Vísir - 21.01.1955, Blaðsíða 11

Föstudaginn. 21. janúar 1955
VÍSIR
lt
Hvað hétu íslendingar
fyrir hundrað árum.
Þá h«tu kar!ar Kílaríus,
Káíftar og Sáinier eit
, Jes, Just7
Eií sjöáti In er ísIeiaílÍEa.'giir iséí |só Jóit
Við manntal sem gert var á
íslandi fyrir réttri öld, eða
1855 kom í ljós að þá voru alls
á íslandi 530 karlmannaheiti
og 529 kvennaheiti, en karlar
voru þá 30869 talsins á land-
inu og konur 33734.
Af karlmannaheitum var
langmest um Jóna, eða sjötti
hver kaiimaðux á landinu, 4827
að tölu. Næstir eru Guðmund-
ar, 2135 talsins, eða 1 af hverj-
um 14 karlmönnum i landinu.
Þar næst koma svo Sigurðar,
Magnúsar, Olafar, Einarar,
Bjarnar og Árnar.
Af þeimr 33734 konum sem
ísland byggðu á því herrans
ári 1855 hétu 4363 Guð-
rún eða 8. hver kvenmaður á
landinu. Þar næst koma Sig-
ríðar, 1641 að tölu, eða 13.
hver kvenmaður. Önnur al-
gengust kvennanöfn erú Mar-
grét, Kristín, Ingibjörg, Helga,
Anna, Guðný og Guðbjörg.
Mörg þessara mánna- og
kvennaheita eru annarleg og
koma okkur undarlega fyrir
sjónh’, enda þótt einstök þeirra
sé enn við líði. Mjög fór þessi
mannanafna-sérvizka eftir
sýslum og í Þingeyjarsýslu
koma fyrir karlmannsnöfn eins
og Bemótus, Dínus, Herbrand-
ur, Nathanael, Númi og Valves.
í ísafjarðarsýslu hétu menn
Betúel, Borgar, Dósoþeus, Dýri,
Fertram, Gedeon, Hagalín,
Hilaríus, Híram, Jess, Júst,
Kálfar, Lýsimundur, Maríanus,
Marjas, Móises, Rósi, Rósinkar,
Sálma og Þeófílas. í Húna-
vatnssýslu voru til Hugglaður,
Jedrosky, Job, Jónadab, Kaff-
ónas, Mindelberg, Niss, Ragúel
og Sakkeus. í Snæfellsnes-
sýslu fundust mannaheiti svo
sem. Athanasíus, Elífas, Jesper,
Karfi og. Sírus. í einstöku öðr-
um sýslum voru einnig til
undarleg karlmannsheiti sv.o
sem Mensalder, James, Sæfús,
Eberharð, Tilpó, Karlemíl,
Kasper, Odai, Abel, Antóníus,
Árbjartur, Ektar, Hemingur,
Kröger, Þórlindur, Blansiflúr,
Elídes, Sigurdagur, Júníus,
Manases, Randver, Sigurgissur,
Ámes, Hóseas, Dalhoff, Húmi,
Tili, Vivat, Askalon, Bergljón,
Friðsemel, Styrkár, Kaprasíus,
Demas og Kastes, svo nokkur
inú, af . þeim 62 sem talin voru
innlend að uppruna, 46 hálf-
innlend, þ. e. nöfn sem upphaf-
lega vonx útlend en höfðu
gegnum árin smám saman
færzt yfir á fslendinga. Loks
voru svo 47 alútlend heiti.
í greinargerð sem fylgdi
þessari mannaheitaskýrslu og
birt var í „Skýrslu um lands-
hagi á fslandi“ árið 1858 segir
á þessa leið um ættai’nöfnin:
„Það er kunnara en frá þurfi
að segja, að frá elztu tímum og
allt til þessa hefur það verið
almennur siður á íslandi að
kenna bæði karla og konur viS
, , ... , . „ föðurnöfn þeh-ra, en ekki hafa
“ , ’■ þar tiðkazt ættarnofn eða
þau sérkennilegustu og afkára-
legustu séu nefnd.
Mörg kvennaheiti voru
einnig frábrugðin því algenga.
Þannig koma fyrir í ísafjarðar-
hefði útlendan kehn. En auk
þess fóru margir, sem heima
sátu og aldrei höfðu stigið fæti
út fyrrr landsteinana, að herma
;eftir þeim hinum sigldu mönn-
ununr í þessu. ÞaS fer nú betur,
að svo lítur út sem þessi ósiður
fari heldur nokkuð mmkandi,
og að minnta kosti er það víst,
að allflestir íslendingar, sem.
sú á tímum sigla til útlanda,
láta sér enga niðurlægingu
þyltja að nefna sig nöfnum.
feðra sinna á móðurmáli sínu.“
ur, Bárðlína, Batanía, Daðína
Dagmey, Debóra, Ferndandína, I
Haflína, Hákonía, Haraldína,1
Iiervör, Ivarlina, Listalín,1
Markúsina, Narfey, Oddíða,
Pálmey, Pálnía. Petúlína,
Rósinkransa, Rósinlilja Sakra
og Svíalín. í Þingeyjarsýslu
vo.ru Albína, Baldvinía, Dan-
björg, Elsabjörg, Hernliit,
Jónbrá, Sabína, Skúlína og
Sörísa. í Húnavatnssýslu Arn-
gunn, Helgansa, Jónesa, KJem-
entína, Medónía, Mildfríður,
Náttfríður, Rósanna Róselína,
Silkisif, Östvía og Ögn. í Gull-
brjngu- og Kjósarsýslu komu
fyrir söfn ems og Dilja, Drys-
jana, Engilmaría, Hafliða, Hall-
gríma, Ingimagn, ; Medea,
Rómanía og Trína. í Ámessýslu
Alexína, Álöf, Gjaflaug, Grínia,
Hugbót, Jóríður, Petrónella,
Róbjörg og Æsa. í Snæfells-
sessýslu Abela, Astína, Frugit,
Jael, Kristensa og Tobía. 1
Norður-Múlasýslu hétu kon-
ur Bergmunda, Branþrúður,
Hermannía, Jónasína, Lídó og
Salína. í Skaftafellssýslu Egg-
þóra, Guðjóný, Iðbjörg, Jel-
björg, Lopthæna, Lúsía og Tala.
t Suður-Múlasýslu komu fyrir
Erlína, Hálfdanía, Kjax*tína,
Ljósbjöi'g, Lukka, Mensaldrína,
Martína og Munnveig. í Rang-
árvallasýslu Nesríður og Stir-
gerður. í Eyjafjarðai'sýsla Abe-
lína, Bóletta, Brotefa og' Gytta.
í Barðastrandarsýslu Brigget,
Egillína, Klálína og Þorláklína.
í Borgarfjarðarsýslu Elka, Guð-
anna og Nikhildur. í Mýra-
sýslu Guðbil. í Strandasýslu
Lalíla og Venedía. . í Skaga-
fjai'ðarsýslu Magnalín og Magn-
ía og loks komu fyi’ir í Dala-
sýslu nöfn eins og Feldís, Kol-
þerna og Sali'ós.
Þegar framangreint manntal
Var gei't taldist svo til að 155
ættarnöfn væru þá til á land-
nöfn, sem ganga í sömu
æ.tt mann frá inanni, aö
fráskildum einst.öku stórættum.
; Það er fyrst á seinni tímum að
íslendingar hafa farið að taka
eftir útlendum að brúka þess-
háttar ættamöfn, og einkum
var það skömmu fyrir og um
hin síðustu aldamót að svo leit
út, sem þessi siður ætlaði að
taka sér bólfestu í landinu, og
var orðinn að fullkomnum ósið.
því þá kvað svo rammt að
þessu, að svo að segja hver
maður, sem var „sigldur" hoi'fði
ekki í að afmynda móðurmál
sitt og gjöra sig að athlægi með
því að setja danska eða latínska
endmgu á föðurnafnið, og nefna
sig annaðhvort „sen“ eða „son-
ius“, gæti hamx ekki fundið
eitthvert annað nafn sem væri
frábrugðið því vanalega og
Verlltsr keisari
Róm (AP). — Ivomið Iiefur
beiðni til páfa um að taka síð-
asta keisara Auslurríkis—Ung-
verjalands í clýrlingatölu.
Er beiðni um þetta kómin frá
Vínarborg, en keisarinn var Karl
I., sem tók við völdum á fyrri
heimsstyrjaldarárnmmi og hrakt
ist frá völduni í stríðslok. Hann
andaðist árið 1922.
Til nokkurra óeirða kom í
í Norður-Afríkulöndum
Frakka í lok scinustu viku.
— í Rabat voi*u 58 menn
handteknir. — 3 menn féllu
af liði uppreistarmanna í
Marolýko og Alsír og einn
franskur liermaður.
Skjólabúar.
Það er drjúgur spölur inn
í Miðbæ, en til að koma
' smáauglýsingu í Vísi,
þarf ekki að fara
lengra en í
Wesvegl
SparíS fé meS j>ví aS
setia smáaaglýsingu í
VJSI. rrf.r,.
Sósíalistar o'g frjálslyndir há£á; ittýhdáðJsjtjóí’ní í Bajaralandi,
og sjást „fjorir stórir“ þéxrrar stjónaK cn myndin á veggnum
er af dr. Kttrt Schumáthér,' er var-'föringi sósíaldemókratá i
V.Þýzkalandi til skamms tíma.
er selt á eftirtöldum stöðuin:
Suðau§tEii'bær:
Gosi, veitingastofan — Skólavörðustíg og BcrastaðastrætL
Bergstaðastræti 10 — Flöskubúðin.
Bergstaðastræti 40 — Verzl. Steinunnar Pétursdóttur.
Nönnugö.tu 5 — Verzl. Sigfúsar Guðfinnssonar.
þórsgötu 29 — Veitingastofan.
þórsgötu 14 — þórsbúð.
Týsgötu 1 — Tóbaksbúðin Havana.
Óðinsgötu 5 — Veitingastoían.
Frakkastíg 16 — Sælgætis- og tóbaksbúðin.
Vitabar — Vitastíg og Bergþórugötu.
Austurliær :
Hverfisgötu 50 — Tóbaksbúð.
Hverfisgötu 69 — Veitingastafan Florida.
Hverfisgötu 71 — Verzl, Jónasar Sigurðssonar.
Hverfisgötu 117 — prðstur.
Söiuturninn — Hlemmtorgi.
Laugaveg 11 — Veiíingastofan Adlon.
Laugaveg 43 — Verzl. Silla og Valda.
Laugavcg 64 — Veitingastofan Vöggur. ; !
Laugaveg 80 — Veitingastofan
Laugaveg 86 — Síiörnucafé.
Laugaveg 126 — Veitingastofan Adlon.
Laugaveg 139 — Verzl. Ásbyrgi.
Samtún 12 — Vcrzl. Brífandi.
Columbus — Brautarholti.
Miklubraut 68 — Verzl. Árna Pálssonar.
Barmahlíð 8 — Verzl. Axels Siguigeirssonar.
Bíó-Bar — Snorrabraut.
Miðbær:
Lækjargötu 2 — Bókastöð Eimreiðarinnar.
Hreyfill — Kalkofnsvegi.
Lækjartorg — Sölutuminn.
Pylsusaian — Austurstrætl.
Hressingarskálinn — Austurstrætí.
Blaðaturninn — Bókabúð Eymundssonar, Austurstræti.
Sjálfstæðishúsið.
Aðalstræti 8 — Veitingastofan Adlon.
Aðalstræti 18 — Uppsalakjallari. 1
Vesturgötu 2 —
Vesturgötu 16 -
Vesturgötu 29 —
Vesturgötu 45 —
Vesturgölu 53 —
Framnesveg 44 -
Kaplaskjólsveg 1
Sörlaskjóli 42 —
Hringbraut 49 —
Fálkagötu 2 —
Vesturliær:
Söluturninn.
— Verlunin Runólfur ólafs.
Veitingastofan Fjóla.
Veitingastofan West EndL
• Veitingastofan.
— Verzl. Svalbarði.
— Verzl. Drífandi.
Verzl. Stjörnubúðin.
Verzl. Silli og Valdi.
Sveinsbúð.
Laugarnesveg 52 -
Laugarnesveg 50 -
Veitingastofan Ögn
Langboltsvegi 42 —
Hólmgarði 34
IJtliveriI:
Verzlunin Vítinn.
Bókabúð Laugarness.
- Sundlaugavegi.
- Verzl. Guðm. Albertssonar.
Bókabúð.
Skipasundi 56 — Verzl. Rangá.
Langholtsvegi 174 — Verzl. Árna J. SigurSssonar.
Verzl. Fossvogur — Fossvogi.
Kópavogshálsi — Biðskýlxð.
Eg undirri. . . . óska að gerast áskrifandi Vísis.
N.afn ...........................................
Heimili ... ........ .................
Mánaðargjald kr. 15,00.
Sendið afgr. blaðsins þenna miða útfylltan eða
hiángið í síma 1660 og tilkyjínið náfn o'g heimilisfang. :