Alþýðublaðið - 26.05.1920, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
éreliö út aí Alþýðuílokknuni.
1920
OS
Fisteignafél. Rvíkur.
Hvað er Fasteignafélag Reykja-
víkur? Ósjálfrátt kemur manni
þessi spurning í hug, þegar mað-
ur les bréf það, er nefnt félag
hefir sent bæjarstjórninni, og birt
er í Morgunblaðinu 22. maí. Bréfið
er staðhæfing frá upphafi til enda,
en elcki ein einasta s'ónnun færð
fyrir því, að innihald þess hafi
við rök að styðjast.
Fasteignafélag Reykjavíkur sam-
anstendur af ,húsaspekúlöntum“
fyrst og fremst, og einstökum
mönnum, sem húseignir eiga í
bænum. Það er því tilgangur þess,
að sjá um hag þessara m«mna,
og því sjálfsagt, frá þess sjónar-
miði, að það skari eidi að sinni
köku.
9
Húsaleigalögin ófriðarráð-
stöfun.
Fyrsta ástæðan, sem íærð er
fyrir því, að afneraa beri húsa-
leigulögin, er það, að þau hafi
verið ófriðarráðstöfun, sem ekki
hafi verið ætlast til að stæði
lengur en meðan styrjöldin stæði,
en nú séu allar aðrar styrjaldar-
ráðstafanir, er takmarka eignarrétt
rnanna, afnumdar.
Óneitanlega er þetta veigalítil
ástæða, þegar þess er gætt, að
þrátt fyrir það, þó heimsstyrjöld-
inni, sem slíkri, sé Iokið, þá er
svo langt frá því að ástandið í
heiminum sé betra en á stríðsár-
unum svo nefndu; þvert á móti
verður það ískyggilegra með svo
að segja hverjum degi. Nú viður-
keuna húseigendur, að lögin hafi
átt fullan rétt á sér á stríðsárunum,
sem líka er rétt; en af því leiðir,
að þau eiga miklu fremur rétt á
sér nú, þegar ástandið er verra.
Þessi ástæða fyrir afnámi lag-
anna fellur því algerlega um sjálfa
sig, ekki sízt ef litið ef á peninga-
Miðvikudaginn 26. maí
kreppuna, sem nú spennir landið
greipum.
Álit Alþiugis.
Önnur ástæða, sem félagið slær
fram, er þingsályktunartillagan
fræga, sem 2. þm. Reykvíkinga
flutti svo gallaða, að 1. þm. varð
að gera leiðréttingu á henni, en
tókst það ekki betur en svo, að
hann varð sjélfur að láta prenta
leiðréttingu við leiðréttingu sína! 1
Þessi tiliaga var svo drifin í gegn-
um neðri deild með þessu annál-
aða óðagoti og flaustri, sem var
á þingmönnum í vetur, þegar þeir
voru svo sturlaðir af heimþrá, að
þeir vissu varla hvað verið var
að ræða um. Tillagan kom aldrei
fyrir efri deild. Enda var engin
ástæða til þess, að ræða þetta
mál á þingi, því í lögunum er
tekið fram, að þau megi afnema
með konunglegri tilskipun að
fengnum tillögum bæjarstjórnar.
Þingmenn úr öðrum héruðum fara,
af skiljanlegum ástæðum, mest
eftir sögusögn þingm. Reykvík-
inga, en þeir eru aftur bundnir
húsabröskurunum í báða skó; álit
þingsins á þessu máli verður því
að þessu sinni að teljast mjög
lítils virði, og ástæða þessi því
engin ástæða.
Niðurníðsla og viðhaldsleysi.
Þriðja ástæðan, sera færð er
fram fyrir afnámi húsaleigulag-
anna er sú, að fjöldi húsa í bæn-
um séu orðin svo niðurnídd af
viðhaldsleysi, að til ómetanlegs
tjóns sé, bæði fyrir einstaklinga
og bæjarfélagið, og það sé lögun-
um að kenna.
Með því að halda þeirri ein-
dæmis vitleysu fram, að húsaleigu-
lögunum sé um að kenna við-
haldsleysi húsa, sýnir Fasteigna-
félagið nekt sína helzt til áþreifan-
lega, og í gegnum þessa „ástæðu"
skín gróðaflkn húsabraskaranna.
Ef það er rétt, sem ætla mætti
af bréfinu í Mgbl., að hús séu
yfirleitt í niðurníðslu, þá sér hver
116. tölubl.
|
heilvita maður og hlýtur að við-
urkenna, að það er ekki húsa-
leigulögunum - að kenna, heldur
dýrtíðinni, og svo því, að húseig-
endur vegna húsnæðisvandræða
geta leigt svo að segja hvað lé-
legar íbúðir sem verkast vill Og
auðvitað trassa þeir í lengstu Iög
að bæta það slit, sem hlýtur
óhjákvæmilega að leiða af notkun-
inni, enda er það að miklu leyti
afleiðing af því, að þeir vona ár
frá ári að dýrtíðin minki, að efn-
ið, sem nota þarf til viðgerða,
lækki í verði. En húsaleigan er
engu að síður hækkuð. Allir vita,
að húsaieigulögin eiga alls engan
þátt í dýrtíðinni. En það er eðli-
legt að þeir, sem hús leigja, vilji
kippa lögunum um húsaleigu í
burtu, þvf þá geta þeir — og
gera vafalaust — flutt upp húsa-
leigu eftir vild, þó þeir hafi ekki
gert hið minsta við íbúðimar.
Þetta er því engin ástæða til
þess að að afnema lögin; því við-
haldsleysið stafar af dýrtíðinni
og peningagrœðgi húseigenda.
(Framh.).
Kvásir.
jjæritm vatnslans.
í morgun, er menn komu á
fætur, þótti undarlega lítill kraftur
á vatninu í vatnsleiðslu bæjarins.
Var farið að Ieita að orsök þessa,
og kom þá í ljós, að aðalvatns-
æðin var sprungin á tveimur stöð-
um. Er því haldið fram, að þetta
hafi skeð í nótt, en réttara mun
það, að þarna komi loks fram að
nokkru leyti ástæðan fyrir vatns-
skortinum, sem verið hefir hér í
bænum undanfarið. Rannsókn
borgarstjóra á orsök vatnsskorts-
ins mun hér með lokið, því nátt-
úran hefir komið honum til hjálp-
ar. Þegar frostið er nú komid úr
jörðu, brýzt það vatn, sem runnið
hefir úr pípunum, upp á yfirborð-
ið, og kemur þá bilunin í ljós.