Vísir - 14.02.1957, Blaðsíða 4

VlSIR
Fin>mtudagirm 14. febrúar 1957
¥I8IR
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólísstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Fyrsta skrefið að koma á
launajafnrétti.
Frá umræðum á þingi um það mál.
Ráðstefna tsm íendhðigina.
Sjávarútvegsmálaráðherra hef-
ur efnt til ráðstefnu um
stækkun landhelginnar, og
t hófst hún hér í bænum í
[ fyrradag. Voru boðaðir til
ráðstefnunnar fulltrúar
j landsfjórðunganna, svo að
þeir gætu komið sérsjónar-
miðum sinna iandshluta á
framfæri, sem taka á tillit
til, þegar landhelgin verður
stækkuð. En vitanlega er
ekkert um það sagt í til-
kynningu sjávarátvegsmála-
j'áðherrans, hvenær ríkis-
j stjórnin hefur i hyggju að
j ráðcist í stækkun landhelg-
’ innar.
i>,að má gjarnan minná á það
í þessu sambandi, að kom-
múnistar voru óþreytandi
við að svívirða síðustu ríkis-
stjórn — og þó einkum Sjálf
stæðisflokkinn — fyrir að
halda ekki áfram að færa
út, landhelgina í erg og gríð,
og einkum fyrir Vestfjörðum
og Aust'fjörðum; þar sem svo
háttar, að stækkunin er
miklu minni en þar sem unnt
er að loka stórum flóum og
fjörðum. — Kommúnistar
kröfðust þess, að allt væri
gert í einu, tekið stórt stökk
í málinu, og aílt annað væri
svik við málstað þjóðarinn-
ar, því að þetta væri einka-
J mál hennar. Þeir þóttust
vera ,,svipan“ á íhaldið, sem
* ætlaði að svíkja í þessu máli
eins og svo mörgum öðrum
áður.
Þeir voru þó ekki fyrr komnir;
í stjórn, en þeir ákváðu að
hafa ,,íhaldshraða“ á öllum
gerðum sínum Þeir ætluðu1
að bíða átekta, athuga, hvað ^
Sameinuðu þjóðirnar gerðu
í landhelgismálum, en þau
hafa einmitt verið til athug- j
unar á þeim vettvangi. Og
þegar ,,íhaldshraði“ er kom-
inn á kommúnistana, þá er
allt í lagi, þá er ekki um
nein svik að ræða, og til þess
að sanna það, er efnt til ráð-
stefnu um málið. Efnt er til
hennar undir því yfirskini,
að þar eigi að koma fram
sérsjónarmið landshlutanna.
Mönnum verður á að spyrja, I
hvort kommúnisttnn Lúðvík
Jósepsson og fleiri stjórnar-
liðar, sem eru þingmenn
Austfjarðakjördæma, hafi
ekki hugmynd um sérsjónar-
mið þess landsfjórðungs. —
Líka mætti spyrja, hvort
Hannibal Valdimarsson, hinn
kommúnistinn í ríkisstjórn-
inni, hafi aldrei kynnzt sér-
sjónarmiðum Vestfirðinga,
áður en þeir ráku hann af
höndum sér um síðir. Eðli-
lega vita þeir sitt af hverju
um þetta, en ráðstefnuna er
nauðsynlegt til að láta menn
halda, að kommúnistar sé
alltaf að „vinna í málinu“ —
það sé svo sem munur á
á þeim og ráðherrum fyrri
stjórnar, er héldu enga ráð-
stefnu — til að blekkja al-
menning.
A f'undi sanieinaðs þings í gær
urðu nokkrar imiræður xmi ai-
þjóðasamþykkt um jöfn laun
kvenna og karla, sem félagv
málaráðherra, Hannibal Valdi-
marsson, hefur iagt fyrir þingið
til staðfestingar.
Samþykkt þessi hefur áður
verið til meðferðar á Alþingi og
fluttu sjö þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins þingsályktunartillögu
1954 um að hún yrði staðfest
fyrir höncl Islands hönd. Var sú
tillaga Sjálfstæðism'anna sam-
þykkt með þeirri breytingu,
sem allsherjarnefnd þingsins
gerði þá einum rómi, að fyrst
yrði af hálfu ríkisvaldsins unnið
að því að koma hér á þvi laun-
jafnrétti, sem samþykktin gerir
ráð fyrir. Síðan yrði hún staðfest
formlega, þegar séð væri fram á
að við þá staðfestingu yrði hægt
að standa í verki.
Bær brennur
á Sléttu.
Frá fréttaritara Vísis.
Raufarhöfn, í gær.
Ibúðarhús að Nýhöfn á
Melrakkasléttu brann í nótt.
Þrennt var í heimili í Ný-
höfn, öldruð hjón ásamt syni
þeirra, en ekkert þeirra sakaði.
Hins vegar tókst þeim ekki að
bjarga nema litlu einu af inn-
anstokksmunum, einhverju af
sængurfatnaði og smáhlutum
ýmsum.
Áfast við íbúðarhúsið var
járnsmíðaverkstæði bóndans,
Kristins Kristjánsonar, og brann
það einnig, ásamt dieselrafstöð,
sem var á bænum. Talið er, að
eldurinn hafi kviknað út frá
henni.
Með þessari þingályktuhartil-
lögu Sjálfstæðismanna hefur
Alþingi því lýst yfir ótvíræðum
stuðningi við framgang alþjóða-
samþykktarinnar, en frá henni
var endanlega gengið á allherjai'-
þingi Alþjóðavinnumálastofnun-
ai'innar i Genf 1951 og hún nú
verið fullgilt af 1S ríkjum.
Við umræðurnar í gær gerði
Hannibal Valdimarsson mis-
heppnaða tilraun til að slá sig
til riddara fyrir sinn þátt í máli
þessu. Flutti hann fyrst á fund-
inum langa reeðu, en tók alls sex
sinnum til máls og lét Sér lengst
af sannleikann mjög í léttu rúmi
liggja. I
Af hálfu Sjálfstæðismanna ^
töluðu Ragnhildur Helgadóttir,
Magnús Jónsson og Jóhann Haf-
stein, sem öll lýstu yfir óbreyttu
fylgi \'ið efni samþykktarinnar.
Töldu þau hinsvegar meira máli
skipta, að unnið yrði að því, að
koma hér á að öllu leyti jöfnum
launum kvenna og karla fyrir
jafnverðmæta vinnu. Ekki væri
rétt að rasa um ráð fram og full-
gilda alþjóðasamþykktina. áður
en fyrir lægi fullvissa um það,
að hægt væri að koma hér á
launajöfnuði innan þess árs-
frests, sem í samþykktinni er
gefinn — en ráðherrann varð að
játa, að núverandi rikisstjórn
hefði ekkert gert í þá átt.
1 samræmi við stefnu Sjálf-
stæðismanna flutti Ragnhildur
Helgadóttir svo viðaukatillögu,
er miðar að því, að flýtt veiði
framkvæmd jafnlaunsamþykktr
arinnar hér á landi.
Var máílhu að t,"o búnu vísað
til allsherjarnefndar með sam-
hljóða atkvæðum.
*
Ogæftir hamla löndunum
hér í Reykjavík.
Því er ekki um ai kenna að togarar fari
utan með afiann.
t
’Utanríkisráðherra Sovétríkj-
anna, Dimitri Shepilov, hef-
ur nú gert vesturveldunum
orð um það, að stjórn hans
bjóði lýðræðisþjóðunum
„samninga til að tryggja
varðveizlu friðarins í lönd-
unum fyrir botni Miðjarð-
arhafs“, eins og málgagn
Mokvuvaldsins kemst að
orði í gærmorgun. Þetta er
mjög í samræmi við fyrri
íramkomu kommúnista á
öllum sviðum alþjóðamála
— fyrst koma þeir af stað
ókyrrð og væringum með
undirróðri bak við tjöldin,
og síðan látast þeir vera
hinir einu, sönnu vinar frið-
arins, er vilji öllum gott
gera.
máleínum Landanna fyrir
botni Miðj arðarhafs hegða
Rússar sé þannig, að þeir
kollvarpa fyrst valdajafn-
væginu þar með því að ausa
vopnum og liergögnum í
ISgypta og aðrar þjóðir þar,
og þegar þser erú búnar aÖ-
Eftír íkveikjuna.
gera illt af sér á ýmsan hát,
koma þeir skyndilega fram i
og segja: „Við skulum semja
um þessi mál!“ Fyrst kveikja I
þeir í húsinu, og síðan þykj-
ast þeir vera slökkvilið!
Eitt dagblaðanna skýrði frá
því í gær, að' á aðalfundi Verka-
mannafélagsins Dagsbrúnar
hafi verið samþykkt svohljóð-
andi tillaga:
„Eftir að löndunardeildan við
Breta leystist á sl. hausti hefir
það aukizt stórlega, að togar-
arnir sigldu með afla sinn á er-
Ferill kommúnista í málefnum lendan markað. Af þeim sökum
þessarra landa er því ná- hefur hráefnaskortur verið í
kvæmlega eins og athæfi frystihúsunum undanfarna
þeirra í málefnum margra mánuði og atvinna verkafólks
annarra þjóða. Þeir róa þar þvi verið mjög stopul.
hvarvetna und.ir, en þykjast Aðalfundur Dagsbrúnar hald-
hvergi nærri koma, en þeg- inn 11. febrúar 1957, varar
ar í óefni er komið, ganga mjög eindregið við þeirri þró-
þeir fram fyrh' skjöldu og un, að togarailotinn landi stór-
þykjast allt vilja bæta. Það um hluta af afla sínum erlend-
er ekki einkennilegt, þótt is eins og var áður en löndun-
lýðræðisþjóðirnár sé fullar ardeilan við Breta hófst. Hvet-
tortryggni gagnvart þeim, ur fundurinn þyí til mikilla
er koma fram af slíkum takmarkana á aflasölum togara
heilindum. Rússar sýndu svo á erlendan markað.“
rækilega innræti sitt með : í því sambandi er rétt að geta
þjóðarmorðintv í Ungverja- þess að hér er um misskilning
landi, að þeir munu aldrei að ræða, þegar talað er um
geta fengið þjcðir heimsins. aukningu, á siglingum togar-
til að trúa því, a'ð þeir sé sá . anna eftir að löndunardeiLair
eng-ill frjðarins,, sem þeir jVÍð Breta leysfist.
vilja telia mönrmm. trú. mn. j. Fyrsti isienzkL.togarinn. hmd-
.............. • - • aði í -Bretlandi 28. nóvember'sL.
Lanúanir erlendis voru:
í október 26
■ í nóvember 24
í desember 22
í janúar 22
í febrúar um 10
og í marz verða sennilega um 5
landanir erlendis.
Ástæðan fyrir hráefnaskorti
hjá frystihúsunum er hins veg-
! ar sá, að stöðug ótíð undanfarið
| hefur orsakað alveg sérstakt
aflaleysi hjá togurunum.
j Meðalaíli í janúar mun hafa
( verið um 1—200 tonn á skip, en
meðalafli ársins 1956 5—600
tonn á mánuði. eða um 400
tonnum meiri á skip á hverjum
mánuði. Um 20 togarar stund-
uðu veiðar fyrir heimamarkað
í mánuðinum og hefur veðrátt-
an þannig haft af fiskvinnslu-
stöðvunum um 8000 tonn hrá-
efnis.
Afleiðing þcssa aflaleysis á
rekstur togaranna er hins veg-
ar sú, að tekjur hvers skips
minnka um ca. kr. 400.000.00 á
mánuði eða kr. 13.000.00 á dag.
Getur hvei' maður séð hvaða
afleiðingu. það. hefur fyrir út-
g«S, sem- var fjárhagslega- i IIa
Bergmáli hefur borizt bréf úm
blálivíta fánann, sem Stúdenta-
félag Reykjavikur hóf baráttu
fyrir sem þjóðfána íslarids og var
hyltur á Lögbergi, en þegar bezfc
gegndi í þeirri baráttu blakti
hann á nærri öllum fánastöngum
cinstaklinga í bænum, en áður
blakti Dannebrog á hverri stöng.
Og seinast en ekki sizt: það var
um liann, scm Einar skákl Benc-
diktsson orti hinn fagra og þrótt-
mikla fánasöng, Ris þú, unga ís-
iands merki. Það mun vissulega
ylja um hj'artaræturnar öllum
þeim, cr muna baráttuna fyrir
blálivita fánanum, og ef til vill
tóku þátt í lienni, ef eitthvað
verður til þess að vckja um þetta
minningar, — eða þó ekki sé
uema það, að i ljós komi áliugi
fyrir atriðum úr sögu baráttunnar
fyrir því að þjóðin eignaðist sinn
eigin fána. Slíkur áhugi kemur
fram i bréfi þvi, seni hér fer á
eftir, og vildi Bergmál beina til-
mæliiin til þeirra lesenda sinna,
er gælu svarað því, sem nm er
spurt, að gera þvi aðvart um
vitneskju sína. Þess er eftir at-
vikum.rétt að geta, að bláliviti
fáninn var aldrei kall-aðui' Hvit-
bláinn á þeim tima, sem hér um
ræðir, hann var kallaður íslenzki
fáninn, og stundum Stúdentafé-
lagsfáninn. Bréfið er svo hjjóð-
andi:
„Mig langar til oð beina nokkr-
um fyrirspurnum til yðar, sem ég
veit, að fleirum en mér leikur
forvitni á að fá svör við.
l'að Iiefur mikið verið rætt uin
íslenzka fánann á þessum vetri.
Það hefur komið fram, að blá-
hvíti fáninn, — Hyitbláinn, sem
svo er nefndur — hafi fyrst ver-
ið sýndur opinberlega í Breið-
fjörðslcikhúsi árið 1895, að mig
minnir.
Hver átti hugmyndina?
En það hefur ekki verið skýrt
frá þvi svo ég viti, hver átti
hugmyndina að þeim fáiia, og
hver eða hverjir lögðu þar hönd
að verki, að sauma hann. Þetta
væri gaman að vita, þvi enn þá
er á lifi fólk, sem man þetta.
Það, sem aðallega olli því, að
þessi fáni riáði ekki vinsælduin,
var það, að liann þótti of líkur
fána Kriteyinga, svo *að erfitt
yrði að greina þá i sundur." (Það
var notað mjög af andstæðingum
bláhvita fánans, en annars juk-
ust vinsældir þessa fána jafnt og
þétt og náðu liámarki eftir fána-
tökuna, en þá sameinaðist þjóð-
in i fánamálinu. ‘ Frá þessu hef-
ur svo oft verið sagt á prenti, og
þvi sem síðar gerðist, þegar önn-
iii' gerð var valiri, að alkunnugt
er, og ekki rúm fyrir þá sögu í
Bergniáli, jengdar vegna. Atíis.
; Bergmáls).
Hver saumaði þann
fyrsta af núverndi gerð?
Bréfritarinn segir enn fremur:
„Eins væri fróðlegt að vita hver
átti hugmyndina um gerð núver-
andi fána og hversaumaði þann
fyrsta, og hvenær var hann fyrst
dreginn að liún? Þeim fækkar nú
óðum, sem niuna Jjetta, en það
væri skemmtilegt aS almenningur
fengi nákvæmar fregnir af þvi.
Fálkamerkið.
Eg n>an, að ég hef einhvcrs
staðar lesiS, hvernig fyrstj iáninn
mcS fálkaraerkinu varS til, og
nákvæma lýsingu á þvi, hverjar
saumuSu hann, og þá er hitt ekki
síður raerkilegt. — JForvitiri “
Nokkur.atriði, sera unr .ræðir í
þréfiim, vérður náöara ?úm.' riett
-siSai'.' -.■• •.• . . . .. . ... *