Vísir - 04.08.1954, Qupperneq 4

V f SIR
Miðvikudaginn 4. águst 1954
VXSIK
DAGBL&B
Ritstjóri: Hersteiim Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónssoa.
Skrifstofur: Ingólfsstrætl 3,
Otgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR HJ.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm linur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Samvinna við frændþjóð-
irnar er höfuðnauðsyn.
Úr ræðu Ólafs Thors forsætisráð-
herra við setningu fiskimálaráð*’
Ráðstefna um fiskveiðar.
Síðan einangrun landsins var úr sögúnni, og íslendingum
veitist auðvelt að komast út um heiminn með lítilli fyrii-
höfn, og án þess að of mikið af dýrmætum tíma fari til slíkia1
ferðalaga, hefur það farið mjög í vöxt, að íslendingar sæxi1
ýmsar ráðstefnur með öðrum þj óðum eða bjóði mönnum heim 1
til þess að efna til funda hér á landi. Hefur sumum fundizt
nóg um allan þann ráðstefnufans, sem hægt hefur verið að
grafa upp til að sækja, og ekki talið ómarksins vert að vera
við slíkar rr.mkundur, því að við gætum lítið á því grætt og
hefðum ekki mikið til málanna að leggja, sem öðrum væri
fengur í.
Þetta má rökstyðja í ýmsum tilfellum, en vafalaust er, að
við verðum að hafa samvinnu við aðrar þjóðir um ýmisleg
sameiginleg hagsmura- og áhugamál. Það liggur til dæmis í
augum uppi, aö„vlo að'hafa samvinnu við aðrar þjóðir
á sviði fiskveiða, og það er þess vegna vel viðeigandi, að
fjórða norræna fiskveiðaráðstefnan skuli vera haldin hér í
Reykjavík að þessu sinni.
Fiskveiðar eru einn af aðalatvinnuvegum Norðurlanda-
þjóðanna, en engin þeirra byggir þá afkomu sína að nær
öllu á þessum atvinnuvegi eins og við íslendingar. Hinar
Norðurlandaþjóðirnar mundu komast sæmilega af, enda þólt
fiskveiðar þeirra gengju saman til mikilla muna, en hér er
allt í voða, ef þessum atvinnuveg hrakar að einhverju leyti,
því að við höfum ekki aðrar auðlindir til að ausa af, ef skyndi-
lega verður þurrð á fiskinum í sjónum.
Ólafur Thors, forsætisráðherra, setti ráðstefnuna með ræðu,
og gat hann þess réttilega við það tækifæri, að ekkert væri eins
líklegt til að treysta bönd samvinnu og vináttu og að menn gætu
hitzt og rætt málin augliti til auglitis, þegar nauðsynlegt væri
að finna sameiginlegan starfsgrundvöll eða efla samvinnu á
þeim grundvelli, sem þegar hefði verið lagður. Þetta væri ekki
sízt mikilvægt fyrir okkur íslendinga á sviði fiskveiða, þar
sem þjóðin yrði fyrst og fremst að lifa á þeim atvinnuvegi, af
því að hún hefði ekki af öðrum auði að taka.
Vafalaust munu allir taka undir þessi orð forsætisráðheri-
ans, og væntanlega verður ráðstefnan til þess, að þátttöku-
þjóðirnar vinni énn betur saman framvegis en hingað til, og
það hefur þá að öllum líkindum í för með sér áþreifanlegan
hagnað fyrir fiskveiðarnar, því að annars er til einskis eða
lítils barizt.
Bátasmíðar innaniands.
Tytð vakti nokkurt umtal og gremju meðal iðnaðarmanna og
samtaka þeirra, þegar leyfður var innflutningur á all-
mörgum fiskibátum frá útlöndum snemma á þessu ári. Vsr
þar mikil vinna keypt af útlendum mönnum, sem islenzkir
iðnaðarmenn töldu að hefði átt að vinna hér á landi, því að
þeir telja vitanlega enga ástæðu til þess að það sé unnið er-
lendis, sem hægt er að gera hér á landi.
Þetta kom að sjálfsögðu til athugunar og umræðu á sextánda
Iðnþingi íslendinga, sem haldið var á Akureyri ekki alls fyrir
löngu. Telur þingið, að hagur skipasmíðastöðvanna verði ekki
tryggður til frambúðar nema þær;fái að sitja fyrir allri ’ný-
smíði, sem þær geta leyst af. i^endi við eðlileg .skilyrði,; ?vo og
að þær geti byggt skip fyrir eigini reikning og verði þeim séð
fyrir lánum í þeim tilgangi, er nemi allt að 85% af kostnaðar-
verði skipanna.
Mönnum var það fagnaðarefni, þegar ákveðið var að smíða
fyrsta stálskipið innanlands, dráttarbát Reykjavikurhafnar, og
einnig mun vera ákveðið að haldið verði áfram á þeirn braui,
með smíði varðskips, sem jafnframt verður björgunarskip.
Það er eðlileg þróun, að skipasmíðastöðvunum skuli vaxa
þannig fiskur um hrygg. En það virðist öfug þróun, ef þær
skipasmíðastöðvar, sem hafa ekki aðstöðu til að smíða stálskip,
skuli ekki geta starfað af fullum krafti, þegar hinar færa út
kvíarnar.
Við sömu aðstöðu munu íslenzkir skipasmiðir ekki smiða
lélegri skip en starfsbræðúr þeirra'erléndisyog kéínur þá- ekkj
til mála, að hinum útlendu sé gert hærra undir höfðu, þegar
hægt er að vinna verkin innanlands.
Við setningu 4. norrænu
fiskimálaráðstefnunnar ■ fyrra-
dag flutti Ólafur Thors for-
sætisráðherra ræðu hauð mtna
velkomna og fagnaði sérstak-
lega frændum og vinum fra
öðrum löndum.
í ræðu sinni vék forsætis-
ráðherra að þeim venjum sem
skapast hafa á síðari árum, að
forystumenn Norðurlandaþjóð-
anna á ýmsum sviðum komi
saman til funda, og séu slíkn
fundir vafalaust yfirleitt til
gagns.
Fara hér á eftir kaflar úr
ræðunni:
„.... ísland hefur meiri
utanríkisverzlun en nokkurt
land annað, miðað við mann-
fjölda. Engu að síður leggja
fiskveiðarnar til 95% af útflut-
ingsverðmæti landsins. Greini-
legar treysti ég mér ekki til að
lýsa því í fáum orðum, hverja
þýðingu þessi atvinnuvegui
hefur fyrir 160.000 manna
þjóð, sem heldur uppi sjálf-
stæðu menningarríki í landi,
sem er meira en 100.000 fer-
kílómetrar að stærð.
íslendingum er að því höfuð-
nauðsyn að efna til, viðhalda
og auka samvinnu með frænd-
þjóðum sínum um vísindalegar
rannsóknir á öllum sviðum
fiskimála, svo sem þeim er
einnig áríðandi, að til skyn-
samlegrar samvinnu sé stofnað
um sölu afurðanna.
Vér .eigum vorum norrænu
vinum margt vísinda-afrekið
að þakka, bæði beint og óbeint.
vísindamönnunum sjálfum og
hinum, sem að baki þeim
standa. Ég :hirði ekki að nefna
nein nöfn, með því að misskiln-
ingi kynni að valda, ef eitt
verðugt skyldi gleymast. En
nokkrir hinna fremstu þeirra
eru nú meðal vor. Þessar þakk-
ir er mér ljúft að færa, og þær
ber eg nú fram hér.
Á ýmsum öðrum sviðum má
segja, að skilningur á þvi
hversu gagnleg, já óhjákvæmi-
leg, samvinna vor er, hafi enn
eigi fest rætur í svo fjorri jörð,
að afraksturinn sé sýnilegur
eða áþreifanlegur. En að þvi
hlýtur að reka. Óskum þess
eins, að það verði skilningur-
inn en ekki neyðin, sem för
inhi stýri. Sameinust um þa
ósk, að jákvæður árangur á
þessu sviði færi oss innan
skamms fulla sönnun þess,
hversu æskilegt það er að góð-
ir vinir ræði sameiginleg
vandamál í anda vináttu,
glöggskyggni og framsýni.
Ég læt í ljós þá ósk, að það
verði einmitt andi slíkrar vin-
áttu, glöggskyggni og fram-
sýni, sem ræður á þessari ráð-
stefnu. Þá munu allar þátttöku-
þjóðirnar hljóta ríkulega upp-
skeru.
Ég endurtek kveðjur íslands
til frændþjóðanna: Verið vel-
komin. Verið öll innilega vel-
komin.
Ráðstefnan er sett.“
Margir styrkir veittir til
kvenna úr MMSK.
Nýlega er lokið úthlutun
styrkja úr Menningar- og minn-
ingar-sjóði kvenna fyrir yfir-
standandi ár. Fé það, er verja
mátti tii úthlutunar að þessu
sinni skv. skipulagsskrá sjóðsins
var kr. 32.500,00. Umsóknir bár-
ust frá 35, en 24 hlutu styrk.
Fer hér á eftir skrá yfir nöfn
þeirra kvenna, er styrk hlutu,
ásamt þeim námsgreimim, er
þcér leggja stund á.
A Styrkur til vísindastarfa:
Sagnfræðil. rannsóknir, kr.
Ólafía Einarsdóttir, Revkjavík.
B Námsstvrkir: Arnheiður
Sigurðard., þingeyjars, Norræna,
kr. 1000,00, Auður þorbergsdóttir,
Reykjav. Lögfræði, kr. 1500,00,
Edda límilsdóttir, Reylcjavík.
Laboyatorium teknik, lyr. 1000,00,
Guðríður K. Arason, Reykjavík.
Skjalaþýðingar, kr. 1000,00, Guð-
iúii Kr. Guðmundsdóttir, Stvkk-
ishólmi. Kennaranám,kr. 3000,00,
Guðrún M. Ólafsdóttir, Reykja-
vík. Sagnfræði, kr. 1000,00, Ilelen
Louise Markan, Rvík. Söngur
(kemjaranám i söng), kr. 1000,00,
Hildur Jónsdóttir, Vestmanna-
éyjum. ’ Handavinna, kr. 1000,00,
Iljördís H. Rvel, Akureyri.
Handavinnukcnnsla sjúkra (eða!
vinhulækningar), kr. 1500,00,
Hjördís þórðardóttir, Rcykjavík.
Fimleikakennslu, kr. 1000,00,
Hrörin Aðalsteinsdóttir Vestm.
Sálarfræði, kr. 1500,00, Ingibjörg
‘Blöndal, Reykjavík. Hljómlist,
kr. 1000,00, Jóhanna Jóhanns-
dóttir, Rvík. Læknisfræði, kr.
2000,00, Jónína M. Guðmunds-
dóttir, Háfriarfirði. Sjúkraleik
fimi o. f 1., kr. 1500,00, Iíristín
Jónsdóttir, Akranesi. Framhalds-
nám í læknisfr., kr. 2000,00, Mai’-
grét Guðmundsdóttir, Rvík. Leik-
list, kr. 1000,00, Ólöf Pálsdóttir,
Rvík. Höggmyndalist, kr. 1000,00,
Ragnheiður þ. Frímannsd. Kópa-
vogshr. Eftirmeðferð skurð-
sjúklinga, kr. 1500,00, Sigrún
Guðjónsdóttir, .Bíidudal. Heirn-
speki og bókménntir, kr. 2000,00,
Sigrún Heigadóttir, Reykjavík,
Franska, kr. 1000,00, Sqlveig Kol
beinsdpttir, .Skagafjar^ars. Noií-
ræna,, kr. 1Q0Ó,00, RagphilduJ-
Steingrítnsdóttir, Rvík, Leiklist,
kr. 1000,00, Æsa Karlsdóttir Ár-
dal, Siglufirði. Uppeldis- og
sálarfi’., 1000,00.
MAftGT A SAMA STA£>
iaogaveg to ._ simi
BEzfAÐAUGLYsTTvlSI
wv
Eftirfarandi bréf hefur Berg-
máli borizt frá A. S. um umferð-
arörvggið í bænum og bifhjóla-
akstur unglinga:
„Eg vildi með þessum línum
láta í ljós þakkir minar til þeirra
blaða, sem stutt hafa að því á
allan hátt, að halda því vak-
andi, að gripið verði til nógu
ráunhæfra ráðstafana, til þess að
koma í veg fyrir hina auknu
hættu, sem af því stafar, að ó-
þroskuðum unglingum er ekki
bannað að aka vélknúnum far-
artækjum. Mér er vel kunnugt
um, að lögreglumenn. gera það,
sem i þeirra valdi stendur til
þess að hafa eftirlit með ungling-
unum, en við ríkjandi aðstæður
er alls ekki hægt að hafa full-
nægjandi eftirlit. Það vantar ný
lög eða reglugerð og er það viður-
kennt af áðandi mönnúm, þar
sem horfið var að þvi ráði að
semja reglugerð eða bráðabigða-.
lög í þessu efni.
Þessu ber að fagna
og því er f agnað af öllum mönn
um, sem gæddir eru ábyrgðartil-
finningu. Og menn vænta þess
áreiðanlega almennt, að gripið
verði til ráðstafana sem duga —
hér verði ekki um neitt hálfkák
að ræða. Eg hef ætt þetta við
marga menn, — menn i ábyrgðar-
stöðum, lögreglumenn og aðra,
sem eru þeirrar skoðunar, er m.
a. hefur komið fram í Yísi, að það
eina rétta sé, að sama aldurs-
mark gildi um alla, sem stjórna
vélknúnum farartækjum. Þetta
sjónarmið hefur komið fram oft-
lega í blöðum, sem rætt hafa
mál þetta af ábyrgðartilfinningu.
Ábyrgðarleysið skýtur
upp kollinum.
Eins og ekki er óvanalegt hér
á landi, þegar eitthvert mál virð-
ist vera í þann veginn að fá
farsællega lausn, skýtur ábyrgð-
arleysið upp kollinum. Þá rjúka
einhverjir upp til þess að spilla
þeim árangri, sem í vændum er.
Nú þegar það er kunnugt orðið,
að lög séu væntanleg eða reglu-
gerð um þessa hluti,- er birt at-
hugasemdalaust í kunnu blaði rit
smíð „skellinöðrueiganda“ um
þróun, sem ekki verður stöðvuð.
í fyrsta lagi er mjög hæpið að
tala um þróun í þessu sambandi.
Hér er verið að tala um að af-
stýra því, að til frekari vandræða
horfi í umferðarmálum, afstýra
slysum, sem stafa af þvi, að hér
hefur komið eins konar faraldur
til sögunnar og eftirlitsleysi, sem
ekki er hægt að vinna bug á
nema með lagasetningu. Þarf enn
einu sinni að nefna, að börn
stunda kappakstur á götunum á
farartækjum, sem engin von er
til að þau geti stjórnað nægilega
örugglega? Þarf að nefna enn
einu sinni, að slík farartæki eru
leigð út, án þess unnt sé að hafa
með þvi nægilegt eftirlit, eins og
er?
^ „Eins og erlendis“.
| Og svo er þvi haldið fram, að
hér verði að sníða ný lög eða
regliir eftir því sem tíðkast er-
lendis, af því að þar sé umferðar-
\ menningin á langtum hærra stigi,
— en alveg sleppt að minnast á,
að vegna aðstæðna í þessum bæ
og yfirleitt á voru landi, verðum
vér að leysa slík vandamál með
tilliti til þeirra, fyst og fremst,
en með skynsamlegri hliðsjón af
reynslu manna erlendis. — Ef
m'enn hugsa um þessi mál af al-
vöru og ábyrgðartilfinningu
krtíljasl menn slrangra ákvæða,
jafnstangra.af unglingum og kraf-
izt er af öðrum, sem vélknúnum
farartækjum stjórna. Er í raun-