Vísir - 26.08.1954, Qupperneq 4

4
VfSIR
Fimmtudaginrr 26. ágúst 1954
VfiSXK
9AGBLAB
Ritstjóri: Hersteirm Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jóocron.
Skriístofur: Ingólfsstrsetl 8.
Ctgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN YlSIR HJE.
Affreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm Línur).
Lausasala 1 króna,
Félagsprentsmiðj an hJL
Rifist um keisarans skegg.
Ritstjóri Alþýðublaðsins gerir heimilismálefni flokks síns að
umræðuefni í forystugrein í blaði sínu í gær. Lætur hann
þar vaða á súðum, eins og er, þegar honum er mikið niðri
fyrir, en þegar greinin er lesin með athygli, sem forystugreinar
þess blaðs verðskulda sjaldnast, koma þó ýmsar mikilvægar
upplýsingar í ljós.
í forustugrein Alþýðublaðsins stendur m. a. þetta: „Þetta
(óvirk verkalýðsbarátta) er ömurlegt sjálfskaparvíti. Því að
ef verkalýðsiélögin og Alþýðusamband íslands stæðu ósundruð
að einum frambjóðanda í hverju kjörkæmi, í stað þess að senda
fram gegn íhaldinu þrjá eða fjóra menn, sem allir eru dæmdir
til falls, — þá værj ríkisvaldið innan stundar komið í hendur
verkalýðsins sjálfs og íhaldið lagt til hliðar fyrir fullt og allt.
Að þetta er ekki ge: t, strandar miklu meira á fordómum og
ofstæki en á máleínalegum ágreiningi,“ Svo mörg eru þau orð.
Það er vitað mál, að til mikilla átaka hlýtur að draga á
þingi Alþýðuflokksins, sem mun koma saman í haust. Það er
á allra vitorði, að sterk öfl innan flokksins vilja losna við
Hannibal Valdimarsson, ritstjóra Alþýðublaðsins, úr formanns-
sætinu, og líkurnar fyrir því, að svo verði, eru almennt taldar
miklar. I því sambandi er skemmst að minnast, að Hannibal
fór norður til þess að kanna lið sitt þar, en menn úr hinum
armi flokksins í humátt á eftir honum til þess að gera að engu
viðleitni hans til fylgisaukningar við sig og stefnu sína. Þá eru
og í fersku minni viðbrögð núverandi formanns Alþýðuflokks-
ins og ritstjóra aðalblaðs hans í sambandi við kosningarnar í
Kópavogi, þar sem hann beinlínis hvatti kjósendur til þess að
styðja kommúnista. Mæltist þetta athæfi, að vonum illa fyrir,
hjá óbreyttum liðsmönnum flokksins, að maður tali ekki um
þann arminn, sem er Hannibal beinlíns fjandsamlegur.
Nú boðar Hannibal með þessari forystugrein sinni nýja
baráttuaðferð Alþýðuflokksins, ef hann á annað borð mælir
fyrir munn hans, sem sé þá að samfylkja með kommúnistum,
standa „ósundraðir að einum frambjóðanda í hverju kjördæmi."
Ekki þarf að efa, að þessi yfirlýsing Hannibals veki mikinn
fögnuð í herbúðum hinna fjarstýrðu, og liggja margar ástæður
til þess, en einkum sú, að kommúnistar vita sem er, að fylgi
þeirra fer hrakandi og stefna þeirra verður æ óvinsælli, en alls
konar „samfylkingar“ eru sérlega vel til þess fallnar að breiða
yfir giftuleysi þeirra.
Ritstjóri Alþýðublaðsins, sem jafnframt er formaður Al-
þýðuflokksins, hins sósíaldemokratíska flokks á íslandi, sýnist
hafa nokkra sérstöðu, miðað við sambærilega flokka annars
staðar á Norðurlöndum. Ekki er vitað, að Oscar Torp eða Hans
Hedtoft geri sér jafndælt við kommúnista í löndum sínum og
hinn íslenzki flokksbróðir þeirra hér heima, þar eru kommún-
istar taldir utangarðs í framfaramálum þjóðar sinnar, eins og
eðlilegt er. Fjarstýrðir flokkar eiga ekki samleið með samlönd-
um sínum, þeirra leiðarstjarna er annarlegs eðlis, baráttu-
aðferðir þeirra með öðrum hætti, en ávallt í nánu samhengi við
það, sem yfirboðurum þeirra í Kreml þóknast hverju sinni.
Formaður Alþýðuflokksins er hörkuduglegur í ofstæki sínu
en honum hættir til að\ láta kappið bera sig ofurliði. Hann
hugsar sjaldan fyrr en hann er búinn að tala eða: skrifa, og
þess vegna rekur hann sig illilega á. Hætt er við, að ýmsum
Alþýðuflokksmönnum þyki það ill tilhugsun að ganga til kosn-
inga með kommúnistum, fjendum lýðræðis og mannréttinda,
þegar þess er gætt, að Alþýðuflokkurinn hefur fram til þess
talið sig vera málsvara lýðræðis og' sjálfsagðra mannréttinda.
En formaður flokksins telur sig ekki hafa leikið sitt pólitíska
hlutverk til enda, hér þurfi fleira að koma til, meðal annars
hugmyndin um bandalag við kommúnista.
í nefndri forystugrein Alþýðublaðsins í gær segir, að „and-
stæðingar íhaldsins eyði kröftum sínum látlaust í að rífast um
keisarans skegg.“ Formanni Alþýðuflokksins virðist það hé-
gómamál, hvort vinna beri með þeim anga hins alþjóðlega
bófaflokks kommúnista, sem hér starfar, að afnámi lýðræðis I
og mannréttinda, eins og hann hefur alls staðar gert þar sem j
hann hefur komið því við. Hætt er við, að mörgum finnist það!
ekki „keisarans skegg“, og að full ástæða sé til að gjalda var-
huga við kommúnistum, í hvaða gerfi sem þeir kunna að birtast.
Þeir eru alls staðar eins.
Ný sókn hafin í Rússlandi
gegn trúarbrögðunum.
Ný sókn hefur verið hafin
í sovétríkjunum gegn trúar-
brögðunum.
Undirbúningur þessarar
sóknar var fyrst hafinn í
blöðunum, þar sem því var
haldið fram, að mikið væri enn
þá um „hjátrú‘“ í sovéttríkj-
unum og næði hún jafnvel inn
í raðir kommúnistaflokksins.
Á síðustu vikum hefur mikið
verið rætt um Komsomols-
i hjónin, sem vildu heldur há-
tíðlegt kirkjubrúðkaup, en
viðhafnarlausa skrifstofugift-
ingu. Enn fremur tala blöðin
um hátt setta embættismenn
flokksins, sem láta skíra börn
sín og um bændur og verka-
menn, sem fara frá störfum,
til að vera viðstaddir kirkju-
legar athafnir.
Flokkurinn er nú að undir-
búa „gagnráðstafanir". Merkið
var gefið í Pravda nýlega í
leiðara undir fyrirsögnnini:
„Hefjum vísindalegan guð-
leysingjaáróður“. Þetta heróp
var síðan byggilega bergmál-
að í öllum kommúnistablöðun-
um í Rússlandi. Pravda segir
einnig, að 124. grein stjórnar-
skrár sovétríkjanna, þar sem
leyft er bæði trúarbragðafrelsi
og frelsi til að reka áróður
gegn trúarbrögðunum sé túlk-
uð of einhliða og að rétturinn
til hins síðarnefnda sé oft fyrir
borð borinn. Verkalýðssam-
bönd, skólar, háskóla, blöð og
útgáfufyrirtæki hafi ekki gert
skyldu sína í þessu efni. Þessir
aðilar hafa nú fengið skipun
um að hefja áróður gegn trú-
arbrögðum með bæklingum og
fluguritum.
Max sagði, svo sem frægt er,
að „trúarbrögðin væru ópíum
fólksins“. En Rússar seyja nú,
að trúárbrögðin, sem þeir kalla
„hjátfú" eigi rök á drykkju-
skap meðal almennings. Mörg
samyrkjubú hafa dýrlinga fyr-
ir erndara, og á almanaksdegi
dýrlingsins koma þeir saman
og halda drykkjuveizlu. Blöð
in segja að á þennan hátt glat-
ist margir starfsdagar, einmitt
þegar fólk eigi að vera að
inna að uppskerustörfum.
Enn fremur segja blöðin, að
margar verksmiðjustjórnir láti
starfsfólki sínu oft líðast að
vera fjarverandi af sams kon-
ar ástæðum.
Rússnesku yfirvöldin virðast
mjög áhyggjufull út af því að
trúarbragðakennd sé mjög að
magnast meðal fólksins. aÞð
verður, segja blöðin, að efla
kommúnistisk sjónarmið með-
al þjóðarinnar.
Margt er shtítiS\
Útlægur úr öllum veitinga-
húsum í 7 mánuði.
Svona er að lenda á svarfa (istanum
á Sarkeyju.
Það er á allra viton)3i, að
Bretar eru sérkennilegir að
ýmsu leyti og kippa sér ekki
upp við það, þótt ýmisr brosi
að þeim fyrir.
j Ein er sú eyja undan strönd-
! um Frakklands, sem Bretar
ráða, og heitir Sark, en hún á-
samt Jersey og Guefnsey nefn-
I ist einu nafni Ermarsundseyjar.
I Á Sark er konuríki, því að þar
I segir fyrir verkum Sark-frúin,
eða „The Dame of Sark“, eins
og titilþ hennar nefnist á ensku,
en raunar heitir hún frú R. W.
Hathaway.
Sark er mjög eftii(sóttur
staður fyrir ferðamenn, því að
þar geta þeir slitið sig úr
tengslum við hraða nútímans.
Til þess að tryggja það, að hin-
ar leiðinlegri hliðar vélamenn-
ingarinnar nái þar ekki fótfestu,
hefir svo verið ákveðið, að
bannað skuli að flytja bíla til
eyjarinnar, enda er hún svo lítil
að það er aðeins fárra stunda
gangur „landshorna“ í milli.
Menn skyldu nú ætla, að ekki
væri mikil hætta á umferðar-
slysum, þar sem bílar og önnur
vélknúin farartæki — nema
traktorar — eru þar í banni.
En því er ekki að heilsa, svo
sem fram kemur af máli nokkru
sem tekið var fyrir rétt þar á
eyjunni í vikunni sem leið. Þá
var nefnilega gamall ekill, sem
haft hefir framfæri af hesti
sínum og farþegavagni um
langt árabil, dæmdur fyrir að
stofna eyjarskeggjum í voða
með því að aka undir áhrifum
áfengis.
Karlinn var kærðuú, þegar
hann ók Oaksley lávarði og
konu hans frá Sarkfrúnni til
strandar, og tók þá annar lög-
regluþjónn eyjarinnar hann
fastan.Var hann dæmduríhæstu
sekt, sem þekkist fyrir ölvun
við akstur þar á eynni, en það
eru tíu shillingar, en þar við
bætist, að hann var settur á
svarta listann. Því fylgir sjálf-
krafa, að karlinn má ekki koma
inn fyrir dyr í veitingahúsum
eyjarinnar næstu sjö mánuði.
Vonandi verður vegfarendum
óhætt á Sark næstu mánuðina,
ef karl brýtur ekki bindindið.
Það er ekki ósjaldan að Berg-
máli berist bréf þar sem gagn-
rýnd er dagskrá útvarpsins. —
Stundum er þessi gagnrýni sann-
gjörn, en stundum er þar verið
ið að kvarta undan því, sem lítið
verður gert við. Einn útvarps-
hlustandi hefur sent Bergmáli
pistil, en hann kvartar yfir hinni
nýju útvarpssögu. — Bezt er að
láta hann segja sjálfan frá: JEg
skrifa þetta bréf vegna þess, að
eg er óánægður með nýju út-
varpssöguna. Hefði mér fundizt
eðlilegra að fólk fengi að hlusta
á eitthvað nýstárlegra. en eld-
gamlan róman eftir Einar H.
Kvaran, sem allflestir landsbú-
ar hafa lesið, sem eru komnir
til vits og ára.
Hjörvar beztur.
Það munu ekki vera margir,
sem ekki hafa lesið Ofurefli og
er það þá lítil fræðsla að fá bók-
ina lesna í útvarp á þeim
tíma, sem flestir hlusta á það.
Það er kannske eina vonin að
menn geti haft af þessum lestri
gaman, að Helgi Hjörvar lesi vel.
Hann er áreiðanlega bezti fram-
haldssögulesandinn, sem útvarp-
ið hefur boðið hlustendum sín-
um upp á. En hvað sem því líð-
ur finnst mér það mjög hæpið
af útvarpinu að láta fólk þurfa
að hlusta á þenna eldgamla reyf-
ara. En um það skal ég ekki fara
fleiri orðum.
Góð saga.
Framhaldssaga útvarpsins síð-
ast, Maria Grubbe, eftir J. P.
Jakobsen var afbragð, og fannst
mér líka upplestur þess manns.
er með fór, vera með ágætum.
Þessa ágætu sögu hafa fáir les-
ið og fannst mér val hennar vera
gott. Og ekki sakaði það, að bók-
in mun hafa verið þýdd af látnu
íslenzku skáldi, er alla tið hefur
verið viðurkenndur sem ágætis
rithöfundur. Það er áreiðanlegt,
að til fárra efna, sem flutt er í
útvarpi, þarf jafnvel að vanda og
framhaldssögunnar. — Bæði til
sveita og til sjávar er mest hlust-
að á hana og verða margir fyrir
vonbrigðum, ef illa tekst til um
valið. Þó verður það ekki bein-
línis sagt, að útvarpssögur hafi
yfirleitt verið illa valdar, því
margar hafa verið góðar, þótt
margir munu vera á sama máli
ftg ég, að sú saga, sem nú er les-
in, hefði gjarnan mátt gleymast.“
Fleiri raddir.
Þessi skoðun, sem kemur fram
af bréfinu, er Bergmáli hcfur bor
izt um útvarpssöguna Ofurefli, er
ekki þessa manns eins. Eg hef
heyrt marga aðra segja svipað,.
þótt ekki skuli ég fullyrða, að
það sé almanna mál. En talsvert
er til í þvi er bréfritarinn segir,.
þvi margir munu þeir vera, sem
lesið hafa bókina og kannske ekki
verið yfir sig hrifnir. En það
er um þetta, sem svo margt ann-
anð, að sjaldan er gert svo öllum
líki. — kr.
BEZT AÐ AUGLYSAIVISI
Háir vextir
og örugg trygging standa
þeim til boða, sem lána vilja
fjárhæðir til stutts eða
langs tíma.. Algjör þag-
mælska. Uppl. í síma 7324.