Vísir - 14.09.1956, Blaðsíða 4

VlSIÍl"
Föstudaginn 14. Eeptembsf 1958,
•4 ........... _ __________
mikil og íögui’, eSa cfri hluti
hennar, standa þeim að baki.
Menn létu
aldrei bugast
og Björgvin með sinni sér-
stæðu, merku menningu, hef-
ur aldrei vcrið fegurri en í dag,
og merkinu háldið hátt á öliurn
menningarsviðum, á sviði bók-
oig alþjóðaílugnetið' til Björg-’
vinjar. if
Seinast en ekki sízt ber að>
geta þess, ao í Björgvin er há-:
skóli og fjölmargar skólastofn-:
anir aðrar, á sviði verzlunar,
tækni, iðnaðar og siglinga o„:
s. frv.1 !
Hvað ber að i
Járnbrautarstöðin í BjÖrgvin.
>> ^
Frá upphaíí Islands byggðar hafa Is-
lendingflT: tatft mikil kynní áf Björgvin
Fts3m°I greist “
ar götur, og þar fannst mér j
breytingin mest, sem að líkum
lætur, er ég kom þar Ungling- j'
ur 1914, er Olsen prestur Að- :
ventisasafnaðarins í Reykjayík,1
tók mig sér við hönd af mikilli
1
vinsemd og sýndi mér allt
markvert. — Siíkár götur sem
þarna finnast eru ekki í
Osló — manni finnst jáfnvel
Karl Johans gatan, sem er svip-
iiiciiiitct, buinioLcii, xeiKiistar og
stjórnmála. Hér stóð vagga
Holbergs og frægasti lands-
lagsmálara Norogs fæddist í
Björgvin, I. C. Dahl. Snilling-
arnir Ole Bull og Edward
Grieg, fiðlusnillingurinn og
tonskáldið, bjuggu í Björgvin.
Þar býr nú tónskáldið Ilarald
Sevrud. í Björgvin starfar enn
. tónlistafélagið Hármonien, 175
ára gamalt, en því stjórnaði
Grieg eitt sinn, og hefur ágæta
sinfoníuhljómsveit. — Méðal
merkra stjórnmálamanna frá.
Björgvin, ber að nefna, Christ-;
ie, sem var forseti fyrsta Stór-;
þingsins 1914, er Norðmenn
lýstu yfir sjálfstæði sínu, og
Christian Michelsen, sem var,
forsætisráðherra á því mikil- j
væga ári 1905, er Norðmenn
slitu sambandinu við Svía.
í ; C " i'- . ;
Auk þess, sem getið hefur
verið, er Björgyin mikil iðn-
aðarborg og ferðamannamið-
stöð, þar sem mikill fjöldi
f.erðamanna kemur sjóleiðis till
Björgymjar, einkanlega frá
Bretlandseyjum og Bandaríkj-.
unum, en raunar frá fjölda j
mörgum öðrum löndum. Sam- j
bandið við aðra landshluta er
nú mjög gott. Fleslahd : flug-
stöðin við Björgvin var opnuð
1955 og þar með innanlands-
skoða?
Björgvin er borg sem ekkil
er unnt að fá nein verulegi
kynni af á einum eða tveimur,
dögum, en á 3—4 dögum er þcj
unnt að koma í margar merkar1,
stofnanir og fara til nokkúrra
mcrkra staða í nágrenni borg-
airinnar, ef tíminn er vel not-
aöur. j
Hið fyrsta, sem mönrtum er
jafnan bent’ á, er ao fará upp
á Floién, sem er kunrtasta
fjallið við Björgvin, (sem er
nærri umgir.t fjöllum) og er
320 metra hátt, en upp þangað
liggur sporbraut, og útsýni
stórfagurt uppi á fjallinu, yfir,
borgina og umhverfi hénnar.
Og þótt ég hefði komið þar áð-
ur, og Iangt vaeri umliðið, naut
ég þess enn bctur nú. Þá er
það Hákonarhöllin, Björgvinj-
arháskóii með sínum merku
söfnum, Hansasafnið (Hans-
eatisk Museum), í Finnegaard-
en á Þýzkubryggju, Schötstu-
ene, á Överegaten við Maríu-
kirkjuna, og svo er safn undir
beru íoftl, við Elsero í Sand-
viken, þar sem menn getai
fengið hugmynd um lifnaðar-
háttu BjÖrgvinjarbúa fyrr á
öldum. — í málverkasafninu
(Bergens liilledgalleri) getur
Framh. á II. síðu.
Björgvin, 30. ágúst.
Björgvin á sér langa og
merka sögu. Óíafúr konsmgur
kyrri síofnaði bæinn árið 1070.
Hann liefur lifað hnignunar-
og framfaraskeið — var um
hálfrar altiar skeið mesta sigl-
ingaborg Noregs eða til ársitis
1920, og er nú önnur mesta
siglingaborgin og níestmann-
flesta bórg lantísins, með um
150.00 íbúa. — Eysini Ísíend-
inga af Björgvin Íiafa jafnan
verið mskii, allt frá íslands-
byggð.
Hákon gamli reisti hér mik-
inn kastala, umgirtan voldug-
um múrum. Á t.íð hans og,
Magn.úsar lagahætis sonar hans
var borgin löngum konunga-
setur. Frá. þessum tíma ér
Hákonarhöllin. Hún var ein af
þeim mörgu byggingum, sem
fór illa í apríl 1944, er þýzkt
skip hlaðið sprengiefni sprakk
1 höfninni. Norskur hafnsögu-
maður neitaði að sigla skipinu
inn í höfnina, vegna farmsins,
enda var það bannað sam-
kvæmt hafnarreglugerðinni. -—
Þessi ógnaratburður síðari
heimsstyrjaldarinnar var reið-
arslag fyrir borgina og íbúa
hennar. Þjóðverjar sigldu
sjálfir skipinu inn í höfnina, og
vildu eftir á kenna Norðmönn-
um um sprenginguna. Eldur
kviknaði í fjölda möi'gum hús-
,um, meðal annars eyddust þá
.af eldi n.örg hinna sögufrægu
húsa á Þýzkubi’yggju, en þetta
•gamla hverfi er að nokkru frá
dögum Hansakaupmanna, sem
aiáðu verzluninni (aðallega
iskreiðarverzlun) á sitt vald á
14. öld og urðu svo voldugir,
að þeir réðu öllu í borginni í
tvær aldir. — Fjöldi manns
fórst af völdum þessa ógnar-
atburðar og 54 hús brunnu til
kaldra k,ola og . nærri hundrað
manns misstu sjón af völdum
glerbrota, og margir hlutu
brunasár. Þarna er nú stórt af-
girt svæði, þar s.em ekki hefur
verið byggt upp enn. Miklar
viðgerðir er verið að fram-
kvæma í Hákonarhöll.
Áhrif kirkjunnar manna eigi
■jsíður en konunga hafa iöngum
verið mikii í Björgvin, jaínvel
meðan borgin var konungaset-
ur. og voru reist þar 25; klaust-
ur. Af mörgum kirkjumgsem
reistar voru á fyrri öldum
standa þrjár, allar frá 1100,
Maríukirkjan, Krosskirkjan og
Dómkirkjan.
!
, Verfclnn og sigíirigar
! hsfa írá fyrstu tíð verið
.undírstaða veimegunar Björg-
vinjar, r.em iiggur ákaflega vel
við útflutningi fiskafurða og
annárá afurðá, og vegna ágætra
•hafnarskiiýrða varð hún mikil
siglingamiðstöð, Norðmenn eru
mésta sigiirigaþjóð héims og
,frá Björgvin sigla skip til
I fiðstra heimsins hafnarborga.
Nýtt blómaskeið í sögu Björg-
vinjar hófst. þégar eimskipin
komu til sögunnar. Verúlegur
hluti skipastóls Norðmanná er
skráðúr í Björgvin. í síðari
heimsstyrjöldinni urðu banda-
mönnum ómetanleg not af
hinum mikla skipastól Norð-
manna. •—• Eftir heimsstyrjöld-
ina, — eða nánar tiltekið 1.
janúar 1946 — var Björgvinjar-
skipastóil 417.000 smálestir, en
á styrjaldarárunum misstú
Björgvin skip samtals 390.00
smálestir (alls 108 skip). Til
samanburðar má geta gess, að
Osló átti á sama tíma 1.250.000
smálesta skipastól og hafði
misst í styrjöldinni 81 skip
samtals 572.000 smál. —
Áföllín hafa
vc-rið niörg.
Frá byrjun 18. aldar varð
borgin fyrir hverju stóráfallinu
á fætur öðru. Árið 1702 geis-
aði stórbruni í allri borginni,
en margoft hefur orðið hið
mésta tjón þar af öðrum brun-
um. Drepsóttir hafa geisað og
,á tímum styrjalda beið borgin
| mikinn hnekki og var lengi að
j ná sér. Seinasti stórbruninn
' varð 1916, en fyrir bragðið var
,.hægt að endurskipuleggja þanr.
I borgarhluta, og eru þar nú
I fagrar stórbyggingar og breið-
I inni sér aðcins í Sivlefoss.
í Neröydal — til hægri á iiriýnd-