Vísir - 02.12.1954, Page 8

| YlSBR er ódýrasta blaðið og þó það fjöl- Þeír, sem gerast kaupendur VÍSIS eftli

j kreyttasta. — Hringið f síma 1660 ®g wn KW H 10. hvers mánaðar, fá blaðið ókeypis til
gerist áskrifendur. .w im * mánaðamóta. — Sími 1660.
Fimmtudaginn 2. desember 1954.
Innbrot í tvær verzlanir.
M.a. var stolið tóbaki og sælgæti.
Öhngsandi, að i'jj iipuvini
verði útrýmt
veiði,
í ár er rjúpnastofniim bér í hámarki, en
j>a$ geríst á 10 ára fresti.
í Það þykir örugglega sannað, að reglubundnar sveiflur ein-
^enni íslenzka rjúpnastofninn, sem nær hámarki á 10 ára fresti,
«g að stofninum stafi engin hætta af veiði.
Rjúpnaveiðar standa nú sem sveifla furðulega regluleg.
fcæst hérlendis (veiðarnar eru
'ieyfðar frá 15. október til 31.
desember), og óvenju mikið um
arjúpu. Hefur Vísir snúið sér
til dr. Finns Guðmimdssonar
fuglafræðings, og fengið hjá
Sionum nokkrar upplýsingar um
jþenna fugl, sem flestum okkar
jþykir mikið lostmeti um jólin,
©g Jónas Hallgrímsson hefur
gert ódauðlegan í kvæði sínu.
Fjallrjúpan íslenzka hefst
•við í öllum norðlægum löndum,
Irún er það, sem nefnt er
„circum polar“fugl. Hér í
Evrópu er rjúpan í fjalllendi
Noregs, á Spitzhergen, auk
þriggja stofna, sem hafast við
á hátindum Skotlands, Alpa-
íjalla og Pyreneafjalla. Þessir
rjúpnastofnar eru leifar frá ís-
«ld, og eru allmerkilegt fyrir-
íjæri,
Á áð alfriða
sjúpuna?
Á umliðnum árum hafa öðru
liverju heyrzt raddir um, að
sdfriða bæri rjúpuna, og það
læfur oft verið gert. Hafa mérin
gripið til þessara ráða af ótta
við, að annars kynni rjúpna-
stofninn hérlendis að verða al-
dauoa. Nú hefur verið sannað,
að um það bil 10 ár líða milli
raæstu rjúpnaára, og er þessi
í ár er t.d. hámarksár, og
hefur aldrei verið eins mikið
um rjúpu hér síðan árin 1947—
1948, en þá var stofninn í lág-
marki (rjúpnaleysisár). Þá
heyrðust háværar raddir um
alfriðun rjúpunnar, og það varð
til þess, að dr. Finnur Guð-
mundsson samdi greinargerð
um áhrif veiða á rjúpnastofn-
inn, árið 1950, og er þar mik-
inn fróðleik að finna. Bendir
dr. Finnur á þessar sveiflur
rjúpnastofnsins, og leiðir rök að
því, að veiðar hafa alls engin
áhrif á þær, svo mikil er viði-
koman.

Núverandi stofn
dauðadæmdur.
Rjúpnastofn sá, er nú hefst
við uppi á heiðum og raunar
víðast hvar á landinu, er dauða-
dæmdur, og fellur innan
skamms, ef ekki á næsta ári,
þá innan 2—3 ára. Það væri
þess vegna óhætt og meira að
segja skynsamlegt að hagnýta
stofninn og skjóta verulegt
magn af rjúpum, sem hvort eð
er hljóta að falla. Hins vegar
eru margar tilgátur uppi um,
hvað veldur þessi' falli rjúpn-
anna með svo reglulegu milli-
bili, og verður ekki nánar
rakið hér.
Fyrirmælin til Montgotnerys
rædd i neðri málstofunni.
Mýtt viðhorf í varnamálum í upphafi
kjarnarkualdar.
Einkaskeyti frá AP.
London í inorgun.
Til orðahnippinga kom í gær í
aeðrí málstofunni milli Shin-
■wells og Churchills, út af ummæl-
SMB Churchills í ræðu þeirri er
i&aniii, fltttt) fyrir nokkru.
Gat Churcbiií-.fyrirmæla um
ssS halda til liaga þýzkum vopn-
iíme og fá Þjóðverjum i hendur,
«1 Rússar héldu áfram sókn
Semgra en þeim var heimilt (er
liéið að lokum síðari heimsstyrj-
ældar).
Churchill kvað sér nú þvkja
Hjiður, að hann hefði gert þetta
sið simfalsefni, og hann mundi
«kki hafa gert það, ef hann hefði
«kki staðið í þeirri meiningu, að
fcréfið til Montgomery með fyrr-
Bsefnduni fyrirmælum, væri
prentað í seinasta bindi endur-
nninninga sinna, og hann væri
ekki viss um, að það sem hann
sagði i ræðunni, væri nákvæm-
lega eins orðað og það var i
Iiréfínu. Bréfið hefur ekki fund-
ífei enn þrátt fyrir mikla leit.
Nýtt Ioftvarnakerfi
á kjarnorkutíma.
Harold McMillan landvarna-
ráðherra sagði í gær á þingi, að
loftvarnakerfi landsins yrði ger-
breytt, i samræmi við þörfina á
kjarnorkutíma. Loftvarnabyssu-
kerfið, sem væri víðtækt, dýrt
og mannfrekt, yrði lagt niður að
verulegu leyti, þannig mundi
verða hægt að komast af með 14
núverandi mannafla. í öryggis-
skyni hefur þessu kerfi verið
haldið við, ef til styrjaldar skyldi
koma, þar sem of seint er að
koma upp slíku kerfi, ef ófriður
dynur yfir. En nú í upphal'i
kjarnorkualdar er allt viðhorf i
þessuiii efnum að taka snöggum
breylngum.— Clnirchill hefur
boðið stjórnarsamvinnunni upp
á að taka þátt i viðræðum um
landvarnir, eins og jafnaðarmenn
gerðu á sínum tíma, þegar í-
haldsmenn voru í minnihluta.
— Jafnaðarmenn hafa borið fram
tvær breyfingartillögur, sem fela
í sér gagnrýni á stjórnina.
Ýmsir hafa veitt því athygli,
að um þessar mundir sjást
rjúpur víða í byggð, og telja, að
það viti á óvenju harðan vetur,
enda sé það gamalla manna
mál. Ekkert má ráða af þessu
fyrirbæri, um það, hvort vetur
verður strangur eða ekki.
Rjúpnamergð í byggð táknar
eingöngu offjölgun rjúpunnar
og þröngbýli. Það þýðir, að
vegna mergðarinnar verður
rjúpan að sætta sig við að
hafast við á ýmsum stöðum,
sem hún lítur ekki við, þegar
minna er af henni. Beztu rjúpna
lönd á íslandi eru að líkindum
á heiðum uppi af Þingeyjar-
sýslum, en þegar henni fjöigar
mjög, er hún um allt landið.
A. m. k. 5 millj.
rjúpna á landinu.
Það hefur verið gizkað á, að
á íslandi séu í ár nokrar mill-
jónir rjúpna, ekki færri en
fimm milljónir. Nú er erfitt
að vita með vissu um rjúpna-
fjölda, enda fá gögn fyrir hendi
um það.
Áður fyrr voru nær allar
rjúpur, sem skotnar voru hér-
lendis, fluttar út. Sá útflutn-
ingur komst hæst upp í
252.650 rjúpur árið 1927. Frá
því í styrjöldinni hafa engar
rjúpur verið fluttar úr landi,
en innanlandsneyzla stórauk-
izt, m. a. vegna mjög bætts
efnahags landsmanna. Um
innanlandsneyzluna eru hins
vegar fáar skýrslur til, en þær
væru þó æskilegar og gagn-
legar.
Það er óhætt að fullyrða, að
óhugsandi er, að unnt væri að
útrýma íslenzku rjúpunni með
veiðum. Til þess er landið allt
of stórt, og veiðimenn tiltölu-
lega fáir, rjúpnamergð of mik-
il svo og viðkoma.
Fálkinn og
rjúpan.
Sem betur fer, er íslenzka
rjúpnastofninum engin hætta
búin, hvorki af skotmönnum né
vetrarharðindum. Strangir
vetur hafa tiltölulega lítil
áhrif á rjúpnastofninn, því að
hún lifir á fæðu, sem önnur
dýr geta yfirleitt ekki notfært
sér og er óvenju harðger fugl.
Geta má þess, að fjöldi fálka
á landinu er í nánu samhengi
við fjölda rjúpnanna. í miklum
rjúpnaárum, er mikið um
fálka, og þegar rjúpnaleysi er,
getur stundum farið svo, að
fálkinn verpi alls ekki.
• Aðalnjósnaskóli kommún-
ista hefir verið fluttur frá
Prag í úthverfi' nokkurt í
Austur-Beriín. Skólastjór-
inn er rússneskur liðsfor-
ingi. Þarna eru njósnaraefni
kommúnista frá ýmsum
löndum heims þjálfaðir til
starfsins á 8 vikna nám-
skeiðum.
f fyrrinótt voru framin inn-
brot í tvær verzlanir hér í
Reykjavík.
Annað innbrotið var framið i
söluturn á Vesturgötu 2 og stol-
ið þaðan tóbaki, sælgæti og smá-
vegis af skiptimynt.
Hitt innbrotið var á Framnes-
vegi 5 og áþekkur stuldur fram-
inn þar. Mál þessi eru í rann-
sókn.
Aðfaranótt þriðjudagsins var
innbrot framið í verzkmina
Remedíu í Austurstræti og réttri
viku áður hafði annað innbrot
verið framið i sömu verzlun. Var
allmiklu stolið þar af ýmiskonar
vöru, aðallega snyrtivöru og
smávegis af skiptimynt, 300 krón
um í seinna skiptið, en 165 krón-
um i fyrra skipið. Lögreglan hef-
iir nú náð i þjófinn og hefur
hann skilað þýfinu.
Ætlaði að kveikja í bíl.
I nótt handtók lögreglan mann
fyrir meinta tilraun til þess að
kveikja í bil. Var maðurinn all-
mjög ölvaður.
Hlaðnir bálkestir.
Töluverð brögð eru að þvi að
drengir hlaði bálkesti og kveiki i
þeim þar sem þvi verður við
komið. í gaér var lögreglunni til-
kynnt um nokkra slíka bálkesti
hingað og þangað í bænum og
kom hún í veg fyrir að tjón. hlyt-
ist af.
Ný f rttnerki.
Á morgun koma á markaðinn
tvö ný frímerki, sem Póst- og
símamálastjórnin hefur gefið út.
Þarna er um að. ræða 5 aura
frímerki með mynd af Vest-
mannaeyjum og 25 aura frí-
merki með mynd af togara.
Bæði þessi frímerki eru prent-
uð hjá Thomas de la Rue & Co.
Ltd. i London.
Frakkar hafa gefið út þetta
jólamerki, og eru prentuð af
því 55 milljón merki, til ágóða
fyrir berklavarnastarfið. —
Myndin er af Einar Holdböll,
„föður danska jólamerkisins, en
á frímerkinu er og danski fán-
inn, og heiðra Frakkar Dani á
þennan hátt.
Slys.
í fyrradag var lögreglan kvödd'
á Háteigsveg vegna slyss sem
þar hafði orðið. Hafði skurð-
bakki fallið ofan á mann, sena:
vann þar að greftri og slasaðist
hann svo að flytja varð hann á
sjúkrahús.
Suomi efnir
til fagnaðar.
Finnlandsvinaféiagið Suomi
hér í bæ minnist þjóðhátiðar-
dags Finna með kvöldfagnaði
í Tjarnarcafé nk. sunnudag
ki. 9.
Þjóðhátíðardagur Finna er 6.
des. (á mánudag), en heppi-
legra þykir að hafa samkom-
una á sunnudagskvöld.
Þar verður ýmislegt til
skemmtunar, m. a. sýndar
kvikmyndir frá Finnlandi, Jón-
as B. Jónsson fræðslufulltrúi
flytur ræðu, Skúli Haildórsson
tónskáld leikur lög eftir Sibe-
lius, Ralf Karlsson, finnskur
stúdent, sem hér er við námr
les upp finnsk ættjarðarljóð,.
ennfremur verður söngur og
dans.
Finnnar, sem búsettir eru
hér í nágrenninu, munu koma
á fagnaðinn. Félagsmenn fá
ókeypis aðgang, en aðrir, sem
óska að gerast meðlimir, geta
fengið skírteini við innganginn.
Þríðja b6k Ara
Arnalds komin út.
Út er komin bókin „SóIarsýn‘L
eftir Ara Arnalds, fyrrum bæj-
arfógeta.
Mun bók þessi verða bókavin-
um kærkomið lesefni, þvi að Ari
á sér fjölda aðdáenda vegna
bókanna tveggja, sem fyrir lágu
frá hendi höfundar. Undirtitill
bókarinnar er Gömul kynni, en
í bókinni eru tvær frásagnir, Ör-
lygur i Urðardal og Skilaboð.
„Sólarsýn" er 157 bls. að
stærð, gefin út á forlagi Hlað-
búðar, prentuð í Ingólfsprenti.
HeiEBaéskir til
Churchills.
Á þriðjudag sendi forseti fs-
lands svohljóðandi skeyti til sir
Winston S. Churchill:
Á yðar áttræðisafmæli sendir
íslenzka þjóðin ásamt vinum yð-
ar og aðdáendum um allan heim
beztu árnaðaróskir um heill og
hamingju í óþreytandi starfi fyr-
ir friði og frelsi.
Honum hefur síðan borizt svo-
hljóðandi svarskeyti frá Sir
Winston S. Churchill:
Beztu þakkir til islenzku þjóð-
arinnar fyrir hlýjar afmælisósk-
ir, sem voru mér mjög kærkomn-