Vísir - 05.03.1957, Blaðsíða 4

4
▼fsn
Þriðjudaginn 5. marz 1957
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala kr. 1,50.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Bréf:
Hiísmædrakennaraskólinn
á að vera í Reykjavík.
Hér eru skilyrðin Isezt
fyrir hann.
Fékk Tíminn fyrirmæli?
Á föstudaginn skrifuðu bæði
Tíminn og Alþýðublaðið um
það, að Einar Olgeirsson
einn aðalforingi kommún-
ista, mundi eiga að taka við
í nýrri línu frá Moskvu, er
' fundi Norðurlandaráðs væri
' lokið í Helsinki. Taldi Tím-
! inn ekki ósennilegt, að fleiri
,,mætir“ kommúnistar væru
á förurn eða farnir utan til
þess að taka við línunni með
Einari, og nefndi meðal
j annars Björn Bjarnason,
fyrrv. formann Iðju, Stein-
þór Guðmundsson kennara,
auk Brynjólfs og Kristins E.
Andréssonar. En ekki varð
vart neinnar fordæmingar í
skrifum þessarra blaða.
Þjóðviljinn tók þessum skrifum
mjög illa á laugardag og
taldi þau met í pólitísku sið-
ieysi og lubbamennsku.
f
Hann leit vitanlega svo a. að
1 ef Einar ætlaði að nálgast
1 hina íslenzku stefnu þar
ytra, þá ættu menn ekki að
I vera hafa orð á slíku, og lét
þess getið, að Alþýðuflokk-
urinn væri eini flokkurinn
hér á landi, sem væri í or-
lendurn samtökum. Það eru
I svo sem ekki útlendu sam-
I böndin hjá kommúnista-
flokknum islenzka öðru
nær. eins og allir gera sér
grein fyrir.
Menn biðu þess nú með nokk-
urri eftirvæntingu, hver yrði
næsti leikur i þessu máli, og
hann áttu Tíminn og Alþýðu
blaðið. Hið síðarnefnda
svaraði fullum hálsi — aldrei
slíku vant — og lagði fyrir
Þjóðviljann spurningu um
það, hvar Einar Olgeirsson
væri niður kominn, og’ hverra
erindahann væri. Tíminn
mælti hinsvegar ekki orð og
er það hald raanna. að hann
hafi fengið fyrirmæli um
það frá æðri stöðum að vera
ekki að vekja reiði banda-
manoanr.'i.
Það er íall ástæða til þess fyrir
þá stjórnarflokkanna, sem
telja sig fylgja lýðræðinu og
vilja ekki ganga á mála hjá
einræðisstefnum, að þeir
geri sér grein fyrir því,
hvernig vinnubrögðum er
hagað hjá kommúnistum c-«»
fyrir hverja "þeir starfa fyrst
og fremst. Þjóðviljinn varð
að sjálfsögðu æfur, af því að
hann hélt að Einar og fleiri
slikir mættu fara frjálsir
ferða sinna fyrir öðrum
stjórnarsinnum. úr því að
kommúnistar veittu svo
mikilvæga hjálp við að koma
Stjórninni í heiminn. Al-
þýðublaðið virðist ekki vera
sömu skoðunar og kommún-
istarnir að þessu leyti,
enda þótt það hafi oft verið
dauft í dálkinn þegar kom-
múnistar hafa æst sig við það,
en Tíminn virðist alveg hafa
lagt niður rófuna eins og
hann vilji játa, að um frum-
hlaup hafi verið að ræða.
Hreyfing virðist vera í þá
átt, að flytja Húsmæðraskóla
íslands frá Reykjavík og stað-
! setja hann framvegis úti á
1 landi, en helzt mun Akure/i
hafa komið til greina sem
heppilegur staður fyrir hann.
Mér finnst, að við konur gét-
um ekki látið því ómótmælt,
ef ætlunin er að flytja skólann
á brott héðan. Það er áreiðan-
legt, að hann er í alla staði bezt
settur hér í Reykjavík því að
hér er öll aðstaða mun betri
fyrir starfsemi hans, en til
dæmis úti á landi, þar sem
fólk er miklu færra.
í því samband er rétt að
benda á eitt, sem er veigamikið
atriði í skólastarfseminni, en
það er æfingakennsla. Hér eru
vitanlega margfalt betri að-
stæður og tækifæri til að stunda
æfingakennslu, af því að hér
eru miklu fleiri skólar og stúlk-
ur sem hægt er að hafa æf-
ingakennslu í sambandi við.
Þetta er mjög veigimikið atr-
iði, því að þótt kennsla sú, sem
námsmeyjarnar njóta, sé vit-
anlega mjög mikilvæg, er það
ekki síður mikilvægt, að þær
g'eti notfært sér þá þekkingu,
sem þær hafa aflað sér, með
því að segja öðrum til. Þá kem-
ur einnig í ljós, hversu heppi-
leg kennaraefni þær eru.
Húsmæðrakennaraskólinn
hefir verið í húsnæðisvandræð-
um, og er illt til þess að vita,
því að segja má með nokkrum
Mikilvæg stofnun.
Heilsuverndarstöð Reykjavíltur
var vígð formlega á laugar-
daginn, en stofnunin var
raunverulega tekin til starfa
fyrir nokkru. Þar er nú mið-
stöð heilsuverndarstarfsins í
bænum, og þeir eru því
margir, sem þangað eiga ein-
hvern tíma erindi. Undir-
búningur stöðvarinnar hefir
staðið all-lengi, enda eðlilegt
að höndunum sé ekki kastað
til slíkra framkvæmdá, er
snerta hvern bæjarbúa að
meira eða minna ieyti. Mál-
inu var fyrst hreyft fyrir um
það bil ellefu árum, þeg-
ar bæjarstjórnin kaus nefnd
til að hafa með höndum und-
irbúning á byggingu og
skipulagi . fullkominnar
heilsuverndarstöðvar. Síðan
hefir verið unnið jafnt og
þétt að lausn inálsins svo að
það er nú komið farsælleg'a í
höfn.
Það eru sem næst sjö ái', siðan
hafizt var handa við sjálfa
í bygginguna, og fyrsti þátt-
ur heilsuverndarstarfsins í
henni hófst fyrir um þrem
árum. Siðan hefir starfsemin
í byggingunni aukizt jafnt og
þétt, svo að þar er nú unnið
á einum stað það heilsu-
gæzlustarf, sem var áður
deift um allan bæinn að
kalla. Mikilvægi stofnunar-
innar kemur bezt í ljós, þeg-
ar þess er gætt, sem skýrt
var frá í sambandi við vígsl-
una, að þar kæmi svo mikill
fjöldi manna að því svaraði,
að hver bæjarbúi ieitaði
þangað einu sinni á ári
hverju.
Merkum áfanga í heilbrigðis-
málum bæjarins hefir nú
verið náð, er þessi stofnun cr
tekin til starfa af kappi. En
ekki má gleyma frumherj-
unum í þessu sambandi,
þeim, íem lögðu grundvöll
þess starfs, sem nú er unnið
í hinni glæsilegu byggingu
við Barónsstíg. Fjörutíu ára
starf hjúkrunarfélagsins
Líknar verður seint þakkað
sanni, að hann sé að vissu leyti
háskóli kvennamenntanna, í
Indinu. Engum mun koma til
hugar að flytja háskóla íslands
norður á Akureyri eða á ein-
hvern annan stað en með tíð
og tima getur vel verið, að þar
rísi annar háskóli, þegar mann-
fjöldinn 1 landinu og aðrar að-
stæður eru hentugar til þess.
Eins má seg'ja, að Húsmæðra-
skólinn eigi hvergi heima ann-
ars staðar en hér í Reykjavík,
enda þótt sá tími kunni að
koma, að annar samskonar
skóli verði settur á fót úti á
landi. En meöan aðstæður eru
livergi eins góðar og hér — því
að húsnæðjfleysi má leysa
með góðum vilja en aðrar að-
stæður ekki skapar eins fljótt
— á skólinn að verða hér og
enginn vafi er á því, að náms-
meyjum er það fyrirbeztu. Ættu
konur, hvar í flokki sem þær
standa, að reyna að beita áhrif-
um sínum í þá átt að skólinn
verði framvegis þar sem vaxt-
arskilyrði hans eru bezt og öll
skilyrði fyrir heilladrjúga
starfsemi.
Húsmóðir.
Akranesbátar
beita loðnu.
Frá fréttarltara Vísis
Akranesi í morgun.
Frá áramótuni til febrúarloka
hafa Akranesbátar lagt á land
2463 lestir, en á sama tima í
fyn-a var aflinn 2943 lestir.
Sigurvon er aflahæst með 170
lestir, Höfrungiir ineð 167, og'
Skipaskagi með 165 lestir. Aðrii-
bátar hafa allmikhi minna.
Á þessu tímabili hafa þeir
bátar, sem flesta róðra hafa,
farið róið 32. sinnum. Verður
því meðalafli í róðri fremur
lítill, jafnvel hjá þeirn sem bezt
hafa fiskað.
Fyrsti róðurinn með loðnu var
á laugardag. Fengu bátar Har-
aldar Böðvarssonar loðr.u til
beitu á 10 stampa hver, en
aðrir beittu síld. Aflinn á loðn-
una var heldur betri og voru
þeir með um sjö lestir.
Von er á loðnu frá Þorláks-
höfn í dag og á morgun munu
allir róa með loðnu. Tveir bátar,
verða gerðir héðan út til loðnu-
veiða, eru það Freyja sem farin
er út og Skógarfoss frá Reykja-
vík, sem verið er að útbúa til
veiða.
Pilnik í f jöl-
teflum.
Síðastliðinn miðvikudag
tefldi Hermann Pilnik fjöltefli
í Sjómannaskólanum við 56
þátttakendur.
Úrslit urðu þau, að Pilnik
vann 42 skákir, gerði 12 jafn-
tefli og' apaði 2 skákum. Þeir,
sem unnu, voru Haukur Bjarna
son og Þórarinn Sigfússon.
Eru þetta rúm 85 % vinninga,
sem er mjög góð útkoma.
Hernian Pilnik, stórmeistari,
tefldi fjölskák í Keflavík í gær-
kveldi.
Var teflt á 50 borðum og fór
fjölteflið fram í bíókjallaran-
um.
Vann hann 41 skák, tapaði
fjórum og gerði fimm jafntefli.
Listamannaklúbb-
urinn í Naustinu.
Listamaimaklúbbiirinn hefir
nú fengið inni í Naustinu, verð-
ur framvegis í súðinni.
Samkomudagar verða fram-
vegis á miðvikudögum, og verð-
ur opið frá klukkan fjögur. Sér-
stök fundarefni, sem verið hafa
hingað til, falla niður, og verður
þetta fyrst og fremst staður
fyrir menn til að hittast og
skrafa saman. Rétt er að geta
þess, að enginn fær veitingar án
þess að framvísa félagsskírteini.
til fulls og það má aldrei
gleymast, því að þá mundi
glatast mikilvægur þáttur
úr sögu bæjarins,
i Heintz Lúbeke landbúnaðar-
ráðlierra V. Fýzkalands hef-
ur lagt lyrir sambandsþingið
í Bonn nýja áætlun til stuðn-
Ings landbúnaðlnum og nema
útgjöld samkvæmt henni
1.212 niilljörðuni marka.
Sagt hefur verið frá nokkrum
atriðum úr sögu fánamálsins í
þessum dálki, en rétt er að geta
nokkru hins óvænta og mikil-
væga atburðar, fánatökunnar,
og hver áhrif hún hafði á hugi
landsmanna.
Fánatakan.
Það var hinn 12. júní 1913, að
ungur maður hér í bæ, Einar
Pétursson (síðar stórkaupmað-
ur) var að róa á skemmtibáti
hér í höfninni og hafði uppi
íslenzka fánann. Þá var hér
statt danskt varðskip og var
mannaður á því bátur, til þess
að elta uppi bát Einars, og taka
af honum fánann. Um þetta
segir G. G. H. í fyrrnefndri
Andvaragrein:
,,Nú var íslendingum einu
sinni nóg boðið. Danskir fánar
blöktu á allmörgum húsum
þennan dag í virðingarskyni við
varðskipið danska. En þegar
fregnin barst um tiltæki hins
danska sjóliðsforingja hurfu
dönsku fánarnir skyndilega —
allir sem einn, og um kvöldið
skar skólapiltur niður fánann á
sjálfu Stjórnarráðshúsinu. Blá-
livíti fáninn blakti nú á hverri
stöng og börn veifuðu lionum
framan í hina dönsku sjóliða á
götum bæjarins.“
Daniim varð að lúta.
Á varðskipinu var tekin
ákvörðun um að skila fánanum
í Stjórnarráðið og er bátur varð-
skipsins kom að landi varð sjó-
liðsforinginn, er bar fánann, að
lúta með fánann, því áð menn
höfðu safnast saman á bryggj
unni, og mynduðu eins konar
fánarrjáfur, er hann varð að
ganga undir upp endilanga
bryggjuna. Setti liðsforingjann
dreyi'rauðan, en mannfjöldinn
hló.
Borgarafundur.
Fregnin um fáhatökuna barst
! með eldinghraða um allt land
og nú vaknaði slík alda, að allri
mótspyrnu gegn fánanum virt
ist sópað burtu í einu vetfangi.
1 Reykjavík var háldinn borg
arafundur um kvöldið — og var
boðað til hans af þingmönnum
bæjarins. Þessi fundur var mjög
fjölmennur. Gengu nú ýmsir
} fram fyrir skjöldu, sem ekki
höfðu áður barist fyrir fánann.
Fánamálið tekið upp að
nýju.
Þessi atburður leiddi til þess,
að fánamálið var tekið upp að
' riýju. Þeir menn, sem ötullegast
og af mestu harðfylgi höfðu
barist fyrir því, að þjóðin fengi
sinn eigin fána, vildu nú, að
skorað yrði á stjórnina að
leggja fram frumvarp um sigl-
ingafána, og voru þar fremstir
Benedikt Sveinsson, Bjarni Jóns-
son frá Vogi, og Skúli Thorodd-
sen, „en aðrir smátækari vildu
láta sér nægja staðarfána. Slík-
an fána kallaði Bjarni frá Vogi,
„skattlandssvuntu.“ Fylgismenn
staðarfánans fengu samþykkta
breytingartillögu, sem þremenn
ingarnir töldu lemstrun á aðal
tillögunni, og var hin breytta
aðaltillaga síðan felld, meðal
annars með atkvæðum flutn
ingsmanna. Hins vegar sam
þykkti síðan Alþingi tillögur £
málinu, þar sem að nokkru var
farið bil beggja.“ (G.G.H. i And-
vara)
★ í Austurríki eru nú 7000
sjónvarptæki, 3000 fleiri em
fyrir óri. Sjóuvarpað er 14
stundir á viku, ___