Vísir - 25.05.1954, Blaðsíða 5

og í bví sam- þó ekki enn fengið þá úrkomu.
irserkir við að gera al-
kunnugt, hvað væri að
Var þetta mikið um-
og þætti víst einhverium

að viðstaddri
Nýíéga var IöKíð við áð énðurreisa hið forn fræga kláustur
geiéýðiIagSiSÍt í barðögtmúm í siðust'u' Tiéímssfýrjöíð. “Mýndíh
ing uriá.
þeirri 25 íuanna. -nefnd, _sþm:
liafði undirbúið " frumvarpinu
jþað efni.
maí 1QS4
▼is m
„ umstabann i Texas.
Fylkisþingið í Austin gerir þátttöku
í kommúnistaflokki refsiverða.
Vorsmölurt er itú ab fieffasf.
Austiri, Tex., 17. apríl.
Eg ías um þaS í blaSi hér í
gær, aS breyting hefði veriS
gerð á áfengislögunum á ís-
landi, en nánari skýring var
ekki gefin á því, í hverju hún
væri fólgin.
Þessi fregn hefir þó orðið til
þess, að ýmsir þeir menn, sem
eg hefi hitt hér, hafa spurt mig
Frumvarpið um að gera kom-
múnista að skógarmönmum hef-
ir mætt mikilli mótspyrnu, og
þó ekki vegna þess, að Banda
ríkjamenn yfirleitt eða Texas-
búar sérstaklega hafi dálæti á
hinum rauðu. Síður en svo, því
að menn óttast starfsemi þeirra
og vilja hefta hana á alla lund.
En þeir, sem hafa verið and-
enn meira en ella um ýmislegt vígir frumvarpi þessu cg bar
frá Fróni, og í fyrradag var eg | izt gegn því, hafa börið fram
meira að segja tekinn til yfir-. tvær ástæður fyrir inótspyrnu
heyrslu í barnaskóla hér. BÖrn-
in vildu þó ekki forvitnast um
ísland vegna þess að þau hefðu
hevrt eitthvað um athafnir Al-
þingis íslendinga, heldur af
því að eitt blaðið hér sagði frá
komu þessa íslendings hingað,
og tók það fram í fyrirsögn, að
hann kvartaði undan hitanum
— enda ekki að ástæðulausu,
því að hann fór yfir 30 stig í
skugganum.
En þetta var nú útúrdúr, eða
þó heldur inngangur, því að eg
geri ráð fyrir, að afgreiðsla
breytingarinnar á áfengislög-
unum hafi verið einskonar
„amen“ hjá þingmönnum, áður
en þeir tóku sér páskaleyfi eðá
sumarleyfi fram að næsta
reglulega Alþingi. Það vildi 1 En hann benti líka á, að það
sinni. I fyrsta lagi telja þeir
vafasamt, hvort það getur stað-
izt samkvæmt stjórnarskránni,
og í öðru lagi er það skoðun
þeirra, að ekki verði auðveld-
ara áð berjast gegn kommúnist-
um, þegar þeir hafi verið rekn-
ir í felur með alla sína starf-
semi.
Dómstólarnir skera úr.
Fylkisstjórinn, Shivers að
nafni, tók það fram í stuttri
tölu, sem hann hélt við þetta
tsekifæri, að mótbárurnar varð
andi það, hvort lögin teldust
stjórnarskrárbrot, yrðu dóiri-
stólarnir að athuga og kveða
síðan upp úrskurð í þessu efni.
nefnilega svo til, að á þriðju-
daginn fóru éinnig fram þing-
lausnir hjá fylkisþingi Texas-
manna, er situr hér í Austin,
höfuðborg fylkisins. Þetta var
aukaþing, sem var kallað sam-
an til að ræða nokkur frum-
vörp, er fylkisstjórinn hafði
óskað eftir að yrðu tekin til af-
greiðslu, m. a. varðandi hærri
laun barnakennaxa, en eitt
helzta deilumálið var, hvort
banna skyldi starfsemi kom-
múnistaflokksinS, og telja það
refsivert athæfi að vera kom-
múnisti. ,
Miklar deilur.
í frumvarpi því, sem fram
var bofið um þetta, var það að
vísu hvergi nefnt, að því væri
stefnt gegn kommúnistum,. og
kalla menn það þó ekkert arin-
að en „anti-communist act“. í
frumvárpinu segir, að hvers-
konar undirróðursstarfsemi, er
miði að því að steypa núver-
andí stjórnarfyrirkomulagi,
skuli verða allt að 20,000 doll-
ara sekt eða 20 ára fangélsi, f
er Texas fyrsta fylkið, sem
samþykkir slík log. Og í fyrra-
morgun undirrita-i. f dkis- ]
stjórinn lög þessi, áð viðstödd- |
um báðum fiúthifwáirtöririíuri, ]
en kvikmyndarar. út'rarpsmérin
og sjónváfpsmenn unnu eins
og
- L . ,. ,, ....
stang, og þætti víst i
skrítið heima, ef þannig væri
farið að þar, þegar forsetinn
undirritaði lög, því að í gær-
morgun var ,,seremónían“ end-
urtekin, en þá undirritaði fylk-
isstjórinn lögin um hærri '
væri ekki aðeins starfsémi
kommúnista, sem lögin ættu að
hefta, heldur yfiiieitt allra ó-
þjóðlegra afla.
Hann kom svo að því, að
ýmis verkalýðsfélög í Texas
væru undir stjórn kommúnista,
og að frá þeim stafaði marg-
vísleg hætta, er hefði leitt til
þess, að frumvarpið var gert að
lögum, hvort sem það fengi
stáðizt hreinsunareld dómstóí-
anna, er þar að kæmi.
Margir munu þó vera á þeirri
skoðun, hefir mér heyrzt, að
erfitt muni vera að finna þann
mann, er vilji ganga fram fyrir
skjöldu og lýsa yfir því, að hann
sé kommúnisti, til þess að fá
úrskurð dómstóla um lög þessi.
Og loks er að geta þess, að mik-
ill hópur manna vill ekki taka
upp starfsaðferðir kommúnista,
sem þeir telja, að McCarthy hafi
mikið dálæti f
bandi langar mig til að geta
þess, að eg hefi ekki enn fyrir-
hitt þann mann hér i landi, er
mælir starfsaðferðum hans bót
— en allir tala um hann.
Réttir standa fyrir dyrum.
Þegar eg var á leiðirini hing-
að frá NeW Orleans, var eg um
tírna sessunautur kúabónda
eins, sem býr suðaustan til í
fylkinu. Hann hafði á annað
þúsund gripi á landi sínu, en
til að setja ekki allt á eitt spil,
ræktar hann einnig hrísgrjón,
eins og margir gera þar sem
votlént er. Maður þessi sagði
mér frá því, að nú stæðu réttir
fyrir dyrum hjá kúabændum
í Texas og víðar — menn smala
gripum sínum til að brenni-
merkja kálfana, því að eyrna-
mörk þekkjast ekki. Þessi vor-
smölun er hátíð á sína vísu, og
þá geta kúrekarnir sýnt leikni
sína. Þeir ríða kálfana uppi,
sveifla snöru sinni og draga
kálfinn að eldinum, þar sem
glóandi járnið bíður .eftir hon-
um. Hann er brennimerktur á
svipstundu, og svo fær hann að
fara leiðar sinnar. Síðan er öll
hjörðin látin afskiptalaus að
mestu, einungis rekin til og frá
um hagana eftir því sem gróður
og vatn segja til um. Telji
bóndi hins vegar rétt að selja
eitthvað af gripum sínum vegna
sem það þarfnast, svo
í óvissu í þessu efni.
Olía og milljómr.
En þáð eru ekki allir bændur
á nástrái, þótt ekki rigni hjá
þeim, því ef rakinn kemur ekki
að ofan, þá kemur hann kann-
ske að neðan — nefnilega úr
jörðinni sem olía. Fjölmargir
bændur hafa orðið snöggríkir,
er olía hefir fundizt í landi
þeirra, og er það ekki ný bóla.
En það er haft fyrir satt hér,
að margir þeirra kúabænda,
sem hafa orðið fyrir þessu
happi, hafi ekki breytt háttum
sínum verulega. Þeir hafi
kannske fengið sér einn eða
tvo dýra bíla, einkum af Cad-
dilac-gerð, en þeir sé enn í
bláu buxunum eins og áður, í
háhæluðum stígvélum með
mjórri tá, en þannig eru kúrek-
ar búnir, og þykir annar bún-
ingur óviðeigandi fyrir þá, sem
eru raunverulega ,,Kábojs“.
Annars er kúrekalífið að
taka miklum breytingum, eins
og annað í þessum heimi. Bænd-
ur skjótast nú í eftirlitsferð um
lendur sínar í bílum, ef landið
er ekki of ógreiðfært yfirferð-
ar, en sumir hafa litlar flug-
vélar, til að komast sem víðast.
Hér í grennd er þó ekki aðal-
kúalandið, Cow-Country, eins
og fylkisbúar nefna þau svæði,
þar sem nautgriparækt er aðal-
atvinnuvegurinn, Austin í fylk-
inu miðju, en mest ér úm naut-
griparækt vestan til í fylkinu
og allra syðst, þar sem mest ber
lélegrar sprettu, þá gerir hann á grasgröðri, en hér eru skógi
vaxnir ásaf í öllum áttufn. Þó
það vitanlega, en aðalréttirnar
eru séint á sumrin.
Tjón af þurrkum.
Bændur hér hafa orðið fyrir
gífurlegu tjóni af völdum
þurrka að undanförnu, því að
á stórum svæðum hefir ekki
komið dropi úr lofti í 4—5 ár.
Af þeim sökum eru margir kúa-
bændur hreinlega að gefast upp
á búskapnum, og til skamms
tíma fór kjötverð heldur lækk-
andi, af því að framboð var
mikið frá þeim, er vildu heldur
selja gripi sína en eiga á hættu
að þeir féllu úr hor.
En svo fór allt í einu að rigna
í þessari viku og þá hættu menn
að sélja, vonuðu að betri tímar
færu í hönd, og kjötverð hækk-
aði heldur aftur. Flóð gerðu
usla á nokkrum stöðum, en
megnið af þurrkasvæðinu hefir
er hér við borgina eitt merki-
legasta nautabú í öll landinu,
og mun eg segja nánar frá því
eftir heimsókn þangað um helg-
ina.
Orustan við
San Jacinto.
Hér hefir verið farið úr einu
í annað, og verður gert eitthvað
áfram, því að hér er margt að
sjá og heyra eins og víðar, og
Texas-búar segja, að hér sé
fleira og meira að sjá og heyra,
en annars staðar í Bandaríkj-
unum, því að Tekasrié stærsta
fylkið og mest í álla átaði. Það
liggur við, að Texasbúar eigi
dálítinn rembing til á stund-
um, þegar þeir tala um fylkið
sitt og aðra hluta Bándaríkj-
anna. Erl sennilega er hið sama
upp á teningnum, þegar aðrir
um sína heimahaga.
kláustur á Cassino-fjalíi í Ítalíú, en það
—ý kláústxið eftir enchirbygg-
Eftir nokkra daga, eða þann
22. apríl, minnast þeir þéss, er
her Texasbúa vann lokasigur-
inn yfir Mexíkó-mönnum árið
1836, en þá varð Texas sjálf-
stætt ríki. Sú orusta var háð á
bökkum San Jocinto-ár, og
þótt hún hafi ráðið úrslitum í
þessari styrjöld, er þó önnur
viðureign minnisstæðari mörg-
um, er háð var nokkru áður.
Það var margra daga viðureigrf
170 manna í Alamo-trúboðs<
stöðinni við Mexíkómenn. Þess-.
ir 170 vörðust, meðan nokkur'
stóð uppi, og hetjuleg vörn
þeirra vakti aðdáun um landið
allt. Þá var vígorðið: „Munið
Alamo!“
Eftir tíu ár.
Flestir þeirra Texas-búa,
sem voru ekki af mexíkönsk-
um ættum, höfðu flutzt til
landsins frá Bandaríkjunum,
því að Mexíkó-stjórn hafði lof-
að landnemum allskyns fríð-
indum, sjálfstjórn og svo fram-
vegir. Þau loforð voru svikin,
og þess vegna gripu Texas-
búar til vopna. En þegar þeir
höfðu verið sjálfum sér ráðandi
í um það bil tíu ár, afréðu þeir
að gerast fylki í Bandaríkjun-
um, og er Texas eina fylkið,
sem var sjálfstætt og óháð ríki,
áður en það varð hluti af Banda-
fíkjunum.
Eg var í gær að spyrja Tex-
asbúa um þetta og fleira, og
þegar þeir höfðu sagt mér þetta
ágrip af sögu fylkisins, sagði
annar þeirra: „Við höfum aldrei
gert aðra eins vitleysu og þeg-
ar við ákváðum að ganga f
Bandaríkin.“ (Sumir segja —
að vísu í gamni — að Banda-
ríkin hafi gengið inn í Texas).
„Við værum áreiðanlega betur
stæðir á alla lund, ef við vær-
urn sjálfstætt ríki. Við þurfum
ekki að sækja neitt til annarra
fylkja, sem nauðsynlegt er til
að lifa góðu lífi.“ Eg veit ekki,
hvort hann sagði þetta í gamni
eða alvöru.
Allt opið á
föstudáginn lariga.
ÞÓtt íslendingar þyki ekki
sérstákléga trúræknir, taka
þeir sér þó — margir að
minsta kosti — marga frídaga
um þessar mundir, vinna ekk-
ert frá miðvikudagskvöldi tií
þriðjudagsmorguns. Hér erií
menn að sögn mjög trúræknir,
og kirkjur munu skipta tugum.
hér' í bórginni, en samt var hér
alltí fullum gangi í viðskipta-
lííinu í gær og fyrradag, engin
hvíld á skírdag eða föstudaginn
langa. Þau fyrirtæki éiri, sem
eru eign kaþólskra, voru lokuð
í gær, en hjá öllum öðrum var
„business as usual“. Á morgun
verður allt lokað nema ein-
stöku matsölustaðir, en á
mánudaginn kviknar viðskipta-
lífið eins og venjulega.
! dag fará börnin í eggjaleit
páskaeggjaleit. Þau leita í
ðunum að páskaeggjum,..
____þeim er sagt að páskahér-
inn verpi hingað og þangað. Og
það eru ekki súkkulaðiegg, sem.
þau finna, heldur eru það
hænuegg, sem fullorðna fólkið
hefir skreytt. Á morgun fara
svo allir í sitt fínasta skart, því
að allir reyna að fá sér ný föt
fyrir páskana, og auélýsingar
blaðanna bera það með sér, að
kaupsýslumenn hafá viðað að
sér ærnum birgðum af ýmsum,
páskanauðsýnjum, svo áð eng-