Vísir - 10.01.1957, Blaðsíða 4

vrsm
VtSX B.
DAGBLAD
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson. *
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
SjÖtug i dag:
AðalbjÖrg Sigurðardóttir
Sókn í vændum.
?
Helztu forsprakkar kommún-
ista sitja á ráðstefnu í
| Moskvu um þessar mundir.
í Þangað er kominn helzti for-
) ingi kínverskra kommúnista
| í opinbera heimsókn og var
tekið á móti honum með
mikilli viðhöfn, eins og við
> var að búast, þar sem hann
} er fulltrúi fjölmennustu
) þjóðar heims, þótt ekki sé
£ völd hans þar fengin með
) samþykki fjöldans. Fregnir
) af heimsókninni herma, að
t ætlunin sé að ræða um sam-
1 eiginlegar aðgerðir, og þá
) fyrst og fremst að því er
} snertir löndin fyrir botni
Miðjarðarhafsins, þar sem
þungamiðja heimsviðburð-
anna er nú.
Þessi fundur kommúnistafor-
ingjanna í Moskvu er fyrir-
! boði þess^ að horfurnar í al-
i þjóðamálum muni ekki fara
; batnandi á næstunni, eða
f þegar fer að bóla á hinum
j ..sameiginlegu aðgerðum“.
* Kommúnistar hafaskipaðþað
) hættuástand, sem nú er ríkj -
l andi í þessum hluta heims,
] og þeir gerðu það með því,
að hefja vopnasölu til landa
Araba. Enginn þai'f að ætla
að kommúistum hafi gengið 1
gott til þegar þeir ákváðuj
skyndilega að láta þessum
ríkjum í té vopn. Þeir vissu,
að vopnin mundu skapa ó-
kyrrð, og sú hefir einnig orð-
ið raunin. Nú er hinsvegar
svo komið, að gripið hefir
verið til gagnráðstafana, og
þá er þörf nýrra „aðgerða",
til þess að magna ókyrrðina
á nýjan leik. Þess vegna er
efnt til fundarins í Moskvu,
og hann boðar ekkert gott
fyrir mannkindina.
Fyrir hálfu öðru ári töluðu
menn mikið um „andann frá
Genf“. Menn héldu, að
kommúnistar mundu vera að
taka einhverjum sinnaskipt-
um ^ en raunin hef ir orðið
önnur — þeir hafa aðeins
skipt um bardagaaðferðir í
þeirri von, að þær mundu
bera betri árangur en þær,
sem Stalín hafði notað fram
á dauðastundina. Andinn frá
Moskvu kom fram í vopna-
sölunni til Arabaríkanna, ög
hann á vafalaust eftir að
koma betur í ljós áður en
varir.
Þörfin fyrir Sþ.
Frá því að Kóreustyrjöldin
, brauzt út með innrás komm-
] únista suður fyrir 38. breidd-
y arbauginn, hefir þörfin fyrir
) gifturíkt starf Sameinuðu
) þjóðanna aldrei verið meiri
) en einmitt um þessar mund-
J ir. Það hefir aldrei verið eins
} brýn nauðsyn og nú að sem
) flestar þjóðir vinni heils
hugar að framgangi stofn-
] skrár Sameinuðu þjóðanna.
) Þær gera það raunar flestar,
) en það er galli á samtökun-
] um, að þau hafa of lítið vald
1 — eiginlega alls ekkert —
f til að hrinda ákvörðunum í
t framkvæmd. í flestum mál-
) um verða þau að láta sér
nægja að lýsa yfir vilja sín-
um.
Ljósasta dæmið um máttleysi
samtakanna nú upp á síð-
kastið eru árásirnar á
Egyptaland og Ungverjaland.
Þó er svo komið, að eftirlits-
lið þeirra er að starfi í
Egyptalandi, en Ungverja-
land er algerlega lokað.
Sannar hið síðarnefnda betur
en flest annað, að þótt
kommúnistaríki sé aðilar að
Sameinuðu þjóðunum, eru
þau á engan hátt trú hug-
sjónum þeirra og gera þeim
á öllum sviðum eins eriitt
fyrir og hægt er, þótt sam-
tökin þyki ágæt sem áróð-
ursvettvangur.
Eina von maiwkynsins.
Þrátt fyrir margvísleg von-
brigði, sem mannkynið hefir
orðið fyrir í sambandi við
) Sameinuðu. þjóðirnar, eru
) samtökin þó eina von þess
J um endanlegan frið. Enginn
} vafi er heldur á því, að ef
f ekki væru innan samtak-
) anna þjóðir, sem vinna bein-
f línis gegn því, að þau geti
T gegnt því hlutverki að
} tryggja friðinn, mundu nú
I. koma upp fá deilumál, sem
væri ekki umvt .að leysa
skjótlega og svo, að allir
mættu vel við una. En
kommúnistaríkjunum er
ekkert fjær skapi en að frið-
ur komist á, meðan þær geta
ekki sjálfar ráðið ör-
lögum allra manna. Þess
vegna gengur Sameinuðu
þjóðunum svo erfiðlega að
gegna hlutverk sínu. En þær
veilur hafa komið fram á
skipulagi kommúnismans
upp á síðkastið, og þjóðrnar,
er eiga við hana að búa, hafa j
GETA má nærri hve hamingju-
söm þau Sigurður Ketilsson
bóndi að Miklagaiði í Eyjhfirði
og kona hans Sigríður Einars-
dóttir hafa verið mánudaginn 10.
janúar 1887, er þeim faiddist
dóttir hraust og efnileg. Hún
kom til foreldra sinna eins og
sólargeisli á myrkasta tíma árs-
ins, þegar harðindi voru i landi,
veðrahamur mikill og mannskað-
ar tíðir. Viku áöur en hún fædd-
ist, fórust í ofsastormi 5 skip af
Skagaströnd með 24 mönnum.
En það er önnur saga.
Mær þessi var vatni ausin og
hlaut nafnið Aðalbjörg, og var
hún einkabam foreldra sinna, að
því er ég bezt veit. En af sam-
tíð sinni hefur hún um áratugi
verið nefnd: frú Aðalbjörg Sig-
urðardóttir. Og í dag er hún sjö-
tug.
Frú Aðalbjörg ólst upp hjá for-
eldrum sínum og mun hafa sætí
svipuðum kjörum og sveitabörn
á þeim tímum, unnið bæði úti og
inni, en verið í meira lagi bók-
hneigð og haft nokkur skilyrði
til að fullnægja þeirri þrá. Á
þeim tímum var eigi algengt, að
ungar heimasætur færu í skóla.
En Aðalbjörg lýkur kennara-
prófi frá Flensborg 1906, þá 19
ára, og sýnir það tvennt: Að
foreldrar hennar hafa viljað
unna henni menntunar, og í ann-
an stað, hve bráðger, gáfuð og
þroskuð hún var. Nú eru ákvæði
um það í lögum varðandi Kenn-
araskóla íslands, að menn skuli
hafa náð tvítugsaldri til að hljóta
full réttindi af kennaraprófi.
Næst hittum við Aðalbjörgu sem
kennara við barnaskóla Akur-
eyrar. Kenndi hún þar í 10 ár
(1908—1918). Aðalbjörg mun
hafa verið afburða góður lcenn-
ai'i, vinsæl bæði af nemendum og
foreldrum. En örlögin ætluðu
henni annað hlutverk um skeið.
Árið 1918 gengur Aðalbjörg að
eiga séra Harald Níelsson, pró-
fessor. Var hún seinni kona Har-
alds og tók nú að sér stórt heim-
ili og mörg stjúpböm, sem hún
gekk í móðurstað í þess orðs
beztu merkingu. Mann sinn
missti frú Aðalbjörg eftir 10 ára
sambúð (1928), og hafði þeim
orðið tveggja mannvænlegra
barna auðið.
Næstu árin leggur írú Aðal-
björg sig alla fram til að styðja
stjúpbörn sín og koma börnum
sínum til manns og mennta. Jón-
as varð hagíræðingur, Bergljót
stúdent. En frú Aðalbjörg er
mikil hugsjónakona og hafði
brennandi áhuga á öllu, sem til
umbóta mátti horfa. Hún gerðist
því brautryðjandi á sviði fé-
lags- og uppeldismála og beitti
sér einkum innan félagssamtaka
til að gera hug’sjónir sinar að
veruleika.' Virtist á tímabili vand-
fundið það menningarfélag, sem
frú Aðalbjörg var ekki virkur
aðili í, og oft í stjórn, stundum
formaður. Má þar t. d. nefna
kvennasamtökin. í sambandi við
margvísleg félagsstörf, og önnur
áhugamál, vann frú Aðaibjörg
mikið að ritstörfurn, frumsamið
og þýtt. í Reylijavík var hún um
skeið í bæjarstjórn (varafltr.),
skólanefnd og bai-naverndar-
nefnd. Þá mirinist ég þess, að
hún átti sæti í skólamálanefnd-
inni, sem fræðslumálastjórnin
skipaði til að endurskoða fræðslu
lögin. Ég hef þessa upptalningu
ekki lengri, aðrir munu sjálfsagt
gera- hér betri skil. En framan-
ski'áð ætti að vera nægileg sönn-
un þess, að frú Aðalbjörg hefur
í verki sýnt, að ekkert, sem til
umbóta horfði, var henni óvið-
komandi.
Sá, er þetta ritar, hefur um
sýnt svo greinilega, hversu
illt hlutskipti hann býr þeim,
að hann verður áreiðanlega
ekki eins langlífur og sumir
hafa gert sér vonir um.
Hann ber sjálfur í sér dauða-
mein sitt.
þriggja áratuga skeið átt sam-
leið í störfum með frú Aðal-
björgu Sigurðardóttur. Hún var
ein af stofnendum Barnavinafé-
lagsins Sumargjafar (11/4. ’24).
Og í stjóni þess félags var hún
í 17 ár, eða þangað til á síðast-
liðnu vori. Minnisstæðast frá
samstarfi okkar í Sumargjöí er
mér hinn brennandi áhugi, skjót
og skörp yfirsýn og glögg og á-
kveðin skoðun, borin fram af
einurð. En jafnan var frú Aðal-
björg reiðubúin til að virða og
taka tillit til skoðana, er aðrir
höfðu á málum. Auk beinna
starfa var frú Aðalbjörg ætíð
boðin og búin til að styðja mál-
efni Sumargjafar í ræðu jafnt
sem riti. Og einu mátti gilda
þó að leitað væri til hennar á
síðustu stundu. Hún þurfti ekki
mikinn fyrirvara, skerpan og gáf-
urnar voru svo óvenjulegar. Ég
er viss um, að menn gera sér
yfirleitt ekki grein fvrir því,
hvert gagn frú Aðalbjörg hefur
unnið Sumargjöf með sínu óeig-
ingjama starfi. Og þá játningu
vil ég gera hér, að sízt af öllu)
hefði ég viljað missa stuðning
og stjórnaraðild þessarar ágætu
konu, meðan ég var formaður
Sumargjafar. Og hefði hún sjálf
skorast rmdan að sitja í stjóm
félagsins, mundi ég hafa kosið
henni þar heiðurssæti, „án ráðu-
nevtis“.
Þá er að segja frá þrf, að
við frú Aðalbjörg höfum átt
langa samleið í starfi fyrir skóla
þann, sem ég yeiti íorstöðu. Þau
10 ár, sem skólinn hefur starfað
sem sjálfseignarstofnun, hefur
hún verið í skólanefnd hans. Auk
þess hefur hún verið prófdóm-
ari skólans við vorpróf um ald-
aríjói-ðungs skeið. Ég mun jafn-
an verða þess minnugur, af hve
miklum áhuga og einlægni frú
Aðalbjörg hefur unnið skólan-
um, ekki 'sízt meðan verið var
að vinna hann tif þeirrar að-
stöðu, sem hann nú hefur feng-
ið. Kom sér þá vel fyrir stofn-
unina, hve glöggskyggn, bjart-
sýn og einbeitt frú Aðalbjörg er.
Frá því að mál skólahs var tekið
upp á þessum grundvelli, var
hún ætíð ákveðin í, að þetta væri
sjálfsögð lausn, og þá var að
halda beint að marki. Er mér
kunnugt, að hún, óbeðið, talaði
máli skólans við áhrifaaðila.
En frú Aðalbjörg hefur líka
verið starfsmaður skólans, til-
nefnd af hinu opinbera. í 24 ár
hefur hún verið eini prófdómari
Framhald á 6. síðu.
Mikil vatnsleit á
Indlandi.
Vegna fólksfjöldans á Ind-
landi er mjög mikilvægt, að
unnt sé að fá nóg vatn til á-
veitna.
Meira en 1250 þú§. ferkm.
lands hafa þó ekki nóg vatn og
hefst því á þessu svæði mesta
vatnsleiðsla . neðanjarðar, sem
um getur. Indlandsstjórn ætlar
að verja til þessa leitarstarfs
Fimmtudaginn 10. janúar 1957,
\
I orkantettst
S/ótttettn
Vinnuföt og hlífðarföt
hv.erju nafni sem nefnist
Nankinsföt, allar stærðir
Kakiföt, allar stærðir
Samfestingar
allar stærðir
Stakar buxur margar teg.
Kuldaúlpur, fóðraðar
með loðskinni
Ytrabyrði
Kuídahúfur, alls konar
Ullarnærföt
Ullarsokkar
Sjóstakkar, alls konar
Gúmmístakkar
Sjóliattar
Vinnuvettlingar, allsk.
Hostur
Hælahlífar
Gúmmístígvéf, há og lág
einnig ofanálímd
Vattteppi
Kojudínur
Fatapokar
Gúmmísvuntur
Olíusvuntur
Strigasvuntur
Olíukápur, svartar, síðar
Gúmmíkápur
Peysur, alls konar,
Vinnuskyrtur
GEYSIR HF
Fatadeildin
Aðalstræti 2.
Þurfa ei að
bera vopn -
en vinni önnur skyldu-
störf í staöinn.
I Vestur-Þýzkalandi hafa ver
ið samþykkt lög um skyldu
þeirra, sem neita að gegna her-
skyldustörfum að samvizkuá-
stæðum.
Skulu slíkir menn kvaddir
til sérstakra búða til sérstakra
skyldustarfa við land og þjóð,
og vinna að þeim skyldustörfum
í 21 mánuð.
Eru þessum mönnum ætluð
ýmis störf, ábyrgðarsöm og erf-
ið sum, og losna þeir .við það
eitt að þurfa að bera vopn og
nota.
Lagasetning þessi vekur all-
mikla athygli.
sem svarar 400 millj. kr., en
Bandaríkin láta i té vélar og
bora fyrir sem svarax 65 millj.
króna. -