aldrei hafði hann orðið
fyrir slíku áfalli sem þessu. Að vísu höfðu þeir fleiri fallbyss-
ur en hver skyldi hafa trúað, að skip hans skyldi vera ofan þilja
sem hlöðuskrifli, eftir skothríð frá brezku herskipi.
Ef þeir yrðu ekki fyrir óhappi með siglur og segl kynnu þeir
að geta komizt undan — en það var líka sú hætta, ef þeir rynnu
af hólmi, að þeir brezku gætu skotið allt í mjöl fyrir þeim.
Þá datt honum í hug, að reyna að beita þvi bragði, að beita
skyndilega upp í vindinn, láta svo reka og varpa útbyrðis sem
mestu, jafnvel fallbyssunum, ef þörf krefði, og komast þannig
undan. Hann reyndi þetta, en skotið var aftur úr fallbyssum
Albany, og laskaðist nú hinn heillum horfni Stórtyrki enn
frekara, og m. a. voru nú fallbyssur nr. 2 og 4 ekki nothæfar
lengur. Skipverjar voru því óvanir, að sjá félaga sína stráfalla
í kringum sig, og voru sumir að missa móðinn.
„Miðið hátt, miðið hátt, miðið á siglurnar,“ grenjaði Ashton,
og nokkrum skotum var enn skotið á hið brezka herskip. —
Ashton sá, að bragð hans hafði komið þeim á brezka herskipinu
óvænt, en eftir nokkur augnablik mátti vænta, að þeir hefðu
áttað sig á hvað fyrir honum vakti, og skothríðin myndi brátt
dynja á Stórtyrkjanum af nýju og gera hann ósjófæran, en til
allrar hamingju miðuðu Bretamir nú of hátt, vafalaust vegna
þess að Stórtyrkinn seig niður í öldudal í þessum svifum. Ein-
hvern veginn tókst Vanderhyde að safna saman þeim skyttum,
sem enn var dugur í, og keðjuskotum var skotið úr 75 metra
fjarlægð á siglur og rár Albany — og tvær eða þrjár splundruðust
og hurfu. Næst var skotið af báðum skipunum samtímis. Það
var engu líkara en Stórtyrkjanum mundi hvolfa í öllum þeim
ósköpum, sem á gengu, ógurlegur skothvellur kvað við í eyr-
um Ashtons skipstjóra, ,og hann fekk pfbirtu í augun af glamp-
aniun, og hneig niður, sár mjög, meðvitundarlaus, á þilfarið.
Pétur hafði ærnu að sinna við að veita fyrstu hjálp særðum
mönnum, sem bornir voru undir þiljur. Margir urðu að bíða
þar til röðin kom að þeim.
„Ó, Jesúh, bjargaðu mér,“ kallaði einn þeirra.
„Af hverju gefst Bob gamli ekki upp,“ sagði einra hinna
særðu, sem beið í röðinni.
En Ashton hefði ekki getað gefið fyrirskipun um að gefast upp
þót vonlaust væri að halda bardaganum áfram, því að hann lá
meðvitundarlaus í blóði sínu.
En Pétur hélt áfram sínu erfiða starfi undir þiljum og varð
skríða á höndtim og fótum til að kömast að hinum
Eldad Greénlcaf tékur við stjórn.
Eldad Greenleaf, annar stýrimaður, kom og leit sem snöggv-
ast á Ashton skipstjóra, þar sem hann lá meðvitundarlaus. Svo
hann við stjórn. Hann var ekki í vafa um, að það sem fyrir
Bretanum vakti nú, var að skjóta Stórtyrkjann í kaf.
„Fari'í heiifasta!, við"‘vér?mm áð halda bardaganum áfram.
ionlausknSískomast-undan.'í.. „•.» r;..• ■ ■ u ■ ■
Hann bölvaði óheppninni, sem fylgt hafði Stórtyrkjanum í
orustu. Hánn vissi, að þetta gat ekki farið nema á einn
veg: Að Stórtyrkinn yrði skotinn. í kaf eða hann yrði að gefast
Allt í einu varð Grennleaf og fleirum litið í áttina til her-
skipsins og var undrun þeirra meiri en orð fá lýst, er stórsigla
Albany brast allt í einu, og rár og segl féllu niður, en í sömu,
svifum hallaðist herskipið sem því mundi hvolfa, og snar-
stöðvaðist, eins og það hefði rekizt á rif.
Þetta gerðist allt í svo skjótum svifum, að þeir á Stórtyrkj-
anum gátu ekki trúað sínum eigin augum. En er þeir áttuðu sig
á hvað gerzt hafði féllu þeir á kné og þökkuðu skapara sínum.
Greenleaf vöknaði um augu og hann leit til himins og mælti:
„Almáttugur guð, eg þakka þér.“
Nú fór að draga úr mesta veðurofsanum og Greenleaf stefndi
til suðausturs. Og svo fór hann að reyna að komast að niður-
stöðu um hvernig ástatt væri með áhöfnina, hversu margir
væru enn vinnufærir, og þar fram eftir götunum. Af 106 mönn-
um, sem á skipinu voru höfðu 43 verið settir til þess að sigla
heim skipum, sem hertekin höfðu verið, þá varð að draga frá
tvo, þann myrta og veganda hans. Eftir voru þá 56 menn, en
þar af höfðu 14 fallið, en 18 voru sárir, og líklegast, að 10—13
þeirra myndu ekki halda lifi.
Hann hafði 17 menn til þess að sigla skipinu til hafnar —
og hann einn var fær um að stjóma, nema Ashton skipstjóra
yrði bjargað. Veður voru hörð á sigligaleiðum til norðlægra
hafna á þessum tíma árs og áhættusamt að sigla heim með
ekki fleiri menn.
Sól hneig í hafið. Skipsmenn voru örmagna og þeir voru
andlega lamaðir. Það var ekki einu sinni hægt að vefja lík
hinna föllnu í strigadúk og lesa bæn, er þeim var varpað i faðm
Ægis. Þeir, sem uppi' stóðu, urðu að hafa sig alla við að dæla,
því að leki var kominn að skipinu, sem var mjög illa útleikið
eftir orustuna.
Það, sem olli Greeneaf mestum áhyggjum var þó, að Ash-
ton skipstjóri lá enn meðvitundarlaus í koju sinni, en þangað
hafði hann verið borinn. Hann var brotinn og lemstraður. Hann
virtist hafa fengið feikna högg og voru öll rifin hægra megin
brotin. Blóð vætlaði úr sárum hans og vafalaust var hann mar-
CtHtí éiÍHHÍ Jfcriw
Úr Vísi fyrir 35 árum. Eftir-
farandi fréttir birtust í Vísi 3.
apríl 1919:
Hús Einars Jónssonar.
í gær var vakið máls á því í„
Vísi, að nú þyrfti að fullgera.,
•hús það; seni á áð geyma lista-V
verk Einars Jónssonar. Stjórn-;
arráðið hefir verið Vísi alveg:
samdóma, því að í dag lætur!
það taka til við vinnu við húsið
og verður þá vonandi ekki
hætt við það fyr en húsið er
fullgert.
Sumar- og fermingarkort,
með ágætum íslenzkum mynd*
um, og fermingarbókakort ó-:
vanalega skrautleg, fást hjá'
Helga Árnasyni í Safnahúsinu.“,
Prestskosning
verður í Stykkishómi n. k.
sunundag. Umsækjendur sirá;
Ásgeir Ásgeirsson í Hvammi ogl
candl theol. Sig. Ó. Lárussoni '
Kaept gull og sllfor
KAUPHOLLIN
er miðstöð verðbréfasklpt-
anna. — Sími 1710.
I dag opnum við aftur verzlnn okkar á
LAMJGAVEG 43
eltir gagngerðai’ breytingar. — Gjörið svo vel að líta inn.
Sá & Vatíi
wvwrwwvww,
Reyfevíkmgar! Reykvíkingar!
Vinsælasta HLUTAVELTA ÁRSINS
befst kl. 2 á morgnn í Iistamánnaskálamim.
Mikill fjöldi ágætra muna.
líorvfid, sjáiö ag sitjriö!
Félög Fríkirkjusafnaðarins.