Vísir - 16.03.1957, Blaðsíða 8
i ! Þeir, sem gerast kaupendur VÍSIS cftir VÍSIR er buyrasta blaðið og þó það f jöl-
19. hvers mánaðar fá blaðið ókeypis til vK/W W Wp breyttasta. — Hringið í síma 1660
mánaðamóta. — Sími 1G80. Wr (A dM gerist áskrifendur.
Laugardaginn 16. marz 1957
Hve mikið eiga nýir borgarar
að breyta nöfnum sínum?
Skiptar skoðanir á þingi.
Undanfarna tvo daga hafa!
farið fram allmiklar umræður
um frumvarp tii laga um veit-
:ingu ríkisborgararéttar til
handa 33 konum og körlum af
ýmsu þjóðerni, sem lagt er til
að hann hljóti.
Allsherjarnefnd deildarinnar
hefir athugað umsóknirnar og
leggur til að frv. verði sam-
þykkt.
Prófessor Óiafur Björnsson
hefir flutt breytingartillögu við
frumvarpið þess efnis, að niður
falli önnur grein þess, þar sem
svo er kveðið á, að þeir, sem
heita erlendum nöfnum, skuli
þó ekki öðlazt íslenzkan ríkis-
borgararétt með lögum þessum,
fyrr en þeir hafi fengið íslenzk
nöfn skv. lögum um manna-
nöfn. Hefir Ólafur lýst þeirri
skoðun sinni, að auk þess sem
hér sé um tilfinningamál að
ræða, geti nafnbreytingin bak-
að hlutaðeigandi fólki fjárhags-
legt tjón og beri því að fella
niður þetta ákvæði, sem ekki sé
kunnugt um að eigi sér hlið-
stæðu í nokkru öðru landi.
Björn Ólafssón, framsögu-
maður nefndarinnar, kvaðst
telja nauðsynlegt að hiriir nýju
ríkisborgarar liétu nöfnum, sem
lytu lögmálum tungunnar. Milli
30 og 60 manns fengi ríkis-
borgararéttáhverju ári og mik-
ill hluti þeirra bæri erlend
nöfn, sem væru mjög erfið í
framburði fyrir íslenzkt fólk.
Ákvæðin um að ríkisborgara-
rétturinn skyldi háður nafn-
Aílir togararnir ieggja
afla á land hér.
Allir togararnir eru nú á
veiðum fyrir innlentlan mark-
að. Afli liefur verið tregur og
cr enn.
Af togurum Bæjarútgerðar
Reykjavíkur veiða fjórir I salt,
en hinir í ís.
Jón Þorláksson er nýfarinn á
veiðar aftur, eftir að hafa land-
að 125 lestum af ísuðum upsa,
65 af þorski, 26 af ýsu, 9 af
karfa, tæplega 1 lest af lúðu og
álíka af keilu ög 2 lestum af
hrognum.
breytingu í slíkum tilfellum
hefðu verið tekin upp árið 1952,
og þeir meim skiptu nú hundr-
uðum, sem af þessum sökum
hefðu tekið upp ný nöfn, án
þess að vart hefði orðið nokk-
urra vandkvæða. Því væri mjög
óraunhæft að ætla að gera
breytingu á þessu nú. Það væri
og eðlilegt, að íslenzka þjóðin
gerði þá kröfu til nýrra ríkis-
borgara, að þeir skertu ekki
einn elzta og merkasta þátt ís-
lenzks þjóðernis, mannanöfnin.
Gylfi Þ. Gíslason, mennta-
málaráðherra, kvað það tví-
mælalaust mjög óæskilegt að
útlend nöfn festust í málinu um
alla framtíð,. en aftur á móti
væri margt, sem mælti gegn
því að skylda menn til að
breyta skírnarnafni sínu á full-
orðinsaldri. Hér væri um mikið
vandamál að ræða og æskilegt
ef hægt væri að fara einhvern
milliveg.
Sveinbjörn Högnason taldi
fremur ástæðu til að gera kröfu
til þess, að nýir ríkisborgarar
gætu talað og ritað íslenzka
tungu á sómasamlegan hátt.
Benedikt Gröndal kvað það
að lokum sína skoðun, að um-
rætt ákvæði væri ill fram-
kvæmanlegt, ómannúðlegt og
bæri vott um þjóðernisdramb.
Því væri ástæða til að menn
íhuguðu, hvort erlend manna-
nöfn væru hættulegri fyrir
tunguna en t. d. heiti ýmissa
vörutegunda, sem hér væru á
markaðnum.
Atkvæðagreiðsla um málið
hefir enn ekki farið fram.
Mikil aðsókn að
Borgarættinni.
Nýja Bíó fer nú að hætta
sýningum á „Sögu Borgarætt-
arinnar“, en myndin hefir verið
sýnd á 4. viku,
Sannar aðsóknin það, sem
sagt var um hana í Vísi, er
sýningar vora hafnar í s.l.
mánuði, að þessi gamla mynd
byggi enn yfir töfrum sínum
óskertum, enda hefir hún hrif-
ið bæði unga og gamla. — Síð-
ustu sýningar munu verða á
morgun.
pest, eða fara í vélknúnuin her-
ið taka menn höndum þúsund-
íækjum um götur, en í nálægð um saman að undanförnu, aft-
Iborgarinnar var haft til taks
fjölmennt rússneskt herlið.
Þegar ýmsum helztu götum,
sem lágu að minnismerkjum
frelsishetjanna frá 1948 hafðil
Verið lokaðt komu kommúnista,-
' ''leiðtogarnir og lögðu sveiga á
• stallana, en engir fengu aðl
Rau5i krossénn:
125 jtús. króna
tekjur á öskudag.
Eins og venjulega liafði
Rauði kross íslands merkjasölu
á öskudag.
Hér í Reykjavík komu um
kr. 125 þúsund fyrir merki, en
í fyrra komu inn kr. 103 þús-
und. Sölubörn voru 2265 og
voru þau einu þúsundi færri
en í fyrra.
Er þetta bezta sala. sem
nokkru sirini hefur verið hér í
Reykjavík.
Einnig hefur selzt vel úti á
landi.
Tvær tegundir merkja voru
seldar, önnur á fimm krónur,
en hin á tíu krónur.
Norski selfangarinn „Polar Quest“ liggur enn á Slýjafjöru, og
hcfir sjó verið dælt úr skipinu, en reynt verður að ná því út,
þegar sjó lægir. Eru taldar horfur á að það megi takast. —
Myndin var tekin morguniim eftir strandið, og iná sjá björgxm-
arvaðinn og stólinn í fjörunni. — (Ljósm. Guðm. Bjarnason.)
Eignir DAS og FuUtrúð-
rá5s 11,4 millj. kréna.
Frá aðalfundi Fulltrúaráðs Sjómanna-
dagsins.
Her itm aUa Bádapest í gær.
Kommúnistar minnast byltingar.
Ungverskir kommúnistaleið-vera viðstaddir nema þeir,
logar minntust hyltingarinnar Sem höfðu aðgönguskírteini.;
frá 1848 í gær með því að láta Vestrænum blaðamönnum var
ffjölmargar sveitir hermanna og ekki leyft að koma þar.
lögreglu vera á verði í Búda- Stjórn Kadars, sem hefur lát
urkallaði loforð sitt um al-
mennan frídag í gær og skip-
aði fólki að fara til vinnu eins
og vanalega.
Segja má, að öll þjóðin hafi
verið í viðjum á sjálfum minp-
ingardegi frelsisbyltingarinnar.
Fulltrúaiáð Sjómamiadagsins
Iiélt aðalfund sinn s.l. sunnudag.
Við fundarsetningu minntist
formaður fulltrúaráðsins, Henry
Hálfdánarsson, þess að þetta
væri í 20. skiptið, sem Fulltrúa-
ráð Sjómannadagsins kæmi
saman til aðalfundar, en fyrsti
fundur fulltrúaráðsins var hald-
inn 8. marz 1937. Þá rakti hann
tildrögin að stofnun samtakanna
um Sjómannadag, en þessu máli
var fyrst hreyft á aðalfimdi í
Félagi íslenzkra loftskeyta-
manna 1935, en það félag beitti
sér siðan fyrir stofnun þessara
samtaka, en samtökin eru talin
stofnuð 25. nóv. 1936.
Að stofnuninni stóðu 11 félög
sjómanna í Reykjavík og Hafn-
arfirði. Tilnefndi hvert félag tvo
fulltrúa í Sjómannadagsráð og
samanstóð fyrsta sjómannadags-
ráðið þannig af 22 fulltrúum.
Af þessum fyrstu fulltrúum í
Sjómannadagsráði eru nú 9
látnir og minntust fundarmenn
þessara félaga ásamt 652 sjó-
manna er drukknað hafa eða
látið lífið við störf sín á siónum
frá þvl samtökin voru stoíntíð.
í Fulltrúaráði Sjómannadags-
ins í Reykjavík eru nú 28 full-
trúar frá 14 félögum og voru
flestir fulltrúanna mættir á
fundinum en af þeim hafa tveir
átt sæti í Fulltrúaráðinu óslitlð
frá byrjun, Hallgrimur Jónsson
lengi formaður og nú heiðurs-
félagl í Vélstjórafélagi Islands
og Heni*y Hálfdánarsson skrif-
stofustjóri Slysavamafélags Is-
lands.
Á fundinum flutti formaður
skýrslu um störf stjórnarinnar á
árinu og ennfremur byggingar-
framkvæmdir D. A. S., á árinu.
Gjaldkeri Sjómannadagsins.
i Þorvaldur Bjömsson, lagði fram
endurskoðaða reikninga sjói
mannadagsins. Samkvæmt þeim
I nam byggingarkostnaður dval-
ai‘heimilisins, það sem af er, um
110 milljónum króna. Eru þá full-
byggðir rúmir 12000 m3 af þeim
i sem næst 20.000 m3 sem búið er
I að teikna og búið að fá sam-
þykkt af Byjfgingamefnd. Er
þetta mun lægri byggingar-
kostnaður pr. teningsmetra —
en á sambærilegum byggingum,
sem byggðar hafa verið á sama
tíma. 1 heimilinu er óvenju-
mikið af innbyggðum skápum
og snyrtiherbergjum.
Eignir Dvalcirheimilisins og
FulltrúaiTáðs sjómannadagsins
nema samanlagt 11.4 miiljónum
króna. Af því hafa 4.1 milljór
fengist sem ágóði af happdrætt’
D. A. S. Rúmlega milljón er
byggingarstyrkur frá Reykja-
víkurbæ og ríkissjóði, en 6 millj
hafa safnast með ýmislegri fjár-
öflun Sjómannadagsins eða
fen.'fist í beinum gjöfum frá
fyrirtækjum einstaklingúm, þar
á meðal 89 herbergisgjafir, en
erfitt er taiið að úthluta her-
bergjunum á nöfn, eins og
margir gefendur óska, fyr en
allar byggingarnar eru komn-
ar upp.
Stjóm Fulltrúáráðsins var
ÖIl endurkjörin einróma.
R. Beck forseti
Þjöðræknls-
fétagsins.
Hið 38. ársþuig Þjóðræknk-
félags íslendinga í Vesturheinn
var lialdið í VVinnipeg 18—20
ferúar.
Margar deildir félagsins áttu
fnlltrúa á þinginu, og var þeirra
lengst að koiniiui fulitrúi deild-
arinnar „Ströndin" í Vancouver,
séra Eiríkur Brynjólfsson, sókn-
arprestur íslendinga þar í borg.
j Ýmsir aðrir fulltrúar og þing-
gestir voru einnig langt að
komnir.
Þingið fjallaði um þau málin,
sem löngu eru orðin fastir liðir
á starfsskrá félagsins, svo sem
fræðslumál og útbreiðslumál.
Einnig var rætt um nauðsyn
sameiginlegs heimilis fyrir ís-
lenzkt félagssamtök í Winnipeg,
og var það mál sett I milliþinga-
nefnd til frekari athugunar,
ásamt ýmsu öðrum málum.
Forseti félagsins var kosinn
dr. Richard Beck prófessor í
stað dr. Valdimars J. Eylands,
er baðst undan endurkosningu.
Ritari var kosinn prófessor Har-
aldur Bessason í stað frú Ingi-
bjargar Jónsson, er einnig baðst
undan endurkosningu, en vara-
ritari Walter J. Lindal, dómari;
hafði prófessor Finnbogi Guð-
mundsson þann sess, er hann
hvarf heim til Islands.
Heiðursfélagar Þjóðræknisfé-
lagsins voru þeir kjömir Gunn-
ar Thoroddsen, borgarstjóri í
Reykjavík, og Valdimar Bjöms-
son, fjármálaráðherra Minne-
sotaríkis.
1400 bilar í ©Iríia
skipi.
í næstu viku munu Bretar
senda vestur um hif mestu
bílasendingu, sem um getur.
Mun eitt og sama skap taka
1400 bifreiðar, aliar af Austin-
gerðum, og er verðmæti þeirra
fyrir Breta um 51 illj. kr. í
gjaldeyri.