Vísir - 15.06.1957, Blaðsíða 6

SISIA
Laugardaginn 15. júní 1957'
WISXK.
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 1660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskriít á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Þjcðhátíðardagur.
Kiriijja ofj trúitttíM:
Triiiilatíi
Á mánudaginn munu íslend-
ingar minnast þess sem svo
oft áður, að þann dag fyrir
146 árum fæddist Jón Sig-
urðsson, sá maður, sem mest
og drengilegast barðist fyrir
framiðarheill og fulveldi
íslands. Þann dag minnast
fslendingar þess einnig, að
nú eru liðin 13 ár frá því að
Alþingi kom saman á Þing-
velli vi? Öxará og fullgilti
vilja þjóðarinnar, er hafði
komið svo glæsilega fram
við þjóðaratkvæðagreiðsl-
una rétt áður, enda þótt
raddir hefðu heyrzt um það,
að iandsmenn ættu að bíða
átekta, bíða til stríðsloka
með allar ákvarðanir og at-
hafnir í þessu máli, halda
að sér höndum, er úrslita-
stundin var komin.
En þróunin á þessu sviði varð
ékki stöðvuð frekar en á öðr-
um, og þvi var ekkert hlé
gert í sjálfstæðismálinu.
Þjóðin hafði barizt of lengi
og of erfiðri baráttu til að
láta nú ekki til skarar skríða,
þegar tíminn var til þess
kominn, og henni fannst á-
stæðulaust að hugsa um
háttvísi, enda þótt á slíkt
væri drepið, enda hafði slík
framkoma ekki verið áber-
andi gagnvart okkur áður
fyrr. Það kom einnig greini-
lega á daginn. þegar efnt
var til þjóðaratkvæða-
greiðslunnar, að þjóðin taldi
tímann kominn til að hefjast
handa, hvað sem öðru liði.
Þess eru engin dæmi, að þjóð
hafi nokkru sinni látið vilja
sinn eins ótvírætt í Ijós og i
við þjóðaratkvæðagreiðsl-
una hér vorið 1944. Úrslit
hennar voru áminning —
bæði inn á við og út á við — I
um samlieldni hennar í þessu *
máli, enda þótt þeir menn1
væru til, er skærust úr leik
á úrslitastundinni. En sem
betur fer, voru þeir fáir, og
mál þeirra fann ekki hljóm- 1
grunn með þjóðinni.
Nú mega íslendingar gjarnan
minnast þess, hve einhuga
þeir voru, þegar þeir voru
spurðir um álit sitt á því,1
hvort bregða skyldi skjótt 1
og einarðlega við í sjálfstæð-
ismálinu fyrir röskum þrett-
án árum eða hafast ekki að
um sinn. Þjóðin er ekki ein-
huga, og þarf þó einhug til
að leysa þau margvíslegu
vandamál, sem við blasa, svo
að vel fa»i. En enginn vafi
er á því, að hinn gamli ein-
hugur mundi koma í ljós nú,
ef sama spurning væri lögð
fyrir þjóðina og forðum. J
Hún getur staðið sem klettur,
úr hafinu i mestu málum.j
og það er fyrir miklu, en hún j
þyrfti einnig að geta staðiði
sem órofa fylking í fleirij
málum. Það er áreiðanlegaj
ekki úr vegi, að hún hug->
leiði það á þjóðhátíðardag-
inn og' raunar oftar.
Hlutskipti annarra.
Og hún má einnig minnast
þess, hvernig hlutskipti
margra þjóða úti um heim
er nú, þjóða, sem verðskulda
ekki síður frelsið en íslend-
ingar og hafa oft úthellt
blóíi sínu fyrir það. Þetta á
bæði við um nýlendur af
gamla taginu og hinu nýja.
Það er einmitt áminning í
þessu efni, að ein úr síðar
nefnda flokknum gerði til-
raun til að hrista af sér okio
þann 17. júní fyrir fjórum
árum. Það þarf ekki að
rifja það upp, hvernig þeirri
l'relsisbaráttu lyktaði, en
hennai' er nú minnzt þar í
landi og viðar, eins og gefur
að skilja.
Það er ótrúlegt en satt. að til
eru þeir menn hér á landi,
sem hafa það ao æðstu hug-
sjón sinni að koma ú því
skipulagi hér á landi, stm
Bustur-þýzkir verkamenn
reyndu að losa sig við fyrir
fjórum árum en gátu ekki.
Þeir vilja koma okkur undir
það skipulag, sem verka-
menn í Poznan i Póllandi
reyndu að losna við, þegar
þeir gerðu uppreistina á síð-
asta vori. Þeir vilja koma
okkur„ undir það skipulag,1
sem ungverska þjóðin reyndi
að losna við, þegar uppreist-
in var gerð þar á síðasta
hausti. Þannig er þeirra hug-
sjón, og fyrir þessu berjast
þeir raunverulega, þótt þeir
vinni oft dýra eiða að því, að
þeir hugsi einungis um hags-
muni íslands og íslendinga
— og engir beri þjóðarhag
eins fyrir brjósti og þeir. (
Þetta og þvílíkt á þjóðin að
fesía sér í minni, og ekki
einungis á stórhátíðum eins
og nú í'er í hund. Hún á að
hafa það í huga þllum stund- (
um.
Eins og almanakið sýnir, ber
dagurinn á morgun heitið trin-
itatis. Orðið er latína og merkir
„þrenningar" (hátíð). Það er
m. ö. o. hátíð heilagrar þrenn-
ingar, sem haldin er á morgun.
Og komandi sunnudagar eru
miðaðir við þennan dag — þeir
eru „sunnudagar eftir trinitatis“,
allt til aðventu eða jólaföstu, en
þá byrjar aftur nýtt kirkjuár.
Fyrri helmingur kirkjuársins
er liðinn. Það er hátíðarkafli
þess. Á honum eru allar stórhá-
tíðirnar. Hann setur fyrir sjónir
höfuðstaðreyndir hinnar helgu
sögu: Guð faðir vitjaði vor.
Hann kom í syni sínum og sigr-
aði synd og dauða. Síðan er hann
með oss í anda sínum á þann
hátt, sem hann hefði ekki getað
verið án þess sigurs, sem hann
vann i fæðingu, fórnarsigri og
upprisu Jesú Krists.
Þetta boða jólin, páskarnir og
hvítasunnan. Dagurinn á morg-
un er eins og sjónarhóll, þar
sem útsýni gefst yfir farinn veg.
Stórhátíðirnar gnæfa yfir og um
þær leikur mikil birta. Sá ljómi
er kominn frá einni og sömu
sól. Það er einn og sami Guð,
sem birtist í þeim öllum, eini
og sami Guð, sem skapar
oss, frelsar og helgar, Guði fað-
hog sonar og hedagur andi,
starfandi í eilífri einingu. Guð
er einn og þi’ennur, þríeinn.
Ýmsum finnst þetta sjálfsagt
fjarska undarlegt tal. En það er
byggt á orðum Jesú sjálfs. Hann
segir: Ég og faðirinn erum eitt.
Ilann segir líka: Trúið á Guð og
trúið á mig. Hann segir: Ég mun
senda yður annan huggara, anda
sannleikans. Og í sömu andrá:
Ég kem til yðar. Hann talar
þannig um þrjár persónur guð-
dómsins, sem þó eru allar eitt.
Hann notar ekki orðið „þrenn-
ing“, en hann vitnar ótvirætt um
staðreyndina, sem í þvi orði
felst.
Guð er einn. En hann hefur
opinberað sig og opinberast. Af
þeirri vissu fæðist kirkjan og
nærist. Með þann boðskap fór
hún eldi um heiminn. Meðal
mannanna hafði lifað og starfað
sá, sem gat sagt: „Hver sem sér
mig, sér föðurinn. Andinn heil-
agi, sem faðirinn mun senda í
mínu nafni, mun bera mér vitni.
Þeir, sem kynntust Jesú, fundu
sjálfan Guð. Og þegar hann var
horfinn sýnum, hafði ósýnilegur,
heilagur máttur gagntekið ?á
að nýjum mönnum. Andinn, sem
íklæddi þá krafti frá hæðum, gaf
þeim Krist á nýjan hátt og í
Kristi var Guð. Þannig birtist
ríkdómur hins eina, ósýnilega,
undursamlega guðdóms. Þann
ósegjanlega ríkdóm tilbiður
kirkjan í þrenningarlærdómi
sínum.
Kristni Indverjinn Sundar
Sing segir: Kristur sagði við
mig: Ég og faðirinn og heilagur
andi erum eitt, eins og hiti og
ljós eru í sólinni, enda þótt ljósið
sé elcki hiti og hitinn ekki heldur
Ijós. Hvort tveggja er eitt og þó
sitt hvort, þegar það biftist
utan sólar.
Þessi líking bendir í áttina.
Guð er hin eina lifgeíandi, verm-
andi sól alirar tilveru. Hann lét
ljóma dýrðar sinnar koma fram
á jörð i manni, Jesú frá Nazaret.
En vér sjáum ekki þann ljóma
með ytri augum, ekki heldur
þeir, sem voru samtíða jarðnesk-
um æviferli hans, ekki heldur
vinir hans. Guð verður að ljúka
upp innri augum til þess vér sjá-
um það, sem Guðs er. Hann
gerir það, er vér'látum hjörtun
opin fyrir orði hans, fyrir snert-
ingu anda hans. Þá þiðnar eitt-
hvað inni fyrir og skynjun
opnast fyrir þeirri hjálp, þeirri
björgun, því lífi, sem boðin er
fram í Jesú Kristi og kirkju
hans. Þvi lýsir Hallgrímur: „Þá
kom Guðs anda hræring hrein, í
hjarta mitt inn sá ljóminn
skein“. Þá ertu Guðs og Guð er
þinn, þú ert barn föður þíns,
bróðir frelsara þins, fæddur til
nýs, eilífs lífs af andanum, sem
allt lifgar.
Hvað Guð er i sjálfum sér, í
innsta og fyllsta leyndardómi
veru sinnar, íær enginn maður
skynjað, hugsað né sagt. Til þess
að geta það, þyrfti maðurinn að
vera Guði jafn eða meiri honum.
Og þar skortir mikið á. „Hið
minnsta verk hans mikið er“,
meira nokkur skilur. Eitt blað,
eitt strá, einn limur hins
minnsta kvikindis, einn blóð-
di'opi æða þinna, er meira furðu-
verk en þú í’æður við, ef þú ættir
að gei’a því full skil. Ein andrá
ævi þinnar felur í sér meiri vís-
dóm, meiri dýpt guðlegrar speki
en sjálfir englai'nir eru færir um
að kanna. Hver ertu svo, að þér
skuli þykja skynsemi þinni of-
boðið, þegar vitnað er fyrir þér
um það himinvíða eilífðardjúp,
sem heitir Guð! Eilífðir munu
líða i eilífðir ofan, og þú verður
enn eins langt fi'á því að rúma
hann í hugsun þinni og nýfætt
bai'nið er fjarri því að skilja foi'-
sendur atómvísinda. En hann
hefur gefið þér oi'ð sitt, eins og
hvítvoðungnum móðurbrjóstið,
til þess að þú megir dafna til
hjálpræðis, „komist að raun um
kærleika Krists, sem yfirgnæfir
þekkinguna, og náir að fyllast
allri Guðs fyllingu".
32 menn farast í
járnbrautarslysum.
Járnbrautarslys varð í Col-
.orado-fylki í Bandaríkjunum í
fyrradag.
J Vörulest ók á vörubifreið,
sem margir landbúnaðarverka-
menn voru á, og biðu 12 mann-
anna bana. Er þetta annað slys-
ið af þessu tagi á einni viku,
en í hinu fyrra fórust 20 menn.
Þeir vilja tala
«m fanga líka.
Stjórnarvöld í Bonn vilja
tala um flcira en viðskipli við
Rússa.
Þau vilja, að talað vei'ði um
þær þúsundir Þjóðvei'ja, sem
ehn eru í haldi í Sovétríkjunum,
þegar hnfnar verða viðræður
um vöruskipti landanna í lok
þessr. mánaðar.
fc Tilkynnt er, að samkomu-
lag hafi náðst um grciðslu
viðskiptaskulda Argcntinu
við Vestur-Þýzkaland.
Stálframleiðslan í Bretlandi
nam 440.000 srnál. í fyrri
viku, Er það nýtt mct.
Fyrir nokkru var vikið að því
í þessum dálki, að blöðin ættu
að gera meira að því, að segja
frá því, sem um ísland er skrifað
í erlend blöð og tímarit. Verður
nú minnst dálítið á gi'ein um
Island, sem birtist í víðkunnasta
blaði N. írlands, Belfast Tele-
graph, fyrir skömmu. Gi’einin
nefnist „A holiday in Iceland —
don’t sliiver".
Kulda þarf ekki að
kviða.
Höfundurinn hefur auðsjáan-
lega oi'ðið þess vai', að mcnn
telja ísland kaldara land en það
er, og er það ekki ný bóla, enda
ekki von á öðru, því að bæði
veldur nafnið hér miklu um, og
svo skortir allan fjöldann þekk-
ingu á íslandi. Það er hið fyrsta,
sem höfundurinn tekur skýrt:
og skilmerkilega fram, að menn
sem til Islands fara á sumrum,
þurfi ekki að kvíða þvi, að þeir
muni verða þar skjálfandi af
kulda. Hann lýsir loftslagi og
landslagi í'étt, skýrt og skil-
merkilega. Til dæmis segir
hann: ísland er ekki ávallt ísf
og snævi hulið eins og nafnið
gæti bent til ..... en auðvitað'
eru þar jöklar, og er hinn
stærsti þeirra Vatnajökull, og
snævi þakin fjöll, en kringum
Reykjavík, þessa gliti'andi litlu
höfuðboi'g, eru að eins hæðir, og
allstaðar snjólaust loftslagið
svipað og í Noi’ðui’-Skotlandi.
Því ekki að breyta til?
Ef menn óska sér óvanalegs
sumarleyfis, segir höfundurinn,
því þá ekki að í’eyna Island?
„Það er ekki eins heitt af sólu
og á Ítalíu, og það er ekki hægt:
að jafna réttum og drykkjum
sem á boðstólum eru, við það,
sem menn eiga kost á í Frakk-
landi, né fyrirfinnst þar hið
svellandi lífsfjör baðstaðanna á
Belgíusti'öndum, -— en, fyrir þá
sem leita hins óvanalega, er það
hið stórkostlega landslag sem
heillar og saga landsins. Ég
notaði orðið gliti-andi um deykja-
vík — og það er hún. Húsin eru
björt og tandui’hrein- og hituð
upp xneð óþrjótandi hvcravatni“.
„Þetta er mi ofiof“.
Við mundum nú í allri hrein-
skilni kalla þetta oflof, cn met-.
um hjartahlýju höfundai'ins og
góðvild, og fögnum því að bær-
inn er allt af að verða þrifalegri
og bjartari, þótt enn megi herða
sóknina. Og svo eru það þæg-
indin. „Ég hefi hvergi séð eins
mikið aí í'afmagnsáhöldum í
eldhúsum almennings, -nema í
Bandarikjunum". Hér hefur höf-
undurinn ái’eiðanlega alveg satt
að mæla.
Fagrar konúr — Bækur.
Höfundurinn segist telja Is-
lenzkar konur, ,,að vel athuguðu
máli. bezt klæddu konur álfunn-
ai', og vissulega meðal hinna
fegurstu“. Og honum finnst
ósvikinn menningarblær á
Reykjavík og drepur á fjölda
bókabúða, sem hanxx telur fleiri
en í nokkui'ri annari borg, miðað
við fólksfjölda. — Engum mun
detta i lxug að mótmæla því, sem
höfundurinn segir um okkar
ágætu kvenþjóð, hún á vissu-
lega lof skilið — en.gaman væri,
ef allar þær bækur og rit, sem
á boðstólum eru í höfuðboi-g
Islands, bæru ósviknu menning-
ar andrúmslofti vitni.
j Gagnlegar iipplýsiixgar.
j I greininni eru ýmsar gagn-
1 legar upplýsingar, um ferðalög