Vísir - 28.12.1954, Blaðsíða 4

&
tísir
Þriðjudaginn 28. desembcr 1954..
DAGBLáB
Ritstjóri: Hersteiim P&isttA.
Auglýsingestjóri: Kristján Jónuoa.
V
Skrifstoíur: Ingólfsstneti t.
Ötgefandi: BLAÐAOTQÁFAli yÍKIR HJt.
Lausasel* 1 króoa,
Félagsprentsmiöjan kt
I
Deðan unt fiskveiða-
takmörkin rædd t NY Times
Bretar vilja losna við keppinauta.
Heimsblaftið New York Times birtir fregn um deilu Breta
við ísland út af staekkun landhelgiimar — og er hún frá
Grimsby, höfuðstöð brezkra togaraeigenda, dagsett 15. des. og
er á þessa leið:
.Deilan milli íslcnzkra fiski- ’ taekan
sem leiddi til lönd-
manna og Bretlands kann að
gjósa upp á vettvangi Sam-
einuðu þjóðanna.
Grimsby, Linöolnshire-báér;
unarbannsins í Grimsby.
„Hlustandi" hefur scnt Vísi eft-
irfarandi um Hamlet Shakespear-
es, scm fluttur var r útvarpið á
2. í jólum og. í gærkveldi:
Góð hugmynd.
„Mér finnst fara vel á því, að
útvarpið taki til flutnings önd-
vegisleikrit lieimsbókmenntanna
uin jólin, eins og gert var að
þessu sinni. Að visu var það svo
á bökkum Humru er höfuð-
Þegar millilandaflugvél sú, sem Flugfélag íslands festi kaup, stgð fiskveiðanna á -Brétlafiöi.
á fyrir nokkru og gefið var náfnið Sóífaxi, kom í fyrsta.í hinni tveggja ára gömlu érj-
skipti til landsins rétt fyrir jólin, var henni fagnað af miklum um sínuni við íslendinga tek-
mannfjölda, eins og almenningi er kunnugt. Meðal þeirra,
sem tóku til máls við það tækifæri, var Ingólfur Jónsson flug-
málaráðherra, og gat hann þess, hversu mikilvægar flugsam-
göngumar eru nu orðnar fyrir íslendinga. Nefndi hann það
/ -til dæmis, að flugvél, sem væri í förum landa á milli, færði
ríkisbúinu jafnvel meiri gjaldeyristekjur en togari, og má af
því ráða, hversu mikilvæg þessi samgöngutæki eru, þótt ekki
isé fleira talið.
, En ráðherrann nefndi annað mál, sem kominn er tími til
áð tekið verði föstum tökum. Hann gat þess, að nauðsynlegt
Væri, að hér í Reykjavík yrði komið upp flugstöð, þar sem
fram færi afgrei a Hugvéla yfirleitt, svo og að ráðizt yrði
í að reisa hér flugskýli, sem hægt væri að geyma hinar stóru
flugvélar landsmanna í, þegar verður væru hörð, en skýli þau,
isem á vellinum eru, munu ekki vera nægilega stór, til þess
að hægt sé að hýsa þessi dýru tæki. Getur hver sagt sér það
sjálfur, að það getur ekki verið til neinna b.óta, að.flugvélarnar
verða .að vera úti í yerstu veðrum. , . ...
Flugsamgöngur et-u orðnar svo miklar hér á landi, að um
það bil ‘þriðj.ungur landsmanna tekur sér far með ’flugvélum
árleggj éða syo verður.,að minnsia kosti á'þessu ári, og engin
'ástæða .til áð æúá, að samdráttur verði í þessum flutningum á
jiæstunni. Víða á landinu er unnié nð miklum framkvæmdum
til að gera fiugið. sem auðveldast og áhættuminnst, og munu
i þessar samgÖngur því tvímælalaust éiga eftir að, aukast til
.’ muná í framtíðinni. Þó er aðstaðan víðast svo, að . húif 'mun
ivera mun lakári hér en i öðrum löndum, þar sétó.'flugið er
engan veginn eins mikill og ómissandi þáttur í samgöngunum
og hér á latidi. Jafiivel hér í Reykjavík, sém er miðdepiíl þess-
; ara samgangna, er aðbúnaður farþ.ega á marga lund ófullnægj-
■ ahdi, og hafa þó flugfélögm lagt kapp á að bæta hana eftir
imegrii.
i Hvarvetna úti um heim mun það annars vera xegla, að hið,
,'opinbera hafi forgang í að koma upp húsakynnum fyrir af-
igreiðslur flugfélaga, þar sem þau fá svo afstöðu eftir þörfum.
■ Að vísu er það svo í sumum löndum, ,að flugfélögin eru eign
Kjris opinbera, eða að einhverju leyti á framfæri þess, en hér
'eru þáu sjálfstæð fyrirtæki, sem geta ekkí hlaupið til ríkis-
sjóðs og beðið hann um að borga halla, sem verða kann, eða
,átt von á auknum framlögum, ef ætlunin er að færast meira
‘á' fang en venjulega. Það 'er hið opinbera, sem á að táka þelta
verkefni að sér, og hefur málið raunar verið reifað frá því
íjónarmiði, þar sem gert ér ráð fyrir afgreiðslu langferðabíla
’ éirinig. Ekkert hefur þó' gerzt í máli þessu, en væntanlega
pað von bráðar, úr því að flugmálaráðherra
Íf. rfrÍð þáðpáð-’hafiðsýTHéfei sé að látið verði til
Eri krafa ísleridirigá er að-
eins ein ,af mörgum, hótunum,' líeima'hjá rtíér.að fæstir hlustuðu
sem tefla í hættu hefðbundnu til enda, þeim fannst viðfangs-
sem mikill atháfna- ög víð- tfrélsi á rúmsjó (high seas) —- ' efnið of strembið Qg „þunglairia-
skiptalífsbragur er á ogstendur; en hin ósvifnasta ögrun af því en engu að síður tel ég
tagi var sú, er hvalveiðaskip síálfsagt að ilytja slíka leiki. Eng
Aristotelesar Onassis voru tek- vafi er a’ að nnkin fjökli leik
,, ,, „ , listarunnenda hefur hlustað á
ín og flutt til hafnar i Peru. , , ,x , .
„ ° Hamlet aö þessu smm i agætn
Peru, Equador og Shile krefj
kemst skriður
. lu-fui1 hve'ðið úþú
i«-karar skríða.
ur Grimsby ekki mikið tillit til
þess, sem ríkisstjórnin í Londo
on kann að leggja til málanna.
Brezka utanríkisráðuneytið lít-
ur á ísland sem mikilvægt Iand
í Norður-Atlantshafsvarnar-
bandalaginu. Frá sjónarmiði
Grimsby er ísland að eins
keppinautur sem koma verður
fram við sem slíkan.
Togaraeigendur í Grimsby
neyddu fiskkauþmenn tií þess
að hætta að taka við íslenzkum
fiski.
Nú hafa íslendingar flutt
viðskipti sín á annan vett-
vang — þ. e. þeir selja ísfisk
til Ráðstjórnarríkjanna, og þar,
af leiðandi verða þeir að tengjá'
innflutningsverzlun sína í vax-
andi mæli við vöruskiptafyrir-
komulag Ráðstjórnafríkjariria.
Samkvæmt viðskiptasamriirig-
um við Ráðstjórnarríkin eiga
Íslendingar að láta af hendi
yfir 50.Ö00 lestir af fiski á
þessu ári, og fá í staðinn olíu,
sement, korn og aðrar vörur,
Af þessu hefúr leitt auknar
áhyggjur brezka utanríkis-
ráðuneytisins og utanríkisráðu-
neytisins í Washington. Á fs-
landi eru kommúnistar í mikl-
úm iheiri hluta. (Þetta var
leiðrétt í sérstakri klausu dag-
inn eftir, þ.e. sagt, að átt hefði'
að
uppsetningu Þorsteins Ö Stephen
sen, og þeirra vegna teldi é'g rétt
að flytja slíkar leikbókmenntir
einmitt á 2. í jólum og daginn
næsta. Hitt er svo annað mál, áS
þorri óbreyttra hlustenda myndi
sennilega.kjósa sér eitthvað „létt-
ara“.
Erfitt að gera ■ ' '
öllunt til hæfis.......
’■ v ■: “. " ■ . -• " • . -} ■
Það liggur í augum uppi, að
erfitt er að gera öllum til bæfis
þegar um er að ræða útvarpsefni.
Sumir vilja heldur harmoníkii-
leik en symfóniur, en livorl
tveggja verður að vera. Á svip-
aða lund er það með leikritin.
Við verðum að fá sinn skammt-
inn af livoru, léttmetinu og perl-
um héimsbókmennlanna. Finnst
niér vel hafa tekizt um flutnirig á
Hamlet, enila ]iótt auðvitað megii
.eittlivað að Iionuin finna, eins og
gerist og gengur. Lárus Pálsson
í aðallilutverkinu Hamlet, gerír"
nokkurs vafa vilja fallast a margt mjög vel, eiiis og. h'ans er-
éinhverja breytingú á riiarka- ýon og vísa. Framsögn hans er
línunhi, éf hún gæti náðst með yfifleitt með ágætum, cn þegár
samkomulagi. Þeir segjast geta hann á að sýna mikla geðshrær-
skilið hvemig íslendingum j,nSu> hróþar upp yfir sig, þá ork-
aði það á rnig eins bg þegár
drnkkinii inaðtir öskrar út í náft-
niyrkrið að tilefnislausu, Jiannig
brást rödd l.árusar með öllri,
þcgar hann reyiuli á hana.
ast réttar til þess að banna
hvalveiðar og fiskveiðar 200
mílur út frá ströndum sínum.
Það er sumt, sem mælir með
kröfu íslendinga um að færa
mörkin út fyrir hin hefðbundnu
þriggja mílna landhelgismörk,
ep. utanríkisráðuneytið getur
ejkki fallist á lagasetningu ís-
íendinga í þessu efni, án þess
að „opna um leið dyrnar“ til
yiðræðna um kröfur Perú.
-'sfl ' •
: Þess vegna vill utanríkis-
ráðuneytið gjarnan, að brezkir
tógaraeigendur gætu náð eins-
konar einkasamkomulagi við
íslendinga, sem ekki leiddi af
sér neitt alþjóðlegt fordæmi.
Sumir Grimsby^ingár játa
hreinskilnislega, að fstendingar
hafi haft ástæður til, að ætla,
að fiskimið þeirra váeru upp,
urin. Sumir þeirra múridu án
muni innanbrjósts, er harrn sjái
brezka togara á veiðum á ná-
lægum miðum. Og þeir játá,
að jafnvel á dögum þríggja
hiílna lahdhelginnar, hafi
fnargir togaraskipstjórar verið
landhelgisþjófar. Nú eru land-
helgisbrot innan hinnár nýju
standa að a Islandi væri rriárkalínu miklu tíðari, segja
öflugur kommúnistiskúr minni ' þejr hinir sömu’
_ AT oo I-. f t. wi F-í i __ __
hluti). — Næstum fjófðungur
þingmanna á Alþingi íslehd-
innga eru kommúnistár eða
undir kommúnistískum áhrif-
, Jack - Ross, j meðeigandi
stærstu útgerðarfélags Bret-’
lanas, Rass samsteypunnar, er
þéirrar skoðunar, að samkomu-
um. Island er eitt ríkjanna í lag ætti að gtíta náðst milh
N.-Atlantshafsbandalaginu og ^ brezkra og isienzkra útgerðar-
landvarnalega mikilvægt. |manna ellefu þjóða, er þar
Islendingar hafa þegár lagt samkomulagið um verndun
Aukin tækirimenntun.
iveir hópar ungra manna éru nú komnir heim frá Banda-
fíkjunum, þár sem þeir hafa Isért meðferð stórvirkra vinrnil
íýéla, viðhald á þeim og annað, sem að þeim lýtur, til þess að
þeir geti stði^;^rp..kiá elu, unmn.iÖ" útlehdúih’!
Jrnönnum íýrír’4 í'ráéhár liðið,^*$£ ér‘' tígl]þííðgi faáp&iton farinn
^tan, og mun hann njóta samskonar tilsagnai-, svo að um'
állmikinn fjölda verður að ræða, sem verður að námi þessu
Joknu jafn-fær þeim mönnum erlendum, er hafa á hendi stjórn
yihhuvéla, sem eru ómissandi við smíði mikilla mannvirkja.
Því er ekki að leyna, að margir munu líta það óhýru áuga,
að þessir ungu menn skulu hljóta slíka þjálfun vestan hafs, því
að ýmsir álíta; að þaðaa geti ekkert gott komið; En væntanlega
verður þörf fyrir þekkingu þessarra manna í framtiðinni við
stórframkvæmdir, sem fyrst og frémst ver'ða lyftistöng ís-
lenzkt atvihnulífs, svo sem virkjanir, og þá verður sú þjálfun
!Óg þekking, • sem: þeir hafa fengið,' óíhetanleg.
fram mótmæli sín gegri lönd-
unárbanninu ‘í; Evrópuráöinu
og hafa í huga, aðdéggja málið
fyrir Sameinuðu þjóðirnar. En
Grimsby-ingar láta. engán bil-
bug á sér finna.
Þar að auki hafa íslendingar
lýst yfir, að útlendingar megi
ekki fiska nær ströndum lands-
ins 4 mílur. Þeir hafa elnnig
bannað fiskveiðar á tiltekniun,
breiðum flóum á yesturströnd-
inni, þar sem togarar voru
vqnir að hnapp.ast sanian til
veiða á miðunum. Island hefur
dregið markalínuna þannig
milli yztu annesja, að, raun-
veruléga er hún 50 mílur frá
ströndinni á sumum stöðum.
íslendingar segja þetta vera
bráðnauðsynleg ráðstöfun til
verndar hrygningarstöðvunum.
Það var þetta bann — sem
framfylgt var ; með eftírliti
gæzluskipa, og með sektiim og
hóttmvun um að gera afla upþ-
Þökk fyrir Hamtet.
En yfirleitt fannst mér mcðferð.'
leikárarina á hlutyerkum sínuiöj
góð, og ánm tæknileg atriði, eihS'
og i, d. rödd „vofunnar“ (Ævai1'
KyaVan) verulega vél unnin. Það
var eins og hún kæmi-'úr mik-
illi fjárlægð og hafði þannig
hæfitega yfiriiáttúrlegan blæ,
eins og vera ber, Sern .sagtr Þökk
fýi’ir Ilamlet, fyrir hönd þeirra,.
seni hafa gaman að góðri leiklisl.
Hitt sný ég ckki aftur með, að.
Ieikí'itið er ekki. við. allra .hæfi.
Hlustandi."
fiskstofrisins vá NorðursjÓ
Bretlands eigin heimamiðum,
hafi ékki náð tilgangi sínum á’ •
undangengnum tíma, vegna ^,eð ,,R motl-
þess áð ógerlegt háfí-reynst; áð • Þannig ja'r Bréf'ið frá „Blust-
'íann- hirin mikla fjölda fiski^ anda“ um jótaleíkritið og geri ég
íiianna ellelfu þjóða, er þár rað, tyrl1' að margir geti orðið
stunda fiskveiðar; til þess að homun smmála. Hamlet er lieiins-
fára eftir reglunum. En, bætti ** ^ CD nokkuð Ian«dre«lí5‘
hann við, aðeins fáar þjóðir og
fáir fiskiskiþaflötar koiria við
sogu -,-i islenzku : f iskveiðádeil-
unni. '• /■ ... /'’'>.:■ ■-'■
# Forsætisráðherra Sudans hef-
ur snúið sér til lándstjórans
og bcðið leyfis að mega víkja
frá 3 róðherrum, scm hann
telur hafa' haft samstarf við
stjórnarandstæðinga. - Bfeðal
þeirra er landvarnaróðherr-
og þuuglamalegt og varta hafa
allir notið þess. Aflur ávmöti ér
þáð svo, að enginn dagur ó ár-
Ími ér betri eh cinitíítf 2. jóla-
dágur 111 fliifnigs slikrar kláss-
xski-a verka. 'Og sjálfságt ér lióþ-
ur sá manna nokkuð stór, er liafa
riotið þess að hlýða á flutning.
þcssa leikrits. Þar sem ég var
sfaddur, lieima hjá mér, vav al)-
margt fólk sman komið og virt-
ist mér flutningurinn fara fyrir
ofan garð og rieðan hjá flestum
og ekki entisl ég ti þess að hiusia
á verkið til enda. Sömu sögu bafa
fleiri að segja býst ég við. Ann-
ars heýifði ég efeki anriað én áð
a.n|i, Róðherrariur *pr'.',},[cfau.yyerið:'i?toe*!5ir-as8ð
óeökununum. | útvarpsdagskrúna um júiia. — kr.