Vísir - 25.07.1957, Side 5

Fimmtudaginn 25. júlí 1957
VÍSIR
A. N. Parker:
Rússar beita Ungverja
brögðum í viðskiptum.
BEað ungverskra kGmanún-
osta hefur skýrt frá því.
í ritstjórnargrein í ungverska kommúnistablaðinu Nepsza-
badsag liefur óviljandi komið í ljós hversu freklega Rússar hafa
stundað viðskiptasvikabrögð í Ungverjalandi á undangengnum
árum. — Höfu.ndur eftirfarandi greinar er brezkur hagfræð-
ingur, sem hefur kynnt sér sérstaklega viðskipti Ráðstjórnar-
ríkjanna við önnur kommúnistaríki og við hinar frjálsu þjóðir
heims. Hann varð einna fyrstur hagfræðinga til þess að vekja
athygli á því, að þegar rússneskir kommúnistar bjóða upp á
viðskipti er það tengt áformum um að hagnast á því stjórn-
málalega.
Nægar sannanir eru nú fyrir
hendi um það, að byltingartil-
raunin í Ungverjalandi síðastlið-
ið haust hefur haft mikil og víð-
tæk áhrif á hugsunarhátt manna
í öllum kommúnistaríkjunum og
að þar ríkir nú breytt almenn-
ingsálit. Þegar um þetta er rætt
er vert að vekja athygli á því
með hve miklum ákafa komm-
únistiskir leiðtogar hafa lagt
áherzlu á þau efnahagslegu
hlunnindi sem lepprikin hafi af.
hinum nánu tengslum sinum við
Ráðstjórnarríkjasambandið.
Taki menn til athugunar þéss-
ar yfirlýsingar og gildi þeirra
eins og þær eru fram bornar, fer
ekki hjá því, að menn veiti þvi
athygli, að svo virðist sem þessi
viðskipti séu öll öðrum aðilanum
í vil. Allt bendir til umhyggju
og rausnar Ráðstjórnarríkjanna
— og það virðist ekki hafa skipt
minnsta máli, að venjuleg efna-
hagsleg skilyrði væru fyrir
hendi, er samningar voru gerðir.
Verðlagsákvæði falin.
En hversu tunguliprir sem
leiðtogar kommúnista eru, þegar
þeir lofa slík viðskipti hástöfum,
eru þeii' furðú fáorðir um verð-
lagsákvæði hinna ýmsu samn-
inga, sem gerðir eru á grund-
velli hins hálofaða viðskiptasam-
komulags. Er það ekki nýtt fyrir
hrigði. Það virðist vera reglan,
að miðað sé við heimsverðlag.
Um þetta atriði er ekki meira
á samningunum að græða — og
stundum er það ekki einu sinni
svo mikið, sem menn geta fræðst
af þeim um verðlagið. (Seinasta
dæmi um þetta er tilkynning
sem birt var í Moskvu 29. marz
s.l., að aflokinni heimsókn ung-
versku kommúnistaleiðtoganna).
En það eru nægar sannanir
fyrir hendi frá síðari árum, sem
leiða svo skýrt í ljós, sem verða
má, að oft er um breytilegt
.verðlag að ræða, og alltaf Ráð-
stjórnarríkjunum í vil.
tJmniæli Ungverja.
Þetta er ekkert launungarmál
iengur, og má þakka það höf-
undi ritstjórnargreinar, sem
birtist í Nepszabadsag, málgagni
ungverska kommúnistaflokks-
ins. Þótt sá hafi ekki verið til-
gangurinn kemur þar fram, að
viðskipti Ungverjalands og Ráð-
stjórnafríkjanna. á undangengn-
ujn árum. hafa farið fram á
grunov’elli víöskiþtalegra svika-
bragða — Rússar hafa arðrænt
ungversku þjóðina freklega.
Sannleikurjnn er sá, lesum vér í
fyrrnefndu . málgagni, að við-
skipti við Ráðstjórnarríkin
byggjast yfirleitt á verðlaginu á
heimsmarkaðinum 1948 til 49, en
vegna breytts verðlags síðan,
sem hafi hækkað nema á. iðnað-
arvörum, hafi Ungverjaland
geta keypt af Rússum með hag-
kvæmari skilmálum og selt
hærra verði, en ef þeir hefðu
skipt við auðvaldsrikin.
Hinir vantrúuðu gætu spurt,
ef þetta væri rétt, hvers vegna
kommúnistarikin hefðu áhujfi
fyrir viðskiptum við vestrænu
löndin, þar sem þau hlytu að
tapa á þeim.
Hann ætti að vita betur.
Það er engin ástæða til að
efast um, að viðskipti Ungverja-
lands við Ráðstjórnarríkin séu
byggð á verðlaginu 1948 til 49.
Þegar allt kemur til alls ætti
höfundur fyrrnefndrar ritstjórn-
argreinar að. hafa nánari kynni
af efnahagslegum leyndarmál-
um ungversku stjórnarinnar en
athugendur i frjálsu löndunum.
en hann er alveg greinilega miklu'
verr að sér um hagskýrslur '
,,auðvalds“-rikjanna, þótt þær
standi öllurn opnar.fjl. athugunar
og skilgrehtingar.
Fullyrðing hans; um að verð-,
lag á iðnaðarframleiðslú hafi
lækkaö á undangengnum árum
kemur augljóslega ekki heim við
staðreyndirnar. Það er-rétt,,.að
vei’ðlag á vefnaðarvöru til út-
flutnings hefur lækkað, en vélar
hvei’skonar og vélarhlutar fram-
leiddir til útflutnings i iðnaðar-
löndunum hafa farið stöðugt
hækkandi. Ungverjaland, sem er
skuldbundið til að fylgja gamla
verðlaginu, fær þess vegna
minna, eða — til að setja dæmið
upp öðru visi, Ráðstjórnarríkin
þurfa að gi’eiða minna en ef
ríkjandi heimsverðlag gilti i við-
skiptum þeiri’a við Ungverja-
land.
Aukið tap Ungvei’ja.
Þá ber að benda á það, að
Ungverjar framleiða nú mai’gar
vélategundir, oft samkvæmt
fyrirskipunum eða fyrirmælum
Ráðstjórnai’ríkjanna, sem ekki
voru framleiddar 1948 til 49. Með
því að selja þær með hinu lægi’a
verðlagi þessai’a ára, og þar sem
kaupgjaldið er nú hæri’a en þá,
cykur það tap Ungverja en er
Rússum til enn aukins hagnaðar.
Þetta verður álveg augljóst
mál, ef menn gera sér grein
fyrir þvi, sem tekið er fram í
ritstjórnargreininni, að 59% allr-
ar útflutningsframleiðslu Ung-
vei’jalands, sem s.l. ár fór til
Ráðstjói’narríkjanna voru vélar.
Á tima byltingartilraunarinn-
ar s.l. haust .lofaði ungverska
stjórnin ýtarlegum upplýsingum
um úraníumsölu Ungverjalands
til Ráðstjórnarrikjarma.
Þetta yar aldrei gert af þvi að
hinir kommúnistisku valdhafar,
þorðu ekki að gei'a sannleikann
í þessu efni heyrin kunnan.
Með því að skýra frá verðlags-
grundveliinum, sem gildir um
útflutning frá Ungverjalandi til
Ráðstjórnairikjanna, hefur verið
sannað fyrir öllum heimi, að
efnahagsleg sambúð leppríkj-
anna og Ráðstjórnarríkjanna er
ekki byggð á grundvallarstoðum
gagrtkvæmra hlunninda, heldur
á því að sterkari aðilinn hagnist.
Skýfall í Chicago.
Skýfall olli stórí'.óði í Chica-
go og Joliet, bæ skamint frá,
s.l, laugardag.
Þrír menn létu lífið og þús-
un.dir urðu að flýja heimili sín.
Urkoman var 15 sm. á 6 klst.
r- 1000 manns urðu að láta fyr
ir bei’ast í flugstöðinni ua .nótt
ina, og til / i'£t {arð að flytja
unili i xxi aó bjara nauðstöddu
íoiki.
Þcð skeður stundum að hænur verpa tvíblóma
vekur það að jafnaði mikið umtal í eldhúsinu,
þegar opnað er þríblóma egg eins og sézt hér á myndimiL
Vaxandi þátttaka í bíl-
ferðum Orlofs og BSÍ.
Um 1350 íarþegar í um 40 ferðum.
Ferðir þær, sein Bifrciðastöð
íslands og Orlof hafa haft sam-
vinnu um í vor og suniar, hafa
verið mjög fjöisóttar.
Segja forstöðumenn fyrirtækj
anna, að aðsókn í fei'ðir hafi
hinar lengri óbyggða-
en í þeim eru nota&-
aldrei verið meiri en að þessu ■ víða
hefjast
ferðir,
hinir traustu íjallabílar Gu5-
rnundar Jónassonar. Þann 23L
þessa mánaðar hefst 10 daga
ferð um Fjallabaksleið. Verftur
komið við, t. d. í Laná-
sinni, enda er þess gætt,' að mannalaugum, Jökuldal, £1<I-
nota einungis góðar bifreiðar og gjá, farið um Skaftái’tungur..
láta fróða leiðsögumenn veita yfir Nýja eldhraun, að Kirkju—
farþegum upplýsingar um þá bæjai’klaustri og Kálfafelli, í
staði, sem farið er um eða til. Núpsstaðarskóg, að Súlutiná-
Því miður kemur það oft fyr- j um, Vík í Mýrdal, Dyrhólej;.
ir, að farþegar, sem ekki hafa Skógafossi og í Þórsmörk.
tryggt sér sæti, hafa orðið frá *' Þann 10- ágúst og 21. águsfe
að hverfa við brottför, því að hefjast hinar vinsælu Öskju-
bifreiðarnar hafa vcrið full- ferðir. Eru þetta 12 daga feri-
setnar, og engin leið hetur verið ir. Helztu viðkomustaðir í þess-
að útvega annan sambærilegan um fei’ðum eru Landmanna-
farkost og fararstjóra á laugar, Fiskivötn, KaldakvisS*.
skammri stundu. Er því ferða-
mönnuin eindregið ráðlagt að
tryggja sér far með dálitlum
fyrirvara.
Nú um þessar mundir cru að
Það er hægt að fara i sólbáð á Arnarhóli eða í Nauthólsvík án þess að eiga það á hættu að
skotið sé á mann, en enslii hermaðurinn á myndinni, Norman Donald, er ekki svo heppinn
þótt haiin hafi nóga sól og steikjandi hita. Han n er í sólbaði og fótabaði á eynni Kýpur og
er við Öllú búinn. — En Rcykvíltingar minnast þess líka að fyrstu mánuðina á bernáms-
árunuiu sátu Bretar með alvæpni yfir kaí'fibolla í veitingahúsran í Reykjavík.
Gæsavötn, Askja, Herðubreiö-
arlindir, Mývatn og Mývatns-
sveit.
^ Farnar hafa verið 4 sumar—
léyfisferðir um Norður- og Ausfe
urland, og verða farnar 3 í við~
bót, þann 26. júlí, . ágúst og 9.
ágúst. Einnig verður farin S
daga ferð um Vesturland þann.
27. júlí. Er ferðafólki ráðiagfe
að tryggja sér far í þessurm
ferðum með góðum fyrirvara,
þar- sem gistihúsaskortur er
mikill, og einnig mjög takmark
að rúm í flugvélum.
Um verzlunarmannahelsíina
verða farnar 12 lengri og
skemmri ferðir, allt frá l/ú dags
ferð upp í 7 daga ferðir. Hér
er ekki rúm til þess að skýra
nánar frá þeim öllum, en ferða-
bæklingur Orlofs og B.S.Í. fæst
ókeypis, og eru í honum áætl-
anir og lýsingar á öllum þessum
ferðum, og enn fremur verð
þeirra.
Um næstu helgi verða farnar
8 fcrðir. Eins og- undanfarna
*" • ’.uöi verður farið að Guli-
ÍOssi, Ge'ysi, Skálholti og Þing-
vö.iuin á föstudögum. Sama dag
Íiefst 8 daga sumarleyfisferð.
Á laugardag er t\"2ggja daga
ferð í Þórsmörk, og 10 daga
ferð um Fjallabaksleið. Á sunim
dag verða í'arnar 3 skemmtiíerð
ir, íerð að Gullí'ossi^ t Geysi,