Vísir - 19.06.1954, Page 4

4
VtSIR
¥XS1R
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Otgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm iínur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Hver efa&ist?
TT'yrir nokkrum vikum afréðu kommúnistar að safna milljón
króna til húsakaupa og átti að gefa „alþýðunni“ kost á
að íeggjá fé af mörkum í þessu sky,ni. Var það markmiðið, að
söfnuninni skyldi íok'jð fyrir 17. júní, svo að hinir þjóðlegu
menn gætu haldið sígurhátíð, þegar lýðveldið yrði tíu ára.
í fyrradag gat Þjóðviljinn svo skýrt frá því, að markinu hefði
verið náð og vel það, því að unninn hefði verið „einn mes'i
sigur, sem Sósíalistaflokkurinn hefði unnið“, og hefðu alls
safnast 1140 þús. krónur eða verið farið 14% fram úr markinu.
Jafnskjótt og söfnuninn var hafin, fóru framlögin að streyma
í sjóðinn, og bar þá ekki á því, að „alþýðan" væri alveg eins
þrautpínd og fjárvana og Þjóðviljinn og önnur blöð kommún-
ista hafa viljað vera láta að undanförnu. Hefur því þó verið
lýst margoft og af miklum fjálgleik, að stolið sé af hverjum
verkamanni þúsimdum króna á ári hverju, svo að þeir hefðu
ekki til daglegra i.aría, hvað þá að þeir gætu lagt eitthvað til
hliðar. Samt fundu kommúnistar svo mikið fé hjá þeim, að
framlögin námu tugum þúsunda á degi hverjum, sem Þjóð-
viljinn skýrði frá.
En forsprakkar kommúnista þurftu ekki að óttast, að skjótt
yrði upp urið það fé, sem finnanlegt væri meðal „alþýðu"
manna, því að þeir vissu sem var, að milljónina mundu þeir
alltaf fá, hvernig sem hinar raunverulegu undirtektir almenr,-
ings yrðu. Þess vegna var þeim alltaf óhætt að setja markið
hátt, því að „varasjóðurinn" var alltaf tiltækur, ef alþýðan
brygðist, og nú hefur verið séð svo um með aðstoð hans, að
hinn mikli sigur hefur unnizt á tilsettum tíma.
Kommúnistum hefur þótt illt að liggja undir þeim grun,
að féð, sem þeir hafa verið að rembast við að safna, væri ekki
að öllu leyti íslenzkt, og raunar ekki nema að litlu leyti. Er
þetta einkar skiljanlegt, þegar þess er gætt, að þeir haía svo
sem engin sambönd við erlend skoðanabræður, og njóta þai
af leiðandi einskis góðs úr þeirri átt, hvorki andlega né verald-
legaH Af þeim sökum hafa þeir barið sér á brjóst, svarið og
sárt við lagt, að enginn eyrir sé rússneskur og allt féð sé
komið úr vösum þjóðhollra, íslenzkra manna.
Þrátt fyrir þetta er mjög hætt við því, að fáir fáist til að
leggja trúnað á það, að hér hafi verið um „íslenzka" söfnun að
ræða. Þjónusta hérlendra kommúnista við stefnu og markmið
kommúnista úti um heim er svo innileg, að engum kemur til
hugar, að þeir vinni ekki til nokkurra launa með þjónkun
sinni og fái þau, þegar þörf er fyrir þau, eins og þegar efnt er
til söfnunar líkt og hér.
Væntanlega færa þá kommúnistar endalega sönnur á það,
að féð sé allt íslenzkt með því að birta söfnunarlistana, svo að
enginn þurfi að efast lengur. Þeim getur varla verið það á
móti skapi, því að svo ærukærir eru þeir, eins og alþjóð er
kunnugt. En geri þeir þetta ekki, vita allir hváð veldur, og
er þá mjög hætt við því, að þessi mikli sigur þeirra verði einn
Pyrrhusarsigurinn enn.
Thorvaldsensfélagiö viil
koma upp vöggustofu.
Thorvaldsensfélagið ætlar j
að hefjast handa í sumar um
byggingu vöggustofu fyrir1
20—30 ungbörn.
Stjórn- félagsins kallaði
blaðamenn á fund sinn nýlega
til þess að skýra þeim frá fyr-
irhuguðum framkvæmdum fé-
lagsins.
Eitt af aðaláhugmálum fé-
lagsins hefir lengi verið að
reisa vöggustofu fyrir ungbörn
hér í Reykjavík.
Borgarstjóri og bæjarstjórn
Reykjavíkur hefir nú úthlutað
félaginu lóð að Hlíðarenda við
Sunnutorg og er ætlun félags-
ins að hefja byggingarfram-
kvæmdir í sumar og er áætlað,
að vöggustofan rúmi 20—30
börn frá aldrinum 0—3 ára.
Til þess að ráðast í slíkar j
framkvæmdir þarf mikið fé og
mun félagið nú.hefjast handa
til að styrkja uppeldissjóðinn
með fjáröflunum.
Félagið hefir látið útbúa
póstkort með mynd af forseta-
hjóunum og er það til sölu.
Seinna í sumar mun svo
koma bók á vegum félagsins,
sem ætluð er til skemmtunar
og fróðleiks fyrir börn. Allur
ágóði þessarar sölu mun renna
í byggingarsjóð vöggustofunn-
ar. —•
Félagið verður 80 ára á
næsta ári. í því eru 60 konur
og starfa þær allar af miklum
áhuga fyrir félagið að undan-
skildum 12 konum, en af þeim
eru 6 heiðursfélagar. Árið 1905
keypti félagið húseignina
Austurstræti 4, þar sem það
hefir lengi rekið verzlun til
ágóða fyrir starfsemi félagsins.
Nýlega hefir farið fram breyt-
ing á húsinu og hefir félagið nú
komið sér upp fundarsal á efstu
hæð hússins.
Nýlega veitti Thorvaldsens-
félagið 1000 kr. úr sjóði, sem
stofnaður var árið 1937 til
minningar um biskiipsfrú Val-
gerði- Jónsdóttur, en tilgangur
hans er að styrkja krabba-
meinssjúklinga.
Gó&ir lulltrúar.
kað er orðin tízka, að Ísiéndíngar fari til útlanda- í hópum a
hverju ári til þess að keppa við aðrar þjóðir í ýmsum
íþróttum. Einnig bjóðum við útlendingum heim í sama tilgangi.
Eru slík samskipti að mörgu leyti góð óg til þess falin að auka
þroska og menntir þjóðarinnar á margan hátt.
Ekki fer hjá því, að menn geri samanburð á þyí hver sómi
er að þeim hópum, sem utan fara, einkum að því er snertir
frammistöðu í keppni við útlendinga, og standa þeir sig mjög
misjafnlega, eins og við er að búast, og þykir almenningi að
sjálfsögðu illt, þegar landar fara halloka. Á einu sviði virðumst
við þó geta teflt fram mönnum, sem standa útlendingum á
sporði hvað eftir annað og það er í skákíþróttinn. Hefur það
sannazt hvað eftir annað, að íslendingar eru hlutgengir á þvi
sviði, hvað sem líður getu þeirra í öðrum efnum, og haía men.n
fýrir sér dæmin um þessar mundir, er þeir Friðrik Ólafsson og
Guðmundur Pálmason keppa við meistarana á mótinu í Tékko-
slóvakíu og fá lof allra fyrir.
Virðist ástæða til þess, að reynt sé að efla skákíþróttina
hérlendis með ríflegri styrkjum til félaga skákmanna fran.-
vegis en hingað til, þar sem starfsemi þeirra virðist bera svo
ríkan ávöxt sem frammistaða skákmanna okkar um langt
skeið bendir >il. - -
Konur eru ekki
mannþekkjarar.
í Parísarborg var nýlega
haldið þing sálfræðinga og þar
kom í ljós, að konur, sem voru
aðstoðarmenn sálfræðinga voru
miklu slyngari í að dæma um
skapgerð fólks, en hinir lærðu
yfirboðarar þeirra.
Það þýðir þó vitanlega ekki
að menn eigi að vera alls ófróð-
ir um sálarfræði til þess að
vera mannþekkjarar. En kon-
ur hafa vissa hæfileika, sem
auðveldar þeim að sinna slík-
um störfum.
Við Lundúnahá?’:óla for
fram rannsókn nýlega í þessu
máli. Samkeppni milli karla og
kvenna fór þar fram og átti
hún að skera úr um það hvort
kynið væri hæfara til að þekkja
skapgerð manna aðeins af
myndum þeirra. Konur báru
mjög af körlum og sér i lagi
þóttu konur, sem komnar voru
yfir þrítugt, snjallar í þessu
starfi.
Sumum kann að finnast það'
einkennilegt að konur sé færari
körlum til sálfræðilegra starfa.
En þegar að er gáð er ekki víst
að það sé neitt einkennilegt.
Þó að þær hafi ekki nein próí-
skírteini hafa þær gengið i
skóla, sem mjþg er kröfufrekur.
Þær læra á heimilunum og af
barnahópnum. Kona, sem á
mörg börn, verður að vera vit-
ur sáttasemjari. Hún verður
daglega að dæma í margvísleg-
um árekstrum, dæma á milli og
miðla málum. Kona, sem tekur
þátt í athafnalífinu þarf líka
á mikilli háttvísi og mann-
þekkingu að halda. Það er
henni trygging fyrir velgengni
í starfinu.
Verið getur líka að þessi gáfa
kvenna eigi rót sína að rekja
til þess, að konur hafa meiri
áhuga fyrir fólki yfirleitt held-
ur en karlmenn. Það kalla
karlmennirnir forvitni, en það
má alveg eins kalla það fróð-
leiksfýsn og athyglisgáfu.
Það væri líka ágætt að karl-
menn hefði dálítið skarpari
athyglisgáfu. Hvernig er hægt
að búast við því að sálfræð-
ingur sé nazkur að finna hvað
feitt er á stykkinu þegar hann
tekur ekki einu sinni eftir því
að konan hans hefur fengið sér
nýjan hatt?
250 sýningar hjá meðlimum
Bandalags leikfélaga.
Aðalfundur Bandalags ísl.
leikfélaga var haldinn hér í
Reykjavík síðastl. laugardag.
Formaður bandalagsins, Æv-
ar Kvaran, stýrði fundinum.
Samkvæmt skýrslu framkvstj.
Sveinbj. Jónssonar höfðu verið
synd um 48 löng leikrit á leik-
árinu og mun leikkvöldafjöldi
félaganna vera nálægt 250
leikkvöldupi. Auji þess útveg-
aði bandalagið fjölda smærri
leikþátta til ýmissa félaga,
skóla og einstaklinga. Þá ann-
aðist bandal: eins og áðui' út-
vegun á búningum, hárkollum
og öðrum leikbúnaði eftir því,
sem fært var hverju sinni. Tíu
lærðir leikstjórar störfuðu öðru
hverju á vegum hinna ýmsu
félaga. í ráði er að bandalagið
hefji samvinnu við útgáfufyr-
irtæki hér í Reykjavík um út-
gáfu leikþátta, en hingað lil
hafa leikþættir einkum verið
fjölritaðir. í tilefni þessa er á-
kveðið að veita 1000 kr, verð-
laun fyrir bezta leikþáttinn,
sem bandalaginu berst fyrir 15.
október næstkomandi. Ráðgert
Laugardaginn 19. júní 1954
Bergmáli eru oft send bréf er
| fjalla um skrúðgarða bæjarins,
en almenningi virðist vera mjög
annt um að þeira sé vel við hald-
ið, enda kannske ekki að furða,
því um þessa garða verður fólki
helzt reikað á kvöldstundum, er
veður er gott. En nú skulum við
snúa okkur að pistli, sem Berg-
máli barst í gær. Þráinn skrifar
um Austurvöll á þessa leið: „Það
er skömm að Austurvelli eins og
hann nú er.
Voraði snemma.
Sumarið kom fyrr en nokkurn
tima áður í manna minnum, en
ekkert var gert fyrir Austurvöll
fyrr en seint og siðar meir. Það
er ekki langt síðan að blóm voru
sett þar niður, og þau virðast
ekki þróast. Þau eru lítil og Ijót.
Það er eins og einhverjir angar
séu bara í moldinni sjálfri og
stundum taka menn eftir að þau
eru ekki vökvuð, þegar með þarf.
Og nú er 17. júní liðinn — þjóð-
hátíðardagurinn — og ekkert
gleður augað á Austurvelli. Nú
ræð ég fólki til þess að skoða
þetta sjálf, svo það viti hversu
mikið er i sölurnar lagt af fjár-
munum skattþegnanna, sem virð-
ast ekki bera ávöxt.
Ef slátt skyldi kalla.
Þó virðist taka út yfir með
sláttinn á grasinu. Síðusiu tvö-
skipti hefur hann verið fyrir
neðan allar hellur og nú er ný-
slegið, og verr farið en ógert.
Ýmist er urgað niður í mold eða
skildir eftir toppar. Annað hvort
hlýtur drengurinn, sem gerði
þetta að vera alveg óvanur þessu
eða verkfærið laskað. F.n allt
virðist þetta eftirlitslaust og
svona gengur þetta.
Heimur versnandi ...
Öðruvisi var þetta i fyrra með
Austurvöll. Þá var allt í bezta
lagi, þótt sumarið hefði ekki ver-
ið jafnsnemma og það hefur ver-
ið i ár. Þá var slátturinn í bezta
lagi, og blómskrúðið til hinnar
méstu þrýði. Það er því sýnilegt,
að hægt er að liafa völlinn fal-
legan, ef um hann er hugsað. —
Einkum ber á því að trassað er
að vökva blómin nægilega oft,
þegar um jafnmikið sólfar og.
þurrka er að ræða, og hefur ver-
ið undanfarið. Það eF því hörmu-
legra að horfa upp á Austurvöli
nú, þegar munað er hvernig hann
var í fyrra.
Hvað segja gestir?
Útlendur maður hafði orð á
þvi við mig, um það leyti er ung-
ur piltur var að sarga grasið af
Austúrvelli fyrir nokkru, livort ís
lendingar kynnu ekki að ná grasi
•af jörðu. Það var ekki auðsvarað,
þegar vitað var við hvað maður-
inn átti. Megi svo þessar fáu lín-
ur mínar verða til þess að betur
verði luigsað uni Austurvöll, því
einnhver hlýtur að bera ábyrgð
á verkinu. — Þráinn.“
Bergmát þakkar bréfið og læt-
ur staðar núinið i dag. — kr.
er að 4 leikþættir komi út í
haust. Þá verða fjölrituð tíu:
uýþýdd leikrit til afnota fyrir
bandalagsfélögin á vetri kom-
anda auk nýrar leikþátta. —
Ákveðið var að efna til leiklist-
arnámskeiðs í október næst-
komandi. Stjórn bandalagsins;
skipa nú: Ævar Kvaran form.,
Lárus Sigurbjörnsson og Sig-
urður Kristinsson meðstjórn-
endur. Framkvstj. bandalagsins
og leiklistarráðunautur er
Sveinbjörn Jónsson.