Vísir - 08.04.1957, Blaðsíða 3

Mánudaginn 8. apríl 1957
VlSTR
♦ FRAMFARIR OG TÆKNI
Devcon-stálplastið er sann-
kallað undraefni.
NotkuRarhæfi þess er mjög margvíslag.
Nýlega er komið á markaðinn
(einnig 3iér á landi) efni, sem
er eins auðvelt í meðferð og
kítti^ en harðnar svo á tveim
tínium, að það verður hart sem
stáá.
Eífni þetta, sem nefnist DEV-
CON, er blanda af stálkornum,
örsmáum, og plasti, en auk þess
er í efninu sérstakt bindiefni.
*m er uppfinning framleiö-
andans.
Notkunin er mjög auðveld og
allt sem gera þarf er að hræra
saman við blönduna sérstöku
efni_ sem gerir það að verkum,
að það verður þá hart sem stál.
Bæði má svo seta blöndu
þessa í mót og steypa þannig
úr henni hluti eða hella því í
rifur eöa holur eða aðrar
skemmdir á hlutum þeim, sem
gera á við. Hvorki þarf að hita
blönduna né kæla og harðnar
hún af sjálfu sér á tiltölulega
stuttu mtíma.
Það gefur augaleið að efni
þetta er til margra hluta nyt-
samlegt o gsérstaklega hentugt
til allskonar viðgerðar. Jafnvel
má búa il hluti úr efninu, svo
se mmót allskonar og kosta þau
miklu minna í framleiðslu
heldur en mót gerð á venjuleg-
an hátt.
Annars er notkunarhæfni
þessa efnis svo margvísleg, að
það verður ekki allt upptalið
hér.
Gúramírúður fyrir
glerrúður.
Verksmiðja ein í Bandaríkj-
unum er að gera tilraunir með
framleiðslu á gagnsæu gúmmíi
og er ætlunin að nota það í
framrúður á hraðfleygum flug-
vélum.
Öryggisgler, sem notað er m.
a. í flugvélarúður, er í raun og
veru tvöfalt gler með plastlagi
á milli. Nú fara hraðfleygustu
flugvélar svo hratt, að mikill
hiti myndast við núninginn.
Þessi hiti verður meiri en svo,
að plastefnið þoli hann og vili
þá rúðan brotna. Það virðist
svo sem verksmiðjunni ætli að
takast að framleiða hið gagn-
sæa gúmmí og mun það þola
145° C._ en plastið þolir ekki
nema 72° C.
Geislun sögð fara mjög í
vöxt í Noregi.
Sagt a5 hún hafi tífaldast í september.
Frá fréttaritara Vísis.
Heilbrigðisstjórnin og sér- j
fræðingar hersins í Noregi hafa
lagt fram skýrslur sínar tun
kjarnorkugeislamælingar og
sýna þær, að geislaverkanir í
Noregi liafa tífaldazt síðustu
mánuði og er þetta rakið til
tilrauna Rússa með atómvopn.
Rannsóknir þær á geislavirku
ryki, sem hér um ræðir sýna,
að það er fyrst og fremst geisla-
virkt joð, sem orðið hefir vart
við. Hins vegar óttast menn, aðj
rykfall þetta kunni að flytja.
með sér strontíum, en það er
það efni, sem veldur krabba-i
meini í beinum manna. Þá er
og verið að rannsaka hversu
mikið geislavirkt joð menn
muni taka til sín með drykkj-
arvatninu og matvælum eins
og nú er komið. Rannsóknir
þessar einkennast af óvissunni,
sem yfirleitt ríkir um þessi mál.
Þó er gert ráð fyrir, að geisla-
verkanirþessar muni ekki nema
meira en 1/10 þess geisla-
magns, sem menn eiga að þola
sér að skaðlausu.
Sérfræðingum hefir verið
fjölgað við ýmsar stofnanir, sem
við þessi mál fást, þar sem ótt-
ast er, að hætta geti verið á
ferðum, ef rykfallið eykst. Dr.
Torsten Magnusson við rann-
sóknarstofnun hersins segir, að
enginn vafi leiki á því, að um
verulega aukningu á geisla-
verkunum sé að ræða í seinni
tíð.
Talið er, að minna beri á
geislaverkunum í Svíþjóð og er
þetta í sambandi við loft-
strauma, sem bera rykið vestur
á bóginn.
Strontíum er hættulegra
mönnum en geislavirkt joð þar
sem það er miklu lengur virkt.
hedlur en joð.
Dr. Magnusson, sem áður er
nefndur, telur, að mikil hætta
sé á ferðum, ef haldið verður
áfram með kjarnorkutilraunir
hér eftir sem hingað til.
! í kjafrnorkuverunum brezku fellur til geislavirkur ,,úrgangur“.
i Hann er ekki til einskis nýtur, öðru nær, bví a'ð hann á að nota
í sjúkrahúsum landsins við krabbamcinslækningar. í úrgang-
inum finnst som sé efni, sem nofnist „cacsium“, og hafa verið
fundin upp sérstök tæki til geymslu á efninu og til lækning-
anna. Myndin er frá Royal Marsden sjúkraluisinu, scm hefur
riðið á vaðið með notkun þess.
1500 sinnum, en er aðeins 10
cm. sinnum 6 cm. og vegur að-
eins 500 grömm. Smásjáin er
því svo meðfærileg að henni
Brezk vcrksmiðja hefur búið má líkja við vasaljósmyndavél.
til smásjá, sem talin er eitt hið Glerjakerfið er sjálfvirkt, og
merkilegasta tæki sinnar teg- | það hefur komið í Ijós, að smá-
undar, sem tekist hefur að sjána má nota hvar sem er,
framleiða. Ijafnvel þar sem mikill titringur
Hún getur stækkað allt upp í er eins og farartækjum svo sem
Ný, hentug
smásjá.
i
bílum eða flugvélum. Smásjáin
hefur verið reynd beaði í
heimskautalöndunum og í hita-
beltinu og gefið góða raun.
• Frakkland og Sovétríkin
hafa samið um vöruskipti,
er nema sem svarar 4,4
milljörCum kr. næsta ár.
Hægt ai fljúga til tuitglsins 1971 eia fyrr.
Vandamál í sambandi við geimflug aðallega fernskonar.
Bandarískur vísindamaður
spáir bví, að hægt verði að'
senda eldflaugar til tunglsins
árið 1971 — eða fyrr.
Það er dr. John L. Barnes,
forstöðumaður þekktrar rann-
sóknastofu og sérfræðingur í
eldflaugum, sem stjórna sér
sjálfar, er heldur þessu fram.
Hefur fyrirtæki hans unnið
lengi að rannsóknum á mögu-
leikum þess að efna til flugs út
í geiminn. Efndi hann í s.l.
viku til blaðamannafundar um
þetta og sagði þá blaðamönn-
um meðal annars, að þegar
væru til eldsneytistegundir,
sem væru svo kraftmiklar, að
þær gætu lyft eldflaugum út
fyrir gufuhvolf jarðar.
„Þa rvið bætist,“ sagði
hann, „að við gerum ráð fyr-
ir, að bráðlega verði hægt að
taka kjarnorkuna í þjónustu
samgangna af þessu tagi.“
Barnes hélt því fram, að
ferðalag lil tunglsir.d væri í
augum margra jafn-fjarstæðu-
kennt og fyrsta sigling Kolum-
busar, þegar hann ætlaði að
komast til Kína með því að
sigla í vesturátt.
Vandamálið, sem leysa þyrfti
í sambandi við flug til tungls-
ins, væri fernskonar:
í fyrsta lagi yrði orka að
vera nægjanleg í geimfarinu
til að þeyta því út úr gufu-
hvolfinu og þá 382 þús. km.,
sem er vegarlengdin til tungls-
ins. Til þess, að þetta mætti
lánast, yrði geimfarið að ná
11,2 km. hraða á sekúndu —
eða 40.000 km. hraða á klst. til
þess að ,,sleppa“ frá jörðinni.
Verður þetta erfiðast fyrstu
500 km., en síðan minnkaði
mótstaðan til muna.
Næsta vandamálið mundi
verða fólgið í að koma inn í
gufuhvolfið aftur, án þess að
geimfarið hitnaði um of. Það
væri tiltölulega auðvelt, sagði
Barnes, að fara frá tunglinu,
því að í rauninni mundi að-
dráttarafl jarðar gefa geim-
farinu alla nauðsynlega okru.
En síðan yrði að vinna gegn að-
dráttaraflinu, þegar jörðin
nálgast, því að það mundi or-
saka hættulegan hraða ella.
Þriðja vandamálið væri að
hafa samband við geimfarið,
meðan það væri á ferðinni.
Yrði að finna réttar öldulengd-
ir og gera nægilega stórt loft-
net fyrir sendingu og móttöku
um svo miklar vegarlengdir,
þar sem loftlaust er.
Loks er vandamálið, sem
varðar stjórn geimfarsins, en
það taldi Barnes auðleystast af
þeim öllum, því að hægt
væri að stjórna eftir stjörnu-
kortum, sem brejdt hefði verið
með tilliti til aðstæðna úti í
geimnum.
Robert Standish:
Hiin vildi giftasi tíl fjár,
töglin og hagldirnar. Þessi föð-
urbróðir hennar, sem byggir
hús til þess að selja, er spilltur
maður og eg fellst ekki á neitt,
sem hann stingur upp á.
Thércse svarar því svo, að hún
skuli koma í veg fyrir hverja
tilraun mína til þess að koma í
peninga nokkrum hluta eigna
minna. Helmingurinn af því sé
sín eign — og hér verður hún
þangað til öllu er lokið.“
Aumingja Sam var illa stadd-
ur. Klukkan var eitthvað milli
ellefu og miðnættis, þegar eg
skilaði honum við hliðið hans.
Hann var allsgáður. En Thérése
hagaði sér svo að það var alveg
eins og hann hefði verið úti alla
nóttina með kórstelpunum frá
Folies Bergére. Glymjandi rödd
hennar gail í eyrum mér til
klukkan þrjú um nóttina. Eg
gat ekki skilið hvernig Sam gat
þola'ð svona atnæfi. Hann heim-
sótti mig eftir tvo daga og
virtist drekka í sig friðinn í Mas
des Violettes.
„Þ.etta er sá yndislegasti
blettur sem eg hefi kynnst í
öllum heiminum,“ sagði hann
með innilegri tilfinningu. ,,Eg
lasta þig ekki fyrir að vilja ekki
selja. En þó að þú vildir það,“
sagði hann dapurlega, ,,þá gæti
'eg ekki keypt núna. En okkar á
milli sagt_ Bill, er eg orðinn
dauðþreyttur á þessu. Eg býst
við að þú hafir ekki handbærar
!
svona 100 kronur, sem þu matt
missa? Því að ef þú hefur það
þá fer fragtskip á morgun frá
Marseille til Boston og eg vildi
komast með því. Eg verð að
jfara — hún er alveg að svipta
mig vitinu.“
Eg lánaði Sam þá peninga
sem hann þurfti á að halda. Og
degi síðar ók eg honum niður
'að hraðlestinni til Marseille.
,Við tókumst í hendur og óskuð-
um hvor öðrum alls góðs. Og
þá var því lokið. .
Fimmtán minútum eftir að eg
kom heim kom Aíphonsína til
mín og tilkynnti mér að Thérése
væri við hliðið og heimtaði að
fá að hitta mig, Það var þungt
járnhlið 'með hvössum göddum
efst.
„Segið henni að fara,“ sagði
eg. ,,Eg' vil hvorki sjá hana
núna né nokkru sinni öðru.“
Thérése hélt áfram að hrista
hliðið þangað til eg hótaði henni
að eg skyldi senda eftir lög-
reglunni og láta hana flytja
hana á burt. Eg viðurkenndi
það ekki fyrir sjálfum mér_ en
eg sé nú, að eg var hræddur við
Thérése. Eg vildi ekki hafa nein
afskipti af henni.
Þetta gerðist allt á árunum
1938 til 39. Átta ár áttu að líða
áður en eg sæi Mas des Violettes
eða Thérése aftur. Og hvorugt
hugsaði eg um á stríðsárunum.
Eg gat ekki séð fram á þann
tíma að eg gæti búið í Mas des
Violettes, og var húsið því or'öið
hálfgert vandamál, Vinur minn
einn í Sviss gat greitt Alphon-
sine dálitla peninga meðan á
stríðinu stóð, en hún og Thérése
viðhéldu fjandskapnum sín á
millum og fór hann ekki minnk-
andi. Thérése var svo gerð að
hún hafði samstarf fyrst við
Itali og síðan við Þjóðverja. Og
þegar Ameríkanar komu gang-
andi upp hæðina 1944 og vilrlu
hafa húsið fyrir útsýnisstað, þá
var amerískur fáni breiddur
yfir hliðið. Eg efast ekki um
að hún hafi haft rauða dulu
einhversstaðar í húsinu, ef slys