Vísir - 21.01.1955, Blaðsíða 9

Fostudagmn 21. janúar 1955
VtSIR
Bæjarútgerð Vesímannaeyja:
HaSSinn '53 kr. 17.500 hvérn
öf kr. 67? kr. á hverja $má
AIls vaí’ð líífilIiiiBs frá EEpfíIaaíi
14 kr. — Esítíagí ‘sé ú r l»æ|»r-
s|«SM 9,3 EsaillJ. kr. v
Eins og menn vita hefur bæjarútgerð Vestmannaeyja gengið
rnjög illa, og skýrði Vísir frá j)ví sl. briðjudag, að hallinn liefði
alls orðið um 14 millj. króna. Síðan hafa ýmsir mælzt til þess
við Vísi, að hann skýrði nánar frá bessu og birtir blaðið því
að nokkru leyti grein, sem Guðiaugur GJslason bæjarfulltrúi
birti í Fylki í sl. viku.
Nú, þegar bæði skip Bæjar-
útgerðarinnar hafa verið seld,
er ekki nema eðlilegt og sjálf-
sagt, að bæjarbúum sé gerð
grein fyrir afkomu fyrirtækis-
ins. Verður í því sambandi ekki
komizt hjá að rekja í stórum
dráttum sögu þessarar arfleifð-
ar vinstri flokkanna, sem þeir
stofnuðu til á fyrstu árum
valdatímabils síns, af mikilli
bjartsýni, en minni fyrir-
hyggju.
Eins og kunnugt er, er ríkis-
og bæjarrekstrarfyrirkomulag-
ið aðaluppistaðan í kenningum
og stefnuskrám krata og
kommúnista,
í beihu samræmi við þessar
kenningar sínar, stofnuðu
vinstri flokkarnir þegar eftir
kosningarnar 1946 til bæjarút-
gerðar, með leiguskipum til
fisskkaupa og útflutnings. Þetta
ævintýri endaði eins og við
mátti búast, með allverulegu
tapi fýrir bæjarsjóð.
í öag, að fenginni átta ára
reynslu, mun hinsvegar vart
finnast sá kjósandi hér eða út-
svarsg'reiðandi, sem í alvöru
heldur því fram að bæjarrekstr-
arfyrirkoníulagið bæri að end-
ur.vekja, ef stofnað yrði til tog-
araútgerðar á ný. Jafnvel ekki
framámenn kommúnista mynd.u
þora að ympra á því. Svo algert
skipbrot hefir þessi grundvall-
arstefna vinstri flokkanna beð-
ið í sambandi við rekstur bæj-
artogaranna undanfarin ár.
Rekstrarafkoman.
Rekstrar og efnahagsreikn-
ingar útgerðarinnar liggjá fyr-
ir endurskoðaðir hjá bæjar-
stjórn, allt frá byrjun, að und-
anskildu árinu 1954, og er af-
koma útgerðarinnar samkvæmt
þeim sem hér segir.
Reksturshalli:
1948
1949
1950
1951
1952
1953
1954
áætlað
kr.
1.591.233.13
1.101.089.68
1.859.122.52
1.497.066.20
3.264.984.17
3.384.942.77
1.500.000.00
Samtals kr. 14.198.438.17
Af þessarf upphæð eru um
4.4 milljónir í tilfærðum af-
skriftum af skipunum. Rekst-
urshallinn 1954 hefir verið á-
ætlaður og er þar í innifalinn
viðgerðarkostnaður b.v. Vil-
borgar Herjólfsdóttur í sl.
mánuði. Áríð 1949 mun hins-
vegar hafa veríð talinn um 15
þúsund krónur í rekstursaf-
gang.
Fjárútlát bæjarsjóðs
vegna útgerðarinnar.
Samkvæmt bókum bæjársjöðs
hefir kaupstaðurinn orðið sð
greiða með útgerðinni krónui’
9.341.000.00 og sundurliðast
þannig:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Stofnframlag ............................... kr. 3.500.000,00
Skuld útgerðarinnar við bæjarsj.
•víðskiptami'eikn........................... — .2.093.000,00
Rfekstursstyrkur 1952 ..................... — 500.000,00
Rekstursstju’kur 1953 ..............—. 900.000,00
Rekstursstyrkur 1954 ...............— 847.000,00
Ýmsar lausaskuldir, eftir. að söluverð
b.y. Vilborgar Herjólfsdóttur er upp gert . . — 1.474.000,00
Samtals krónur 9.341.000,00
Allt er fþetta f var alls um 5000 tonn. Meðgjöf
fé tapáð. jbæjarsjóðs hefir því orðið kr.
Þannig lítur dæmið út eftir J 677.00 á hvert einasta tonn af
að bæði skipin hafa verið seld ‘ fiski, sem landað var úr skip-
fyrir samtals 11 milljónir kr. unum, bæði hér og annarstaðar.
eða um 4 Ynilljcr.-.im króna!
hærra verð,*en h'ð uþphafiéga
kaupverð þeirra nam.
Aflcoma
skipanna 1953
Samkvæmt reikningi Bæjar-
útgerðarinnar fyrir þetta ár var
reksturshalli fyrirtækisins kr.
3.384.942.77.
Samanlagður úthaldsdagar
beggja skipanna voru 330.
Reksturshallinn er því kr.
8.750.00 á hvern úthaldsdag á
eigendur fiskiðjuveranna ög
reyndar fléiri, en állt án árang-
urs. Á fundi bæjarráðs 22. marz
sl. var éinróma samþykkt að
bjóða þessum sömu aðilum bv.
Vilborgu Herjólfsdóttur til
kaups fyrir kr. 5.5 millj.
Var tilboð þetta sent með
bréfi dags. 27. sama mánaðar,
en svar hafði enn ekki borizt,
er tilboð Ólafsfirðinga í skipið
var lagt fyrir bæjarstjórn í des.
síðastl.
Það verður því- að þessu at-
huguðu að teljast vafasamur á-
góði fyrir kaupstaðinn í heild,
að vera að gera út togara, mest
megnis mannaðan utanbæjar-
mönnum, sem íá undanförn-
um áruin hefir hröðum skref-
um verið að eta upp allar eign-
ir kaupstaðarins. Sérstaklega
þegar þess er gætt, að togar-
arnir hafa alltaf öðru hverju
landað afla sínum utanbæjar
og hefir því nokkur hluti af
framlagi bæjarsjóðs til útgerð-
arinnar raunverulega orðið
atvinnubótastyrkur til annarra
en Vestmanneyinga,
• ■; ■;
Það bezta verðut ódýrast,
notið b vj
í mótorinn.
(Framb. af 4. síðu)
og' skjölunum var breytt.
Polynesia er eyjaklasi, sem nær
yfir þúsund-a ferkílómetra-
svæði í Kyrrahafi. En ég ætlaði
til Samoa, sem er depill í hjarta
Polynesiu.
Lolís var þetta fastákveðið.
Konan mín hafði látið í ljós
fullkomið traust á fyrirtækinu,
en nú sá ég, að hún gat varla
varist tárum. „Það liggur við
að ég þoli ekki meira“, sagði
hún.
„HeyrSu Teddy“, sagð'i ég.
„Mundu það að mér tekst þetta.
Hafðu ekki áhyggjur.“ — Hún
kvaddi og fór.
Köttur cg páfagaukur
ferðafélagar.
Ég klifraði niður á flekann.
Einhver rétti mér félaga mína,
þá einu, sem áttu að verða mér
til fylgdar. Stjórnarlið kafbáta-
stöðvarinnar í Peru gaf mér
svartan kött og félag það er
seldi mér vatnsbirgðir mínar
gaf mér páfagauk sem talaði
spænsku. Gaf ég þeim nöfn en
í munni Perúmanna hljómuðu
þau, sem Íkí og Míkí. — Míkí
— hún kisa mín — lauk ferð
inni, en Íkí setti vissulega eins-
konar páfagauksmet í sjóferð-
um, þutt ekki kæmist hann alla
leið.
Tundurduflaslæðari dró
fleka minn úr höfn, en' eg
skoðaði matvælabirgðirnar á
meðan, kom þeim fyrir og
kom öllu í röð og reglu í ká-
étu mihni. Birgðirnár hafði ég
sjálfúr valið.
Ég hafði meðferðis 50 pund,
af brerindu og möluðu banka^
byggi, öririúr 50 pund af möl-'J
uðu „cauihua11, korntegund,
sem vex aðeins í fjöllum, og
Sala togaranna
imianbæjar.
Að sjálfsögðu geta allir verið
sammála um, að æskilegra hefði
verið að selja togara bæjarút-
gerðarinnar aðilum innanbæj-
ar. En því miður er allt tal um.
innanbæjarsölu óraunhæft.
Síðari hluta ársins 1952 kaus
bæjarstjórn, eftir tillögu full-
trúa Sjálfstæöisflokksins, 3ja
manna nefnd til þess, ásamt
bæjarstjóra, að eiga viðræður
við þá aðila hér, sem kyrinu að
hvort skip, eða kr. 17.500 á dag j vilja eða gætu keypt bæjartog-
meðan skipin voru bæði á arana, annan eða báða. Nefnd
veiðum. jþessi starfaði í meira en ár og
Áflamagn skipamia árið 1953 átti fleiri viðræðufundi við
sagt er áð sé framúrskarandi
orkugjafi. Ég hafði einnig 50
pund af „chancaca", en það er
hrásykur, sem Indíánar í Perú
nota og er þykk kvoða. Auk
þess hafði ég 20 pund af
plöntufeiti, til að steikja fisk,
40 dósir sítrónusafa, auk þess
hafði eg birgðir af súraldin-
safa og kaffiduft nóg.
Míkí átti kassa af niður-
soðinni mjólk og Íkí átti 10
pund af maís og hérum bil 10
pund af hrísgrjónum.
500 pottá af vatni hafði ég
meðferðis og var það í 25'potta
brúsum og komið fyrir á
burðarbjálkunum. En eg komst
brátt að raun um sá staður var
ekki heppilegur.
Enginn sérstakur
útbúnaður.
Ég tók með mér tvenn
verkamannaföt, 3 peysur, 2
nærskyrtur og tvær skyrtur úr
ullardúk, ein stormföt, þrenna
strigaskó, þrenna leðurskó og
'sex húfur.
Fjörefni hafði ég engin með-
ferðis, engan sérstakan mat
eða sérstakan útbúnað. Eg hafði
tvenn sjókort og geyriidi ég
annað í loftþéttu stálhylki. En
þau voru lítil mjög. Auk"þess
hafði eg útvarp og senditæki,
(sem aldrei kom mér að gagni)
tvo áttavita og tvo sextanta,
skipaklukku, úr, myndávél, 3
ljósker og tvær eldaVélar.
(Konan mín hafði heimtað að
eg hefði tvær).
Björgunarbát hafði ég eirin-
ig. Það var eintrjáningsbátur
úr rauðum sedrusviði, 26 fet á
lengd.
Að síðústu hripaði ég konu
minni nokkur orð á blaði og
bað hana að koma því á fram- •
færi við tiltekna útvarpsstöð að
ég myndi senda fregriir af ttiér
daglega kl. 11 árd. og kl. 6 síðd.
eftir meðaltíma á þeim slóðum.
Kona. mín kom boðunum á-
leiðis í fullu tráusti, en það
[traust var óvei’ðskuldað. Hún
?rétti ekkert af riiér fyrr en
'erðinni var lokið.
Tundurdufla-slæðarinri hafði
;ett þrjá háseta til að gæta
ínunnar um borð á fleka mín-
• xm. Þegar við vorum komriir
50 mílur vestur fyrir Callao
;endi hann eftir hásetunum ög
olés hátt til að kveðja rriig,
>n ég ‘ veifaði ' höndurium í
Susan Abraham, 24 ára, er sú stúlka ensk, sem oftast birtast
myndir af í blöðiunx í Englandi. Nýlega giffist hún amerískum
bankanxanni, David Reid að nafni, og vitanlcga var tekin mynd
af henni, þegar hún fórh úr kirkjunni. Þá var hríSarbylur, og
er nú spunxingin, hvort það e góður fyrirboði eða ekki.
íveðjuskyni. Umhverfis mig
/ar djúp kyrrð, er skipið hvarf
dð sgóndeildarhring.
Vérið getur að eg hafi undir
xiðri verið glaður yfir að öllu
xms.tri undirbúningsins var
lokið, öllu smámunavafstri, bið
og óvissu var lokið. Verfð getur
að eg hafi verið því feginn að
ferðin var loks hafin.
En eitt veit ég. Þá þegar
kom yfir mig tilfinning, sem ég
hef aldrei fyrr orðið var við.
Eg get aðeins lýst henni á þann
veg að mér fannst sambandi
mínu við heiminn vera slitið,
það var horfið. Tíminn var ekki
lengur til fyrír mér. Ekkert var
til nema ég og flekinn minn
og hafið. Þessi tilfinning entist
mér ferðina alla.
MARGT A SAMA STAÐ
LAUGAVEC 10 - SIMX 3381