Vísir - 29.07.1954, Blaðsíða 4

VÍSIR
Fimmtudaginn 29. júlí 1954
WÍÍSXR
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Fálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsscn.
Skriistofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
AfgreiCsla: Ingólfsstræti 3. Súni 1660 (fimm iínur).
Lausasala 1 króna,
Félagsprentsmiðjan h.f.
ÞjóMeikhiísið mundi soma sér vel
í hvaéa höfu&horg sem væri.
Rætí við N. Nessen verkfræðing
finlltrúa Svíþjúðardeildar NBB.
Við Kína og Suez.
■ýá erlendum vettvangi eru það einkum tveir atburðir, sem
vakið hafa athygli síðustu dagana. Hinn fyrri gerðist fyrir
sunnan meginland Kína í lok síðustu viku, er kínverskar
orustuflugvélar skutu niður farþegaflugvél, og myrtu Kín-
verjar með því tíu manns, en atburður þessi dró þann dilk á
eftir sér fáum dögum síðar, að amerískar orustuflugvélar skutu
niður tvær orustuflugvélar fyrir Kínverjum, er i bardaga .dó
yfir svæði því, sem farþegaflugvélin hafði farizt á, og enn var
verið að framkvæma leit að mönnum af henni, er á lífi kunru
að vera.
Það er mergurinn málsins, að báðir þessir atburðir gerðust
iangt frá landi, eða utan kínverskrar landhelgi. Var því ekki
til að dreifa, að brezk farþegaflugvélin, sem skotin var niður
fyrir helgina, hefði villzt inn yfir kínverskt land eða landhelgi,
og Kínverjar því taliö sér heimilt að granda henni, enda þótt
venja sé að neyca ílugvélar aðeins til lendingar, er þannig
stendur á — eða sú hefur verið reglan hjá siðaðri mönnum.
Virðist því svo sem kínversku flugmennirnir hafi gert sér leik
að því að granda flugvélinni, þar sem þeim hefur fundizt hún
ágætt mark til að prófa skotfimi sína á.
Farþegaflugvélin gat að sjálfsögðu enga björg sér veitt, er
hún varð fyrir árásinni, enda enginn útbúnaður til slíks í véi-
um af því tagi. En er leit var hafin að þeim, sem ef til vill
höfðu komizt af auk þeirra, er fundust fljótlega eftir að flug-
vélin fórst, var þess farið á leit við Kínverja, að leitarmenn
yrðu ekki fyrir áreitni af þeirra hálfu. Bar sú ósk ekki annan
árangur en þann, að hafin var skothríð á tvær amerískar orusta-
flugvélar, sem þátt tóku í leitinni, en þær svöruðu árásinni
samkvæmt fyrirmælum og höfðu betur í viðureigninni.
Virðist mega læra af þessu, að virðing fyrir lífi og eignum
manna af öðrum þjóðum sé ekki fyrirferðarmikil hjá Kín-
verjum, en á hinn bóginn eru Bandaríkjamenn svo eindregnir
í andstöðu sinni við kommúnistastjórnina þar, að ekki virðist
þurfa nema lítinn neista, til þess að allt fari í bál austur þar.
Er því meiri þörf en oftast áður, að stórveldin reyni að finna
grundvöll til að lifa í sátt og samlyndi, en í því sambandi «r
ekki úr vegi að hafa það einnig í huga, að þrátt fyrir fögur
orð kommúnista um heim allan, virðist allt annað en einlægur
vilji til friðsamlegrar sambúðar vera undirrót gerða þeirra, og
á því hefur það jafnan strandað, að Fróðafriður gæti upp
runnið í heiminum.
Hinn atburðurinn á erlendum vettvangi, sem getið er hér
að framan, er samningur sá, sem Bretar og Egyptar hafa nú
gert varðandi Suez-skurðinn og bækistöðvar þær, sem Bretar
hafa haft um langt árabil. Hefur staðið í þófi í máli þessu
um langan tíma, og stundum virzt mestár horfur á, að Bretar
og Egyptar færu í hár saman. Nú hefur svo samizt, að Bretar
hverfi á brott með herlið sitt, og fá Egyptar þá því framgengt,
sem þeir hafa lengi krafizt, nefnilega- að skurðurinn verði
algerlega undir yfirráðum þeirra og hafi þeir allan veg cb
' ‘vanda af vörnum á honum og í grennd við hann.
Suez-skurðinn liáfá menn löngum kallað lífæð brezka
heimsveldisins, og er það ekki fjarri . sanni, því að hann stytU
mjög siglíngaleiðir til ýmissa landa þeirra, svo að viðskiptf öii
urðh greiðari en ella, en jafnframt auðveldaði hann varnir
Breta víða um heim. Nú er það h'eimsveldi hinsvegar úr sög-
únni að mestu eða öllu leyti,- því að Bretar hafa sleppt flestum
löndum sínum í Asíu, svo að lífæðin er ekki eins mikilvæg
þeirra vegna og áður.
Kjarnorkuöldin hefur einnig gerbreytt heimsmyndinni að
því er hernað snertir, svo að það sem gat ráðið úrslitum í
styrjöld fyrir mannsaldri — og þarf raunar ekk'i að fara svo
langt aftur í tímann — er nú til einkis gagns eða verra en ekki.
Svo er nú um Suez-skurðinn að margra dómi, og þess vegr.a
ekki ástaeða til þess að halda í hann, og fá ekki annað fyrir en
fjandskap þjóða, sem ella gætu haft góða samvinnu við Breta
á ýmsum sviðum.
Virðast Bretar hafa tekið mjög breytta stefnu með samr-
ingunum, og vilja treysta böndin við Arabaríkin, sem voru
miklu nánari áður fyrr, en vinskapurinn hefur m. a. kólnað
vegna þess, að þeir hafa ekki viljað hverfa af Suezeiði.
Eins og áður hefur vérið get-
ið hér í blaðinu hefur staðið
hér yfir stjórnarfundur nor-
frænna byggingamanna, NBD
samtakanna (Nordisk Bygnads
Dag eða Norræna bygginga-
dagsins).
Fundinum er nú lokið og
héldu fulltrúarnir heim í dag
loftleiðis. — Tíðindamaður frá
Vísi átti í gær tal við formann
Svíþjóðardeildar NBD, Nils
Nessen verkfræðing frá Stokk-
hólmi.
Tíðindamaðurinn bað Nes-
sen, sem er forstöðumaður eins
mesta byggingafyrirtækis og
byggingaefnafyrirtækis í Stokk
hólmi, og hefur byggt um 50
fjölbýlishús, verzlunarhús og
opinberar byggingar í Stókk-
hólm, að segja lítils háttar frá,
hvernig honum komi allt hér
fyrir sjónir á sviði bygginga-
málanna.
„Eg vil segja það> þegar í
upphafi, að mér var það hið
mesta gleðiefni að fá tækifæri
til þess að koma hingað, en
eg hefi ekki komið hingað tu
lands áður. Eg vissi, að fram-
farir voru hér miklir á sviði
byggingamála, en mér hafði
sannast að segja ekki til hugar
komið, að þær væru eins mikl-
ar og reynd ber vitni. Mér virð'-
ist allt bera því vitni, að þær
til slíkra rannsókna, sem sér-
stök stofnun hefur með hönd-
um, og stendur öllum í samtök-
unum, í hverju Norðurland-
anna sem er, til boða að kynna
sér rannsóknirnar og hagnýta
sér þær. Ríki og bær ættu
hvarvetna að styðja slíkar
rannsóknir.“
Byggingarkostnaður.
Af slíkum rannsóknum o. fl.
leiðir, að byggingarkostnaður
lækkar. Mér er tjáð að kúbik-
metri í fullsmíðuðu íbúðarhúsi
hér kosti um 800 kr. Til saman-
burðar, má geta þess, að í Sví-
þjóð er hann 165 kr. sænskar
(450 ísl.). Það er annars mikið
verkefni hvernig byggja megi
sem vandaðast og ódýrast, en
bezta leiðin er nákvæmar rann-
sóknir á öllu, sem málið varð-
ar.“ —
Þakkir.
„Eg vil að síðustu biðja blað
: yðar að færa öllum þakkir, sem
hafa gert för mína og okkar
allra fulltrúanna, ánægjulega.
Eg er viss um, að eg mæli fyrir
munn þeirra allra, er eg þakka
ágætar og ánægjulegar mót-
tökur og eg er einnig sann-
færður um, að við förum heim
með ágætar minningar um fag-
urt land og gestrisna þjóð, og
teljum að aukin kynni manna
í okkar stétt munu verða öll-
séu mjög stórstígar. Ef eg ætti uiri Norðurlöndunum til mikils
að nefna byggingar, sem hafa ‘ góðs.‘
hrifið mig sérstaklega, vildi eg
nefna Þjóðleikhúsbygginguna,
sem mundi sóma sér vel í hvaða
höfuðborg álfunnar sem værí.
Annað vildi eg nefna sem dæmi
um það, að menn taki viðfangs-
efnin réttum tökum. Það er
hin fagri blettur með gos-
brunni, sem verið er að ganga
frá við Tjörnina. Hann ber
mikilli smekkvísi vitni.“
Hin nýju hverfi.
„Eg hefi líka farið um hin
nýju hverfi og virðist mér sem
þar sé verið á sömu brautum
og í öðrum nútímalöndum. í
Svíþjóð er byggingarefmð að
vísu nokkuð annað, við byggj-
um mikið úr léttri steypu (let
betong), múrsteini og timbri,
en hér er aðaliega byggt úr
steinsteypu. Mikil nauðsyn er
að unnið sé að rannsóknum a
sviði byggingamála, frá öllum
hliðum, ekki sízt að rannsak,.
byggingarefni, og skiljum við
nauðsyn þess orðið vel í Sví-
þjóð, og leggur deild okkar til
2 millj. sænskra króna árlegc
Vistaskipti hjá Koíly-
wood-leikurum.
Ýmsir frægustu leikarar
Hollywood hafa nú skipt um
húsbændur.
Sumir hafa verið hjá einu og
sama félagi um langt árabii,
eins og t.d. Clark Gable, sem
sumir' kalla „kónginn“, en
hann var hjá MGM í 23 ár, en
er nú kominn til Fox-félagsins.
Hann hefur fengið búningsher-
bergi Tyrone Powers, sem er
farinn að vinna hjá Columbia.
Janet Leigh, sem vann sér
frægð hjá MGM, er nu komin
til Columbia, svo og Van
Johnson, en hins vegar má
vera, að Rita Hayworth hverfi
frá því félagi. Greer Garson er
komin til Warner Brothers frd
MGM, svo og Judy Garland.
Betty Grable vinnur nú hjá
Columbia, en var áður hjá
: OX.
Frá stjórnarfundi NBD.
Prófessor S. B. Sirén frd Finnlandi í forsæíi.
Daprir dagar
grasekkjumanna.
Grasekkjumaður skrifar: „Það
eru aumlegir og daprir dagar, sein
við grasekkjumennirnir eigum um
þessar mundir meðan blessaSar
konurnar eru að sóla sig í sveit-
inni. Aldrei finnum við það
gleggra en einmitt þó, hve ósjálf-
bjarga við erum í raun og veru,
þegar við eruin kvenmannslausir.
Og oftast eru það smáatriðiri og
smámunirnir sem mestum áliyggj-
unum valda. Það er t. d. ekki að-
alvandamálið með matinn ofan i
okkur ■— þó að flestir séum við
óhæfir til þess að málla hann
sjálfir. En veitingahúsin bæta úr
þvi, og þar er hægt að fá hroka-
fulla diska af allskonar kássum
og súpum — að visu ekki alltaf
sem lystilegustum.
Gengur stirðast með
húshaldið.
En það er verra með liúshaldið
og þjónustubrögðin. Þar fer allt
í handaskolum, og fjandinn hafi
það að maður hirði sig eins og
maður, þegar konan er ekki til
þess að reka mann í bað, fara i
hreina skyrtu, skipta um sokka
og þess háttar. — Eg skipti t. d.
ekki um sokka í lieila viku um
daginn, og væri sennilega ekki
búinn að þvi enn, ef einn kunn-
ingi minn hefði ekki aðvarað mig
niðri í.miðju Austurstræti og sagt
mér, að ég væri með glompugat
upp úr skónum! — Og skelfingu
gripinn hljóp ég niður í Geysi,
keypti mér nýja sokka, laumað-
ist inn á ónefnt salerni og fór
þar í nýju sokkana.
Óburstaðir skór.
Þá er það fótaburðurinn —
maður guðs og lifandi; a’lltaf í
óburstuðum skóm síðan konan
fór í sveitina, því að það er eitt
af því, sem ég hef aldrei komist
upp á lag með að bursta skóna
I mína. Mikið hef ég oft óskað þess,
að til væri sú stétt manna hér i
bænum, sem algeng er erlendis,
j og nefndir eru skóburstarar.
Ónotaður atvinnuvegur.
Það er annars kynlegt fyrir-
brigði, að enginn skuli reyna
þennan atvinnuveg hér. Eins og
kunnugt er tíðkast það í flestum
borgum erlendis, að þar geti mað-
ur fengið skóna sina burstaða á
götum úti, og jafnvel i anddyr-
um stórra verzlunarliúsa eru skó-
burstarar með stóla sina, og virð-
ast alltaf hafa nóg að gera, og oft
er biðröð hjá þeim.
Var einu sinni reynt.
Að vísu mun þetta liafa verið
reyiit hér -fýrir allmörgum árum,
og var þá maður með skóburst-
aratæki á Lækjartorgi um tima,
en almenningur virðist þá hafa
sýnt þessari atvinnugrein tóm-
læti, enda ekki kominn annar
eins heimsborgarabragur á Rvík
þá og nú, og voru þá flestar
götur allt niður i miðbæ malar-
götur, svo að skórnir urðu rykng-
ir jafnskjótt og stigið var niður
úr stólnum hjá skóburstaranum.
En aðstæðurnar hafa mikið
breytzt síðan, borgin stækkað og
íbúunum fjölgað, hreinlætið auk-
ist og smekkur manna þroskast,
meðal annars fyrir velhirtum og
burstuðilm skóm. Og nú eru flest-
ar götur innan Hringbrautar mal-
bikaðaf, og það er einmitt á slik-
um götuni, sem menn finna sárt
til þess á sóibjörtum sumardög-
um, ef skórnir þeirra eru óhrein-
ir. Vill ekki einhver framtakssam
ur maður innleiða hér nýja at-
vinnugrein, og hefja skóburstun
á almannáfæri. Eg er handviss
um að hann fengi nóg að gera —
að minnsta kosti skyldi ekki