Vísir - 08.03.1955, Qupperneq 5

Þriðjudaginn 8. marz 1955.
vlsm
Tjón og tryggingar III
l\lá ekki verja hluta iðgjald-
anna til umferðarslysavarna ?
Ef það er óheimilt, hví má þá
greiða fé til umferðarkvikmyndar ?
Þegar eg hófst handa og ritaði tvær greinar í Vísi uni
umferðarmálin í bænum, var það fyrst og fremst hugmynd
mín að koma af stað umræðum um þessi miklu þjóðfélágslegu
vandamál. Hinu bjóst ég ekki við, að bæði dómsmálaráðherra
og borgarstjórinn í Reykjavík mundu bregða svo skjótt við,
sem raun hefur sýnt um upphaf aðgerða til úrbóta. Eg er báðum
þessum mönnum þakklátur fyrir þeirra skjótu viðbrögð og
vona að þeir fylgi málunum eftir til farsælla Iykta.
í fyrri grein minni í Vísi
iagði eg fram nokkrar tillögur,
sem eg taldi að gætu orðið til
bóta í umferðarmálunum, en í
hinni síðari bar eg fram nokkra
gágnrýni á starf þeirra trygg-
ingafélaga í bænum, sem tekið
hafa að sér bifreiðatryggingar.
Eg bjóst við, að tryggingafélög-
in mundu sameiginlega birta
yfirlýsingu um þessi mál, en
svo hefUr ekki orðið. Aftur á
móti hefur deildarstjóri bif-
reiðadeildar Sjóvátrygginga-
félags íslands, hr. Runólfur
Þorgeirsson, gert nokkrar
athugasemdir við greinar mín-
ar, en þó ekki til þess að svara
þeim spurningum, sem eg lagði
fyrir tryggingafélögin um þá
þjónustu, sem þau veita okkur
bifreiðaeigendum. — Gagnrýni
minni, sem sett var fram í
spumarformi, er að mestu ó-
svarað enn. Við Runólfur í
Sjóvá höfum oft áður eldað
grátt silfur saman um þessi
mál, og satt að segja hefi eg
ekki löngun til þess að ræða
þau persónulega við hann á
opinberum vettvangi, en mun
þó taka til athugunar nokkur
atriði í grein hans, þrátt fyrir
það, þótt þessi mál séu nú
komin á þann heppilega rek-
spöl, að réttara sé að snúa sér
til hinna þegar skipuðu nefnda,
sem eiga að hafa þessi mál með
höndum, heldur en að skrifa
mikið om þau í blöðin.
Heimild eða ekki.
R. Þ. segír, að engin heim-
ild sé til fyrír tryggingafélögin
samkvæmt núgildandi lögum að
taka af hinum tryggðu með ið-
gjöldum fjárhæðir, er vaxið sé
til umferðarslysavarna. Eg hefi
heldur hvergi séð það í lögum
að tryggingafélögunum sé
bannað að leggja fé til slíkra
hluta, og ef svo væri, hvaða
heimild hafa þau þá haft til
þess, að láta nokkrar krónur
ganga til umferðarmyndarinn-
ar, sem er verið að sýna? —
Sannleikurinn mun vera sá, að
tryggingafélögunum sé gefið
nokkuð frítt olnbogarúm í
þessum efnum, og mun það fai'a
að mestu eftir þjónustuvilja
þeirra við þjóðfélagið og trygg-
endur. Þegar eg gagnrýni
tryggingafélögin, þá er það
ekkí af vantrausti eða andúð
á þeim, heldur af hinu, að eg
álít að sú þjónusta sem þau
veita okkur með bifreiðatrygg-
ingunum sé fyrir neðan allar
hellur, og þjóðfélagið geti
héldur ekki við það unað. Það
hafa komið fram raddir margra
rriatma tím það, að vegna þesis-
reiðaeigendur sjálfir áð stofna
sitt eigið tryggingafélag. Þess-
ari hugmynd hefi eg.verið mót-
fallinn, en eg vil þvinga fram
miklar umbætur á starfi þeirra
manna, sem með þessi mál
fara fyrir tryggingafélögin.
Þeir hefðu átt að skilja.
R. Þ. telur, að ekki sé fyllí-
lega Ijóst, hvaða hlutverki eg
áliti að tryggingafélög eigi að
gegna í umferðaslysamálum.
Eg hélt að eg hef.ði talað svo
skýrt um þetta í síðari grein
minni í Vísi, að jafnvel starfs-
menn ti'yggingafélaganna hefðu
skilið það. En í stuttu máli er
álit mitt þetta:
Eg vil heldur hafa bílinn
minn heilan heldur en viðgerð-
an eftir árekstur. Eg vil held-
ur vita sjálfan mig og aðra
heilbi'igða heldur en lemstraða
eftir bifreiðaslvs. Eg vil held-
ur lifa og vita aðra lífa heldur
en missa lífið í umferðaslysi.
Þess vegna er það slcoðun
mín í þessum efnum, að vöm
sé betri en lækning. Þ.ess vegna
vil eg að tryggingafélögin verði
skylduð til þess með laga-
ákvæði, fyrst þau telja sig
ekki hafa til þess heimild, að
leggja fram fé tií þessara slysa-
vama, vissan hluta af þeim
peningum, sem við greiðum
þeim fyrir þjónustuna við okk-
ur. Eg hefi áður getið þess,
hvemig eg vil að, að minnsta
kosti sumu af þessu fé verði
varið til þess að það komi að
sem mestum notum fyi'ir bíla-
eigendur og alþjóð. Það er
rétt hjá R. Þ., að það er ekki
hægt að ætla xnér það, að eg
viti ekki um félagsmál þjóðar-
innar, svo sem lögreg'lu, slysa-
vamafélagið o. fl. Allt þetta
þekki eg eins vel og hann. Mér
er það líka Ijóst, að þótt mörg
lagaákvæði verði sett um þessi
mál, þá er alltaf meira um þau
að segja, heldur en hægt er að
gera í lagagreinunum.
Hlutverk grafarans.
Ef maður hefur tryggt ,út-
förina sína hjá mér, og eg kem
síðar að honum, þar- sem hann
er að di'ukkna, þá hleyp eg
ekki heim til þess að fletta upp
í einhverjum paragröffum i
lögum, hvort mér beri skylda
til þess að bjarga manninum.
Eg segi heldur ekki við sjálfan
mig: Þig varðar ekkert um
þenna mann, fyrr en hann er
WWWkVWVVVWVVWWWVVtfWWWWUVVVWVWVVVyWVWil»W
Eg get ekki felt mig við þá
hugsun, sem fi'am kemur hjá
R. Þ. að tryggingafélögin eigi
aðeins að leika hlutverk graf-
arans.
Eg lít svo á, að það sé rétt,
að gera menn persónulega
ábyrga fyrir hluta af tjóni, sem
þeir kunna að valda. R. Þ. telur
þetta mjög vafasamt vegna
framkvæmdaratriða. .4 þessu
þurfa engin vandkvæði að vera
í framkvæmd. Ökumaðurinn
verði ávallt skyldur að gx-eiða
hlut af tjóni sem hann veldur
þriðja aðila, en bifreiðin standi
sem trygging fyrir greiðslunni.
Það verður að gefa trygginga-
félaginu heimild til þess að
láta taka beifreiðina úr um-
fei'ð án umsvifa, ef slík skuld
er ekki greidd, á sama hátt
eins og nú er lokað fyrir sím-
ann okkar, ef við greiðum ekki
skuldina, sem á honum hvílir,
og eins og gert er ef víð greið-
um ekki skattinn af bifreiðinni
við skoðun. Þá er hún einfald-
lega tekin úr umferð eg seld
fyi'ir skuldinni. Jafnframt
verði það svo skylt að láta lög-
regluramxsókn fara fram 1 öll-
um árekstra og slysamálum í
umferðinni og þannig ætti að
vera Iiægt að fá úr því skorið
á hverjum greiðsluskyldan
hvílir. Fáist hins vegar ekki
glöggur úrskurður um það, þá
á tryggingafélagið ekki endur-
kröfurétt á neinn.
Tryggingafélag
á réttri ieið.
Sum tryggingafélögin hafa
tekið upp þenna hátt á* ti-ygg-
íngum að fiokkru. Eg hefi frá
fyrstu tíð miimi sem bíleigandi
skipt við félag R. Þ. Þangað
hiingdi eg fyrir nokkrum dög'-
um og spurði hvað kostaði að
kaskotryggja nýjan bíl í eitt
ár fyrir kr. 100,000,00, og svar-
ið var kr. 3,400,00. Þá spurði
eg: „En ef eg tek á míg hluta
af áhættunni?“ Þá svaraði
maðurinn: „Við höfum ekki til
slíkt form fyrir tryggingum.“
Þá liringdi eg til annars trygg-
ingafélags í bænum og spurði
hins sama og þar vár svarið:
Iðgjaldið er kr. 3,400,00, en ef
þér takið á yður fyrstu 1,000,00
af hverju slysi eða árekstri, þá
lækkar iðgjaldið niður í kr.
1870,00, eða um 45%. Að mín-
um dómi er þetta trygginga-
félag á hárréttri leið. Maður-
inn getur tryggt sig fyrir stór-
feldu peningatjóni, en hefur
það alltaf á samvizkunni, að
buddan hans léttist fyi'st og
fremst í hvert sinn, sem hann
veldur tjóni. Þenna hátt á
einnig að taka upp við skyldu-
trygginguna og hefði þá verið
hægt að lækka iðgjöldin um
4 til 5 milljónir ki'óna um síð-
ustu áramót í stað þess að
hækka þau um 5 til 6 milljónir
króna, því að iðgjaldahækkun-
in hefði þá lent á þeim, sem
dauður, en þá verður þú að tjóninu valda. R. Þ. staðfestir
koma honum í holuna sína. Við
svona tækifaéri kæmist aðeins
að eln hugsun í huga mínum
óg hún er, að gera míha bbrg+

það, að talan, sem trygginga
félogin gáfu . blaðamönnunum
um utgjöld . félaganna .. vegna
bifreiðaáreksstra og/slysa "árið
19S4; hafi-veriS feúm'jsart'býggð
VORUR
TIL
é'- •
Cement
(vanalegt, fljótharðnandi og hvítt)
Steypustyrktarjám
Mótavír
Bindivír
Bindilykkjur
Kalk
Léttblendi <í steyput
Þakpappi
Þakjám
Pappasaumur
Þaksaumur
Saumur 1“—7“
Múrhúðunarnet
Snowcem
W/2—25og50-kg.dk.
H. Benediktsson & Oo. h.f