Vísir - 07.02.1957, Blaðsíða 5

Fimmíudaginn 7. febrúar 1957
VÍSIR
Sftititffur í tltitf :
(ÞscaM' íiituscis-
rithöfundur.
Sjötugsafmæli á í dag einnlands, að öll þessi erindi hafi
af ágætustu borgurum þessa verið mannbætandi og er það
bæjar, Oscar Clausen, rithöf- sannmæli, enda er Oscar sannur
undur. Hann er fæddur í mannvinur, eins og bezt hefir
Stykkishólmi, sonur merkis- komið í ijós i hans mikla starfi
hjónanna Holgers Peters Clau- i þágu þeirra, sem brotið hafa
sens kaupmanns og Guðrúnar af sér. Hér er átt við fanga-
Þorkelsdót-tur, en liún var al- hjálpina, sem hann átti frum-
systir dr. Jóns, þjóðskjalavarð- kvæði að, og hann hefir stund-
ar og alþingismanns. i að með frábærum árangri.
Oscar er fæddur í Stykkis- Áhugi O. C. í þessum efnum
hólmi, en fluttist hingað með vaknaði er hann var ungur
foreldrum sínum 1897. Andað- maður vestur í Stykkishólmi.
ist faðir hans 1901 og varð það Þar var þá fangelsi, sem byggt
nú hlutverk frú Guðrúnar einn- var af Dönum 1871 eitt af fjór-
ar, að koma upp stórum barna- um, er þeir reistu hér á landi,
hópi, en þessa gáfuðu merkis- en það stóð tíðast autt, Þegar
konu brast eigi kjark í erfið- O. C. var verzlunarmaður í
leiku-num og stóðst hverja raun Hólminum, eitthvað á þrítugs
með prýði. Man eg vel heimili aldri, var hann stundum skip-
hennar frá bernskudögum og aður verjandi í sakamálum, en
vel kunnugur börnum hennar, leikmönnum voru á þeim tíma
nema Oscari, en það varð hlut- og fyrr stundum fengin slík
skipti hans_ að hverfa aftur til störf í hendur, því að „skortur
bernskustöðvanna 15 ára, og að- var iagajúrista*,, eins og hann
verzlunarstörfum hjá Sæmundi sjálfur kvað að orði. Tvö mál
kaupmanni Halldórssyni. Ekki
mun Oscar hafa átt annars
kost, þegar móðir hans stóð ein
eftir með barnahópinn en að
taka til starfa og koma sér á-
fram, og varpa lvrir borð von-
um um frekari skólamenntun.
En hér sannaðist svo sem oft
fyrr, hve mikið er undir því
komið, af hver.ium málmi menn
eru steyptir. Þessi gáfaði piltur,
sem varð að fara að vinna fyrir
sér skömmu eftir fermingar-
aldur, aflaði sér góðrar mennt-
urðu til þess að vekja áhuga
hans til hjálpar ungum mönn-
um sem höfðu ofðið fyrir því
óláni, að komast undir manna
hendur. Plitur nokkur hafði
orðið fyrir því, að stela nokkr-
um skonrokskökum, játaði brot
sitt, og var dæmdur í eins
mánaðar fangelsi samkvæmt
hegningarlögunum frá 1869.
Hér var um góðan pilt að ræða,
sem var frjálsræði vanur, enda
tók hann þetta mjög nærri sér.
Ðaginn áður en hann skyldi
unar af eigin ramleik, og það látinn laus, gerði hann boð eftir
átti fyrir honum að iiggja, að|Oscari Var þá þessi djarfi og
verða landskunnur og vinsæll hraustlegi piltur orðinn grár og ]
rithöfundur, og gaf hann sig þó j g'ugginn af innilokuninni Hann
allan að verzlunarstörfum lengi | var daufur og óupplitsdjarfur,
fram eftir. með flóttalegt augnaráð. Hann
kveið fyrir niorgundeginum,
var sýnt og er það 75% árang-
ur. Alls hafa 663 mál verið af-
greidd.
Þegar breytingin á hegning-
arlögunum var gerð, var Bjarni
Benediktsson dómsmálaráð-
herra, og átti hann frumkvæði'
að breytingunni en fyrirennar-
ar hans í þessu embætti höfðu
og markað stór spor í umbóta-
átt. En lagafyrrimæli ein duga
ekki. Það þarf meira til mikið
starf og mikla fórnarlund, en
góðu heilli var þegar byrjað að
ryðja brautina í starfi í þágu
fanga, og sá brautryðjandi var
Oscar Clausen, sem af frjálsum
vilja og mannkærleika hafði
hafið það, án nokkurrar vitund-
ar um. að það yði að nokkru
launað, eða það yrði fast starf.
Hér er margt ótalið, mikið
og einlægt starf í þágu bindind-
ismála, 0. fl. Torlesin bréf
merkra manna hefi O. C. afrit-
að með sinni skýru og fögru
hönd og það eigi lítið safn,
og geyma þau mikinn fróðleik:
um verzlunarsögu o. fl. (Bréf|
frá afa hans til föður hans og
Bjarna amtmanns).
Spor Oscars á liðinni ævi hafa
verið gæfuspor — mörgum
öðrum en honum sjálfum — og
óska eg honum þess, að hann
eigi mörg gæfusporin óstígin.
ATH
Við þau störf á Snæfellsriesi ■
og þar vestra öðlaðist hann1
traust kynni á mönnum og mál-
um og sögu héraðanna, og hefir
það komið honum að góðu haldi
við ritstörfin. Svo hefir Oscar
þegar hann átti að fá frelsið
Oscari tókst að hughreysta
hann, tala kjark i hann, og
„báuð honum síðan atvinnu og
eitt sinn sagt mér að hann hafi heimili og var svo hamingju-
búið að því, að hann naut samur, að geta útvegað honum
kennslu Sveinbjarnar Egilsson-
ar í íslenzku, vetrartíma í
Stykkishólmi.
Rithöfu"darferil sinn hóf
Oscar með Sögum frá Snæ-
fellsnesi, en fyrra bindið kom
út 1935. Með útkomu þessa
bindis má segja, að orðið hafi
þáttaskipti í lífi hans. Mér er
vel kunnugt um, að ritstjórí
þessa blaðs þá, Páll heitinn
Steingrímsson, skrifaði þann
veg um þessa fyrstu bók Ose-
ars, að það varð honum til mik-
illar hvatningar, að halda á-
fram. Frá hans hendi eru nú
komnar 16 bækur, nærri allar
sagnfrasðilegs efnis, en seinasta hegningarlögunum með lögum
bókin. Dulsagnir, segir frá dul- nr. 19 frá 12. febrúar 1955 telur
rænni reynslu manna, aðallega , O. C. mikilvægustu breytingar,
hvort tvegga“. — Þessi piltur
varð fyrirmyndar maður. Hann ,
ar dáinn fyrir nokkrum árum
og var mikill vinur velgerðar-
manns síns til hinztu stundar.
Heimsókn O. C. í fangaklef-
ann, þar sem þessi maður satj
fyrir nokkrum áratugum, varj
fyrsta slík heimsókn hans, en
þær hafa orðið margar, einkan- I
lega á undangengnum 8 árum,
i starfi hans í þágu fanga. Frá
því starfi hefir hann m. a. gert
grein í útvarpserindum og frá
þvi hefir verið skýrt ítarlega í
blöðum.
Breytinguna sem gerð var á
Verðlautt fyrir ritgerð »
um fegrun ReykjavíkurJ
Gunrtar Thorodtlsen, borgar-|
stjóri afhenti nýl. verðlaun og
viðurkenningar börnum þeim,
sem beztar ritgerðir sendu í
samkeppni þá, sem efnt var til
meðal rej'bvískra barna nú í ;
haust um, hvernig bezt mætti ’
viima að fegrun Reykjavíkur. I
Beztu ritgerðina átti 12 ára!
stúlka, Gerður Steinþórsdóttir, |
Ljósvallagötu 8. Hlaut hún |
skíði í verðlaun og 200 kr. í
peningum, en'jafnframt barst
henni að gjöf skíðaskór frá L.
H. Múller.
Önnur verðlaun hlaut 13 ára
stúlka, Elfa Björk Gunnars-
dóttir, Hofteigi 40, skautar og
100 kr. í peningum.
Þriðju verðlaun hlaut Kristín
Gísladóttir, Skeiðarvogi 147. en
hún er '12 ára og fekk lindar-
penna og 50 kr. í peningum.
Þegar Rússar héldu upp á byltingarafmælið, meðan hersveitir
þeirra voru að murka lífi'ð úr Ungverjum, var slík gluggalýs-
ing í byggingu þeirri í Washington, sem er gegnt sendiráði
Rússa þar í borg.
Þingstúkan fordæmir
vínveitingar hins opinbera
Fundur var haldinn í Þing-
stúku Reykjavíkur nýlega og
var þar fagnað þeim mikla ár-
íMargt er skritjS
Óheppileg mynd í ensku
kirkjublaði.
Þar átti að birta mynd af Biönu Dors, en
Mariiyn Monrce kom í staÖinn.
höfundarins sjálfs, og þótt allar
bækurnar hafi fengið frábær-
lega góðar viðtökm-, enda upp-
seldar og fágætar orðnar flest-
ar, mun þessari hafa verið bezt
tekið allra.
Þætti úr verzlunarsögu lands-
ins hefir Oscar Clausen ritað
marga og hafa þær ritgerðir
sem gerðar hafa verið á hegn-
ingaxiöggjöf íslendinga fyrr og
siðar en þau fjalla um heim-
ild dómsmálastjórnarinnar til
að fresta um liltekinn tíma
refsingu við fj’rstu ákæru.
Oscar Clausen hefir sagt mér,
a'ð af um 60 ungum mönn-
um. sem honum var falið eftir-
bírzt í bíöðum og tímarituni, j lit með, hafi aðeins 3 gerzt brot-
og fjölda útvarpserinda hefir legir aftu.r, en alls hefir 129
hann flutt og við miklar vin- mönnum verið hjálpað úr fang-
sældir og ct það háft eftir ein-
um merkasta kennimánni þessa
elsi á 8 áru’m. og hafa -92 ekki
brugðizt. því tráusti, sem þéim
Það þótti mikið hneyksli og'
vakti óhemju athygi í Dorc'hest-
er í Englandi, þegar kirkjublað-
ið þar á staðnum birti á fyrstu
síðu hij’iid af Marilyn Monroe,
þar sem hún var í sínuin mesta
kynbombuliam.
Deward Brocks, en svo heitir
safnaðarfulltrúinn og ritstjóri
kii'kjublaðsins. viðui'kenndi
sunnudaginn á eftir frammi
fyrii' söfnuðinum og hinum
reiðu kirkjufeðrum, að hann
ætti alla sökina á því að mj'nd-
in bii'tist í blaðinu — sér hefði
orðið á mikil skyssa — hann
angri, sem Vilhjalmur Einars- hefði hal(Jið að myndin væri af
son náði á Olympíuleikunum í Diiinll Dors!
Melbourne en jafnframt lýsti
fimdurinn því yfir, að hann for-
dæmdi þá tilhögun stjórnar-
valdanna, að veita vín í veizlu
þeirri, sem hið opinbera liélt
honum til heiðurs. Þingstúkan
taldi, að vcitingar áfengra
drykkja í opinberum veizlum
væri hættulegt fordæmi og sér-
staklega harmar fundurinn að
yfirmaður mcnnta- og íþrótta-
mála skj-Idi gcfa kennarastétt
íþróttafólki slíkt fordæmi. i
og
★ Rússar ætla að veita Ung-
verjalandi 200 milíj. rúblna
lán og tvöfalda vörusend-
'ingar þangað. 1 -
Ritstjórinn hafði hringí í
prentsmiðjuna og beðio um
sýnishorn af myndum af ný-
tízku konum til að prýða blaðið
í sambandi við grein, sem þar
átti að birtast. í greininni var
lagt út af hinum kristna boð-
skap, að allir menn væru guí.3
börn — líka gleðikonurnar, ekki
síður en hinir prestærðu. Pi'ent-
smiðjan hefði sent honum
nokkrar myndir til að velja úr,
voru það allt myndir af fögrxmx
konum, klæddum eí'tir nútíma
tízku.
Klerkur hclt, að myndin væiri*
af D'lnu Dors ít.v.), en huH
var af Marylin Monroe (t.h.).
hann síðan eina myndina úil
birtingar og hélt, aö hún væri
af Diönu Dors, sem hann tálcli
góðan fullti'úa samveldisins og
merkisbera nútíma kvenná
engilsaxneskra.
Nú hetði' þaö ltomið í ljósj-
sagði veslings ritstjórinn, að
Ekki vissi ritstjórinn af.jhonum hefði skjátlast herföéga"
hverjum myndirnar voru, því j—- myndin va?ri af Marilýa
•engin nöfn stóðu á þeim. Valdi . Monroe!