Vísir - 09.09.1954, Blaðsíða 4

VISIB
Fimmtudaginn 9. september 1954.
WfiSIXS. ■>
DAGBLAB
Ritstjóri: Hersteinn Pálston.
Auglýsingastjóri; Kristján Jbn**osk.
Skrifstofur: IagólísstraBti I.
Otgefandi: BLAÐAÚTGÁFAIÍ VlSIB 3.1.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (flma llnur).
Lausasaia 1 króna,
Félagsprentsmiðjan h.í.
Ondunartæki slökkvHiðsin s hefír
bjargað mörguni bamshfum.
Oft gripiö til þess við fæðingar
í. heimahtisum.
Eins og skýrt var frá á sínum svo. að það kemst fyrir í ferða-
í rétta átt.
að hefur löngum verið viðkvæðið, síðan kjarnorkan kom
' tíma, fekk Slökkviliðið í
Reykjavík afar merkilegt og
nauðsynlegt súrefnis-öndunar-
J tæki í fyrra, sem bjargað getur
mönnum frá köfnun.
Blaðið sneri sér til Guðmund-
tösku.
Tæki þetta kemur að þrenns-
konar notum:
1. Ef lungu sjúklingsins hafa
lamazt, svo hann getur ekki
dregið andann getur tækið and-
ar Karlssonar, sem umsjón hef- J að fyrir hann, ef svo má að
ir með tæki þessu og innti hann orði komast þar sem það dælir
frétta af notkun þess þetta ár, lofti inní lungun og sogar það
sem það hefir verið í eigu út aftur.
2. Ef sjúklingur þjáist af and-
arfeppu og getur ekki andað að
slökkviliðsins.
Hann kvað tækið hEifa kom
sér nógu reglulega, gefur tækið
' til sögunnar, og menn gerðu sér grein fyrir ógnarmætti | ið að góðum notum þetta ár og honum nóg hreint ’súref ni> sem
nnar. að ekki ætti að stefna að því að nota hana emungis þa aðallega í sambandi við han andar svo fra sér sjálfur.
bahnsfæðingar í heimahusum,
hennar, að eklú ætti að stefna að því
a þágu hernaðarins;' ekki til múgmoröa og tortímingar, Tak-
markið ætti fyrsl og fremst að vera að hagnýta hana í frið-
samlegum tilgangi í’þágu atvinnuveganna og framleiðslunnar
: til þess að skapa verðmæti og bæta og auðga mannlífið, en
,ekki til að eyðileggja ávöxtinn af striti kynslóðanna og koma
.mönnum í hel. Og ef dæma má af orðum forvígismanha þjóð-
.anna, beggja vegna járntjaldsins, virðist ekki vera um neinn
ágreining að ræða að þessu leyti.
Foringjar austxir r - vesturs segjast og vera sammála um, að
ihanna beri notkun igarnorku í hernaði, og hefur verið stungið
upp á því, að eftirlit verði haft með þessu, en tilhögunina eru
menn ehki á eitt sáttir, og þokar því lítt í áttina, þótt eining
,sé í orði kveðnu um endanlegt markmið. Menn eru eftir sem
,áður látnir fylgjast með því, hvað framleiðslu kjarnorkuvopna
líður, enda er slíkt mikilvægt atriði í kalda stríðinu eða tauga-
.stríði þessara tíma.
Þegar á þetta er litið, var það hressandi og gleðileg fregn,
sem barst vestan um haf í byrjun þessarrar viku, er frá því
var sagt, að það væri hafizt handa um að reisa kjarnorkuver,
.sem framleiða mun næga raforku fyrir borg með hálfri milljón
:íbúa. Þó er það jafnvel enn eftirtektarverðara, að það eru marg-
.ar þjóðir, sem að þessu standa, og þótt hafizt hafi verið handa
í Bandaríkjunum, er samt ætlunin að láta ekki þar staðar numið.
heldur er ætlunin að koma upp öðru samskonar raforkuveri
í Belgíu, og vafalaust verður svo haldið áfram við að reisa
.slíkar orkuveitur í fleiri löndum, er að samtökunum um þetta
.standa, en þau eru beggja vegna Atlantshafsins.
En í sambandi við þessa fregn vekur það einnig mikla at-
'hygli, að meðal þátttakenda í félagi því, sem þjóðirnar hafa
myndað um kjarnorkuverin er ekki ein þeirra þjóða, sem mesta
áherzlu hefur lagt á nauðsyn þess, að kjarnorkan sé notuð í
þágu friðsamlegra athafna. Rússum var g'efinn kostur á að
taka þátt í þessu samstarfi og njóta síðan ávaxtanna af því
með hinum þjóðunum, en af einhverjum ástæðum sáu þeir sér
ekki fært að taka þátt í því. Stingur slík neitun mjög í stúf
við tal Rússa, þegar rætt er um kjarnorkuna á
ráðstefnum, sprengjurnar og hætturnar af þeim fyrir mann-
kynið annars vegar, og hin friðsamlegu not orkunnar, sem
ein ættu að vera leyfð, hinsvegar.
, 3. Það getur hreinsað öndun-
árgöfigin, barkann, af öllum
óhreinindum, svo sem slími,
sem sezt hefir þar af einhverj-
um ástæðum.
Tæki þetta er mjög útbreitt
í Ameríku og þykir bráðnauð-
synlegt alls staðar.
I Reykjavík eru aðeins til
tvö slík tæki. Hitt er á Reykja-
víkurflugvelli og má.það teljast
Guðmundur kvað fólk ekki j allt of lítið fyrir svo stóran bæ.
ennþá hafa gert sér fulla grein, Úti um land eru engin slík
fyrir notkunarmöguleikum J tæki til að því er vitað er, en
þess og fjöldi manns vissi ekki ^ björgunarfélög -og fleiri ættu
einu sinni að það væri til hér. ^ að kappkosta a. m. k. að fá eitt
Tækið er algerlega sjálfvirkt, slíkt fyrir hvert þorp og kaup-
og ekki fyrirferðarmeira en stað.
og má fullyrða, að það hafi
bjargað mörgum barnslííum.
En í sambandi við köfnun eða
drukknun hefir það því miður i
komið að litlum notum enn,
vegna þess að það hefir anast
verið fengið það seint við slík
tækifæri, að engin von hefir
verið tli þess, að það kæmi að
liði. j
\Margt er shriti6\
Húsamálarínn þóttist vera
indverskur fursti.
Hann fék á fjölmarga 1 New York \ sf. víku.
Allir fulltíða memi kannast Og á miðvikudagsmorgun í s.l.
við söguna um skósmiðinn í viku voru öll blöð full af
Köpenick í Þýzkalandi, sem myndum og frásögnum af
opinberum náði sér í einkennisbúning og furstanum og hinu fríða föru-
varð frægur fyrir. 1 neyti.
Hann lét efna til hersýn- J En á íimmtudaginn sprakk
ingar fyrir sig m. a., því að blaðran, því að þá komust
Mönnum hefur löngum hætt til að gruna Rússa um að telja Þjóðveijum nægði að sjá bún- grúskarar að því, að á Indlandi
•áróðurinn meira virði en einlægni og heilindi. Þegar þeir higinn, þá töldu þeir þar kom- er ekki til neitt ríki — ekki
skorazt nú undan því að taka þátt í samstarfi því um stofnun mn mann. sem sjálfsagt væri einu sinni kotríki — sem heitir
er að hefjast, auka þeir mjög þær sð hlýða í-öllu. Barata. Indlandssérfræðingar
kjarnorkuvera, sem nú er að hefjast, auka þeir mjög
.grunsemdir. En jafnframt undirstrika þeir með aðgerðaleysi
.sínu, að lýðræðisþjóðirnar stefna í rétta átt.
Aukning bæjarsímans.
í síðustu viku kom fyrir atvik sögðu líka, að enginn Hindúi
í New York, sem minnir tals- mundi binda vefjarhött sinn
vert á þessa sögu. Gerðist það í eins og „furtinn“ hafði gert. Og
Bergmáli hefur borizt bréf frá
lcsanda, er ræðir um málvöndun
og er það á þessa leið: „Mig minn-
ir að haft liafi verið orð á því
einhverntima í Vísi að læknar
væru aular í orðmyndun og mál-
vöndun eða að minnsta kosti
þeir, sem nú eru að fást við það.
Var tekið til dæmis hið voðalega
orð „Krabbarneinsfélag", sem
gæti verið félag til þess að örva
krabbamein) í stað þess að láta
það lieita, eins og beint liggur
við, krabbavarnarfélag, saman-
ber berklávarnarfélag og berkla-
vörn. Eh þó að bent sé á slikt
virðist það vera eiris og að klappa
steininn, sjaldan neitt leiðrétt,
svö er þrjóskan mikil og stæri-
lætið.
Enginn gerir neitt.
Og aðrir læknar hafast ekki að
þó að hneykslaðir séu. Það er hin
alkunna læknasamheldni. Hvern
ig þætti mönnum nú að breyta til
og kalla berklaveikifélag í stað
berklavarnarfélag? Eða myndi
mönnum þykja það rétt að kalla
t. d. félag kynsjúkdómafélag eða
brjálsemisfélag? Það væri jafn-
gott. En þetta þrjóska krabba-
mein þjáir nú reyndar fleiri er •
hér ráða nokkru i landinu, svo
að hver og einn hefur því nægi-
legan félagsskap. Nýlega var
auglýst frá einu sjúkrahúsi eftir
starfsstúlku og átti sem sé að
vera „matráðskona“ á staðnum,
og mun þetta vera nýyrði en er
þó bögumæli. Hvað heita aðrar
ráðskonur þar? Vita ekki þeir,
sem ráða að á íslenzku er gott
og gilt lieiti yfir þetta starf. Það
er aldargamalt og þó alltaf nýtt
sem sé matselja, eða skilja menn
ekki lengur livað það þýðir?
Hvenær kemur svo t. d. mat-
vinnustúlka?" — Bergmál þalck-
ar bréfið.
Kaffihækkunin.
Vegna þess að rætt var í
Bergmáli í gær um kaffihækkun-
ina hefur veitingásali einn sent
BergmAli smápistil. Hann segir,
að kaffið liafi liækkað þrisvar áð"
ur en veitingasalar hafi hækkað
kaffið hjá sér. Þótti honum sjálf-
sagt að það kæmi fram, og er ég
því sammála. Það koma nefnilega
, ekki fram hjá bréfritaranum í
J gær. Þó þykir mönnum sjálfsagt
1 mikil liækkun, að molakaffið,
: eins og það er kallað slculi hafa
hækkað úr kr. 3.75 i kr. 5.00 eftir
i síðustu hsekkunina, en á þessu er
i þá gefin sú skýring, að hann
I liefði átt að liafa liækkað fvrr,
! en verðinu hafi verið lialdið niðri
fram til þessa. — Bergmáli lýk-
ur svo í dag. — kr.
sambandi við frumsýningu, sem
efnt var til þar í borginni á
myndinni „Egyptinn“ (sagan
20th Century-Foxframleið-
andi myndarinnar, sem hafði
fengið' blöðin til að skrifa um
hefir komið út á íslenzku), en þenna tigna gest, sagði að leik-
þar var mikið af „stjörnum“
|Og slíku fólki. Og innan um
þanri glæsta skara var maður.
j sem var klæddur að sið Hindúa
með vefjarhött og hvaðeina.
New York Times segir svo
frá þessu, að sumir virðist
haldnir þeirfi firru, að hVer
maður, sem beri vefjarhött,
hljóti að vera indverskur
■póst- og símamálastjóri greindi frá því í lok síðustu viku; að
í undirbúningi væri að auka bæjarsímakerfið til mikilla
muna. Hefur þegar verið: reist stór viðbygging við stórhýsi
póst- og símamálastjórnarinnar í miðbænum, þar sem nokkur
hluti aukningarinnar verður staðsettur, en að auki verður ný
miðstöð sett á laggir austan til í bænum eða Sogamýri, til
þess að spara línulagningu um bæinn þveran og endilangan
fyrir þá síma, sem eru þar um slóðir.
Það er vafalaust góðar fréttir fyrir þær þúsundir, sem nú
bíða eftir að fá síma, að þeir geti vænzt að fá þetta gójSa'^tí, og“ ofangTeindur ’ maðuÍ
þjonustutæki áður en mjög langt líður - eftir ærna bið. En I var spurður um það- Hann kvað
jafnframt má gjarnan spyrja, hvort símanot fari ekki eftirjj£ viS _ hann væri furstinn
sama lögmáli og margvísleg viðskipti, að kostnaður lækki með ( af Barata. Þustu þá blaðamenn
vaxandi umsetningu. Það virtist eðlilegast. Og eipnig virðist | 0g ljósmyndarar utan um hann,
þörf endurskoðunar á gjöldum, sem tekin eru fyrir flutning 0g tóku myndir af honum og
.sima o. þ. h. Það er til dæmis fyrir neðan allar hellur að. förunautum hans, sem voru
taka mörg hundruð krónur fyrir flutning síma milli herbergja tvær forkunnar fagrar meyjar,
í sama húsi. Engu einkafyrirtæki mundi haldast uppi að sem þarna urðu samstundis
lirefjast slíkrar greiðslu fyrir handarvik. | ódauðlegar, að sögn N.Y. Times.
ið hefði verið á sig.
Sá, er það hafði gert, reynd-
ist heita Albert Garlo, húsa-
málari að atvinnu. Hann hafði
af þessu mikla skemmtun, en
honum þótti leitt að heyra, að
orðið „barata“ væri portúgalska
og þýddi kakkarlakki!
ALM. FASTEIGNASALAN
Lánastarfsemi. Verðbréfa-
kaup, Austurstræti 12.
Sími 7324.
Bifreftasmiftir
eða lagtældr menn ósk-
ast á verkstæði vort.
SSÍSðlSIHÍÍijfðM fo.é’.
Skúlatúni 4.
BEZT AÐAUGLYSA1 VlSI
Beztu úrin
Lækjartorgi.
hjá Bartels
Sími 6419.