Vísir - 02.09.1954, Blaðsíða 5

VlSIB
Fimmtudaginn 2. september 1954
'*
Geislahitun hefir rutt sér stór-
lega til rúms á síðustu 4 árum.
Mihil ií&hhnn hasinaöar
riö geislahitunariagmir.
Eins og alkunnugt er og áð-
ar hefur verið vikið að hér í
blaðinu er óvenjulega mikið
um byggingaframkvæmdir hér
í bænum á þessu sumri, og er
fflikill fjöldi íveruhúsa í
smíðum, stórra og smárra.
Meðal stórhýsanna eru fjöl-
býlishús og aðrar stórbygging-
ar. Segja má, að hér sé risin
mikil byggingaalda.
Þegar um þetta er rætt ber
einnig að nefna áform bæjar-
félagsins um að reisa heilt
íbúðahverfi, sambyggð einbýl-
ishús er mynda skipulagða
heild, og er um það rætt að
slík hverfi fái hita frá sér-
stakri hitunarmiðstöð.
Upphitunar vandamál.
Upphitun einstakra húsa,
hvort sem er stórra eða smárra,
og vitanlega einnig heilla
hverfa, er jafnan mikið vanda-
mál, fyrir alla aðila. Verður
eigi fjölyrt um það hér, en af
sérstöku tilefni verður iiér sagt
nokkuð frá hinni sVonefndu
geislahitun, sem þegar er feng-
in allmikil reynsla fyrir. Til-
efnið er það, að blaðið hefur
frétt, að nýlokið sé byggingu
stórhýsis, fjölbýlishúss, með
geislahitun, og hefur blaðið því
leitað nánari upplýsinga hjá
Aðalsteini Jóhannssyni vél-
fræðingi, framkvæmdastjóra
Geislahitunar h.f., er sá um
geislahitunarlagninguna í
húsið, sem er fjölbýlishús sem
fyrr var sagt, reist af Bygg-
ingasamvinnufélagi símamanna
við Birkimel.
„Hús þetta er ‘24 íbúða hús,
4 hæðir ásamt kjallara
og risi,“ sagði Aðal-
steinn Jóhannsson. „I húsinu
er geislahitunarlögn, sem
Geislahitun h.f. kom þar fyrir.
Byrjað var að flytja í húsið á
síðastliðnu hausti og hefur nú
allt húsið verið tekið í notkun,
og fengist þar reynsla fyrir
kostum þessarar upphitunarað-
ferðar í þessari tegund húsa,
m. a. sparneytni. Meðal höfuð-
kosta geislahitunar, má nefna
að engir miðstöðvarofnar eru í
herbergjum, þar sem leiðslum
er komið fyrir í loftum húss-
ins.
Glöggur
samanburður
hefur nú fengist, þar sem
Byggingasamvinnufélag síma-
manna ■ á áþekkt hús, • sem er
hitað upp með miðstöðvar-
ofnum, en í báðum tilfellum er
hitaveituvatn notað til upp-
hitunarinnar. Sýnir geislahit-
unin greinilegan reksturssparn-
að og' eru allir aðilar mjög vel
ánægðir með fyrirkomulagið“.
Nánara um geislahitunar-
fyrirkomulagið.
„Upphitunin verður með
geislun, eins og nafnið bendir
til, en ekkí méð því að lóftið
beri hitann um herbergið' eins
og þegar hitinn berst frá mið-
stöðvarofnum, því að það eru
loftin (og veggirnir) sem hitna
og geisla frá sér hita út í her-
bergin. Þar sem geislahitað er,
er næstum engin hreyfing á
loftinu og með því sneitt hjá
ókostum, sem miðstöðvarhitun
eru samfara. Aðrir kostir
geislahitunar eru, að loftið í
herbergjunum verður ekki eins
þurrt, auk þess sem miðstöðv-
arofnar eru til lítillar prýði og
taka oft allmikið pláss. —
Vegna þess að allt loftið (og
stundum veggirnir) er notað
sem hitaflötur þarf geislahitun-
in ekki nærri eins heitt vatn
og miðstöðvarhitun, en þar
kemur allur hitinn frá mið-
stöðvarofnunum, sem eru
miklu minni að flatarmáli.
Geislahitun þarf 30—47 gráð-
ur í stað 60—80. Vegna þess
verður hitakostnaðurinn miklu
minni eða allt að 20%.
Kostnaður við
geislahitunarlögn.
Stofnkostnaðurinn hefur nú
lækkað svo mikið, að í stærri
byggingum er hann nú nokkru
minni en ef eldri upphitunar-
aðferðir eru notaðar. í meðal-
stórum og minni húsum er
hann engu dýrari.“
Millihitun.
„Rétt er að taka fram, að
við geislahitun má nota sem
hitagjafa hitaveituvatn (milli-
hitun, þ. e. komið er fyrir
millihitara til upphitunar á
Gvendarbi’unnavatni), enn-
fremur má nefna olíukynding-
artæki og rafmagnsnæturhit-
un.“
Hús með geislahitun
í smíðum.
„Meðal stórra húsa með
geislahitun, sem nú eru í smíð-
um, má nefna: Sjúkrahúsið á
Blönduósi, Dvalarheimili aldr-
l aðra sjómanna, Hjúkrunar-
I kvennaskóla íslands, og verið
1 er að byrja á byggingu fjöl-
| býlishúss Byggingasamvinnu-
félags prentara (með 24 íbúð-
um). — Meðal húsa með geisla-
hitun, sem áður hafa verið
reist má nefna Nýja Klepp,
Rannsóknarstöðina á Keldum,
Heilsuhælið í Reykjalundi,
Nýja Iðnskólann, Þjóðminja-
safnið, Póst og símahúsið í
Hrútafirði o. m. fl. Þá ber að
nefna meðal einstaklinga sem
riðið hafa á vaðið mpð geisla-
hitun í íveruhúsum áínum eru
8 verkfræðingar, og sýnir það
hvert álit menn með sérþekk-
ingu hafa á þessari upphitun-
araðferð. Þá má loks nefna, að
geislahitun hefur verið sett í
verzlunar- og verksmiðjuhús
hér í Reykjavík og á Akureyri
og hvarvetna hefur geislahit-
unin gefist vel.“
Geislahitun hefur
rutt sér til rúms
á skömmúm tíma.
Geislahitun hefur stórlega
rutt sér til rúms síðan Geislp
hitun h.f. tók til starfa í sept.
1954. Fjögur ár eru eigi langur
tími en á þessum tíma hefur
geislahitunarlögn verið lögð í
hvert stórhýsið á fætur öðru og
geislahitunarlögnum í íveru-
húsum fer sífjölgandi. Bendir
þetta allt ótvírætt til, að þessi
upphitunaraðferð eigi mikla
framtíð fyrir sér.
Fjölbýlishús með geislalögn — eign Byggingarsamvinnufélags
simamanna.
Annar dagur EM:
Torfi stóð sig bezt Islendinga.
Mússneshi wnaraþanhiaup*
arinn tehh súrabteiur.
Bern, 26. ágúst.
I dag hafa engir stóúviðburð-
ir skeð á EM.
Veðrið hefur verið betra en
í gær og árangur því mjög góð-
ur. Úrslit hafa aðeins farið
fram í fimm greinum, en und-
anrásir og milliriðlar í átta
greinum. Auk þess eru hafnar
tugþraut karla og fimmtar-
þraut kvenna. Landanum geng-
ur stirðlega að komast meðal
stjarnanna og voru bæði Ás-
mundur og Hallgrímur slegnir
út áður en til úrslita væri kom-
ið.
Jöfn keppni á 100 m.
í 100 m. fóru fram milliriðl-
ar og úrslit. Af 15, sem hlupu
í milliriðlum hlupu allir undir
11 sek. nema einn, er fékk 11.0.
Ásmundur hljóp í fyrsta milli-
riðli og var þar við ofurefli að
etja. Lenti hann í fimmta og
síðasta sæti með 10,9 sek.
Úrslit 1. milliriðils:
1. Fútterer, Þýzkal. 10.5 sek.
2. Carlson, Svíþj. 10.7 sek.
3. Jones, Bretl. 10.7 sek.
4. Rulander, Holl., 10.7 sek.
5. Ásmundur Bjarnason 10.9 s.
Lakasti tími annars manns í
milliriðli var 10.8. Var því beð-
ið eftir úrslitunum með eftir-
væntingu, og keppnin var geysi
Úrslit þrístökks:
1. Scherbakov, Sovét., 15,90 m.
2. Norman, Svíþj. 15.17 m.
3. Rehak, Tékk. 15.10 m.
4. Weinber. Póll. 14.91 m.
5. Portmann, Sviss, 14.81 m.
6. Rahkamo, Finnl. 14.73 m.
Hallgrími mistókst.
í undankeppni kringlukasts-
ins þurftu keppendur að ná 45
m. til að komast í aðalkeppnina.
Hallgrímur Jónsson átti erfitt
með að sýna sín góðu köst í ó-
vönu umhverfi útlandsins.
Hann náði aðeins 42,90 m. og
skipar nú nítjánda sæti beztu
kringlukastara álfunnar. Bezt-
um árangri náðu: Evrópumeist-
arinn Consolini 50,93 m., Sví-
inn Nilsson og Ungverjinn
Szécsenyi, einnig yfir, 50 m.
Torfi í úrslit.
í stangarstökki þurftu kepp-
endur að fara yfir 4,05 m. til
að komast í aðalkeppnina.
Tuttugu tókst þetta og aðeins
fimm féllu úr. Torfi fór vel
yfir í annari tilraun, en kennir
eymsla í fæti. Hann mun þó að
líkindum taka þátt í aðalkeppn-
inni.
Úrslit þriggja greina.
í 10 km. göngu vann Tékk-
hörð. Þjóðverjinn Fútterer var inn Dolezal sigur með miklum
greinilega beztur, en fjórir
næstu menn voru á sama metr-
anum.
Úrslit 100 m. hlaupsins:
1. Futterer, Þýzkal. 10.5 sek.
2. Ronino, Frakkl,, 10.6 sek.
3. Ellis, Engl., 10.7 sek.
4. Pohl, Þýzkal., 10.7 sek.
5. Carlson, Svíþj., 10.7 sek.
6. Saat, Holl., 11.1 sek.
Nærri 16 m. í þrístökkinu.
Það var aldrei neinn vafi
hver beztur væri í þrístökki.
Heimsmethafinn Scherbakov,
Sovét., hafði slíka yfirburði, að,
honum væri trúandi til að bæta 1
met sitt í sumar. Núna náði
hann „aðeins“ 15,90 m. Tveir
aðrii'1 komust yfir fimmtán
metra en Finnanum Rakhamo
sem beztur var í undankeppn-
inni, tókst aðeins að ná sjötta
sætinu. Svíinn Norman háðí
öðru sæti og átti fimm af sex
stökkunum yfir fimmtán.
yfirburðum. í kúluvarpi
kvenna tóku hinar gildvöxnu
rússnesku „stúlkur“ þrjú fyrstu
sætin og höfðu mikla yfirburði.
Chudina hin rúsneska tók bæði
þátt í langstökki og fimmtar-
| þraut í dag. Eftir þrjár greinar
i heldur hún forystunni í fimmt-
j arþraut með 1858 stig, Sturm,
Þýzkal., í öðru sæti með 1727
stig. í langstökki varð Chudina
þó að láta í minni pokann og
varð aðeins önnur á eftir Des-
forges, Bretlandi.
Úrslit:
10 km. ganga:
1. Dolezal, Tékk. 45:01.8.
2. Egorov, Sovét., 45:53.0.
3. Lobastov, Sovét. 46:21.8.
2. Chudina, Sovét. 5.93.
3. Deinzka, Póll. 5.83. .3
Glæsileg afrek í vændum.
Ef dæma má af undankeppni„
sem farið hefur fram í ýmsum
greinum í dag, má vænta glæsi-
legra afreka á móti þessu. í 400
m. grindahlaupi „gekk“ heims-
methafinn Lituev, Sovét., á
51.1 sek., og fleiri náðu þar góð-
um tíma. í 110 m. grind hlupu
níu á 14,8 eða betué. Beztur var
Lorger, Júg., 14,5. Á 400 m.
náðu Ignatjev, Sovét. 47.0 og
Hellsten, Finnl. 47.1, án ofmik-
illar fyrirhafnar. 1500 og 5000
m. hlaupararnir tóku það ró-
lega, er þeir höfðu tryggt sér
úrslitasæti. í tugþraut, sem enn
stendur yfir, vah fyrstur eftir
þrjár greinar Þjóðverjinn Ober-
beck með 2456 stig, rúmum tvö
hundruð stigum á undan Rúss-
anum Kuznecov.
Rússneski Maraþonhlaup- '
arinn fékk bætur.
í Maraþonhlaupinu var það
að kenna starfsmönnum móts-
ins, að Rússinn hljóp vitlaust í
gær. Það var því samþykkt ein-
róma í dómnefnd að hann
skyldi hljóta gullpening og
vera kjörinn heiðurs-Evrópu-
meistari. Þessu var vel fagnað
af áhorfendum og Rússarnir
una vel orðnum hlut.
Frá útsölunni
aSeins 2 dagar eftir.
Kúluvarp kvenna:
1. Zybina, Sovét. 15.65
2. Kuznesova, Sovét. 14.96.
3. Tyschikevich, Sovét. 14.78.
Langstökk kvenna:
1. Desforges, BretL 6.04.
LfltlGAVEG 10 - SIMJ 33S7
MA BGT A SAMA STAD
o »vrr, 10 - S1M1 33*/
Afgreiðslustúlka óskasL
Tega
Skólavörðustíg 3,
Sími 80292.