Vísir - 14.11.1955, Qupperneq 7

Mánudaginn 14. nóvember 1955
VfSIR
7T
í fiskræktarstöðinni við Laxaión
eru nú um 300 þús. fiskar.
rækt hér. Ein meginundirstað
an undir þessum atvinnuvegi1
er nægilegt og ódýrt íóður og'
Rabbað við Skúb Pálsson, sem afskipar
fyrstu sendingo regnbosasilungs í ár.
'Nokkru áður en kömið er'upp að Grafarholti í Mosfellssveit §ott vatn- Hvorttveggja er hér
blikar á nokkrar skrítilega lagðar tjarnir hægra megín vegarins. [ fyrir hendi í ríkum mæli. Hér
Tjarnir þessar eru ferhyrndar og samhliða, sýnilega gjörðar af ætti atcirel að
manna höndum. Það heitir að Laxalóni.
Þarna er fyrsta og stærsta
regnbogasilungsltlak og upp-
eldisstöð á íslandi, og þarna er
að hefjast atvinnuvegur, sem
verður, ef allt fer að vonum,
mikilvægur þáttur í útflutn-
ingsverzlun íslendinga.
Tíðindamaður Vísis átti leið
þarna um fyrir fáum dögum, og
notaði hann tækifærið til þess
að sækja eiganda klakstöðvar
innar, Skúla Pálsson, heim, og
forvitnast um framkvæmdirnar
þai'na efra. Skúli tók Vísi ljúf-
mannlega, en hann er allra
manna elskulegastur við blaða-
menn og aðra, sem áhuga hafa
ar, og er þessu öllu haganiega
fyrir komið.
Skal nú reynt að skýra þetta
lítillega, án þess að fara út í
skorta fiskúr-
gang, eins og atvinnuvegum
okkar er háttað, og vatnið er
hvergi betra. Skúli Pálsson tel-
ur vafalaust, að á næstu 15-—20
árum verði slík fiskrækt orð-
inn mikilvægur atvinnurekstur
tæknileg atriði. Þegar seyðið, hér, sem ástæða er til að tengja
kemur úr hrogninu og er að
verða laúst við kviðpokann, er
það sett í hólf í uppeldisstöð-
inni. Þar er það látið vaxa upp
í 6—10 sm. stærð, en þá er það
flutt í tjörn. í tjörninni tekur
það svo út vöxtinn, því að þá
þarf það meira rými og meira
vatn. Fiskurinn nærist á fisk-
úrgangi, eins og fyrr segir, og
er næsta spaugilegt að sjá, þeg-
ar fiskunum er gefið. „Fóðruti-
armeistarinn" gengur meðfram
fyrir þessari starfsemi, -og •tjörrimtíi og dreifir í það fisk-
- greindi frá ýmsu, sem hér verð-1 úrganginum úr ausu. Þá er sem
ur: frá skýrt á eftir.
Hafið fyrír
fimm árum.
Skúli Pálsson hóf • þessa
starfsemi sína að Laxalóni
fyrir fimm árum, og fyrir fá-
dæma atorku og útsjónarsemi
fer hann brátt að sjá einhvena
ábata af framkvæmdunum, þa'í
að á þessu ári mun hann afskipa
fyrstu regnbogasilungunum,
reynslusendingu, sem fer til
tjörnin ólgi og sjóði, svo mikil
eru sporðaköstin og hama-
gangurinn. Er sýnilegt, að sil-
ungurinn kann ’ vel við sig'
þarna..
300.000 fiskar af
öllum stærðum.
Sá er helztur kóstur við
slíkar steyptar uppeldisstöðvar
(þrær), að þar er unnt að fylgj-
ast nákvæmlega með vexti og
víðgangi smáfisksins og auðvelt
að hreinsa þrærnar daglega, i
Bandarikjanna, en þar þykir þv£ ag f þær vill setjast ými.
miklar vonir við.
Útflutningur gæti
orðið 80—100 lestir.
Ofan við tjarnirnar 11, sem
þegar eru komnar, hefir Skúli
mikið landrými til umráða, og
þar hyggst hann, ef allt gengur
vel, koma upp 40—50 tjörnum,
og g'etur hann þá haft þar svo
mikinn rekstur, að útflutning'-
ur ætti að geta numið 80—100
lestum á ári, en það er allt að
500.000 regnbogasilungar. Er
það nóg í allmargar máltíðir,
eins og menn sjá. En markað-
sem 10 km. fjarlægð frá bæn-
um. Þarna er friðsælt, og þeg-
ar tíðindamaðurinn kvaddi,
stafaði síðdegissólin mildum
geislum yfir tjarnirnar, þar
sem hundruð þúsunda fiska
vaxa og dafna til þess síðar
meir að geta fært okkur verð-
mætan gjaldeyri, en forgöngu-
manninum á þessu sviði, ánægju
að launum fyrir langt og erfitt
starf.
Vafalaust sýna yfirvöldin
þessari viðleitni Skúla Páls-
sonar fullan skilning, því að
það á dugnaður hans og atorka
fyllilega skilið.
Tíðindamaðurinn stendur
sem snöggvast á bakka einnar
tjarnarinnar. Það er skugg-
sýnt þar niðri, en þó sést örla
á spretthörðum, stinnum fisk-
inum, sem þarna hefir verið
alinn upp að natni og kostgæfni.
ThS.
VWA-.VJV.VJW
Freysteimt efstur eftir
3 umferðir.
Þriðja umferð í Haustmótf.
Taflfélags Reykjavíkur . vai-
tefld s.l. föstudagskvöld og acP
henní lokinni ,er Freysteinns.
Þorbergsson efstur. llann.
hefur unni'ð allar sínar skákiir
og hefur þrjá vinninga.
I þriðju umferð fóru leik&r-
þannig að Freysteinn Þorbergs-
son vann Kristján Theódórs-
son, Sveinn Kristinnsson vann.
Ágúst Ingimundarson, Ingi-
rnundur Guðmundsson vann..
Rúnar Sigurðsson og Eggerfe
Gilfer vann Gunnar Gunnars-*
son. Aðrar skákir fóru í bið.
Ens og að ofan getur er Frey-
steinn Þorbergsson nú hæstur-
með 3 vinninga. Næsta umferS'
í meistarafloki verður tefld n*
k. fimmtudagskvöld.
W.-JVJV.WJ-J'.VJ-.WJ-.VVNVVVWJW.W
B1n*s tís'«»ttur;
Bílstjóri fær bætur fyrir tjóii af
völdum kolakranans.
Kolamulningur féll á bíl hans.
Nýlega var kveðimi upp
dómur í hæstarétti í máli Val-
urinn er öruggur, og aldrei geirs Jónssonar, bifreiðastjóra í
hætta á offramleiðslu i þessari
grein. Þess vegna er full ástæða
til að ætla, að hér sé ekki tjald-
að til einnar nætur og að hér
sé um. mikirin framtíðarat-
vinnuveg að ræða.
í'iskur þessi hið mesta lostæti.
En regnbogasilungurinn er
vandmeðfarínn, óg það þarf
geysilega vandvirltni og natni
við uppeldi hans. Ekki má hann
vera of stór fyrir markaðinn,
— rétt rúmlega 200 grömm hver
fiskur, en hann er framreiddur
í heilu lági, og þykir eiriri fiskur
hæfilegur skammtur á mann.
Fiskurinn verður sendur heil-
frystur, éins og það er nefnt, þ.
e. a. s.
legt botnfall, matarleifar o. s.
frv., en fyllsta hreinlætis verð-
ur að gæta.
Uppeldisstöð Skúla tekur allt
að 500.000 seyða. Eins og sakir
standa eru líklega nú í tjörn-
um og þróm Skúia um 300.000
fiskar af ýmsum stærðum, allt
frá seyðum upp í markaðshæf- |
ari. siJung, 200 gr.
Fram til þessa hefir Skúli
einkum haft danska menn til
þess að fóðra fiskinn o'g hafa
eftirlit, ineð uppeldi hans, en
Danir hafa mikla reynslu í þess-
um efnum. Hann hefir þó haft
Keflavik, gegn li.f. Kol & Salt
og hafnarsjóði Reykjavíkur.
Málsatvik voru þau, að 30.
desember 1952 ók Valgeir Jóns-
son bifreið sinni Ö-33 fram hjá
kolakrananum við Reykjavík-
i urhöfn. Var kraninn í gangi og
var verið að skipa upp kolum
á vöi-ubíla. Um leið og Valgeir
ók bifreið sinni undir kranann,
féll kolamulningur úr krana-
með skírskotun til forsendnsft
héraðsdóms beri að staðfestau
hann, og eftir þesum úrskurði.
beri því að dæma aðaláfrýjanda,.
til að greiða gagnáfrýjandá.
málskostnað fyrir Hæstaréttri
kr. 1500.00, en eigi sé ástæða..
til að: taka kröfu stefnda imv
málskostnað til greina.
Flugu 24 þús. km.
I gær komu heim til Engl andtj
skóflunni yfir bílinn ogi 4 brezkar herflugvélar af Can-
skemmdi topp hans töluvert og
hug á að þjálfa Islendinga t-il^ þraut rúður. Fyrir þetta fór
þessara starfa, og nú vinnur hjá Valgeir fram á skaðabætur, og
honum íslendingur, Indriði
Gunnlaugsson áð nafni, og var
gaman að sjá Indriða gefá „viri-
um sínum“, regnbogasilungun-
um, enda virtust þeir kunna
góðgerðunum vel. Innan
skamms bætist þó danskur
maður í starfliðið, Niels And-
ersen að nafni, en hann hefir
Skúli . gerir ráð fyrir, að a áður. unnið hjá Skúla.
hann er ekki: slægður nœgta an geti hafizt "útflutn_ I
eða hausaður. Markaður er ingur regnbogasilungs í. aiistór- Gjaldeyrii-
nógur eftirspurnin rrieiri en
unnt er áð fultnægja, ög 'þess
um stíl ef allt fer að vonurn..
Fer þrotlaust starf Skúla þá að
eftir að færa landinu álitlegan
gjaldeyri. Menn hafi í huga, aö
Danir, sem rekið hafa slíka
f ramtíðariruiar.
Frá Laxalóni
telur að hinir stefnu beri á-
byrgð á þessu tjóni, þar eð eigi
hafi verið gætt öryggis af þeirra
hálfu, óg séu þeir því bóta-
skyldir.
I dómi héraðsdóms segir svo:'
,,Stefnda, Reykjavíkurhöfn,
skal vera sýkn af kröfu stefnda
í máli þessu. Málskostnaður
falli niður. Stefnda, Kol & Salt
h.f., greiði stefnda kr. 3.191.53
berragcrð úr 24.000 km. I'lug-j
leiðangri.
Þetta var kynningarflugfer<>
og vináttu og var- flogð til ým-
issa Suður- og MiðAmeríku-
ríkj.a, og komið vð í Brezku..
Vestur-Indíu og á Floridaskagav
Bandar í k j unum.
vegna er óhætt að fullyrða, að bera ál.an^ur, en jafnframt. Austurhluti
hér er um ábóatasaman framtið
aratvinnuveg að ræða
vikið.
höfuðstaðarirís
.kapast af þessú álitlegur blasir við) ér maður horfir út
sem a gjai(jeyrirj eins og fyrr er að um gluggann á vistlegu íbúð-
! arhúsi - Skúla
ásamt 6% ársvöxtum frá 7. maí
1953 til greiðsludags kr. 950.00
sér vítt yfir. 1 í málskostnað. .... “
Málinu var af háll'u Kol &
Salt áfrýjað til hæstaréttar, en
í dómi hæstaréttar segir m. a.
að gagnáfrýjandi (það er Val-
..sem hann hefir
Þegar litið er til reynslu ann.~ | reist sér þarna við klakstöð geir , Jónsson) krefjist þess að
arra þjóða í þessum efnum, sína. Hæst ber turn Sjómanna-
iiskiækt í meira en sextíu ár, ver$ur ekki annað séð eri að skóláns. Þáfná’ ér' maður uppi
fluttu í fyrra út regnbogasilung vel horfi um regnbogasilungs- í sveit, en þó gkki nema í svo
fyrir um 50 millj. króna. Nú
nærist silungurinn og seyðin
einkum á fiskúrgangi, og gefur
þá auga leið, að hér eru skil-
yrðin hin ákjósanlegustu til
slíkrár starfsemi.
200 gr. eftir
18 mánuði.
Eins og fyrr segir, verður
fiskurinn að vera rúm 200
grömm á þyngd, þegar hann er
fluttur út. Það tekur að jafn-
aði 18 mánuði að rækta, seyðíð
upp í þessa stærð, og allan þann
tíma þarf árvekni og natni.
Eins og, er hefir Skúli 11
tjarnir þarna, svo og sérstaka
uppeldisstöð, steinsteypta, ca.
300 fermetra að stærð með 50.
hólfum. Tært vatn leikur nm
öll hólfin og rennur í tjarnirn-1

aðaláfrýjanda og stefnda, Ilafn-
arsjóði Reykjavíkur, verði in
solidum dæmt að greiða honum
kr. 6.743.05 ásamt 6% .ársvöxt-
um frá 7. maí til greiðsludags
og málskostnað bæði í héraði
og fyrir Hæstarétti eftir. mati
dómsins.
í dómi Hæstaréttar s’égir, áð
Á 2. þús. haía sáö
Skúli Pálsson sýnir gestiun Laxalón.
Á annað þúsund rnanns 5ief-
ur nú skoðað liðstiðnaðarsýn-
ingu frú Sigrúnar Jóusdóttur.
Á sýningunni er fjölbreytt
úrval listiðnaðar, margvísleg
mynzturgerð, upprdættir og
útsaumuð messuklæði, glugga-
tjöld, lampar og lamþalrj'áímar,
og fleira. Fléstir munirnir á
sýningunni eru til sölu.
DiirScm látinn«
Diirken fyrrverandi verkan
málaráðlierra er látinn í Band4
ríkjunum.
Hann var um árs bil verjta-
málaráðherra í stjórn Eisen-
howers, en baðst svo lausnar,
Vakti' það mikla athygli, ei*
Eisenhower valdi hann til starf
ans, því að Durken var demó-
krati, og er hann hinri eini.
úr andstöðufloki ríkisstjórnar—
innar, sem átt hefur sæt í hennú
Hann var 61 árs.
Sýning Kjarvals
framlengd í viku.
Ákfeðið hefur verið að'fram-
lengja málverkasýningu Kjar-
vals í Listasafni ríkisins uia
eina viku.
í gær var geysimikil aðsókn
að sýningunni, og sltoðuðu hana,
þennan eina dag nokkuð á
þriðja þúsund manns. Alls munu.
þá hafa séð sýninguna milli 17
og 18 þús. manns, en aðsóknin.
í gær vitnar um að enn séu.
margir sem vilja sjá þessa.
merku og' einstæðu sýningu, og
hefur þyí verið, ákYjéðið .ftð húu-
staridi ýfir þessa viku. Sýning-
in verður opin eins og áður fráL
kl. 1—10 síðdegií?. y