Vísir - 29.08.1957, Blaðsíða 4

Ví SIR
Fimmtudaginn 29. ágúst 1957,
1
WÍSXli
D A G B L A Ð
yí*ir kemxir út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaSsíöur.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í lngólfsstræti 3.
Eltitjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—13,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—ÍS.GG.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími 11660 (fimm línur).
| s; ' ; Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kosta.* kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
j kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.í.
Hver er maðurinn ?
Þjóðviljinn sagði frá því á
þriðjudaginn, að í Austur-
Þýzkalandi hefði verið gefin
1 út kennslubók í sögu áranna
eftir heimsstyrjöldina síðari
og hefði mönnum tekizt að
gera þetta, án þess að nefna
I ' 1
Stalín einu orði. Klykkir
I Þjóðviljinn síðan út með
'þessari spurningu: ,,Hver er
1 Stalín?“ Og blaðið segir, að
þetta se þeim mun merki-
legra, að ein aðalgatan í Ber-
lín — austurhluta borgar-
innar — heiti eftir Stalin.
Undirskilið er svo auðvitað,
^ að menn þar eystra ættu að
vita um öðlinginn af mörgu
öðru, því að aldrei þreyttist
hann á góðverkunum.
En Þjóðviljinn ætti ekki ao
þuría að fara út fyrir land-
steinana til að komast að því,
að til eru menn, sem eru að
rembast við að gleyma Stal-
ín. Nú fyrir skemmstu var
gefið út rit á vegum menn-
ingartengsla íslands og Ráð-
stjórnarríkjanna — venjú-
lega kallað MÍR, af því að
það er vörumerki kommún-
ista — og þar skrifar einn
helzti postuli kommúnista
hér á landi, Kristinn E.
Andrésson, grein um Ráð-
stjórnarríkin, og, viti menn,
hann nefnir ekki Stalín einu
sinni, hvað þá oftar, og mun
hann þó hafa verið meðal
þeirra, er hæst grétu við út-
för hans.
Kristinn þessi var staddur aust-
ur í Moskvu í febrúar á síð-
asta ári, þegar Krúsév hélt
ræðu sína til að fordæma
Stalin. Það er að vísu haft
fyrir satt, að Krúsév hafi
ekki leyft téðum Kristni oð
hlusta á ræðuna, svo að hann
hafi ekki verið meðal þeirra,
er féllu í öngvit, er goðið
hrökk af stallinum. En þrátt
fyrir það virðist margnefnd-
ur Kristinn vera búinri að
átta sig á því, að ekki sé
rétt að nefna Stalín upphátt,
hvernig sem menn haga ann-
ars bænum sínum. Ef Þjóð-,
viljinn er eitthvað forviða
yfir sögukennslu Ulbrichts,
ætti hann að ganga á vit for-
manns MÍR og athuga, hvort
ekki sé hægt að fræðast eitt-
hvað um rriálið.
Sérfræðingar tala.
Kommúnistar virðast telja sig
helztu sérfræðinga hér á
landi í öllu, er snertir hern-
að og vígaferli. Óbreyttir
kommúnistar hafa skrifað i
Þjóðviljann og lýst því gerla,
hversu vel þeir sé að sér í
byggingu skriðdreka og ann-
ara morðtóla, og má þá nærri
} geta, hversu fróðir foringj-
arnir muni vera. Er það
sennilega éitt af skilyrðun-
um fyrir því, að menn geti
barizt fyrir friði, að þeir
' kunni sem bezt skil á ýmsum
morðtækjum.
Hlaupið hefir á snærið hjá Þjóð-
viljanum við það, að Rússar
— friðardúfurnar í Kreml
— haía tilkynnt, að þeir eigi
nú í fórum sínum eldflaug-
ar. sem skjóta megi um allan
heirn, og sé því enginn lengur
óhultur fyrir kjarnorku-
sprengjum þeirra. Og komm-
únistar eru ekki lengi að til-
kynna lesendum sínum, hvað
íslendingar eigi að gera. Þeir
eiga bara að láta land sitt
verða varnarlaust. Þá verði
allt í lagi.
Hótanir sem fyrrum.
Fyrir nokkrum mánuðum til-
kynnti blað rauða hersins
rússneska, að fslendingar
mættu eiga von á árásum frá
vígvélum kommúnista, og'
var landsmónnum hotað tor-
tímingu, ef þeir færu ekki
eftir óskum Kremlverja.
■iJ
Samskonar hótanir hafa ver-
ið sendar fleiri þjóðum í Ev-
rópu, en enn sjást þess ekki
merki, að þeir hafi borið þann
árangur, að þjóðirnar hættu
að búast til varnar gegn
1 hættunni af kommúnisman -
um.
Það er því gréinilegt, að komm-.
únistar ver'ða að endurnýja
hótanir sínar, ef þær eiga að
bera árangur — og er hann
þó ekki tryggður. Það getur
því vel verið, að þessi nýj -
asta tilkynning friðarpostul-
anria í Kreml sé ekkert ann-
að en framhald fyrri hótana
um múgmcrð og tortímingu.
Kommúnistar segja, að ef
aðrar þjóðir ætli að verjastj
þeim, sé ekki fúsar til að
legjast undir ok kommún-
ismans, skuli þær hafa verra
af.
Það voru pessir sömu menn,
sera efndu til „friðar- og
EEzti Reykvíkingur og næst-
elzti Grundarbúi 100 ára í dag.
í dag’ er hundrað ára Pétur
Hafliðason beykir, sem er elztur
innfæddra Reykvíkinga og næst
elsti vistmaðnr Grundar.
Tíðindamaður frá Vísi leit inn
til hans í morgun, í herbergi
hans á Elliheimilinu Grund, og
spjallaði við hann smástund.
„Mér þykir leitt að taka svona
á móti þér,“ sagöi öldungurinn,
sem var ekki kominn á fætur,
og skaut þá inn i annar tveggja
herbergisfélaga hans:
„Já, við sofum fram eftir á
morgnana hérna.“
„Og til hvers hlakkarðu nú
mest á þessu mei’kisafmæli
þinu?“, spurði tiðindamaðurinn
Pétur, en varð að endurtaka
spurninguna, því að heyrnin er
allmjög tekin að bila.
„Það er meiningin, að vera hjá
börnunum, til þess hlakka eg
mest. Eg mun verða sóttur um
hádegisbilið."
Pétur klæðist enn, þrátt fyrir
sinn háa aldur, en er hjálpað að
klæðast.
Það var bjart vfir svip hins
aldna heiðursmanns og furðu
þétt handtak hans, er hann tók í
hönd tíðindamannsins að skiln-
aði:
„Mundu að skila kærri kveðju
til allra.“ \
Og svo þakkaði hann fyrir
komuna og hallaði sér aftur á
koddann og svipurinn virtist
bera því vitni, að yfir honum
væri skin margra minniriga lið-
innar ævi og gleði yfir því, sem
dagurinn bæri í skauti sinu.
Pétur er fæddur í Nikulásar-
koti í Reykjavík. Hann fór ung-
ur utan, 15 ára, til Flensborgar
í Þýzkalandi. til að læra beykis-
störf. Að þvi loknu fór hann víða
sem iðnsveinn að þeirra tima
hætti. Síðar var hann beykir í
Suður-Afríku í fimm ár, en kom
svo heim og kvæntist. Kona hans
hét Vilborg Sigurðardóttir, og
eignuðust þau ellefu börn. Fimrn
þeirra eru enn á lifi. Og í hópi
þeirra og barnabarna mun öld-
ungurinn eiga góðar stundir í
dag.
Skátamétið í Sutton Park
fjölmennara en Moskvumötið.
„Frítt lið“ að baki Voroshilovs.
Konnministar hvarvetna hafa
gumaö af því, að xingmcnna-
mótið í Moskvu væri hið rnesta,
sem sögur fara af — þar hefðu
verið saman komm 30.000 ung-
menni frá 100 löndum heims,
en á sama tíma var haldið al-
þjóða skátiunót í Sutton Park,
við Birmingham, sem 35.000
skátar frá nær öllum löndum
heims sóttu.
I upphafi ungmennamótsins
gengu þátttakendur fylktu liði
fram hjá Voroshiloy forseta,
Búlganin og Krúsév, og veifuðu
til þessara leiðtoga, en Voroshi-
lov tók kveðjunni. En í hópnum
að baki þeirra voru ýmsir aðrir,
og ef þáttakendurnir frá Finn-
landi. Ítalíu, Frakklandi og
fleiri löndum, hefðu séð þá, eða
vitað af þeim þar, hefðu þeir
kannske gert sér betur grein
fyrir, hvaða andi sveif þarna
yfir vötnunum, því að í bak-
fylkingunn voru m a. þessir
herrar: Frá Frakklandi M.
Thores, frkvstj. franska kom-
únistaflokksins, frá Finnlandi
Kuusinen, sem Rússar settu í
„stjórn Finnlands við innrás-
ina 1939, frá Ítalíu Emilo
Sereni of Lugio Longo, báð-
ir úr miðstjórn kommúnista-
flokksins, frá Albaníu Enver
Hoxa, höfuðleiðtogi albanskra
kommúnista og frá Búlgariu
Todor Zhivkov, og mætti svo
lengi telja.
_____ ♦ ___
Campell hefur mis-
tekizt tvisvar.
Donald Campbell, sem hrað-
ast liefir farið á vatni, gerir nú
tilraunir til að setja nýtt met.
Hefir hann farið með ,,Blá-
fuglinn“ vestur til Bandaríkj-
anna, þar sem hann gerir til-
raunirnar á Canandaigua-
vatni í New York-fylki. Hann
verður að fara með meiri en
370 km. hraða á kl.st. til að
hrinda metinu, en tvær fyrstu
tilraunirnar hafa mistekizt.
Norræna sundkeppnin:
Þátttaka aðeins helmingur þess,
sem varð 1954.
KeTkvíkiiiiiiii' Ktanila sií* ílla í
isaiiianbiirAi við
Um síðustu helgi höfðu tæp-
lega 8 þús. Reyltvíkingar tekið
þátt í norrænu sundkeppninni
— tæpur Jiclmingur þess fjiilda,
sem þátt tók í keppninni 1954.
Eins og kunnugt er gaf baejar
stjórn Hafnarfjarðar bikar, sem
keppt skyldi um milli Hafnar-
vináttumótsins“ í Moskvu
fyrir skemmstu. Þeim finnst
tími til kominn að sýna hið
» sanna innræti sitt eítir hvíld-
ina.
II alíu a r ff jjö rð.
fjarðar, Akureyrar og Reykja-
víkur innan ramma sundkeppn
innar í ár. Skyldi það bæjarfé-
lagið, sem næði hæstri hundraðs
tölu þátttakenda, hreppa bik-
arinn, en í keppninni 1954 gaf
Vélasalan h.f. bikar til sams-
konar keppni milli sömu aðila
og sigrað Hafnarfjörður á. Þátt-
takan á þessum stöðum var
fyrr nokkru orðin:
Hafnarfjörður 1000 eða 16 ?o
(1954: 1541 eða 28.1%)
Þessi þáttur hefir oft tekið til
meðferðar ferðir strætisvagn-
anna, eins og eðlilegt er, því
almenningsvagnarnir eru nú
orðin svo mikið notaðir, að þeir
skipta máli fyrir hvern og einn
bæjarbúa. Minna hefir þó verið
kvartað undanfarið, en oft áður,
og má fyrst og fremst þakka það
batnandi þjónustu, og svo hinu
kannske, að sumarið hefir verið
svo gott, að fólk hefir minna
fundið til þess, þótt það gengi.
En nú fer að hausta og líkurnar
að aukast fyrir því að menn
verði að nota vagnana. Og þá
stendur heldur ekki á þvi að
þættinum berast bréf um vagn-
ana og ferðir þeirra.
Strjálar ferðii’.
Lynghagabúi skrifar Berg-
máli á þessa leið: „Vel mætti
Bergmál vekja athygli á þvi, að
ferðir strætisvagna í Hagahverf-
ið eru alltof strjálar, eiris og nú
er. Fólk, sem býr á Grímsstaða-
holti, við Lynghaga, Starhaga og
á þeim slóðum virðist vera mun
verr sett, en flestir aðrir bæjar-
búar í þessu tilliti, og eru þá
taldir með þeir, sem í öðrum út-
hverfum búa. Ferðir á þessar
slóðir eru aðeins tveir á klukku-
stund. Verða ibúarnir þvi vel að
gæta sín að verða ekki af vagni,
því næsti kemur ekki fyrr en
að hálfri stundu liðinni. Það eru
aðallega þeir farþegar, sem fara
úr og í vagninum við Loft-
skeytastöðina og við Fálkagötu,
sem þannig eru verr settir. Og
engir aðrar vagnaleiðir eru jiá-
lægar, eins og sums staðar
annars staðar í bænum.
Þyrfti að fjölga.
Það eru vinsamleg tilmæli
ibúanna í Högunum að ferðum
vagnana verði fjölgað í fjórar
á klst. Það er reynslan að nauð-
synlegt sé að benda á gallanna,
ef bót á að verða ráðin á þeim,
og því hef ég beðið Bergmál
um að minnast á þetta mál fyrir
mig. Öllum er það ljóst, að SVR
hefir í mörg horn að líta, þegar
bærinn þenst út eins og raun er
á. En það er líka vitað mál, að
byggðin á þeim slóðum, sem
nú hefir verið rætt um, hefir
vaxið meir en víðast annars.
staðar, og er orðið mjög fjöl-
býlt í Högunum, einmitt þar
sem þessir hálftímavagnar fara
um. Vagnarnir fara nú af torg-
inu 3 mínútur yfir hálfa og heila
tíma, en nauðsynlegt væri að
einni ferð yrði a.m k. bætt við
á kl.stund, og tryggilegast auð-
vitað að hafa það tvær. Það
mætti reyna með einni ferð fyrst
og sjá hvort ekki fengist sæmi-
leg útkoma fyrir SVR, þ.e.a.s.,
ef nægur vagnakostur væri fyrir
hendi. Lynghagabúi“.
Bergmál kemur þessu hóg-
væra bréfi Lynghagabúans á
framfæri og óskar þess um leið,
að honum verði ágengt í sókn
sinni.
Akureyri .... 1060 eða 13%
(1954: 1958 eða 25.0%)
Reykjavík .... 8000 eða 12%
(1954: 16478 eða 27.6%)
Er þáttakan enn aðeins rúm-
ur helmingur þess sem var í
síðustu keppni, en þess ber að
geta, að þá syntu margar þús-
undir síðustu dagana. Þeim,
sem ætla sér að taka þált 1
keppninni, skal ráðlagt að
geyma ekki til síðústú stundar
að synda, til þess að komast hjá
töfum og þrengslum.